ភ្នំពេញៈ ក្រសួងសុខាភិបាលអំពាវនាវឲ្យប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមយល់ដឹងពីវិធានការងាយៗដើម្បីការពារជំងឺឆ្កែឆ្កួតខណៈដែលក្រសួងក៏បានស្នើដល់ពលរដ្ឋដែលសម្រុកទៅចាក់វ៉ាក់សាំងនៅវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រថា គួរទុកអាទិភាពពិគ្រោះជូនជនរងគ្រោះដែលត្រូវការវ៉ាក់សាំងនេះចាំបាច់។
ការអំពាវនាវនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីមានពលរដ្ឋជាច្រើនបានសម្រុកទៅរកការចាក់ថ្នាំបង្ការជំងឺឆ្កែឆ្កួតនៅវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជា ដែលបណ្តាលឲ្យមានការកកស្ទះ និងមានការរង់ចាំយូរ ហើយក្នុងចំណោមពលរដ្ឋទាំងនោះ គេសង្កេតឃើញថា មិនមានរោគសញ្ញានៃជំងឺនេះទេ។ សេចក្តីណែនាំរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ដោយអ្នកនាំពាក្យលោកស្រី ឱ វណ្ណឌិន បានលើកឡើងថា ក្រោយប្រជាពលរដ្ឋទទួលបានព័ត៌មានករណីក្មេងស្រីអាយុ ១០ ឆ្នាំម្នាក់ បានទទួលមរណភាព កាលពី (ថ្ងៃទី ១២) ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៩ ដែលមានប្រវត្តិឆ្មាខ្វាចតាំងពីខែធ្នូ ឆ្នាំមុននោះ ប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែមានការយល់ដឹងច្រើនលើកិច្ចការពារជំងឺឆ្កែឆ្កួត ដែលអាចកើតមានក្រោយពីសត្វឆ្កែឬឆ្មាខាំឬខ្វាច ដែលនាំឲ្យពួកគេបានសម្រុកមករកការចាក់ថ្នាំបង្ការជំងឺឆ្កែឆ្កួតនេះ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាល លោកស្រី ឱ វណ្ណឌិន មិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមលើសេចក្តីណែនាំនេះបានទេ កាលពីម្សិលមិញ។ ប៉ុន្តែលោកស្រី បានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្តីណែនាំនោះជារបៀបងាយៗថា ជាវិធានការការពារជាមុនបានល្អប្រសើរបំផុតនោះ គឺលោកអ្នកត្រូវការពារកុំលេងជាមួយសត្វឆ្កែ ឬឆ្មា ការពារកុំឲ្យសត្វឆ្កែឬឆ្មាខាំ និងថែទាំសត្វឆ្កែឬឆ្មាឲ្យបានល្អដោយកុំឲ្យសត្វទាំងនោះដើរពាសវាលពាសកាល ដែលអាចខាំគេឯង និងត្រូវចាក់ថ្នាំការពារសត្វទាំងនោះ បើគោរពបានតាមការណែនាំនេះ លោកអ្នកនឹងមិនមានហានិភ័យពីការឆ្លងជំងឺឆ្កែឆ្កួតនោះឡើយ។
ទោះយ៉ាងណា ក្រសួងសុខាភិបាល បានបញ្ជាក់ក្នុងលិខិតរបស់ខ្លួនថា កន្លងទៅក្រសួងធ្លាប់បានពន្យល់សាធារណជន ករណីទាំងនេះ ហើយក៏បានផ្តល់ការណែនាំជាបន្តបន្ទាប់តាមបណ្តាញសារព័ត៌មាន និងបានធ្វើការងារជាបន្តបន្ទាប់ជាមួយវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជា និងវិទ្យាស្ថានជាតិ ស្រាវជ្រាវសុខភាពសាធារណៈ ពីជំងឺឆ្កែឆ្កួតនេះដែរ។
លិខិតក្រសួងបញ្ជាក់ថា៖ «សូមធ្វើការណែនាំជាថ្មីសម្រាប់អ្នកដែលមានហានិភ័យខ្ពស់ ដូចជាអ្នកដែលសត្វឆ្កែ ឬឆ្មាខាំ មានរោគសញ្ញាហានិភ័យ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ និងអ្នកដែលត្រូវចាក់ទៅតាមកាលវិភាគនៃដូសវ៉ាក់សាំង នឹងទទួលបាននូវការចាក់វ៉ាក់សាំងនេះ ដូចតាមការណែនាំ។ អ្នកដែលមិនទាន់មានសត្វខាំ ឬខាំយូរថ្ងៃពេកមកហើយ ដែលមិនមានរោគសញ្ញាហានិភ័យអ្វីនោះ គឺពួកគេគួរតែអាចរង់ចាំបន្តិចសិន ដើម្បីចៀសវាងកុំឲ្យមានការរង់ចាំកកកុញនៅវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រនេះយូរពេក»។
ជំងឺឆ្កែឆ្កួត ជាជំងឺដ៏កម្រមួយមានជាយូរយារណាស់មកហើយៗការផ្តល់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺឆ្កែឆ្កួត ក៏មានជាយូរមកហើយដែរ ដែលផ្តល់ដោយវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជា និងវិទ្យាស្ថានជាតិស្រាវជ្រាវសុខភាពសាធារណៈ ហើយការផ្តល់ការចាក់ថ្នាំបង្ការនេះ បន្តធ្វើជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ តាមសេចក្តីប្រកាសរបស់វិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រ ជំងឺនេះ អាចនឹងព្យាបាលជា ១០០% ដោយការចាក់វ៉ាក់សាំងទាន់ពេលវេលា តែអាចនឹងស្លាប់ ១០០% បើមិនបានចាក់វ៉ាក់សាំង។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត លី សុវត្ថិ ផ្នែកសុខភាពសាធារណៈនៃវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រ ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ពីម្សិលមិញថា រហូតមកដល់ពេលនេះ នៅតែមានអ្នកមកវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជាយ៉ាងច្រើន រកចាក់ថ្នាំបង្ការជំងឺឆ្កែឆ្កួត តែសង្កេតឃើញថា ក្នុងចំណោមអ្នកមកមួយចំនួន មានករណីមានរបួសដោយសត្វឆ្កែ ឆ្មា ខាំ ឬ ខ្វាច កន្លងមកយូរពេលហើយ ឯសត្វនោះក៏គេដឹងច្បាស់ថា នៅរស់ធម្មតា លើសពី ១០ ថ្ងៃ ក្រោយពេលបង្ករបួស។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ករណីបែបនេះមានន័យថា សត្វបង្ករបួសនោះ មិនមានជំងឺឆ្កែឆ្កួត មិនចម្លងជំងឺឆ្កែឆ្កួតទៅអ្នករងរបួសទេ និងមិនតម្រូវឲ្យចាក់ថ្នាំបង្ការជំងឺឆ្កែឆ្កួតនោះទេ។ សត្វដែលអាចចម្លងជំងឺឆ្កែឆ្កួតលុះត្រាតែសត្វនោះ មានជំងឺឆ្កែឆ្កួត ហើយវាបានស្លាប់ដោយជំងឺនេះ ក្រោយខាំ ឬខ្វាចនរណាម្នាក់»។
លោកបន្តថា ជាទូទៅ វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺឆ្កែឆ្កួត វានៅតែមានប្រសិទ្ធភាព បើទោះជាអ្នកចាក់ មុនពេលឆ្កែខាំ ឬមិនបានចម្លងជំងឺឆ្កែឆ្កួតមកលោកអ្នក តែលោកវេជ្ជបណ្ឌិតរូបនេះ នៅតែអំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋ មានការអង្កេត និងតាមដានចំពោះសុខភាពសត្វដែលបានខាំលោកអ្នក និងប្រញាប់មកទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំង បើសង្ស័យមានអាការមិនប្រក្រតី។
ដោយមើលឃើញពីសម្ទះនៃការស្វែងរកសេវាចាក់វ៉ាក់សាំងនេះ វិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រ បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានជាបន្តបន្ទាប់ ដោយអំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋទុកលទ្ធភាពដល់អ្នកដែលអញ្ជើញមកចាក់បន្ត (លើកទី ២ និងទី៣) និងអ្នកដែលមានមុខរបួសដោយឆ្កែខាំធ្ងន់ធ្ងរ កុមារតូចៗ ព្រះសង្ឃ ជនពិការ មនុស្សចាស់ជរា និងស្ត្រីមានផ្ទៃពោះថែមទាំងស្នើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ កុំជឿតាមព័ត៌មានមិនពិតមួយចំនួនតាមរយៈបណ្តាញសង្គមផ្សព្វផ្សាយ ខណៈអះអាងថា វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺនេះមានគ្រប់ចំនួនសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់អ្នកទាំងអស់គ្នា។
តាមរបាយការណ៍របស់អង្គការ សុខភាពពិភពលោក WHO ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ជំងឺនេះបានសម្លាប់មនុស្សពី ៣៥ ០០០ ទៅ ៥០ ០០០ នាក់ទូទាំងពិភពលោក។ ចំពោះកម្ពុជាវិញ ការសិក្សារបស់វិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជា រកឃើញថា ក្នុងមួយឆ្នាំៗ មានមនុស្សប្រមាណ ៨០០ នាក់ បានស្លាប់ដោយសារជំងឺនេះ ក្នុងនោះ ៤០% អាយុក្រោម ១៥ ឆ្នាំ ហើយមនុស្សប្រមាណ ៦ សែននាក់ ត្រូវបានឆ្កែខាំជារៀងរាល់ឆ្នាំ ស្របពេលវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រផ្តល់វ់ាក់សាំងបានតែ ២២ ០០០ នាក់ប៉ុណ្ណោះបន្ទាប់ពួកគេត្រូវបានឆ្កែខាំ។
លោក ម៉ម ប៊ុនហេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាលថ្លែងថា លោកបានគិតគូរជាមុនរួចទៅហើយ ចំពោះបញ្ហានេះ ដោយបានពង្រីកកន្លែងចាក់ថ្នាំបង្ការជំងឺឆ្កែឆ្កួតនេះបានមួយកន្លែងទៀត នៅខេត្តបាត់ដំបង ដោយសហការជាមួយវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជា។ សម្រាប់សេវាឯកជនដែលមានអាជ្ញាប័ណ្ណត្រឹមត្រូវ ក៏មានការផ្តល់សេវាចាក់ថ្នាំបង្ការឆ្កែឆ្កួតនេះផងដែរនៅតាមបណ្តារាជធានី-ខេត្ត។
លោកថា៖ «ម្យ៉ាងទៀតមានតម្រូវការពេលវេលាសម្រាប់ការដាក់ចេញនូវកន្លែងផ្តល់ថ្នាំបង្ការនេះនៅតាមបណ្តាខេត្ត ចំណុចផ្សេងៗទៀតនៅពេលក្រោយ។ ក្រសួងក៏បានបន្ថែមក្រុមគ្រូពេទ្យវេជ្ជសាស្ត្រជួយដល់វិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជា ផ្តល់សេវាចាក់ថ្នាំបង្ការនេះឲ្យបានច្រើនជូនដល់អតិថិជនផងដែរ»៕