ភ្នំពេញៈ ក្រសួង​យុត្តិធម៌​គ្រោង​ដំឡើង​ថវិកា​ចំនួន​ ១២០០ ​លាន​រៀល​នៅក្នុង​ឆ្នាំ​ ២០១៩ សម្រាប់​គោលនយោបាយ​ថ្នាក់ជាតិ​ស្ដីពី «​ជំនួយ​ផ្លូវ​ច្បាប់​» ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្រីក្រ និង​ពលរដ្ឋ​ងាយ​រងគ្រោះ​ក្នុង​ការ​ផ្ដល់​សេវា​ផ្លូវ​ច្បាប់​ទៅ​ដល់​ទី​ជនបទ​។ នេះ​បើ​យោង​តាម​លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​យុត្ដិធម៌​ថ្លែង​នៅ​ក្នុង​កិច្ចពិភាក្សា​បញ្ចប់​គម្រោង​គោលនយោបាយ​ថ្នាក់ជាតិ​ស្ដីពី​ជំនួយ​ផ្លូវច្បាប់​ជាមួយ​សហភាព​អឺរ៉ុប​នៅ​សណ្ឋាគារ​កាំបូឌីយ៉ាណា​កាលពី​ថ្ងៃ​សុក្រ​។

លោក ម៉ាលីន បាន​ថ្លែង​ថា​ក្រសួង​បាន​ធ្វើការ​សហការ​ជាមួយ​នឹង​គណៈមេធាវី​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​ក្នុង​ការ​ផ្ដល់​មេធាវី​ការពារ​ក្ដី​ទៅ​ដល់​ជនក្រីក្រ​។

លោក ម៉ាលីន ថ្លែង​ថា​៖ «​នៅ​ឆ្នាំ ២០១៩ ខាង​មុខ​គ្រោង​ដំឡើង​ដល់ ១២០០ លាន​រៀល​ថែម​ទៀត អ៊ីចឹង​គណៈមេធាវី​ជា​អ្នក​ចាត់តាំង​មេធាវី​ទៅ​ការពារ​ក្ដី​ដល់​ជនក្រីក្រ ចំណែក​ក្រសួង​យុត្ដិធម៌​ជា​អ្នក​បង់លុយ​ឲ្យ ប៉ុន្ដែ​ការបង់​លុយ​នេះ​មិនមែន​បង់លុយ​ទៅ​លើ​តម្លៃ​សេវា​ដែល​មេធាវី​គាត់​គិត​នោះ​ទេ វា​ជា​ការបង់​ដើម្បី​ដោះស្រាយ​សោហ៊ុយ បាយទឹក និង​ការធ្វើដំណើរ​ប៉ុណ្ណោះ​»​។

លោក ម៉ាលីន បាន​ថ្លែង​ទៀត​ថា​៖ «​អ្វី​ដែល​មេធាវី​ធ្វើ​គឺ​ធ្វើ​ដោយ​ការស្ម័គ្រចិត្ដ​។ អ៊ីចឹង​ក្នុង​ចំណោម​មេធាវី​មាន​ជាង ១០០០ នាក់​ពេញ​សិទិ្ធ​កំពុង​ប្រកបរបរ​នាពេល​បច្ចុប្បន្ន​។ យើង​ឃើញ​ថា​មាន​មេធាវី​ជិត ៥០០ នាក់​ហើយ​ដែល​គាត់​បាន​ស្ម័គ្រចិត្ដ​ចូលរួម​ជាមួយ​ការងារ​នេះ ហើយ​ការងារ​នេះ​ជា​ការងារ​សង្គម អ៊ីចឹង​ក្រសួង​ផ្ដល់​ប្រាក់​ជា​ការ​លើក​ទឹកចិត្ដ​ដល់​ពួកគាត់​»​។

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ​លោក ម៉ាលីន បាន​ថ្លែង​ដោយ​មាន​ក្ដីបារម្ភ​ថា គោលនយោបាយ​នេះ​អាច​នឹង​មិន​មាន​និរន្ដរភាព​នោះ​ទេ​។

លោក​ ម៉ាលីន បាន​ថ្លែង​ថា​៖ «​ព្រោះ​លុយ​ក៏​តិច​មេធាវី​ដែល​ស្ម័គ្រចិត្ដ​ក៏​តិច​ដែរ ហើយ​ការ​ស្ម័គ្រចិត្ដ​នេះ​ក៏​មាន​ពេល​កំណត់​ដែរ ព្រោះ​មនុស្ស​មិន​មែន​ចេះ​តែ​ស្ម័គ្រចិត្ដ​រហូត​នោះ​ទេ អាច​ពេល​ណា​មួយ​មេធាវី​ប្រឈម​នឹង​វិបត្ដិ​សេដ្ឋកិច្ច គាត់​អាច​នឹង​ឈប់​ទៅ​វិញ​ដែរ​។ អ៊ីចឹង​យើង​មើល​ទៅ​វា​ដូចជា​អត់​មាន​និរន្ដរភាព​នោះ​ទេ ក៏​ប៉ុន្ដែ​ដើម្បី​ឲ្យ​ធានា​បាន​នូវ​និរន្ដរភាព​នេះ ទើប​យើង​រៀបចំ​គោលនយោបាយ​ជំនួយ​ផ្លូវ​ច្បាប់​ថ្នាក់​ជាតិ​នេះ​ឡើង​»​។

លោក ជិន ម៉ាលីន បាន​ថ្លែង​ថា​គោលនយោបាយ​នេះ​គឺ​រៀបចំ​ឡើង​ដើម្បី​ជួយ​ប្រឹក្សា​ផ្នែក​ច្បាប់ និង​ផ្ដល់​សេវា​ផ្នែក​ច្បាប់​មាន​ដូចជា មេធាវី​ការពារ​ក្ដី​ជាដើម ទៅ​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ដែល​មាន​ជីវភាព​ក្រីក្រ និង​ងាយរងគ្រោះ​ដូចជា ជនពិការ ស្ដ្រី កុមារ និង​ជនជាតិដើម​ភាគតិច​នៅ​តាម​ទីជនបទ​ជាដើម​។

លោក Simone Pieri ប្រធាន​ផ្នែក​សហប្រតិបត្តិការ​សហភាព​អឺរ៉ុប​បាន​ថ្លែង​ថា លោក​ចង់​ឃើញ​នីតិរដ្ឋ ពិសេស​រចនាសម្ព័ន្ធ​យុត្ដិធម៌ និង​លទ្ធភាព​ទទួល​បាន​យុត្ដិធម៌​នៅ​តែ​បន្ដ​ទៅ​មុខ​ថែម​ទៀត​ដែល​លទ្ធភាព​ទទួល​បាន​យុត្ដិធម៌​សម្រាប់​ជនក្រីក្រ គឺ​មាន​ភាព​ចាំបាច់​ណាស់ ដើម្បី​រក្សា​បាន​នូវ​សន្ដិភាព​សង្គម សង្គម​មួយ​ដែល​មាន​យុត្ដិធម៌ និង​ការអភិវឌ្ឍ​ប្រកប​ដោយ​និរន្ដរភាព​សម្រាប់​ប្រទេស​។

លោក​បន្ដ​៖ «​យើង​សង្ឃឹម​ថា​សេចក្ដី​ព្រាង​គោលនយោបាយ​នេះ​នឹង​អាចបង្កើត​បាន​ជា​ប្រព័ន្ធ​មួយ ដើម្បី​ផ្ដល់​នូវ​ការគាំទ្រ​ទៅ​ដល់​ប្រជាជន​ដែល​ជួប​ការលំបាក​បំផុត​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ឲ្យ​ពួកគាត់​មាន​លទ្ធភាព​ទទួល​បាន​យុត្តិធម៌​»​។ ​

លោក Simone Pieri បន្ដ​លើក​ឡើង​៖ «​ខ្ញុំ​យល់​ថា​លទ្ធផល​នៃ​គម្រោង​នេះ​មាន​លក្ខណៈ​ជា​វិជ្ជមាន​ដែល​ឯកសារ​សំខាន់ៗ ៣ ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​ក្នុង​នោះ​មាន​សេចក្ដី​ព្រាង​គោលនយោបាយ ការវាយ​តម្លៃ​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ និង​អនុសាសន៍​សម្រាប់​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ក៏​ដូចជា​សេចក្ដី​ព្រាង​កំណែទម្រង់​ផ្នែក​ច្បាប់​សម្រាប់​គណៈមេធាវី​ជាដើម​»​។

គម្រោង​នេះ​បង្កើត​សេចក្ដី​ព្រាង​ផ្លូវ​ច្បាប់​នេះ​បាន​ចាប់ផ្ដើម​សិក្សា​ដំបូង​តាំងពី​ចុង​ឆ្នាំ​ ២០១៧ អំឡុង​ខែ​សីហា​រហូត​ដល់​ថ្ងៃទី​ ៣១ ខែ​សីហា ឆ្នាំ​ ២០១៨ នេះ ទើប​បាន​បញ្ចប់​ទាំង​ស្រុង​។

លោក ជិន ម៉ាលីន បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា​៖ «​ពេល​រដ្ឋាភិបាល​ថ្មី អាណត្ដិ​ទី​ ៦ បង្កើត​ឡើង​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​នេះ​នឹង​ត្រូវ​ដាក់​ពិភាក្សា​ក្នុង​ក្របខ័ណ្ឌ​នយោបាយ​រួម​តែ​ម្ដង​។ ពេល​នេះ​យើង​បាន​បញ្ចប់​សេចក្ដី​ពិភាក្សា សេចក្ដី​ព្រាង​កម្រិត​បច្ចេកទេស​ត្រឹម​ថ្ងៃ​នេះ​តែ​ម្ដង​»​។

គួរ​បញ្ជាក់​ថា​លោក​នាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់​បាន​ស្នើ​ដល់​គណៈមេធាវី​កម្ពុជា​ឲ្យ​ពង្រាយ​មេធាវី​ទៅ​តាម​បណ្ដា​ខេត្ដ និង​ទីជនបទ ដើម្បី​ជួយ​ការពារ​ក្ដី​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​មាន​ជីវភាព​ក្រីក្រ​មិន​មាន​លទ្ធភាព​ជួល​មេធាវី​ការពារ ឬ​មិន​សូវ​យល់​ពី​បញ្ហា​ផ្លូវ​ច្បាប់​នេះ​។

លោកស្រី Claudia de la Fuente ប្រធាន​ផ្នែក​នីតិរដ្ឋ​នៃ OHCHR បាន​ថ្លែងថា OHCHR បាន​តាមដាន​គោលការណ៍​ច្បាប់​នេះ​តាំងពី​កកើត​ដំណាក់កាល​ដំបូង​កាលពី​ ២០ ​ឆ្នាំ​មុន​ម្ល៉េះ ហើយ​យើង​រីករាយ​ដែល​បាន​ឃើញ​សេចក្ដី​ព្រាង​គោលនយោបាយ​នេះ​កើត​មាន​ឡើង​នៅ​កម្ពុជា​។

លោកស្រី​បន្ដ​៖​ «​ខ្ញុំ​ជឿជាក់​ថា ដំណើការ​នៃ​ការ​អនុវត្ដ​នៃ​គោលនយោបាយ​នេះ មាន​លក្ខណៈ​ជា​វិជ្ជមាន​ដែល​មាន​លក្ខណៈ​ចូលរួម​ដែល​មាន​ការពិគ្រោះ​យោបល់​យ៉ាង​ពិត​ប្រាកដ និង​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំងអស់​ត្រូវ​បាន​អញ្ជើញ​ឲ្យ​ចូលរួម និង​មាន​សិទ្ធិ​អាច​លើក​ឡើង​នូវ​សំឡេង​របស់​ខ្លួន មតិយោបល់ និង​សំណើ​របស់​ខ្លួន​»​។

លោកស្រី​ជឿជាក់​ថា ​មតិ​យោបល់​ភាគច្រើន​ដែល​បាន​ផ្ដល់​ជូន​តាមរយៈ​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ត្រូវ​ដាក់​បញ្ចូល​នៅក្នុង​សេចក្ដី​ព្រាង​គោលនយោបាយ​ផ្លូវ​ច្បាប់​នេះ​៕