ភ្នំពេញៈ ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់បានលើកឡើងពីសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួនក្នុងការអង្កេតវាស់វែងសុរិយោដីនៃក្បាលដីក្នុងគោលបំណងផ្តល់កម្មសិទ្ធិ និងសិទ្ធិជួលដីឯកជនរបស់រដ្ឋ ខណៈកន្លងមកការផ្តល់សិទ្ធិ និងសិទ្ធិជួលដីឯកជនរបស់រដ្ឋ គឺត្រូវបានធ្វើឡើងដោយគ្មានការពិនិត្យ និងផ្ទៀងផ្ទាត់ពីរដ្ឋបាលសុរិយោដី។
លោក ជា សុផារ៉ា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ បានផ្ញើលិខិតមួយច្បាប់ជូនរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ព្រមទាំងអាជ្ញាធរដែនដីពាក់ព័ន្ធថ្នាក់ជាតិកាលពីថ្ងៃទី ១៨ ខែមករា ដោយបានរៀបរាប់ថា កន្លងមកមានករណីនៃការវាស់វែង និងកំណត់ព្រំក្បាលដីក្នុងគោលបំណងផ្តល់សិទ្ធិ និងសិទ្ធិជួលដីឯកជនរបស់រដ្ឋដោយគ្មានការពិនិត្យ និងផ្ទៀងផ្ទាត់ពីរដ្ឋបាលសុរិយោដីនោះទេដែលធ្វើឱ្យនិយាមការនៃក្បាលដីខ្វះភាពសុក្រឹត ជាន់ក្បាលដីគ្នា និងបង្កឱ្យមានវិវាទដីធ្លី។
ដើម្បីចៀសវាងបញ្ហាទាំងនេះក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ស្នើឱ្យក្រសួង ស្ថាប័នដែលជាអាជ្ញាធរកាន់កាប់ដីរដ្ឋ និងរដ្ឋបាលរាជធានីខេត្ត អនុវត្តតាមការណែនាំមួយចំនួន ដើម្បីចៀសវាងបង្កភាពស្មុគស្មាញបន្តទៀត ជុំវិញការផ្តល់កម្មសិទ្ធិ និងសិទ្ធិជួលដីឯកជនរបស់រដ្ឋ។
ក្រសួងណែនាំថា៖ «រាល់ការអង្កេតវាស់វែងសុរិយោដីនៃក្បាលដី ត្រូវអនុវត្ត និងផ្ទៀងផ្ទាត់ដោយរដ្ឋបាលសុរិយោដីដែលជាអង្គភាពមានសមត្ថកិច្ចតែ ១ គត់ ក្នុងការវាស់វែងកំណត់ព្រំក្បាលដីស្របតាមច្បាប់ភូមិបាល»។
រដ្ឋបាលរាជធានីខេត្តត្រូវប្រគល់ភារកិច្ចជូនមន្ត្រីមន្ទីររៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម សំណង់ និងសុរិយោដីរាជធានី-ខេត្ត ចុះវាស់វែងកំណត់និយាមការ និងផ្ទៀងផ្ទាត់ជាមួយប្រព័ន្ធមូលដ្ឋានទិន្នន័យសុរិយោដី។
បន្ថែមពីនេះក្រសួងបានគូសបញ្ជាក់ថា រាល់ទិន្នន័យវាស់វែងក្បាលដីក្នុងគោលដៅស្នើសុំគោលការណ៍រាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីផ្តល់កម្មសិទ្ធិ និងសិទ្ធិជួលដីឯកជនរបស់រដ្ឋត្រូវបញ្ជូនមកអគ្គនាយករដ្ឋានសុរិយោដី និងភូមិសាស្ត្ររបស់ក្រសួងដែលជាអង្គភាពគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធមូលដ្ឋានទិន្នន័យសុរិយោដីទូទាំងប្រទេស ដើម្បីពិនិត្យ និងផ្ទៀងផ្ទាត់ជាមុន ហើយរាល់ការជួលដីឯកជនរបស់រដ្ឋត្រូវធ្វើការចុះបញ្ជីចេញបណ្ណកម្មសិទ្ធិជាដីឯកជនរបស់រដ្ឋជាមុន។
លោក សេង ឡូត អ្នកនាំពាក្យក្រសួងរៀបចំដែនដីនៅថ្ងៃទី ១៨ ខែមករា បានបដិសេធធ្វើអត្ថាធិប្បាយលើបញ្ហានេះ។
ប៉ុន្តែលោក ថេង ច័ន្ទសង្វារ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងរៀបចំដែនដីបានសរសេរនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា អគ្គនាយកដ្ឋានសុរិយោដី និងភូមិសាស្ត្រនៃក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ គឺជាច្រកចេញចូលតែមួយក្នុងការគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធមូលដ្ឋានទិន្នន័យសុរិយោដីទូទាំងប្រទេស។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា អ្នកនាំពាក្យសមាគមអាដហុកយល់ថា ការអង្កេតវាស់វែង និងការកំណត់ព្រំក្បាលដី ច្បាស់ណាស់គឺជាសមត្ថកិច្ចរបស់ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ដែលជាក្រសួងសាមីក្នុងការគ្រប់គ្រងកិច្ចការទាំងនេះទូទាំងប្រទេស។ ប៉ុន្តែលោកមើលឃើញថា កន្លងមកក៏មានស្ថាប័នមួយចំនួនដែលមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រងដីឯកជនរបស់រដ្ឋ បានធ្វើការចាត់ចែងវាស់វែង ឬជួលដោយគ្មានផ្តល់ព័ត៌មានដល់ក្រសួងសាមីនោះទេ។
នៅពេលដែលក្រសួងបានបញ្ជាក់ពីសមត្ថកិច្ចច្បាស់លាស់យ៉ាងដូច្នេះលោកជឿថានឹងធ្វើឱ្យការចាត់ចែង ឬផ្ទេរកម្មសិទ្ធិដីរបស់រដ្ឋស្ថិតក្នុងស្ថានភាពមួយដែលអាចគ្រប់គ្រង និងការពារបានដោយគ្មានការបាត់បង់។ លោករំពឹងថា វប្បធម៌អន្តរាគមន៍ដោយមិនឆ្លងកាត់បែបបទរដ្ឋបាលក្នុងការដណ្តើមកាន់កាប់ដីរដ្ឋពីសំណាក់មន្ត្រីមានអំណាចក៏ត្រូវបានបញ្ចប់ផងដែរ។
លោកថា៖ «ការពិតយើងគ្មានអ្វី ក្រៅពីការគ្រប់គ្រងតាមផ្លូវច្បាប់នោះទេ ព្រោះបើច្បាប់ចែងថា អំពើណាដែលធ្វើហើយមិនត្រូវច្បាប់ នោះត្រូវអនុវត្តច្បាប់នោះទៅ ដោយមិនត្រូវយោគយល់នោះទេ បើទោះបីជាពួកគេអ្នកល្មើសច្បាប់ជាបក្ខពួកអ្នកមានលុយមានអំណាចក៏ដោយ ដើម្បីឱ្យគេឃើញថា អ្វីដែលបានធ្វើទៅ គឺគោរពទៅតាមច្បាប់»៕