ភ្នំពេញៈ ក្រសួងសុខាភិបាល បានចេញសារអបអរទិវាឆ្មបជាតិថ្ងៃទី ៥ ខែ ឧសភា ម្សិលមិញ ដោយបានលើកឡើងពីគុណតម្លៃជាច្រើនរបស់ឆ្មបក្នុងការកាត់បន្ថយអត្រាមរណមាតា និងទារក និងបានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ដល់ការសម្រេចបាននូវគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ទី ៤ និងទី ៥។
កាលពីឆ្នាំ ២០០៨ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានចុះហត្ថលេខាលើអនុក្រឹត្យកំណត់យកថ្ងៃ ៥ ឧសភា ជាថ្ងៃទិវាឆ្មបជាតិដើម្បីបង្ហាញពីការដឹងគុណចំពោះឆ្មប និងដើម្បីបញ្ជាក់ពីតួនាទីដ៏សំខាន់របស់ពួកគេក្នុងការការពារ និងលើកកម្ពស់សុខភាពខណៈការឆ្លងទន្លេ» គឺប្រឈមនឹងហានិភ័យជាច្រើន។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងសុខាភិបាលចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃ ៣ ខែ ឧសភា បានឲ្យដឹងថា ក្នុងប្រធានបទ «ឆ្មបគឺជាអ្នកការពារសិទ្ធិស្ត្រី» ក្នុងឆ្នាំនេះគឺដើម្បីគូសបញ្ជាក់អំពីតួនាទីសំខាន់របស់ធ្មប ក្នុងការធានាឱ្យស្ត្រី និងទារកទើបនឹងកើត អាចមានមាតុភាពនិងសម្រាលកូនដោយសុខសុវត្ថិភាព។
បន្ថែមពីនេះឆ្មបក៏ដើរតួសំខាន់ ក្នុងការធានាថា កុមារអាចមានសុខភាពល្អពេញមួយជីវិតរបស់គេផងដែរខណៈក្រសួងអះអាងថា ឆ្មបមានសារៈសំខាន់ក្នុងការធានាថា ស្ត្រីអាចសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯងអំពីជីវិតផ្លូវភេទ និងជម្រើសនៃការបន្តពូជរបស់ពួកគេ រួមមានពេលណា និងចំនួនកូនដែលពួកគាត់ចង់បាន និងតាមរយៈការផ្តល់ការថែទាំប្រកបដោយគុណភាព ដោយមិនគិតពីអត្តសញ្ញាណរបស់អ្នកជំងឺ ឬឋានៈសង្គមឡើយ។
ក្រសួងសុខាភិបាលលើកឡើងថា៖ «ការសម្រេចបានគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ចីរភាពរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងគោលដៅកាត់បន្ថយអត្រាមរណៈភាពមាតាទារក និងកុមារ ពឹងផ្អែកលើការខិតខំប្រឹងប្រែងបន្តរបស់ឆ្មបនិងបុគ្គលិកសុខាភិបាលទាំងអស់ ជាពិសេសអ្នកដែលបម្រើសេវានៅជួរមុខ។ តួនាទីរបស់ឆ្មប មិនត្រឹមតែផ្តល់អន្តរាគមន៍ ដើម្បីឲ្យការឆ្លងទន្លេសុខសុវត្ថិភាពតែមួយមុខនោះទេ តែក៏មានតួនាទីជួយស្ត្រីឱ្យមានអារម្មណ៍សុវត្ថិភាព ផាសុកភាព សេចក្តីថ្លៃថ្នូរនិងមានបទពិសោធវិជ្ជមានទាំងក្នុងពេលមានផ្ទៃពោះនិងពេលសម្រាលកូន»។
ក្រៅលើកពីគុណតម្លៃរបស់ឆ្មបក្រសួងក៏បញ្ជាក់ផងដែរថា ឆ្មបបានធ្វើការងារសំខាន់ៗជា ច្រើននៅក្នុងទសវត្សរ៍កន្លងមកដើម្បីកាត់បន្ថយអត្រាមរណៈមាតា និងទារកនិងបានរួម ចំណែកយ៉ាងសំខាន់ដល់ការសម្រេចបាននូវគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ទី ៤ និងទី ៥ ។
លោក ម៉ម ប៊ុនហេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាលថ្លែងថា៖ «យើងមិនអាចសម្រេចសមិទ្ធផលសំខាន់ និងជួយសង្គ្រោះជីវិតទាំងនេះបានទេ ប្រសិនបើមិនមានការចូលរួមពីឆ្មប។ ក្នុងឱកាសនេះ ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា យើងកោតសរសើរយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ និងឲ្យតម្លៃយ៉ាងខ្ពស់ចំពោះការងារដ៏សំខាន់ ដែលឆ្មបបានធ្វើ និងបន្តធ្វើដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់អនាគតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា»។
ប្រធានមណ្ឌលសុខភាពមួយកន្លែងក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា បច្ចុប្បន្ន បញ្ហាបច្ចេកទេសរបស់ឆ្មប គឺមិនមានជាឧបសគ្គនោះទេ ព្រោះពួកគេបានទទួលការបណ្តុះបណ្តាលពេញលេញ តែអ្វីដែលពួកយើងបារម្ភ គឺបញ្ហាខ្វះខាតការជួយគាំទ្រជាសម្ភារ និងធនធាន ខណៈការយល់ដឹងរបស់ពលរដ្ឋមួយចំនួននៅមានកម្រិត ដែលធ្វើឲ្យការងាររបស់ឆ្មប ជួបបញ្ហាប្រឈម។ «យើងប្រឈមជាមួយអ្នកជំងឺ គ្មានការយល់ដឹងផងម្យ៉ាងយើងមិនសូវមានការគាំទ្រពីដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ សង្គមស៊ីវិលជាពិសេសតំបន់ដាច់ស្រយាលដូចជាមណ្ឌលពួកយើងដែលទាំងនេះជាឧបសគ្គសម្រាប់ពួកយើងក្នុងការជួយសង្គ្រោះ»។
បើតាមរបាយការណ៍ក្រសួងសុខាភិបាល គិតត្រឹមខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៧ កម្ពុជាបានចុះបញ្ជីឆ្មបសរុបប្រមាណ ៧,០៨២ នាក់ ក្នុងនោះឆ្មបបម្រើសេវាសាធារណៈ មានប្រមាណ ៦,៣៩១ នាក់។
បើតាមលោក Kumanan Rasanathan តំណាងអង្គការសុខភាពពិភពលោក ប្រចាំកម្ពុជាកាលពីឆ្នាំ ២០១៨ អត្រាស្លាប់របស់កុមារក្រោមអាយុ ៥ ឆ្នាំ និងទារកទើបនឹងកើតមានការថយចុះគួរឲ្យកត់សម្គាល់។
ក្នុងនោះនៅឆ្នាំ ២០១៧ អត្រាស្លាប់កុមារក្រោមអាយុ ៥ ឆ្នាំ ធ្លាក់ចុះមកនៅត្រឹម ២៩ នាក់ ក្នុងចំណោមទារកកើតរស់ក្រោមអាយុ ៥ ឆ្នាំ ១,០០០ នាក់ ខណៈកាលពីឆ្នាំ ២០១៦ មានដល់ ៣១ នាក់។
ចំណែកអត្រាស្លាប់ទារក ដែលទើបនឹងកើតបានធ្លាក់មកនៅត្រឹម ១៥ នាក់ ក្នុងចំណោមទារកកើតរស់ ១,០០០ នាក់ក្នុងឆ្នាំ ២០១៧។ អត្រាធ្លាក់ចុះនេះ គេជឿថា កម្ពុជាអាចបោះជំហានទៅរកភាពជោគជ័យ ស្របតាមគោលដៅនៃផែនទីចង្អុលផ្លូវសម្រាប់ពន្លឿនការកាត់បន្ថយអត្រាស្លាប់មាតានិងទារក ឲ្យថយចុះត្រឹម ១៤ នាក់ក្នុងចំណោមទារកកើតរស់ ១,០០០ នាក់ក្នុងឆ្នាំ ២០២០៕