ភ្នំពេញៈ មន្ត្រី​ក្រសួង​វប្បធម៌​និង​វិចិត្រសិល្បៈ​ឲ្យ​ដឹងថា ក្នុង​ឆ្នាំ​ ២០១៩ ក្រសួង​ក៏បាន​បង្ក្រាប​ករណី​រំលោភបំពាន​យក​ដី​នៅ​ទីតាំង​បុរាណដ្ឋាន​ចំនួន​ ១៨ ​ករណី​ស្របពេល​បុរាណដ្ឋាន​ដែល​ជា​កន្លែង​កប់​សព ប្រាសាទ​បុរាណ វត្ត​បុរាណ និង​ប្រព័ន្ធ​ធារាសាស្ដ្រ​បុរាណ​ចំនួន​ ៦ ៦១៧ ​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​ត្រូវបាន​ចុះបញ្ជី​ដើម្បី​អភិរក្ស​។

លោក​ វឿន វុទ្ធី ប្រធាន​នាយកដ្ឋាន បុរាណវិទ្យា បុរេប្រវត្តិវិទ្យា​នៃ​ក្រសួង​វប្បធម៌​ និង​វិចិត្រសិល្បៈ​បញ្ជាក់​ថា ករណី​រំលោភ​យក​ដី​ក្នុង​តំបន់​បុរាណដ្ឋាន​ទាំង​ ១៨ ​ទីតាំង​ដែល​ត្រូវបាន​បង្ក្រាប​ និង​ដោះស្រាយ​នេះ​គឺ​ស្ថិតក្នុង​ខេត្ត​ចំនួន​ ៦ ហើយ​ករណី​ភាគច្រើន​កើតឡើង​នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ ខេត្តកណ្ដាល ខេត្តស្ទឹងត្រែង និង​ខេត្តព្រៃវែង​។

លោក​ថ្លែងថា​៖ «​អ្វីដែល​ក្រសួង វប្បធម៌​បាន​ទប់ស្កាត់​ហ្នឹង​គឺ​យើង​ឈរលើ​គោលការណ៍​គោលនយោបាយ​របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល​គឺ​មិន​រឹង​ហួសហេតុ​ហើយក៏​មិន​ធូររលុង​ដែរ ចំពោះ​អ្នករំលោភបំពាន​។ ក្នុងនោះ​ក្រសួង​បាន​ប្ដឹង ទៅ​តុលាការ​តាម​នីតី​វិធី​ច្បាប់​មាន​ចំនួន​ ៥ ​ករណី​ធំៗ​ដូចជា​នៅ​ខេត្តកណ្ដាល​ ៣ ​ករណី​ខេត្ត​កំពង់ស្ពឺ​ ១ ​ករណី និង​ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង​ ១ ​ករណី​»​។

លោក​បញ្ជាក់ថា បុរាណ​ស្ថាន​ដែល​ត្រូវ​ចុះបញ្ជី និង​កំពុង​ស្ថិតក្រោម​ការអភិរក្ស​មាន​ ៦៦១៧ ​បុរាណ​ស្ថាន គឺ​ឈរលើ​គោលការណ៍​ចំនួន​ ៤ គឺជា​លំនៅឋាន​បុរាណ​នៅ​សម័យ​បុរេប្រវត្តិសាស្ដ្រ ឬ​សម័យ​ហ្វូណន បុរាណ​ស្ថាន​ដែលមាន​ប្រាសាទ​ក្នុងសម័យ អង្គរ និង​សម័យមុន​អង្គរ វត្តបុរាណ​នៅ​សម័យ​កណ្ដាល ឬ​ហៅថា​សម័យ​ក្រោយ​អង្គរ និង​សំណង់​ប្រវត្តិសាស្ដ្រ​ក្នុង​សម័យ​បារាំង រួមទាំង​ការអភិរក្ស​សំណង់​ប្រវត្តិសាស្ដ្រ​ដែល​ទើប​កើតឡើង​ក្រោយ​សម័យ​បារាំង​។

ការរៀបរាប់​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​សន្និសីទ​សារព័ត៌មាន​ស្ដីពី​៖ «​វឌ្ឍនភាព ទិសដៅ​ការងារ​បន្ត​របស់​ក្រសួង​វប្បធម៌​» ​ពី​ម្សិលមិញ​ដែល​រៀបចំឡើង​ដោយ​អង្គភាព​អ្នកនាំពាក្យ​រាជរដ្ឋាភិបាល​។

លោក​ ឡុង ប៉ុណ្ណាស៊ីរីវត្ថ រដ្ឋលេខាធិការ និង​ជា​អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រសិល្បៈ​ថ្លែង​ដែរ​ថា ការរំលោភ​លើដី​បុរាណ​ស្ថាន​ ឬ​ហៅថា​ទីតាំង​វប្បធម៌​ទាំងនេះ​មាន​ករណីខ្លះ​ដោយសារ​មិនបាន​ដឹងថា ជា​តំបន់​វប្បធម៌ ខណៈ​ករណី​ខ្លះទៀត​កើតឡើង​ដោយសារ​សេចក្ដី​ចង់បាន​។

លោក​បន្តថា តំបន់​វប្បធម៌​ដែល​ត្រូវបាន​ចុះបញ្ជី​ជា​សម្បត្តិ​បេតិកភណ្ឌ​ក៏​មាន​ការបំពាន​យក​ធ្វើ​ជា​ឯកជន​ដែរ ហើយ​តំបន់​វប្បធម៌​ដែល​ប្រឈម​ខ្លាំង​នឹង​ការបំពាន​យក​គឺ​ស្ថិតក្នុង​តំបន់​កំពុងអភិវឌ្ឍន៍​។ ក្នុងឱកាស​នោះ​លោក​ក៏​លើក​អំពី​ផលប៉ះពាល់​ដល់​វប្បធម៌​ខ្មែរ​។ លោក​ថា ក្រសួង​មាន​ការពិបាក​ក្នុងការ​ទប់ស្កាត់​ការសម្ដែង​បទ​ចម្រៀង​មួយចំនួន ដែល​បង្ហាញ​រូបភាព​អាសអាភាស​ធ្វើឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ទំនៀមទម្លាប់ និង​ប្រពៃណី​រួមទាំង​សេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ​របស់​សង្គម​។

លោក​ថា​៖ «​ច្បាប់​នៅក្នុង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់រដ្ឋប្បវេណី និង​ច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌ គឺមាន​ការកំណត់​ថា​ដី​បេតិកភណ្ឌ គឺ​ត្រូវតែ​រក្សា​ជា​សម្បត្តិ​រដ្ឋ​។ អ៊ីចឹង​យើង​អត់​អាច​យក​ទៅ​ធ្វើជា​របស់​ឯកជន​ទេ​»​។

របាយការណ៍​ពី​ក្រសួង​វប្បធម៌​ និង​វិចិត្រសិល្បៈ​បញ្ជាក់ថា ការរំលោភបំពាន​ទាំងនោះ​មាន​ដូចជា​ការឈូសឆាយ​ទន្ទ្រាន ការជីក​កកាយ​រក​វត្ថុ​បុរាណ​ដោយ ខុសច្បាប់ ការបំផ្លាញ​សំណង់​បុរាណ​ដើម្បី​សាងសង់​សំណង់​ថ្មី បទល្មើស​ព្រៃឈើ និង​ការបន្ត​កើតមាន​ការសាងសង់​លំនៅឋាន​ដោយ​គ្មាន​ការអនុញ្ញាត នៅ​តំបន់​អង្គរ រមណីយដ្ឋាន​ប្រាសាទព្រះវិហារ និង​តំបន់​ប្រាសាទ​សម្បូរព្រៃគុក​។

ចំណែក​លោក​ ឡុង កុសល មន្ត្រី​នាំពាក្យ​អាជ្ញាធរ​ជាតិ​អប្សរា​ថ្លែង​ដែរ​ថា បច្ចុប្បន្ន អាជ្ញាធរ​អប្សរា​កំពុង​កែលម្អ​ផ្នែក​ខ្លះ​ក្នុង​បរិវេណ​នៃ​តំបន់​រមណីយដ្ឋាន​អង្គរ​ដើម្បី​ធ្វើយ៉ាងណា​ឱ្យ​តំបន់​ប្រវត្តិសាស្ដ្រ​មួយ​នេះ​កាន់តែ​ទាក់ទាញ​ភ្ញៀវទេសចរ​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​បន្ថែមទៀត​។

លោក​ថា ការកែលម្អ​នោះ​ដូចជា​កំពុង​ពង្រីក​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​ផ្លូវ​ ៥ ​ទៅ​ ៦ ​គម្រោង​ការរៀបចំ​ប្រព័ន្ធ​ស្រោចស្រព​ស្វ័យប្រវត្តិ ដើម្បី​បង្កើន​ភាព​បៃតង​ទាំង​រដូវប្រាំង​ និង​វស្សា​នៅ​បរិវេណ​ប្រាសាទ ការដាំ​ដើមឈើ​ឡើងវិញ​នៅ​ខាងមុខ​ប្រាសាទ ការបង្កើត​មណ្ឌល​បដិសណ្ឋារកិច្ច​នៅខាង​មុខ​ប្រាសាទ និង​ការបញ្ឈប់​ការលក់ដូរ​មាន​លក្ខណៈ​មិន​រៀបរយ​៕