មណ្ឌលគិរីៈ ក្រសួងបរិស្ថាន​កំពុង​សិក្សា​ទីតាំង​ដែល​ទើប​រកឃើញ​មាន​ដុះ​សសរថ្ម​ធម្មជាតិ​រាប់ពាន់​ដើម​នៅ​ភូមិ​ឡាំមេះ ឃុំ​ប៊ូស្រា ស្រុក​ពេជ្រាដា ខេត្ត​មណ្ឌលគិរី​ដើម្បី​ធ្វើជា​តំបន់​អភិរក្ស​បេតិកភណ្ឌ​ឈ្មោះ​ «​ឡាំមេះ​» និង​អភិវឌ្ឍ​ទៅជា​តំបន់​អេកូទេសចរណ៍​នាពេលខាងមុខ បន្ទាប់ពី​ក្រុមមន្ត្រី​ទើបបាន​ចុះទៅ​កាន់​ទីតាំង​នោះ ។

កាលពី​ថ្ងៃ​សុក្រ​សប្ដាហ៍​មុន ក្រុម​មន្ត្រី​ក្រសួងបរិស្ថាន នគរបាលជាតិ​យោធា និង​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន​បាន​ចុះ​ពិនិត្យ​ទីតាំង​មាន​ដុះ​សសរថ្ម​ធម្មជាតិ​ស្ថិត​នៅ​លើ​ភ្នំ​ណាមលៀរ​នៅក្នុង​ភូមិ​ឡាំមេះ ក្រោយពី​ក្រុម​សហគមន៍​ជនជាតិ​ដើម និង​នគរបាល​ប៉ុស្តិ៍​ប៊ូស្រា​បាន​ចុះទៅ​ទប់ស្កាត់​ជនជាតិ​វៀតណាម​​ចំនួន​ ៣ ​នាក់​មិន​ឲ្យ​ឃុបឃិត​ជាមួយ​ទាហាន​នៅ​មូលដ្ឋាន​ «​គ​ ១» ​និង​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​លួច​ប្រមូលយក​ថ្ម​ទាំងនោះ​ទៅ​លក់​ក្នុង​ប្រទេស​វៀតណាម​កាលពី​ថ្ងៃ​​ទី​ ២ ​មករា​។ ​សហគមន៍​បាន​អះអាង​ថា សសរថ្ម​ធម្មជាតិ​ ១ ​ដើម​មាន​តម្លៃ​ពី​ ៣ ​ពាន់​ទៅ​ដល់​ ៤ ​ពាន់​ដុល្លារ​។

លោក កែវ សុភគ៌ ប្រធាន​មន្ទីរ​បរិស្ថាន​ខេត្តមណ្ឌលគិរី​បាន​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្ដិ៍​កាលពី​ថ្ងៃអាទិត្យ​ថា ក្រោយពី​សិក្សា​លើកដំបូង​ដោយ​មន្ត្រី​ផ្នែក​បេតិកភណ្ឌ​នៃ​ក្រសួងបរិស្ថាន​នៅ​​ទីតាំង​នោះ ក៏បាន​ប្រទះ​ឃើញ​មាន​កន្លែង​ទឹកធ្លាក់ ប្រភេទ​ដើមឈើ​សំខាន់ៗ និង​ក្រុម​សត្វព្រៃ​ដែល​ត្រូវតែ​យកចិត្ត​ទុកដាក់​អភិករ្ស ថ្វីដ្បិត​តែ​បច្ចុប្បន្ន​ក្រសួង​កំពុង​ខ្វះ​មន្ត្រី និង​មធ្យោបាយ​ដើម្បី​ចូលទៅ​គ្រប់គ្រង​តំបន់​នោះ​ក្ដី​។

លោក​ថា​៖ «​ការងារ​បន្ទាប់ យើង​នឹង​សហការ​ជាមួយ​អាជ្ញាធរ និង​មន្ទីរ​វប្បធម៌ និង​នាយកដ្ឋាន​បេតិកភណ្ឌ​នៃ​ក្រសួងបរិស្ថាន​សិក្សា​ដើម្បី​បង្កើត​តំបន់​ (​អភិរក្ស​បេតិកភណ្ឌ​ធម្មជាតិ​) ​ក្នុង​តំបន់​នោះ ដើម្បី​ការពារ​យ៉ាង​ជាក់លាក់​នូវ​សម្បត្តិ​ទាំង​ហ្នឹង​ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​ជា​តំបន់​អេកូទេសចរណ៍​។ ​តំបន់​នេះ​គឺ​ស្ថិតក្នុង​តំបន់​របៀង​ជីវចម្រុះ​ដែល​គ្រប់គ្រង​ដោយ​ក្រសួងបរិស្ថាន​រួចហើយ​។ ​អ៊ីចឹង​យើង​បង្កើត​ទៅជា​តំបន់​មួយ​ដោយ​សិក្សា​ដើម្បី​កំណត់​តំបន់​ឱ្យ​ច្បាស់លាស់​ដើម្បី​ធ្វើ​ការងារ​គ្រប់គ្រង​តំបន់​ហ្នឹង​ឱ្យបាន​ហ្មត់ចត់​»​។

លោក​ កែវ សុភគ៌ បាន​បន្តថា ការសិក្សា​បន្ថែម​ដោយសារ​តំបន់​របៀង​ជីវចម្រុះ​នេះ​គឺ​ស្ថិតនៅ​រាយប៉ាយ​ដាច់​ពី​​គ្នា​ក្នុងស្រុក​ចំនួន​ ៣ គឺ​ស្រុក​សែនមនោរម្យ ស្រុក​ពេជ្រាដា និង​ស្រុក​អូររាំង​ដែលមាន​ទំហំ​ប្រហែល​ជាង​ ៥ ​ម៉ឺន​ហិកតា​។

លោក​ថា​៖ «​បន្ទាប់ពី​នាយកដ្ឋាន​បេតិកភណ្ឌ​ចុះមក​សិក្សា​ប្រហែល​ឯកឧត្តម​រដ្ឋមន្ត្រី​ចាត់​ក្រុមការងារ​ផ្សេងទៀត​ដើម្បី​សិក្សា​ពី​សក្ដានុពល​ឱ្យលើស​ពី​ហ្នឹង​ដើម្បី​កំណត់​តំបន់​ហ្នឹង​ជា​តំបន់​ពិសេស​តែម្ដង​។ ​ព្យាយាម​ធ្វើ​ម៉េច​ក្ដាប់​យក​ព័ត៌មាន និង​ផ្សព្វផ្សាយ​ទៅ​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ហាមឃាត់​ការយក​ថ្ម កាប់​ឈើ បរបាញ់​សត្វ ជាដើម ជា​តួនាទី​របស់​មន្ទីរ​បរិស្ថាន​»​។

កាលពី​ថ្ងៃ​សៅរ៍​សប្ដាហ៍​មុន ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក​ក្រសួងបរិស្ថាន​ចុះផ្សាយ​ថា​សសរថ្ម​ធម្មជាតិ​រាប់ពាន់​ដើម​មាន​មុខកាត់​ពី​ ៤០ ដល់​ ៦០ ​សង់ទីម៉ែត្រ និង​ប្រវែង​ដល់​ ២ ​ម៉ែត្រ​គឺ​បាន​ដុះ​ឡើង​តាម​ធម្មជាតិ​នៅ​ចង្កេះភ្នំ​ណាមលៀរ​ដែល​មាន​អាយុកាល​រាប់ពាន់​ឆ្នាំ​។

ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក​នេះ​បាន​ដកស្រង់​សម្ដី​លោក វុធ សារុំ ប្រធាន​ដែន​ជម្រក​សត្វព្រៃ​ភ្នំ​ណាមលៀរ​ថា​ «​ការស្រាវជ្រាវ​ដំបូង ក្រៅពី​សសរថ្ម​មាន​វត្តមាន​ដើម​រកា ដើម​ជ្រៃលាភ នាងនួន ធ្នង់ ស្រឡៅ​ឈើទាល ដើម​ឫស្សី ឈើ​ផ្សេងទៀត​នៅ​តំបន់​នោះដែរ​...​។ លើសពី​នេះ​តំបន់​ការពារ​ធម្មជាតិ​នេះ​មាន​សត្វព្រៃ​ដូចជា ក្ដាន់ញ៉ែង ឈ្លូស ជ្រូកព្រៃ សំពោច ឆ្មាបា សត្វ​កេងកង ជាដើម »​។

លោក​ គ្រើង តុលា សកម្មជន​ការពារ​ព្រៃឈើ​ និង​ជា​អ្នកចូលរួម​ចុះ​ទប់ស្កាត់​សកម្មភាព​ល្មើស​ទាំងនោះ​បាន​ថ្លែងថា លោក​សប្បាយចិត្ត​នៅពេល​មន្ត្រី​បរិស្ថាន និង​ក្រសួង​វប្បធម៌​ចាប់​អារម្មណ៍​នឹង​ការអភិរក្ស​ និង​ការពារ​ថ្ម​ធម្មជាតិ​នេះ​។ ប៉ុន្តែ​លោក​ថា សហគមន៍​បាន​បារម្ភ ក្រោយ​លេច​ឮថា​មាន​ឧកញ៉ា​ម្នាក់​ចង់​សុំ​ការអនុញ្ញាត​ដើម្បី​កាន់កាប់​អភិវឌ្ឍ​តំបន់​នោះ​។

លោក​ថា​៖ «​ខ្ញុំ​សប្បាយ​ប្រសិនបើ​ពួកគាត់​ការពារ​ដោយ​ឆន្ទៈ និង​តាមច្បាប់​កំណត់ ប៉ុន្តែ​អ្វី​ដែល​ជាការ​ព្រួយបារម្ភ​របស់​ពលរដ្ឋ គឺ​ចាប់ពី​ពេល​នេះ​ទៅមុខ ខ្លាច​មាន​ការ​ដេញថ្លៃ​ពី​ក្រុមហ៊ុន និង​ពី​ឧកញ៉ា​...​។ អ៊ីចឹង​ប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​មកនេះ​មាន​ការមក​ទាក់ទង​សុំ​ការ​អនុញ្ញាត​ពី​សហគមន៍ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​មិនទាន់​បាន​ជួប​ផ្ទាល់​ទេ តែ​ខ្ញុំ​បានឮ​ពី​ប្រជាពលរដ្ឋ​និយាយ​តៗ​គ្នា​ថា មាន​ឧកញ៉ា​ម្នាក់​​ចង់​ដេញថ្លៃ​តំបន់​ហ្នឹង​»​។

លោក​បន្តថា សហគមន៍​ជនជាតិ​ដើម​ចង់ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​គ្រប់គ្រង និង​អភិវឌ្ឍ​ទៅជា​តំបន់​ទេសចរណ៍​ជាជាង​អនុញ្ញាតឱ្យ​វិស័យ​ឯកជន​ចូល​គ្រប់គ្រង​អភិវឌ្ឍ​ដែល​នឹង​ផ្ដល់​ផលចំណេញ​តិចតួច​បំផុត​សម្រាប់​ជាតិ​។

លោក​ថា​៖ «​ឧកញ៉ា​ជួនកាល​ជនជាតិ​ចិន​ជួនកាល​ជា​វៀតណាម អាហ្នឹង​ជាការ​ព្រួយបារម្ភ​របស់​ក្រុម​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​។ ​ព្រោះ​ជា​ឧទាហរណ៍​ស្រាប់​...​ដូចជា តំបន់​ទឹកធ្លាក់​ជ្រោះ​ប៊ូស្រា​នេះ​ត្រូវបាន​ (​គ្រប់គ្រង​) ​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​មយូរា​ដែល​មាន​ម្ចាស់​ជា​ជនជាតិ​វៀតណាម​មាន​សញ្ជាតិ​ខ្មែរ ហើយ​ហេតុ​អី​បានជា​ខ្មែរ​យើង​អសមត្ថភាព​ក្នុងការ​ថែរក្សា​របស់​អ៊ីចឹងៗ​បើ​ធ្លាក់​មកលើ​ជាតិ​របស់​យើង​គឺ​វា​ល្អ បើ​គេ​គ្រប់គ្រង​គឺ​ជាតិ​យើង​បានតែ​ (​ផលចំណេញ​) ១ ឯ​គេ​វិញ​បាន​ ១០»​។

យ៉ាងណាក្ដី​លោក កែវ សុភគ៌ បាន​អះអាង​ថា​លោក​មិនបាន​ឮថា មាន​ឧកញ៉ា​ចង់​ស្នើសុំ​គ្រប់គ្រង​តំបន់​នោះ​នៅឡើយ​ទេ ប៉ុន្តែ​លោក​ថា​ក្រសួង​បរិស្ថាន​មាន​សិទ្ធិ​អាច​អនុញ្ញាតឱ្យ​ឯកជន​ទទួល​សិទ្ធិ​អភិវឌ្ឍ​ទៅជា​តំបន់​អេកូទេសចរណ៍​បាន​ក្រោម​ទំហំ​ផ្ទៃដី​ ១០ ​ហិកតា​។

លោក សាយ សំអាល់ រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងបរិស្ថាន​បាន​សរសរ​នៅក្នុង​ហ្វេសប៊ុក​របស់​លោក​ថា សសរថ្ម​ធម្មជាតិ​ទាំងនេះ​អាច​ប្រហែល​ជា​កម្អែ​ភ្នំភ្លើង​។ ចំណែក​លោក នេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋលេខាធិការ និង​ជា​អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួងបរិស្ថាន បាន​លើក​ឡើង​ថា ក្រុមការងារ​នឹង​រៀបចំ​របាយការណ៍​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ​មួយ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ទីតាំង​ដុះ​សសរថ្ម​ធម្មជាតិ​នេះ ដើម្បី​ដាក់​ទៅកាន់​លោក សាយ សំអាល់ ពិនិត្យ​ដើម្បី​ស្នើសុំ​គោលការណ៍​ពី​រាជរដ្ឋាភិបាល​ដាក់​ជា​តំបន់​អភិរក្ស​បេតិកភណ្ឌ​ធម្មជាតិ​។

លោក​ថា​៖ «​នៅក្នុង​តំបន់​ការពារ​ធម្មជាតិ​ស្ថិត​ក្រោម​ការគ្រប់គ្រង​របស់​ក្រសួងបរិស្ថាន​ក៏​មាន​បង្កប់​ដោយ​​បេតិកភណ្ឌ​វប្បធម៌​ដែល​ក្រសួង​បរិស្ថាន​បាន​សហការ​ជាមួយ​ក្រសួង​វប្បធម៌​ដើម្បី​អភិរក្ស​ផងដែរ​»៕

វីដេអូ៖