.jpg)
សិស្សកំពុងញ៉ាំចំណីដែលគេលក់នៅក្បែរសាលានៅភ្នំពេញ។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាបានអំពាវនាវជាថ្មីទៀត ឱ្យគ្រឹះស្ថានសិក្សាទាំងអស់ នៅទូទាំងប្រទេសត្រូវហាមឃាត់ កុំឱ្យមានការលក់ចំណីអាហារ ដែលហួសកាលកំណត់ គ្រឿង ស្រវឹង ភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំង និងចំណីអាហារដែលគ្មានប្រភពច្បាស់លាស់ នៅក្នុងសាលា ដែលអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពសិស្សខណៈសាលាខ្លះ នៅពុំទាន់បានអនុវត្តតាមសេចក្ដីណែនាំស្ដីពីសុវត្ថិភាពចំណីអាហាររបស់ក្រសួងនៅឡើយ។
លោក រស់ សុវាចា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍កាលពីម្សិលមិញថា ក្រសួងនៅតែជំរុញឱ្យគ្រូបង្រៀនតាមសាលារៀនទាំងអស់ ត្រូវបន្តយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ អំពីបញ្ហាសុខភាពរបស់សិស្ស ដែលជាកត្តាដ៏សំខាន់មួយអាចជះឥទ្ធិពលដល់ការសិក្សារបស់សិស្ស។
លោកបន្តថា វាមិនមែនជារឿងថ្មីទេ ដែលក្រសួងបានហាមគ្រឹះស្ថានសិក្សាមិនឱ្យមានលក់អាហារដែលគ្មានសុវត្ថិភាព សម្រាប់សិស្ស ព្រោះក្រសួងបានធ្វើការផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងលម្អិតអស់ហើយនូវខ្លឹមសាររបស់សេចក្ដីណែនាំនេះ ដូចជាការបញ្ចូលទៅក្នុងកម្មវិធីសិក្សានៅថ្នាក់បឋម និងបានឱ្យគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធជាពិសេសគណៈគ្រប់គ្រងតាមសាលា ត្រូវផ្សព្វផ្សាយអំពីសេចក្ដីណែនាំរបស់ក្រសួង ឱ្យបាននៅទូទាំងប្រទេស។
លោកថា៖ «ការងារនេះ ក្រសួងបាននិងកំពុងធ្វើតាំងពីអាណត្តិមុនមក ដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹង ដើម្បីជាបច្ច័យទ្រទ្រង់សុខភាពរបស់សិស្សានុសិស្ស»។
ទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ក្រសួងអប់រំបានផ្សាយ កាលពីថ្ងៃទី ១៧ មិថុនា ដោយបានរំឭកឡើងវិញអំពីសេចក្ដីណែនាំលេខ ១៨ អយក.សណន ចុះថ្ងៃទី ២ ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១៩ ស្ដីពីការលើកកម្ពស់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ និងអាហារប្រកបដោយសុខភាព នៅតាមគ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈ និងឯកជនដែលមានការហាមឃាត់កុំឱ្យលក់អាហារចំនួន ៦ ប្រភេទទៅឱ្យសិស្ស ដូចជា ចំណីអាហារដែលហួសកាលកំណត់ គ្រឿងស្រវឹង និងថ្នាំជក់ ចំណីអាហារគ្មានប្រភពច្បាស់លាស់ ភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំង ភេសជ្ជៈផ្អែម កាហ្វេ ការ៉េម និងទឹកស៊ីរ៉ូ ស្ករសូកូឡា ស្ករគ្រាប់ និងស្ករកៅស៊ូ ចាហួយ នំដូណាត់ និងនំផ្អែម។
នៅក្នុងសេចក្ដីណែនាំដដែល ក្រសួងក៏បានហាមការលក់នូវអាហារមួយចំនួនទៀត ដូចជា អាហារមានជាតិប្រៃខ្លាំង ជាតិខ្លាញ់ និងជាតិស្ករច្រើន ចំណីអាហារប្រើមេស្ករ ប្រើល័ក្តពណ៌ មេទឹកខ្មេះ រួមទាំងអាហារជាគ្រឿងត្រាំឬគ្រឿងជ្រលក់ ដែលមាន កន្ទូតត្រាំ ស្វាយត្រាំ និងគ្រឿងម្ជូរ។ ផ្ទុយទៅវិញ នៅតាមសាលាត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ ឱ្យលក់ចំណីអាហារជាមូលដ្ឋានដែលបម្រើដល់សុខភាពសិស្ស ដូចជាបាយ នំប៉័ង មី បបរ បង្អែមនិងផ្លែឈើដែលមានគុណភាពនិងអនាម័យខ្ពស់។
លោក ហែម ស៊ីណារ៉េត ប្រធានមន្ទីរអប់រំ យុវជន និងកីឡារាជធានីភ្នំពេញបានប្រាប់ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ ពីម្សិលមិញថា ខាងមន្ទីររបស់លោក តែងប្រជុំជារៀងរាល់ឆ្នាំដើម្បីណែនាំឱ្យគ្រប់គ្រឹះស្ថានសិក្សា កុំអនុញ្ញាតឱ្យមានលក់ប្រភេទចំណីអាហារដែលគ្មានសុវត្ថិភាពនៅតាមសាលា ប៉ុន្តែយ៉ាងណាក្ដី លោកបញ្ជាក់ថា ការលក់អាហារដែលគ្មានគុណភាពនៅតាមសាលាខ្លះ គឺចៀសមិនផុតនោះទេ។
លោកបន្តថា ទោះជាយ៉ាងណា ខាងនាយកសាលា នៅតែខំប្រឹងណែនាំជាបន្តបន្ទាប់ ក្នុងនោះមានទាំងការព្រមានឈប់ឱ្យលក់នៅក្នុងសាលាជាដើម ប្រសិនបើពួកគេមិនបានគោរពតាមសេចក្ដីណែនាំទេនោះ។
លោកថា៖ «កន្លងមកយើងមិនទាន់បានបញ្ឈប់អ្នកលក់ណាម្នាក់ទេ ព្រោះនៅពេលយើងឃើញអ៊ីចឹង យើងណែនាំគាត់ គាត់ក៏មានការកែលម្អអ៊ីចឹងកន្លងមកគាត់លក់ច្រើនតែអារបស់ត្រាំ ហើយរឿងធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជាទំនិញចំណីអាហារហួសគុណភាពអីហ្នឹង យើងដូចជាមិនទាន់រកឃើញទេ»។
លោក ឡេង វន្នី គ្រូបង្រៀនភាសាអង់គ្លេស នៅវិទ្យាល័យហ៊ុនសែនពាមជីលាំង ក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំបានលើកឡើងថា ខាងថ្នាក់ដឹកនាំសាលារបស់លោក ទើបតែប្រជុំជាមួយអ្នកលក់ចំណីអាហារក្នុងសាលារៀនកាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុន អំពីការហាមឃាត់លក់គ្រឿងត្រាំឱ្យសិស្ស ប៉ុន្តែលោកថា គ្រឿងភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងមួយចំនួន ដូចជា បាកាសជាដើម ពុំបានហាមឃាត់នោះទេ។
លោកថា៖ «នៅក្នុងសាលាអត់មានលក់ជាលក្ខណៈតូចឬជារោងមានដំបូលត្រឹមត្រូវអីទេ គេដាក់លើគ្រែនិងមានតុឱ្យសិស្សអង្គុយអ៊ីចឹងទៅ បើអនាម័យ វាមានអនាម័យដែរ ប៉ុន្តែវាមិនសូវស្អាត ព្រោះមិនបានគ្របអីត្រឹមត្រូវទេ នៅពេលដីហុយអ៊ីចឹងណា៎»។
សិស្សរៀនថ្នាក់ទី ១២ នៃវិទ្យាល័យហ៊ុនសែនពាមជីលាំងម្នាក់បាននិយាយថា កន្លងមកនាងតែងហូបអាហារនៅពេលទៅរៀន ដូចជាបាយប្រអប់ជាមួយជ្រក់និងផឹកទឹកសាមូរ៉ៃស្ទើរជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដែលទិញនៅតាមភូមិមុនទៅដល់សាលា ដោយកញ្ញាតែងចង់ញ៉ាំអាហារទាំងនេះ ថ្វីដ្បិតដឹងថា អាចប៉ះពាល់សុខភាពតិចតួចក្ដី។ ប៉ុន្តែកញ្ញាថា ទើបតែរយៈពេលខ្លីនេះនាងឈប់ផឹកភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងសាមូរ៉ៃ បន្ទាប់ពីលែងមានអ្នកលក់នៅជិតសាលា។
កញ្ញាថា៖ «ឥឡូវហ្នឹង ទិញទឹកសុទ្ធញ៉ាំជាមួយនំខ្មែរដែលលក់ក្នុងសាលាដូចជាសារាយ ចេកអាំង អន្សមអាំងអីហ្នឹង»។
ចំណែកលោក ម៉េត ធី ពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងឃុំ ២ ធ្នូ ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ និយាយថា លោកតែងហាមឃាត់កូនរបស់លោកចំនួន ២ នាក់ ដែលម្នាក់រៀនថ្នាក់ទី៣ និងម្នាក់ទៀតរៀនថ្នាក់ទី៤ កុំឱ្យទិញចំណីអាហារមួយចំនួន ដូចជា ស្ករគ្រាប់ នំ ចាហួយ និងភេសជ្ជៈរួមទាំងទឹកក្រូចជាដើម ព្រោះរបស់ទាំងនេះ សុទ្ធតែនាំចូលពីប្រទេសវៀតណាម ដែលលោកសង្ស័យថា គ្មានគុណភាពនិងមានជាតិគីមី អាចនាំឱ្យប៉ះពាល់សុខភាពកូនរបស់លោក។
លោកថា៖ «ដូចស្ករគ្រាប់ តែមិនស្រួល បៀមទៅ ទៅជាជ័រកៅស៊ូក៏មានដែរ។ ប៉ុន្តែក្មេងៗនៅខាងខ្ញុំវាអត់សូវមានពុលទេ»។
លោកបន្តថា ថ្វីដ្បិតលោកតែងឱ្យលុយកូនសម្រាប់ទៅរៀនក្នុងម្នាក់ចំនួន ២ ពាន់រៀលក្នុងមួយថ្ងៃក្ដីប៉ុន្តែស្ទើរជារៀងរាល់ព្រឹកប្រពន្ធលោកតែងដាំ-បាយម្ហូបឱ្យកូនញ៉ាំមុនចេញទៅសាលារៀន។
អង្គការសុខភាពពិភពលោក ធ្លាប់បានចេញការសិក្សាការស្រាវជ្រាវថា ភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំង បានបង្កក្ដីព្រួយ បារម្ភដល់សុខភាពមនុស្សវ័យក្មេង ស្របពេលប្រទេសមួយចំនួននៅអឺរ៉ុប បានចេញច្បាប់ហាមឃាត់ការលក់ភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងទៅឱ្យកុមារ ហើយការសិក្សាថ្មីមួយទៀតចេញផ្សាយកាលពីខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១៩ ដោយកាសែត Journal of the American Heart បញ្ជាក់ថា ជាតិកាហ្វេអុីន ដែលមានក្នុងភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំង គឺធ្វើ ឱ្យមានហានិភ័យសម្រាប់សុខភាព ដូចជា ការធ្វើឱ្យសកម្មភាពរបស់បេះដូងផ្លាស់ប្ដូរនិងធ្វើឱ្យសម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់។
លោក រស់ សុវាចា បញ្ជាក់ដែរថា ចំពោះសិស្សសាលាដែលមានទម្លាប់ទិញអាហារនៅខាងក្រៅសាលា គឺក្រសួងអំពាវនាវឱ្យឪពុកម្ដាយដែលនៅជិតកូនៗរបស់ពួកគេច្រើនជាងសាលាត្រូវចូលរួមដាស់តឿនកូនឱ្យមានការយល់ដឹងអំពីការជ្រើសរើសម្ហូបអាហារត្រឹមត្រូវដែលផ្ដល់ប្រយោជន៍វិជ្ជមានសម្រាប់ជាអាហារូបត្ថម្ភទ្រទ្រង់សុខភាព៕
