.jpg)
មន្ត្រីពេលចូលរួមសិក្ខាសាលាកាលពីថ្ងៃ ១៩ តុលា។ រូបថត ក្រសួងយុត្តិធម៌
ភ្នំពេញ: ក្រសួងយុត្តិធម៌សហការជាមួយរដ្ឋបាលព្រៃឈើនៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទបានផ្សព្វផ្សាយពីគោលការណ៍ប្រយុទ្ធប្រឆាំងការជួញដូរសំណាកប្រភេទសត្វព្រៃ និងរុក្ខជាតិដល់មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ ព្រះរាជអាជ្ញា និងចៅក្រមចំនួន ៤០ រូប ដើម្បីឱ្យមានការយល់ដឹង និងរួមគ្នាប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងបទល្មើសដែលនាំឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់សត្វកម្រ។
ការផ្សព្វផ្សាយនេះបានធ្វើឡើងតាមរយៈសិក្ខាសាលាកាលពីថ្ងៃទី ១៩ ខែតុលា ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយអនុសញ្ញាស្ដីពី «ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិលើប្រភេទសត្វ និងរុក្ខជាតិព្រៃដែលកំពុងរងគ្រោះថ្នាក់» ហៅកាត់ថាសាយតេស (CITES) ដែលប្រទេសកម្ពុជាបានចូលជាសមាជិកទី ១៤០ កាលពីឆ្នាំ ១៩៩៧ ក្នុងចំណោមសមាជិក ១៨៤ ប្រទេសលើពិភពលោក ដើម្បីរួមគ្នាប្រយុទ្ធនឹងការជួញដូរល្មើសច្បាប់នូវសំណាកប្រភេទសត្វព្រៃ និងរុក្ខជាតិដែលកំពុងរងគ្រោះថ្នាក់។
លោក គឹម សន្តិភាព រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងយុត្តិធម៌បានថ្លែងកាលពីថ្ងៃទី ២០ តុលា ថា ការធ្វើសិក្ខាសាលានេះ ដើម្បីពង្រឹងច្បាប់ស្ដីពីអនុសញ្ញាពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិហៅកាត់ថាសាយតេស (CITES) ខណៈកម្ពុជាជារដ្ឋភាគីនៃអនុសញ្ញានេះ ដើម្បីចូលរួមប្រយុទ្ធនឹងបទល្មើសនេះដែលចងក្រងនៅក្នុងឧបសម្ព័ន្ធនៃអនុសញ្ញានេះ។
លោកបន្តថា លើសពីនេះមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធត្រូវស្វែងយល់អំពីការអនុវត្តវិធានការចុះបង្ក្រាបបទល្មើសជួញដូរសត្វព្រៃដែលសហការជាមួយអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នានា។ ក្នុងនោះត្រូវដឹងពីរបៀបសរសេរកំណត់ហេតុបទល្មើសសត្វព្រៃ និងការបំពេញទម្រង់បែបបទនៃកំណត់ហេតុបទល្មើសសត្វព្រៃ និងព្រៃឈើ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «យើងនៅតែជំរុញបន្ថែមទៅលើការអនុវត្តច្បាប់ដែលពាក់ព័ន្ធអនុសញ្ញា CITES បានកំណត់គឺការពារប្រភេទសត្វព្រៃកម្រជិតផុតពូជដែលច្បាប់ព្រៃឈើបានចែងថាជាបទល្មើស ដូច្នេះមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ ដែលទទួលបាននីតិសម្បទាក្នុងរឿងនេះជាមួយនឹងចៅក្រម ព្រះរាជអាជ្ញាត្រូវតែសហការគ្នាឱ្យបានស្អិតល្មួត ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើជួញដូរសត្វព្រៃគ្រប់រូបភាពទាំងអស់»។
លោក សួន ផល្លា មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើនៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទដែលបានចូលរួមក្នុងសិក្ខាសាលាបានឱ្យដឹងពីថ្ងៃទី ២០ តុលា ថាក្នុងនាមជាមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់ត្រូវតែពង្រឹងសមត្ថភាពទាក់ទងការស្រាវជ្រាវស៊ើបអង្កេត ទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបសកម្មភាពធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ការធ្វើសន្និធិ ការនាំចេញ-នាំចូលភ្លុកដំរី និងសំណាកសត្វព្រៃល្មើសច្បាប់គ្រប់រូបភាព។
លោកបន្តថា កន្លងមកអង្គភាពគយបានអនុវត្តច្បាប់ដោយបង្ក្រាបបទល្មើសជួញដូរភ្លុកដំរីទម្ងន់ ៩៣៥៣,០១ គីឡូក្រាម រីឯ ភ្លុកដំរីទម្ងន់ ៣៥៣,០៥ គីឡូក្រាមដែលល្មើសច្បាប់ព្រៃឈើត្រូវបានផ្នែករដ្ឋបាលព្រៃឈើចាប់រឹបអូស។ អ្វីដែលគួរឱ្យបារម្ភខ្លាំង គឺភ្លុកដំរីជាសំណាកត្រូវបានគេយកមកពីការបរបាញ់ប្រភេទសត្វដំរី ទាំងដំរីអាស៊ីនិងដំរីអាហ្វ្រិក ហើយត្រូវបានគេជួញដូរដោយលួចលាក់។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ដើម្បីអនុវត្តអនុសញ្ញា CITES គឺរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាយើងបានបង្កើតសមត្ថកិច្ចគ្រប់គ្រង (អាជ្ញាធរគ្រប់គ្រង) មួយដែលមានទីចាត់ការនៅទីស្តីការក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ និងបង្កើតសមត្ថកិច្ចវិទ្យាសាស្ត្រ (អាជ្ញាធរវិទ្យាសាស្ត្រ) សាយតេសចំនួន ៣ រួមមាន រដ្ឋបាលព្រៃឈើ រដ្ឋបាលជលផល និងអគ្គនាយកដ្ឋានរដ្ឋបាលការពារ និងអភិរក្សធម្មជាតិនៃក្រសួងបរិស្ថាន។ ដូច្នេះមន្ត្រីទាំងនេះត្រូវតែស្វែងយល់ពី CITES ឱ្យបានច្បាស់លាស់»។
តាមរបាយការណ៍សង្ខេបពីសិក្ខាសាលានេះបានឱ្យដឹងថា ច្បាប់ស្តីពីព្រៃឈើឆ្នាំ ២០០២ ច្បាប់ស្តីពីជលផលឆ្នាំ ២០០៦ និងច្បាប់ស្តីពីគយឆ្នាំ ២០០៧ គឺជាវិធានសម្រាប់គោរព និងប្រព្រឹត្តតាមឱ្យបានហ្មត់ចត់។ ចំពោះមន្ត្រីរាជការ និងភ្នាក់ងារសាធារណៈដទៃទៀតដែលច្បាប់ប្រគល់អំណាចឱ្យពិនិត្យបទល្មើសគឺជាមន្ត្រីជំនាញជួយដល់ចៅក្រមអយ្យការអមសាលាដំបូង និងសាលាឧទ្ធរណ៍លើការធ្វើកោសល្យវិច័យសំណាកប្រភេទសត្វព្រៃ និងរុក្ខជាតិក្នុងដំណាក់កាលនៃការពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ ឬការកសាងសំណុំរឿងជូនតុលាការសម្រាប់ជំនុំជម្រះក្តី៕
