ភ្នំពេញៈ ក្រុមយុវជនសំរាមបានកែច្នៃដើមរុក្ខជាតិមួយចំនួនរួមមាន ដើមបបុស និងដើមត្រែងជាដើមយកមកធ្វើជាទុយោបឺតសម្រាប់ប្រើប្រាស់ និងលក់ក្នុងតម្លៃថោក ដើម្បីជំនួសឲ្យការប្រើទុយោប្លាស្ទិកដែលកំពុងបំពុលបរិស្ថានកាន់តែខ្លាំង។
ដើមរុក្ខជាតិជាច្រើនប្រភេទដូចជា ដើមត្រែង ដើមឫស្សី ដើមបបុស និងស្មៅជាដើមត្រូវបានកែច្នៃជាទុយោបឺតជំនួសទុយោប្លាស្ទិកដែលវិធីសាស្ត្រនេះត្រូវបានប្រទេសក្នុងតំបន់ ដូចជា ថៃ និងវៀតណាមបានកែច្នៃ ខណៈអង្គការដែលធ្វើការលើបរិស្ថានបានព្រមានពីវត្តមានទុយោប្លាស្ទិកដ៏ច្រើនលើសលប់លើភពផែនដី។ នេះបើតាមលោក សាន តារាវិត ស្ថាបនិកយុវជនសំរាម។
លោក សាន តារាវិត បានថ្លែងថា៖ «គេហាមប្រាមច្រើនទាក់ទងនឹងការប្រើទុយោប្លាស្ទិក ដែលប្រើតែម្តងបោះចោលហ្នឹងហើយឃើញមានច្រើនមែនទែនក្នុងធុងសំរាមនានា ហើយមានមន្ត្រីអង្គការម្នាក់បាននិយាយថា បន្ដិចទៀតគេលែងឲ្យផលិតទុយោប្លាស្ទិកហ្នឹងហើយ។ អ៊ីចឹងខ្ញុំក៏នាំគ្នាគិតថា តើក្រុមយើង គួរតែរកផលិតផលអ្វីដែលអាចបឺតបានដើម្បីជំនួសឲ្យការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកនេះ»។
ទន្ទឹមនឹងនេះលោក តារាវិត ចង់ឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរងាកមកប្រើទុយោបឺតច្នៃពីធម្មជាតិវិញដើម្បីចូលរួមថែរក្សាបរិស្ថាន ខណៈវាមិនប៉ះពាល់សុខភាព។
លោកថា៖ «យើងធ្វើវាពីដើមបបុសដែលដុះគ្រប់ទីកន្លែង ហើយយើងអត់ទិញនោះទេ គឺគ្នាយើងទៅកាប់យកមកតាមដីគេទុកចោលគឺវាដុះពេញហ្នឹង ជាពិសេសនៅតាមច្រាំងទន្លេ។ យើងចាក់ថ្នាំងវាឲ្យដាច់មកធ្វើបានហើយ ដែលក្នុង ១ ដើមវែងបើបូកទាំងធំទាំងតូច យើងធ្វើបានទុយោបឺត ១០ ដើម»។
បើតាមលោក សាន តារាវិត ក្នុង ១ ខែក្រុមយុវជនសំរាមអាចផលិតទុយោបឺតប្រភេទនេះបានជិត ១ ម៉ឺនដើម ដើម្បីលក់ចែកចាយ និងប្រើក្នុងហាងកាហ្វេរបស់ខ្លួន។ លោកថាការច្នៃប្រឌិតនេះក៏បានផ្តល់ការងារដល់ពលរដ្ឋក្រីក្រដែលចូលរួមផលិតដើម្បីរកកម្រៃផងដែរ។
កញ្ញា ចក់ ឧស្សា សមាជិកក្រុមយុវជនសំរាមបានប្រាប់ពីវិធីច្នៃដើមបបុស ឬដើមត្រែងធ្វើជាទុយោបឺតថា ដំបូងយើងយកដើមទាំងនោះមកបកសម្បក និងសម្អាតថ្នាំងឲ្យស្អាត រួចកាត់វាជាកំណាត់ៗតាមប្រវែងដែលចង់បាន។ បន្ទាប់មកត្រូវទម្លុះថ្នាំងខាងក្នុងឲ្យស្អាត និងខាត់ឲ្យរលោងរួចដាក់វាក្នុងម៉ាស៊ីនសម្លាប់មេរោគជាការស្រេច។
កញ្ញា ឧស្សា បានបញ្ជាក់ថា៖ «ក្នុងការកែច្នៃទាំងនេះគឺយើងមិនប្រើប្រាស់ថ្នាំគីមីទេគឺយើងព្យាយាមធ្វើតាមបែបធម្មជាតិដែលក្នុងន័យមិនធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាព និងកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិក»។
លោក តាំង សុខឡេង ម្ចាស់ភោជនីយដ្ឋានមួយកន្លែងនៅខេត្តកំពតបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កាលពីថ្ងៃអាទិត្យថា នៅហាងលោកមានប្រើទុយោបឺតប្រភេទនេះ ដោយភ្ញៀវបរទេសភាគច្រើនបានសាទរ ខណៈការប្រើងាយស្រួលជាងទុយោប្លាស្ទិក និងអាចប្រើឡើងវិញបាន។
លោក សុខឡេង លើកពីមូលហេតុថា៖ «ដោយសារខ្ញុំចូលរួមលើកស្ទួយការមិនប្រើប្លាស្ទិក។ មួយវិញទៀតដោយខ្ញុំធ្វើការជាមួយបរទេសដែលកំពុងចូលរួមសម្អាត (គ្មានប្លាស្ទិក) ដូចគ្នា ដោយចង់ឲ្យខេត្តកំពតនេះ ប្រើអ្វីៗមិនពាក់ព័ន្ធប្លាស្ទិក»។
បើតាមម្ចាស់ភោជនីយដ្ឋាន និងបារ៍រូបនេះក្នុង ១ ខែហាងរបស់លោកប្រើទុយោបឺតធ្វើពីរុក្ខជាតិប្រមាណ ១ ពាន់ដើមក្នុងតម្លៃប្រមាណ ២៥ ដុល្លារ។ ប៉ុន្តែលោករំពឹងថា ការប្រើទុយោបឺតប្រភេទនេះនៅហាងរបស់លោកអាចកើនឡើង ហើយការមិនប្រើទុយោបឺតប្លាស្ទិកគឺអាចធ្វើទៅបាន។
លោកស្រី តាន រស្មី ប្រធានក្រុមស្រាវជ្រាវផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាអាហារ និងអាហារូបត្ថម្ភនៃវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជាបានថ្លែងកាលពីម្សិលមិញថា លោកស្រីសាទរចំពោះគំនិតច្នៃប្រឌិតនេះដែលជាការចូលរួមកាត់បន្ថយការប្រើប្លាស្ទិកព្រោះជាទូទៅសំណល់ប្លាស្ទិក គឺជាសារធាតុមិនងាយរលាយ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាព និងបរិស្ថានខ្លាំង។
លោកស្រីបន្តថា៖ «ប៉ុន្តែយើងត្រូវឲ្យច្បាស់ថា រុក្ខជាតិដែលយើងយកមកប្រើហ្នឹង គេបានសិក្សាច្បាស់។ សម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំមិនដែលបានសិក្សានោះទេ ធ្លាប់តែឮព័ត៌មានពីប្រទេសជិតខាងដែរ។ ដូច្នេះតើយើងបានពិនិត្យគុណភាពរូបគីមីហ្នឹងយ៉ាងណា?»។
យ៉ាងណាក្ដីលោកស្រីលើកទឹកចិត្តឲ្យទាំងអស់គ្នាចូលរួមកែច្នៃនូវឧបករណ៍ទាំងនេះឲ្យបានច្រើនដោយសិក្សាស្រាវជ្រាវឲ្យច្បាស់ថា វត្ថុធាតុដើមទាំងនោះមិនបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អ្នកប្រើប្រាស់ក្នុងរយៈពេលវែង និងខ្លី៕