ភ្នំពេញៈ ក្រុមអភិរក្សសត្វស្លាបនៅកម្ពុជាបានអំពាវនាវជាថ្មីដល់ពលរដ្ឋ ដែលរស់នៅជុំវិញតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃឲ្យបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលកសិកម្ម ដើម្បីចូលរួមការពារ និងអភិរក្សសត្វព្រៃ ជីវចម្រុះ និងធនធានធម្មជាតិនៅកម្ពុជា។
ការអំពាវនាវនេះបានធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីការចុះល្បាតស្រាវជ្រាវនៅតាមតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃ និងតំបន់ការពារទេសភាពមួយចំនួននៅភាគឦសាន និងនិរតីនាពេលថ្មីៗនេះ បានរកឃើញមានករណីប្រើថ្នាំពុល ដើម្បីចាប់សត្វព្រៃដោយខុសច្បាប់។
លោក ប៊ូ វរសក្ស នាយកកម្មវិធីប្រចាំកម្ពុជានៃអង្គការជីវិតសត្វស្លាបអន្តរជាតិ បាននិយាយថា៖ «ការប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលកសិកម្មនៅក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃ និងតំបន់ការពារទេសភាព គឺជាវិនាសកម្មដ៏មហន្តរាយបំផុតមួយ ដល់សត្វព្រៃ ជីវចម្រុះ ធនធានធម្មជាតិ និងបរិស្ថានដែលទាមទារឲ្យគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ពិសេសប្រជាសហគមន៍ក្នុងមូលដ្ឋានត្រូវចូលរួមបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវការប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលកសិកម្មក្នុងតំបន់ការពារ និងអភិរក្សទាំងនេះ»។
កាលពីសប្ដាហ៍មុន ក្រុមមន្ត្រីឧទ្យានុរក្សនៃតំបន់ការពារទេសភាព បឹងព្រែកល្ពៅបានសហការជាមួយក្រុមជំនាញផ្នែកអភិរក្សសត្វស្លាបព្រៃនៃអង្គការជីវិតសត្វស្លាបអន្តរជាតិបានចុះល្បាត និងសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីប្រភេទសត្វស្លាបព្រៃដ៏កម្រ និងជិតផុតពូជ ដែលកំពុងមានវត្តមាននៅក្នុងតំបន់នេះ ក៏បានប្រទះឃើញ ទាកាបព្រៃចំនួន ៨ ក្បាលងាប់នៅចំណុចក្បែរមាត់អាងនៃតំបន់ការពារទេសភាពបឹងព្រែកល្ពៅស្ថិតក្នុងភូមិ-ឃុំកំពង់ឈូក ស្រុកកោះអណ្ដែត ខេត្តតាកែវ។ ករណីនេះត្រូវក្រុមមន្ត្រីជំនាញអះអាងថា ជាបទល្មើស «បំពុលសត្វស្លាបព្រៃ»។
លោក លឹម វ៉ាត នាយករងតំបន់ការពារទេសភាពបឹងព្រែកល្ពៅបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា នៅក្បែរកន្លែងដែលសត្វទាព្រៃទាំង ៨ ក្បាលងាប់នោះ ក្រុមមន្ត្រីឧទ្យានុរក្ស និងក្រុមជំនាញសត្វស្លាបព្រៃនៃអង្គការជីវិតសត្វស្លាបអន្តរជាតិ បានរកឃើញគ្រាប់ស្រូវជាច្រើនដែលសង្ស័យថា មានលាយថ្នាំពុលកសិកម្មត្រូវបានគេដាក់នៅមាត់ទឹកជាទីដែលសត្វស្លាបចុះរកស៊ីចំណី។
លោក វ៉ាត បញ្ជាក់ថា៖ «ការចាប់សត្វដោយប្រើថ្នាំពុលគឺជាសកម្មភាពដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់សត្វព្រៃ និងសុខភាពមនុស្ស។ ការបំពុល ១ ករណីអាចសម្លាប់សត្វគ្រប់ប្រភេទរាប់រយក្បាលរួមទាំងសត្វស្លាបជិតផុតពូជដែលមានចំនួនដ៏តិចតួចក្នុងលោក។ វាក៏បណ្តាលឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពរបស់មនុស្សផងដែរ តាមរយៈការបរិភោគសត្វដែលស្លាប់ដោយការបំពុលនេះ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «សំណាកសត្វទាកាបព្រៃដែលស្លាប់ និងគ្រាប់ស្រូវដែលសង្ស័យមានលាយថ្នាំពុលកសិកម្មនោះត្រូវបានក្រុមឧទ្យានុរក្សយើងប្រមូលយក និងបញ្ជូនទៅក្រុមការងារអង្គការ WCS ដែលជាដៃគូនៅភ្នំពេញ ដើម្បីធ្វើកោសល្យវិច័យ»។
តាមរយៈការរកឃើញបទល្មើសបំពុលសត្វព្រៃនៅក្នុងតំបន់ការពារទេសភាពបឹងព្រែកល្ពៅនេះ ក្រុមឧទ្យានុរក្សបានបង្កើនការងារចុះល្បាត និងអប់រំផ្សព្វផ្សាយអំពីហានិភ័យនៃការប្រើប្រាស់ថ្នាំគីមីពុលកសិកម្មដល់ពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍មូលដ្ឋានដែលរស់នៅជុំវិញតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃ និងតំបន់ការពារទេសភាពនៅកម្ពុជា ដើម្បីឲ្យពួកគាត់ចូលរួមបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់វា ដើម្បីគាំទ្រដល់កិច្ចគាំពារបរិស្ថាន ការអភិរក្សសត្វព្រៃ ជីវចម្រុះ និងធនធានធម្មជាតិនៅកម្ពុជា ប្រកបដោយនិរន្តរភាព។
កញ្ញា នី ណៃគី មន្ត្រីសម្របសម្រួលគម្រោងអភិរក្សសត្វត្មាតកម្ពុជានៃអង្គការជីវិតសត្វស្លាបអន្តរជាតិថ្លែងពីថ្ងៃទី ២ ខែមិថុនាថា ក្នុងរយៈពេល ១ សប្ដាហ៍កន្លងមកក្រុមការងាររបស់នាងបានសហការជាមួយមន្ទីរកសិកម្ម ខេត្តស្ទឹងត្រែងចុះត្រួតពិនិត្យទីតាំងលក់ថ្នាំគីមីពុលកសិកម្មនៅទូទាំងស្រុកសៀមប៉ាង ហើយបានរកឃើញទីតាំងលក់ថ្នាំពុលកសិកម្ម ៨ កន្លែងដែលគ្មានច្បាប់អនុញ្ញាត។
កញ្ញាបន្តថា ក្នុងចំណោមទីតាំងលក់ថ្នាំពុលកសិកម្មដែលគ្មានច្បាប់អនុញ្ញាតទាំង ៨ កន្លែងក្នុងស្រុកសៀមប៉ាងនោះមាន ១ កន្លែងបានលក់ថ្នាំពុលកសិកម្មដែលមានជាតិពុលកម្រិតខ្ពស់ ។ «ក្រោយពីរកឃើញមានការលក់នូវប្រភេទថ្នាំពុលកសិកម្ម ដែលត្រូវបានហាមឃាត់នោះ មន្ត្រីជំនាញបានធ្វើការដកហូត និងណែនាំឲ្យបញ្ឈប់ការនាំយកនូវថ្នាំពុលកសិកម្មនោះមកលក់ក្នុងទីផ្សារកម្ពុជាបន្តទៀត»។
បើតាមអ្នកស្រី នូ ចាន់ពៅ ម្ចាស់ទីតាំងលក់ជី និងថ្នាំពុលកសិកម្មដែលត្រូវបានហាមឃាត់នោះថ្លែងថា ថ្នាំពុលកសិកម្មឈ្មោះ Molecule គឺអ្នកស្រីបានទិញមកពីប្រទេសថៃដើម្បីមកប្រើប្រាស់ជាលក្ខណៈឯកជនក្នុងចម្ការស្វាយចន្ទីរបស់អ្នកស្រី មិនសម្រាប់លក់នោះទេ។ «ប៉ុន្តែនៅពេលនេះខ្ញុំឈប់នាំវាចូលហើយ ព្រោះមន្ត្រីជំនាញផ្នែកកសិកម្មថា វាជាថ្នាំពុលកសិកម្មដែលមានកម្រិតជាតិពុលខ្ពស់ និងត្រូវបានហាមឃាត់»៕