ភ្នំពេញៈ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិនិងអន្តរជាតិរួមទាំងអ្នកសារព័ត៌មាន ដែលកំពុងបម្រើការងារនៅក្នុងប្រទេសបានអំពាវនាវនិងជំរុញឲ្យមេដឹកនាំនៃបណ្ដាប្រទេសអាស៊ានគិតគូរពីការបង្កើតច្បាប់ស្តី ពីសេរីភាពសារព័ត៌មានអាស៊ានរួមគ្នាដើម្បីជាប្រយោជន៍ក្នុងការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងពីសិទ្ធិសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានពិតពេញលេញ។
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ពុង ឈីវកេក ប្រធានអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ បានមានប្រសាសន៍ថា ការធ្វើសមាហរណកម្មអាស៊ាន ទៅជាសហគមន៍ប្រជាជាតិតែមួយមានវាសនាតែមួយ នៅឆ្នាំ២០១៥ខាងមុខ អាចនឹងនាំមកនូវការផ្លាស់ប្ដូរដ៏សំខាន់សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍវិស័យសេដ្ឋកិច្ច សង្គម នៅក្នុងតំបន់នេះ ពិសេសប្រទេសកម្ពុជា តាមរយៈលំហូរចូលនៃវិនិយោគិន ពីបណ្ដាប្រទេសជាសមាជិកនៃសហគមន៍អាស៊ាន និងប្រទេសដៃគូអភិវឌ្ឍន៍មួយចំនួនទៀត។ ទន្ទឹមគ្នានេះ បញ្ហាប្រឈមនានាក៏នឹងកើនច្រើនថែមទៀត បើគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ទាំងនោះ ពុំត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយឲ្យបានទូលំទូលាយដល់សាធារណជន ទេ។
លោកស្រីបានថ្លែងថា៖«ការរៀបចំច្បាប់ស្ដីពីសិទ្ធិ ទទួលបានព័ត៌មាន និងច្បាប់ស្ដីពីសេរីភាពសារព័ត៌មានអាស៊ានមានសារៈសំខាន់ណាស់ សម្រាប់ការលើកកម្ពស់សិទ្ធិសេរីភាពប្រជាពលរដ្ឋ និងការយល់ដឹងជាមូលដ្ឋាន»។
កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននឹងប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីថ្ងៃទី១៥ ដល់ថ្ងៃទី២០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំនេះនៅរាជធានីភ្នំពេញ។មេដឹកនាំអាស៊ាន និងមេដឹកនាំប្រទេសមហាអំណាច រួមមានសហរដ្ឋអាមេរិក ចិន និងមកពីប្រទេសដទៃទៀតគ្រោងនឹងជជែកគ្នា អំពីបញ្ហាបរិស្ថាន សន្តិសុខ ថាមពល បញ្ហាតំបន់និងបញ្ហាសកលមួយចំនួនផង។
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត បានសម្ដែងសុទិដ្ឋិនិយមថា ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលទាំងអស់ក្នុងសហគមន៍ប្រជាជាតិអាស៊ាន ក៏ដូចជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាលប្រទេសមហាអំណាចមួយចំនួន ដែលចូលរួមនៅក្នុងជំនួបនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននេះ នឹងលើកយកអំពីសិទ្ធិសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានដោយសេរី មកពិភាក្សានិងជំរុញឲ្យគិតគូរអំពីការធ្វើច្បាប់អាស៊ានរួមមួយ ស្ដីពីសេរីភាពសារព័ត៌មាន និងសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានដោយសេរី ។
បច្ចុប្បន្ន ថ្វីបើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវគេមើលឃើញថាមិនមានការរឹតត្បិតខ្លាំង ដូចប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានមួយចំនួនក្តី ក៏កង្វះព័ត៌មានស្ដីពីគម្រោងវិនិយោគអភិវឌ្ឍន៍ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងគម្រោងវិនិយោគមួយចំនួន រួមទាំងការផ្ដល់ដំណោះស្រាយដោយគ្មានតម្លាភាពទៀតនោះ បានធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនគ្រួសារក្នុងប្រទេសដែលរស់នៅក្នុងតំបន់អនុវត្តគម្រោងត្រូវប្រឈមនឹងបញ្ហាបាត់បង់ទី ជម្រក មុខរបរ និងការរៀនសូត្ររបស់កូនៗដែរ។ លើសពីនេះទៀត សមាជិកពួកគេខ្លះ ដែលសកម្មក្នុងការចេញតវ៉ាទាមទារដំណោះស្រាយសមស្រប ប្រកបដោយតម្លាភាពនិងយុត្តិធម៌ ត្រូវអាជ្ញាធរចាប់ឃុំខ្លួនដែលទាំងនេះបង្ហាញថា សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជានៅមានកម្រិតនៅឡើយ។
លោក មឿន តុលា មន្ត្រីផ្នែកសិទ្ធិការងារ មជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍ លើកឡើងថា ជាការពិត បើសិនជាសិទ្ធិប្រមូលផ្ដុំគ្នាដើម្បីបញ្ចេញមតិមិនត្រូវបើកចំហហើយប្រព័ន្ធច្បាប់នៃប្រទេសនីមួយៗ មិនមានការកែសម្រួលទេនោះ ការធ្វើសមាហរណកម្មអាស៊ានក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ នឹងមិននាំមកនូវភាពរីកចម្រើនជឿនលឿននោះទេ ផ្ទុយទៅវិញវានឹងនាំមកនូវបញ្ហាចម្រូងចម្រាសច្រើនឡើងៗ រវាងប្រជាពលរដ្ឋ អ្នកធុរកិច្ច និងអាជ្ញាធរ រដ្ឋាភិបាល។
លោកបន្តថា៖«ដើម្បីចៀសវាងនូវវិបត្តិនេះ និងការធានាឲ្យនូវគណនេយ្យភាពសង្គម រដ្ឋាភិបាលប្រទេសនីមួយៗចាំបាច់ត្រូវតែមានអភិបាល កិច្ចល្អ តម្លាភាព និងការគោរពច្បាប់ ព្រមទាំង ការលើកកម្ពស់សិទ្ធិនិងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ដូច្នេះការរៀបចំបង្កើតច្បាប់អាស៊ានរួមមួយស្ដីពីសេរីភាព សារព័ត៌មាន និង សិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានសេរី ដែលមានលក្ខណៈស្ដង់ដារអន្តរជាតិ គឺមានសារៈសំខាន់ចាំបាច់ណាស់ សម្រាប់ប្រជាជននិងរដ្ឋាភិបាលនៃបណ្ដាប្រទេសនីមួយៗក្នុងសហគមន៍អាស៊ីអាគ្នេយ៍នេះ ដើម្បីឈានឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍប្រទេស»។
លោកបានបន្តថា ដើម្បីធ្វើសមាហរណកម្មអាស៊ាន ឲ្យក្លាយជាសហគមន៍តែមួយ វាសនាតែមួយបានសម្រេចនៅឆ្នាំ២០១៥ ដូចការគ្រោងទុក គឺទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលបណ្ដាប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់ ចាំបាច់ត្រូវបង្កើនការបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈដល់មន្ត្រីនិងប្រជាពលរដ្ឋខ្លួន ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពនិងការយល់ដឹងកាន់តែខ្ពស់លើមុខជំនាញវិជ្ជាជីវៈ បច្ចេកទេស។
លោក ឆាយ សុផល និពន្ធនាយកកាសែត The Cambodia News បានលើកដែរថា ថ្វីបើការបង្កើតច្បាប់រួមគ្នាដែលមានលក្ខណៈស្ដង់ដារអន្តរជាតិសម្រាប់អនុវត្តជាទូទៅក្នុងសហគមន៍អាស៊ាន ជាការពិបាកដែលនឹងមិនអាចធ្វើទៅបាននៅពេលឥឡូវនេះ ដោយហេតុប្រទេសនីមួយៗមាននិន្នាការ ឬ របបនយោបាយផ្សេងៗគ្នាក្តីប៉ុន្តែ ការគិតគូរអំពីការបង្កើតច្បាប់រួមគ្នាមួយសម្រាប់អាស៊ាន គួរត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលនៃបណ្ដាប្រទេសក្នុងសហគមន៍នេះ លើកយកមកពិចារណា។
លោកថ្លែងថា៖ «នៅពេលនេះអ្វីដែលសំខាន់សម្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាន គឺសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលទាំងអស់លើកកម្ពស់សិទ្ធិសេរីភាពនៃបញ្ចេញមតិ ព្រោះថា នៅពេលសិទ្ធិសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ ត្រូវបានរឹតបន្តឹងសិទ្ធិមួយចំនួនទៀត ក៏ត្រូវបានបាត់បង់ព្រមជាមួយគ្នានោះដែរ»៕
