ភ្នំពេញៈ ពលរដ្ឋកម្ពុជាមានសញ្ជាតិស្វ៊ីសបានសរសេរញត្តិមួយកាលពីថ្ងៃទី ៣ ខែកក្កដាជូនចំពោះលោក Alain Berset ប្រធានាធិបតីសហព័ន្ធស្វ៊ីស ដើម្បីស្នើសុំប្រទេសស្វ៊ីសកុំដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច ឬកុំចូលរួមជាមួយប្រទេសផ្សេងទៀតក្នុងការដាក់ទណ្ឌកម្មមកលើប្រទេសកម្ពុជា។
យោងតាមលិខិតដែលបញ្ចេញដោយក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃពុធ បានឲ្យដឹងថាញត្តិនោះមានបំណងដើម្បីការពារសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងការអភិវឌ្ឍនៅប្រទេសកម្ពុជា។ ញត្តិនេះត្រូវបានចុះហត្ថលេខាគាំទ្រដោយពលរដ្ឋខ្មែរចំនួនប្រមាណ ៧០ នាក់។
ញត្តិនេះបានសរសេរថា៖ «ប្រទេសកម្ពុជានឹងទទួលរងនូវវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរ ប្រសិនបើការដាក់ទណ្ឌកម្មត្រូវបានធ្វើឡើង ដោយសហព័ន្ធស្វ៊ីស។ គ្មានអ្វីដែលគួរឲ្យសង្ស័យទេដែលអ្នករងគ្រោះជាងគេគឺប្រជាជនកម្ពុជាដែលមានប្រាក់ចំណូលទាប និងប្រជាជនងាយរងគ្រោះផ្សេងទៀត ជាពិសេសកម្មករ និងកសិករ»។
«ដូច្នេះយើងខ្ញុំសូមអំពាវនាវដល់សហព័ន្ធស្វ៊ីស សូមកុំដាក់ទណ្ឌកម្មណាមួយរួមទាំងទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច ឬក៏គាំទ្រដល់ទណ្ឌកម្មណាមួយ និងសកម្មភាពដាក់ទណ្ឌកម្មផ្សេងទៀតដែលបានចាប់ផ្តើមដោយបណ្ដាប្រទេសនានា សម្ព័ន្ធមិត្តដៃគូអាជីវកម្ម ឬក្រុមដទៃទៀតដែលប្រឆាំងនឹងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ហើយដែលនឹងផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ក្រុមប្រឆាំងមួយក្ដាប់តូច និងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវិតរស់នៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជារាប់លាននាក់ជាពិសេសកម្មករ និងកសិករ»។
លិខិតដដែលបានអះអាងថា មិនមានការរឹតត្បិតសេរីភាពសារព័ត៌មានទេ ផ្ទុយទៅវិញប្រទេសកម្ពុជា បានផ្តល់សិទ្ធិពេញលេញដល់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដូចជា វិទ្យុ ទូរទស្សន៍ កាសែត និងបណ្ដាញសង្គម ព្រមទាំងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដែលគាំទ្រ ឬក៏មិនគាំទ្ររាជរដ្ឋាភិបាល។ ថ្វីបើពួកគេបានផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានអវិជ្ជមានអំពីរាជរដ្ឋាភិបាលក៏ដោយក៏ពួកគេនៅតែធ្វើសកម្មភាពនៅប្រទេសកម្ពុជាបានដដែល។ ការចៀសវាងមិនដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចនេះគឺចៀសវាងនាំប្រទេសកម្ពុជាវិលត្រឡប់ទៅរកសង្គ្រាមស៊ីវិល។
ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ មិនអាចទាក់ទងសុំការបំភ្លឺពីស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំនៅប្រទេសស្វ៊ីសបានទេ កាលពីម្សិលមិញ។
លោក ជុំ សុន្ទរី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសបានថ្លែងកាលពីម្សិលមិញថា ការដាក់ញត្តិនេះគឺជាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពួកគាត់ហើយក្រសួងការបរទេស មិនមានព័ត៌មានបន្ថែមអំពីញត្តិនេះទេ។ ក្រៅពីពលរដ្ឋនៅប្រទេសស្វ៊ីសមិនទាន់មានព័ត៌មានថា មានការដាក់ញត្តិស្រដៀងគ្នានេះនៅក្នុងប្រទេសផ្សេងទេ។
លោក សុន្ទរី ថ្លែងថា៖ «កម្ពុជាមិនចង់ឃើញមានទណ្ឌកម្មណាមួយទេ ដោយសារវាប៉ះពាល់ធំដល់ជីវភាពរបស់ពលរដ្ឋ។ បងប្អូនខ្មែរយើងទាំងនៅក្នុងប្រទេសទាំងក្រៅប្រទេសមួយចំនួនបានលើកឡើងនូវសំណូមពរមិនចង់ឲ្យមានការដាក់ទណ្ឌកម្មក្នុងរូបភាពណាមួយមកលើកម្ពុជានោះទេ ពីព្រោះវាប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅដំបូងបំផុតគឺកម្មករកម្ពុជាយើង និងក្រុមគ្រួសារដែលរស់នៅអាស្រ័យដោយការងាររបស់កម្មករយើងជាងមួយលាននាក់។ ដូច្នេះជារួមមតិទូទៅមិនចង់ឲ្យមានការដាក់ទណ្ឌកម្មនោះទេ ព្រោះវាប៉ះពាល់ផ្ទាល់ទៅដល់កម្មករ»។
ប្រទេសកម្ពុជាកាលពីពេលថ្មីៗនេះបានបញ្ជូនប្រតិភូមួយក្រុមទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុប ដើម្បីទៅបំភ្លឺជូនមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់សំខាន់ៗរបស់សហភាពអឺរ៉ុប អំពីស្ថានការណ៍កម្ពុជា។
លោក ជុំ សុន្ទរី បានថ្លែងឲ្យដឹងថាលោកមិនទាន់ទទួលបានព័ត៌មានអ្វីនៅឡើយទេពីក្រុមប្រតិភូទាំងនោះ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយក្នុងបទសម្ភាសជាមួយវិទ្យុអាស៊ីសេរីកាលពីថ្ងៃទី ៤ ខែកក្កដាលោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធានអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលតុលាការកំពូលបានរំលាយចោលទៅហើយនោះ និងបច្ចុប្បន្នជាប្រធានចលនាសង្គ្រោះជាតិដែលកំពុងនិរទេសខ្លួនបានឲ្យដឹងថា គណៈប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុប (EU) នឹងមកតាមដាន ស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជា ដោយផ្តោតសំខាន់ទៅលើដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យដើរថយក្រោយក្នុងអំឡុងពេលនៃដំណើរការបោះឆ្នោតនៅចុងខែនេះ។ គណៈប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុបនឹងជួបលោក ហ៊ុន សែន ផ្ទាល់ជុំវិញស្ថានភាពនយោបាយដែលមូលហេតុអ្វីបានជាផាត់គណបក្សដែលជាគូប្រកួតដ៏ស័ក្តិសមនឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចេញពីការបោះឆ្នោត។
លោក សម រង្ស៊ី ថ្លែងថា៖ «តាមព័ត៌មានដែលខ្ញុំទទួលបានគឺមានគណៈប្រតិភូមួយពីសហភាពអឺរ៉ុបនឹងទៅដល់ប្រទេសកម្ពុជាប៉ុន្មានថ្ងៃទៀតនេះ ហើយក៏មានគណៈប្រតិភូពីកម្ពុជាមកសហភាពអឺរ៉ុបដែរ។ ប៉ុន្តែមកជាឡប់ឡែ អត់មាននរណាគេឲ្យតម្លៃទេ ពីព្រោះមកហ្នឹងគ្រាន់តែសូត្រ សូត្រការឃោសនាដូចលោក ហ៊ុន សែន និយាយពីស្រុកខ្មែរមក គេឮអស់ហើយ អត់ចូលត្រចៀកទេ មកសូត្រនៅអឺរ៉ុបក៏គ្មានអ្នកណាស្តាប់ដែរ»។
យោងតាមលិខិតដែលចែកចាយតាមធ្វីធើរបានឲ្យដឹងថាចាប់ថ្ងៃទី ៥ ដល់ថ្ងៃទី ១១ ខែកក្កដានេះសមាជិកនៃសភាអឺរ៉ុបកំពុងចុះមកប្រទេសកម្ពុជារយៈពេល ៧ ថ្ងៃក្នុងបេសកកម្មមួយស្វែងរកការពិតអំពីសភាពការណ៍សិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាដែលកម្ពុជាត្រូវអនុវត្តតាមផ្អែកលើវិធានការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «គ្រប់មុខទំនិញលើកលែងតែគ្រឿងសញ្វវុធ»។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាស្វាគមន៍ការចុះមកស្វែងរកការពិតនេះដោយលោកថ្លែងថា៖ «យើងមានការស្វាគមន៍ចំពោះគណៈប្រតិភូរបស់ EU ប្រសិនបើមកកម្ពុជាលោកនឹងបានយល់ច្បាស់អំពីសភាពការណ៍ពិតអំពីកម្ពុជា មិនដូចការឃោសនានៅក្រៅប្រទេសរបស់ពួកឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់នោះទេ។ ខ្ញុំមានសុទិដ្ឋិនិយមពេលណាក្រុមការងាររបស់ EU ចុះមកដល់កម្ពុជាលោកនឹងមានការភ្ញាក់ផ្អើលអំពីសភាពពិតនៅកម្ពុជា។ អ៊ីចឹងសេចក្តីរាយការណ៍ណាដែលធ្វើត្រឹមត្រូវនៃសភាពការណ៍ពិតនៃកម្ពុជា គឺជាសេចក្តីរាយការណ៍ប្រកបដោយលក្ខណៈវិជ្ជមាន។ ក៏ប៉ុន្តែបើសិនជាគាត់និយាយខុសពីការពិត អាហ្នឹងជារឿងគាត់ យើងមិនអាចទទួលបានអ្វីដែលខុសពីការពិតនោះទេ»។
លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគនយោបាយម្នាក់នៅក្នុងសង្គមស៊ីវិលថ្លែងថា EU នឹងមិនដាក់ទណ្ឌកម្ម ឬដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «គ្រប់មុខទំនិញលើកលែងគ្រឿងសញ្វវុធ» នេះទេ ប៉ុន្តែអាចដាក់ទណ្ឌកម្មលើផ្នែកណាមួយដែលគេមើលឃើញ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំមិនគិតថា EU នឹងបញ្ចប់ ឬព្យួរវិធានការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «គ្រប់មុខទំនិញលើកលែងគ្រឿងសញ្វវុធ» នោះទេ។ គេអាចអនុម័តវិធានការតាមគោលដៅណាមួយ និងដាក់ទណ្ឌកម្មលើផ្នែកណាមួយ ដែលគេមើលឃើញថាជាផ្នែកដែលទទួលខុសត្រូវលើស្ថានការណ៍បច្ចុប្បន្នរបស់កម្ពុជា ហើយប្រហែលទៅលើអ្នកជាប់ពាក់ព័ន្ធស្និទ្ធបំផុតដែលទទួលបានផលពីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធហើយមានទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មជាមួយ EU។ ការដាក់ទណ្ឌកម្មដោយផ្នែកទាំងនេះអាចមានប្រសិទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ ហើយវាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់តិចតួចបំផុតដល់អ្នកដែលធ្វើការនៅក្នុងវិស័យនាំចេញ»៕