ភ្នំពេញៈ ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់បានផ្តល់ធាតុចូលមួយចំនួនលើសេចក្ដីព្រាងរបាយការណ៍ស្វ័យវាយតម្លៃស្ដីពីការត្រួតពិនិត្យឡើងវិញនៃការអនុវត្តអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិប្រឆាំងអំពើពុករលួយ UNCAC នៅកម្ពុជា ខណៈសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះរួមទាំងច្បាប់ចំនួន ៣ ផ្សេងទៀតនឹងត្រូវគណៈរដ្ឋមន្ត្រីយកមកពិភាក្សានៅថ្ងៃសុក្រខាងមុខនេះ។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់ទាំង ៤ ដែលគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនឹងបើកកិច្ចប្រជុំពេញអង្គក្រោមអធិបតីភាពលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃសុក្រទី ៣០ ខែសីហារួមមានទី ១ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីសំណង់ទី ២ សេចក្តីព្រាងឯកសារកម្មវិធី វិនិយោគសាធារណៈ ៣ ឆ្នាំរំកិល ២០២០- ២០២២។ ចំណែកទី ៣ សេចក្តីព្រាងរបាយការណ៍ស្វ័យវាយតម្លៃស្តីពី UNCAC ជុំទី ២ នៅកម្ពុជានេះ និងចុងក្រោយគឺការពិភាក្សាលើបញ្ហាផ្សេងៗចំពោះសំណើសុំការយល់ព្រមពីគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ដើម្បីសុំការអនុម័តយល់ព្រមពីស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិជាដើម។
តាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយកន្លងទៅ ការរៀបចំរបាយការណ៍ស្វ័យវាយតម្លៃស្តីពី UNCAC នៅកម្ពុជាគឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់ និងមិនអាចខ្វះបាននៃដំណើរការត្រួតពិនិត្យឡើងវិញនូវការអនុវត្ត UNCAC ដែលកម្ពុជាជារដ្ឋភាគី និងមានកាតព្វកិច្ចចូលរួមជាមួយរដ្ឋភាគីនៃ UNCAC ផ្សេងទៀតរហូតដល់ ១៧២ ប្រទេសដែលត្រូវបំពេញនូវរបាយការណ៍នេះ។
ជាមួយគ្នានេះរបាយការណ៍ UNCAC នេះក៏នឹងត្រូវប្រើជាមូលដ្ឋានសម្រាប់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងអ្នកជំនាញមកពីរដ្ឋ ២ ផ្សេងទៀតដែលត្រូវចាប់ឆ្នោតជ្រើសរើសឲ្យមកត្រួតពិនិត្យការអនុវត្ត UNCAC នៅកម្ពុជាដោយការសិក្សា វិភាគ វាយតម្លៃ និងផ្តល់ជាអនុសាសន៍សម្រាប់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាយកមកពិចារណា និងអនុវត្តស្របតាមមូលដ្ឋានច្បាប់ និងបរិបទជាក់ស្តែងរបស់កម្ពុជាផងដែរ។
នេះគឺជាលើកទី ២ ហើយដែលកម្ពុជាបានរៀបចំរបាយការណ៍នេះឡើង ដោយកាលពីលើកទី ១ បានធ្វើឡើងកាលពីឆ្នាំ ២០១៤ ដែលមាន ៣០០ ទំព័រទាំងភាសាខ្មែរ និងភាសាអង់គ្លេសដោយផ្តោតសំខាន់លើចំណុច ៣ សំខាន់ៗដូចជា ការដាក់បទល្មើសពុករលួយឲ្យទៅជាបទឧក្រិដ្ឋ និងការអនុវត្តច្បាប់ ព្រមទាំងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិរបស់ UNCAC សម្រាប់ដាក់ជូនអង្គការសហប្រជាជាតិ។
លោក ឱម យ៉ិនទៀង ប្រធានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយដែលជាស្ថាប័នសាមីក្នុងការរៀបចំសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ មិនអាចទាក់ទងដើម្បីសុំការអត្ថាធិប្បាយបានទេកាលពីម្សិលមិញ។
លោក សុខ សុវណ្ណវឌ្ឍនា សាប៊ុង ប្រធានគណបក្សខ្មែរក្រោកបានឲ្យភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ដឹងកាលពីម្សិលមិញថា កាលពីថ្ងៃអង្គារ ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់បើកកិច្ចប្រជុំផ្ដល់យោបល់ជាមួយអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ លើសេចក្ដីព្រាងរបាយការណ៍នេះនៅវិមានសន្តិភាពនាទីស្ដីការនាយករដ្ឋមន្ត្រី។
លោកបញ្ជាក់ថា សមាជិកឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់ពីគណបក្សខ្មែរក្រោកបានវាយតម្លៃខ្ពស់លើសេចក្ដីព្រាងរបាយការណ៍នេះ និងសង្ឃឹមថាអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ និងសហការជិតស្និទ្ធជាមួយឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់ចំពោះការរកឃើញនានារបស់ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាដែលពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាពុករលួយ។
លោក សាប៊ុង បន្តថា៖ «សមាជិកឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់ប្រតិភូគណបក្សខ្មែរក្រោកក៏បានផ្ដល់ធាតុចូលដោយសង្ខេបលើវិធានការ បង្ការ ការពារ ទប់ស្កាត់ បង្ក្រាប អំពើពុករលួយដល់ប្រតិភូអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយផងដែរ»។ តាមរបាយការណ៍ចាត់ថ្នាក់ប្រទេសជិត ២០០ នៅលើពិភពលោករបស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ បានឲ្យដឹងថា ប្រទេសកម្ពុជាទទួលបានតែ ២០ ពិន្ទុប៉ុណ្ណោះលើពិន្ទុអតិបរមា ១០០ ដែលធ្លាក់ចុះចំនួន ១ ពិន្ទុបន្ថែមទៀតបើធៀបនឹងឆ្នាំមុន។ ដោយការធ្លាក់ចុះនេះ បានធ្វើឲ្យកម្ពុជាឈរនៅចំណាត់ថ្នាក់ទី ១៦១ ក្នុងចំណោមប្រទេស និងដែនដីសរុបចំនួន ១៨០ ដែលត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងការវាយតម្លៃ។
លោក សន ជ័យ ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជាមិនទាន់អាចវាយតម្លៃយ៉ាងណាទេ ចំពោះសេចក្តីព្រាងរបាយការណ៍នេះ ព្រោះលោកមិនទាន់បានទទួលខ្លឹមសារទាំងស្រុងនៃសេចក្តីព្រាងរបាយការណ៍នេះ។ ប៉ុន្តែបញ្ហាអំពើពុករលួយ និងបញ្ហាអភិបាលកិច្ចក្នុងវិស័យមួយចំនួននៅបន្តកើតមានដែលទាមទារឲ្យមានការដោះស្រាយដូចជាបញ្ហាអំពើពុករលួយនៅតាមព្រំដែនដូចជា ព្រៃឈើ បក្សពួកនិយមជាប្រព័ន្ធ និងបញ្ហាពុករលួយនៅតាមស្ថាប័នមួយចំនួន។
លោក សន ជ័យ អះអាងថាកម្ពុជាត្រូវតែធ្វើរបាយការណ៍នេះដើម្បីឆ្លើយតបជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិដែលគេផ្តោតទៅលើបញ្ហាអំពើពុករលួយនេះក្នុងបរិបទរបស់កម្ពុជា តែលទ្ធផលដែលកម្ពុជាបានធ្វើយ៉ាងណាគឺអាស្រ័យលើប្រទេសមួយនេះ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «តាមពិតទៅរបាយការណ៍បែបនេះគឺគេមើលទៅលើស្តង់ដា និងសូចនាករដែលអង្គការសហប្រជាជាតិបានស្នើឡើងដល់រដ្ឋជាសមាជិក។ ដែលនៅក្នុងកម្រិតប្រទេសហ្នឹងគឺត្រូវតែលើកឡើងអំពីស្តង់ដា និងការអនុវត្តគោលការណ៍របស់ប្រទេសនីមួយៗ ឲ្យស្របទៅគោលការណ៍ថ្នាក់តំបន់ ឬក៏ជាគោលការណ៍សកលដែរ»៕