.jpg)
ពលរដ្ឋផ្ទុកជំងឺអេដស៍នៅមណ្ឌលសុខភាពឃុំរកា ខេត្តបាត់ដំបង កាលពីឆ្នាំ ២០១៤។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ នៃអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងជំងឺអេដស៍ បានឲ្យដឹងថា ចំនួនអ្នកឆ្លងមេរោគអេដស៍ថ្មីក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ ត្រូវបានរកឃើញថា មានការកើនឡើងជាង ៨០០ នាក់ ហើយភាគច្រើននៃអ្នកឆ្លងថ្មីទាំងនោះ គឺកើតលើក្រុមបុរសរួមភេទជាមួយបុរស ខណៈរបាយការណ៍ក្រសួងសុខាភិបាលក៏បានបង្ហាញដែរថា អ្នកជំងឺជាង ៥០០ នាក់បានស្លាប់ដោយសារជំងឺអេដស៍។
តាមការប៉ាន់ប្រមាណនៃទិន្នន័យ Spectrum AIM ឆ្នាំ ២០១៥ របស់ UNAIDS បានឲ្យដឹងថា ក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ មានអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍សរុបចំនួន ៦៨ ៦៧៨ នាក់ ចំណែកករណីអ្នកឆ្លងមេរោគអេដស៍ថ្មីមានចំនួន ៥៧២ នាក់។
លោក តែង គន្ធី អគ្គលេខាធិការនៃអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងជំងឺអេដស៍ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កាលពីថ្ងៃពុធថា ចំនួនអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ គឺអ្នកមានអាយុចន្លោះពី ១៥ ទៅ ៤៩ ឆ្នាំ ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋទូទៅមានជាង ៧ ម៉ឺន ៦ ពាន់នាក់ ដែលជាតួលេខនៃការប៉ាន់ប្រមាណសម្រាប់ឆ្នាំ ២០១៨។
លោកបន្តថា សម្រាប់កម្ពុជាអត្រាផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ជាទូទៅមានការថយចុះក្នុងរយៈពេល ៤ ឆ្នាំ បន្ទាប់ពីបានធ្វើការសិក្សាកាលពីឆ្នាំ ២០១៤។ ប៉ុន្តែចំនួននេះមានការកើនឡើងអ្នកឆ្លងថ្មីក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ បើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៧។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «អ៊ីចឹងរហូតមកដល់ឆ្នាំ ២០១៨ យើងទើបតែធ្វើឡើងវិញ ហើយសម្ទុះរបស់វានៃការប៉ាន់ប្រមាណហ្នឹង យើងឃើញទៅមិនខុសប៉ុន្មានពីលើកមុនទេ មានន័យថា ការបង្ហាញរបស់យើងគឺត្រឹមត្រូវ។ ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ឡើងវិញថា ការប៉ាន់ប្រមាណរបស់យើង គឺឃើញ ០,៥ ភាគរយ ក្នុងចំណោមហ្នឹង។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលជាការកត់សម្គាល់ដោយសារតែយើងសង្កេតឃើញថា អ្នកឆ្លងថ្មីអាចរកឃើញថ្មីច្រើន ទាក់ទងជាពិសេសទៅលើក្រុមបុរសរួមភេទជាមួយបុរស និងក្រុមស្រីស្រស់»។
ទោះយ៉ាងណា លោក គន្ធី អះអាងថា បញ្ហានេះនៅជាដំណាក់កាលមួយស្ថិតក្នុងការគ្រប់គ្រងបាននៅឡើយ ព្រោះតែក្នុងចំណោមអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ទាំងជាង ៧ ម៉ឺននាក់នេះ មានជាង ៨៦ ភាគរយ បានមកធ្វើតេស្តរកមេរោគអេដស៍ និងមានដល់ទៅ៩៨ ភាគរយ បានមកទទួលការព្យាបាល។ លោកបន្តថា នេះគឺជាអត្រាមួយដ៏ខ្ពស់ ដែលបង្ហាញពីការយកចិត្តទុកដាក់នៃការតាមដាន និងការផ្តល់សេវាជុំវិញបញ្ហាជំងឺអេដស៍នៅកម្ពុជា។
តែយ៉ាងណា លោកក្រើនរំឭកដល់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ គួរបន្តប្រុងប្រយ័ត្ន និងយកចិត្តទុកដាក់ឲ្យបានខ្ពស់ក្នុងការការពារខ្លួនឲ្យចៀសផុតពីមេរោគអេដស៍ ស្របពេលចំនួនអ្នកឆ្លងថ្មីមានអត្រាខ្ពស់នេះ បានឆ្លងទៅលើក្រុមបុរសរួមភេទជាមួយបុរស ឬក្រុមស្រីស្រស់។ ព្រោះពួកគេស្ថិតក្នុងស្ថានភាពងាយរងគ្រោះពីកត្តាធម្មជាតិ ហើយពួកគេហាក់មិនមានការខ្លាចរអា និងមានការយល់ច្រឡំនឹងជំងឺនេះ។
លោកថា៖ «ការយល់ដឹងពីបញ្ហាជំងឺអេដស៍របស់ពួកគេនៅមានកម្រិត ជាពិសេសអ្នកនៅតាមបណ្តាខេត្ត និងទីជនបទដាច់ស្រយាល។ សូមយកចិត្តទុកដាក់ផង គ្មានអ្វីក្រៅពីការប្រើប្រាស់ស្រោមអនាម័យនោះទេ ដើម្បីការពារ ព្រោះមានន័យថា កម្ពុជានៅតែអាចធ្វើការបន្តចម្លងថ្មី ដែលសូមឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ ប្រើប្រាស់ស្រោមអនាម័យនៅពេលដែលមានដៃគូខាងក្រៅ»។
របាយការណ៍សមិទ្ធផលសុខាភិបាល ឆ្នាំ ២០១៨ របស់ក្រសួងសុខាភិបាលឲ្យដឹងថា គិតត្រឹមត្រីមាសទី៣ ឆ្នាំ ២០១៨ មានអ្នកជំងឺចំនួន ៥២៥ នាក់ ត្រូវបានរាយការណ៍ថា បានស្លាប់ដោយសារមេរោគអេដស៍ ខណៈមានអ្នកជំងឺសកម្មសរុបចំនួន ៥៩ ៥៥១ នាក់ កំពុងទទួលឱសថប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍។ ក្នុងនោះមានជាង ៥ ម៉ឺន ៦ ពាន់នាក់ ជាមនុស្សពេញវ័យ និងជាង ៣ ពាន់នាក់ ជាកុមារ។
បើតាមអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងជំងឺអេដស៍ ខេត្តដែលមានអត្រាអ្នកឆ្លងមេរោគអេដស៍ច្រើន គឺមានរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តសៀមរាប បាត់ដំបង បន្ទាយមានជ័យ ខេត្តកណ្តាល ខេត្តកំពង់ចាម ព្រោះខេត្តទាំងនេះមានប្រជាជនច្រើនជាងខេត្តដទៃ។
កញ្ញា ឈឿង រចនា អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងមូលនិធិមីក្រូ ឥន្ធនូអន្តរជាតិ បាននិយាយថា ជាក់ស្តែងបញ្ហាទាំងនេះ នៅតែបន្តកើតមានឡើងចំពោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។ ជាពិសេសគឺលើអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា ដែលបន្តរីករាលដាលនៅក្នុងសហគមន៍ ដោយសារតែកត្តារើសអើង។ កញ្ញាបន្តថា ជាគោលនយោបាយក្នុងការលុបបំបាត់ជំងឺអេដស៍ គឺត្រូវតែទប់ស្កាត់មិនឲ្យមានការឆ្លងថ្មី ការស្លាប់របស់អ្នកជំងឺអេដស៍ និងមិនឲ្យមានការរើសអើងប៉ុន្តែអ្វីទាំងនេះ នៅតែបន្តកើតមាននៅក្នុងសហគមន៍។
កញ្ញាបញ្ជាក់ថា៖ «ចំណែកអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា នៅតែប្រឈមនឹងការរើសអើង ការលាក់មុខ (របស់អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍) នៅតែមាន ដូច្នេះអត្រានៃការឆ្លងនៅតែមានរហូត។ អាជ្ញាធរ និងអ្នកធ្វើការទៅលើជំងឺអេដស៍ហ្នឹង ត្រូវគិតគូរទៅដល់ការឆ្លើយតបនឹងសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពួកគាត់ ដើម្បីលុបបំបាត់ការរើសអើងនៅក្នុងចំណោមអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា ក៏ដូចជាអ្នករស់នៅជាមួយមេរោគអេដស៍»។
ជាមួយនឹងការអះអាងដូច្នេះ កញ្ញា រចនា បានលើកឡើងដែរថា ដោយសារតែការរើសអើងនេះ បានធ្វើឲ្យការឆ្លង និងអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ មានការកើនឡើង។ ព្រោះពួកគេទាំងនោះ មិនហ៊ានស្វែងរកសេវាប្រឹក្សា និងទទួលការព្យាបាលជំងឺឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ស្របពេលកត្តាខ្វះការយល់ដឹង គឺជាបញ្ហាមួយដែលទាមទារឲ្យមានការអប់រំ និងបណ្តុះបណ្តាលបន្ថែមទៀត ដោយយកចិត្តទុកដាក់។
អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា លោក សា រិទ្ធ វ័យជាង ៣០ ឆ្នាំ ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ពីម្សិលមិញថា វាជាការប្រឈមបំផុតសម្រាប់ពួកគាត់ដែលជាអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នាចំពោះជំងឺអេដស៍។ ព្រោះភាគច្រើននៃអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា គឺតែងតែមានដៃគូច្រើន ហើយការប្រើស្រោមអនាម័យក៏មិនមានត្រឹមត្រូវដែរ។
បុរសរូបនេះលើកឡើងថា៖ «អត្រាឆ្លងនៃអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នាហ្នឹង គាត់ឆ្លងខ្លាំងជាងស្ត្រីរវាងបុរសទៀត ដោយសារតែភាគច្រើន ពួកគាត់ចល័តដោយមិនមែនមានដៃគូតែមួយៗទេ។ គាត់រួមភេទរួមគ្នា មានដៃគូច្រើន ហើយភាគច្រើន រួមភេទជាមួយជនបរទេស ដោយមិនប្រើប្រាស់ស្រោមអនាម័យឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ១០០ ភាគរយទេ»៕
