.jpg)
សំណង់ដែលបានដួលរលំនៅក្រុងព្រះសីហនុ កាលពីថ្ងៃទី ២៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៩ កន្លងមក។ Facebook
ព្រះមហាក្សត្រ ប្រកាសឲ្យប្រើច្បាប់ស្តីពីសំណង់ជាផ្លូវការ ខណៈច្បាប់នេះ នឹងដាក់ទោសទណ្ឌដល់ជនទាំងឡាយណា ដែលប្រកបអាជីវកម្មក្នុងវិស័យសំណង់ រាប់ចាប់ពីអ្នករៀបចំប្លង់រហូតដល់ម្ចាស់សំណង់ រួមទាំងមន្ត្រី ដោយអាចប្រឈមមានទោសជាប់ពន្ធនាគារដល់ទៅ ១៥ ឆ្នាំ បើរកឃើញថា ការធ្វែសប្រហែសរបស់ពួកគេ បណ្តាលឲ្យមានមនុស្សស្លាប់។
ច្បាប់ស្តីពីសំណង់ដែលរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា បានអនុម័ត និងពិនិត្យចប់រួចរាល់កាលពីខែតុលាកន្លងទៅ ត្រូវបាន ព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ឡាយព្រះហស្ថលេខាប្រកាសឲ្យប្រើ និង ចូលជាធរមាន នៅថ្ងៃទី ២ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៩ សប្ដាហ៍មុន។
ច្បាប់ដែលមាន ២២ ជំពូក និង ១១១ មាត្រានេះ បានចែងប្បញ្ញត្តិពីទោសទណ្ឌចាប់ពីការព្រមានជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ការព្យូរ ឬ ការដកហូតអាជ្ញាបណ្ណ ឬ លិខិតអនុញ្ញាតប្រកបវិជ្ជាជីវៈ ឬ ប្រកបអាជីវកម្មក្នុងវិស័យសំណង់ រហូតដល់មានការពិន័យជាអន្តរការណ៍ ការហាមឃាត់ ការបង្ខំ និង ការដាក់ទោសពិន័យជាប្រាក់ និង ទោសជាប់ពន្ធនាគារ។
តាមមាត្រា ១០៣ នៃច្បាប់នេះ បានចែងថា៖ «អំពើល្មើសដែលមានចែងក្នុងមាត្រា ៩៥ រហូតដល់ ១០២ នៃច្បាប់នេះ ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៥ ទៅ ១០ ឆ្នាំ កាលបើអំពើនេះ បណ្តាយឲ្យមានការកាត់អវយវៈ ឬ នាំឲ្យមានពិការភាពជាអចិន្ត្រៃយ៍ដល់ជនរងគ្រោះ។ ...ត្រូវផ្តន្ទានាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៧ ទៅ១៥ ឆ្នាំ កាលបើអំពើនេះ បណ្តាលឲ្យមានមនុស្សស្លាប់»។
តាមមាត្រា ៩៥ ដល់ ១០២ នៃច្បាប់នេះ បាននិយាយសំដៅចំពោះជនណាដែលប្រកបវិជ្ជាជីវៈក្នុងវិស័យសំណង់ដោយឯករាជ្យ ដោយគ្មានអាជ្ញាបណ្ណ គ្មានលិខិតអនុញ្ញាត ឬ ជនទាំងឡាយដែលជាអ្នកបំពាក់ ឬ ប្រើឧបករណ៍សំណង់ដែលមិនមានគុណភាព ហើយមិនអនុលោមតាមបទប្បញ្ញត្តិបច្ចេកទេសសម្រាប់សម្ភារៈសំណង់។
បន្ថែមពីនេះ មាត្រាទាំងនេះ ក៏សំដៅចំពោះអ្នកសិក្សាគម្រោងប្លង់ណាដែលមិនបានសិក្សាបានត្រឹមត្រូវ និង ចំពោះជនទាំងឡាយណាដែលប្រឆាំងនឹងសេចក្តីសម្រេចរបស់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចឲ្យផ្អាក់ កែតម្រូវ បញ្ឍប់ ឬ រុះរើសំណង់ ឬហាមប្រើប្រាស់សំណង់ រួមទាំងអ្នកសាងសង់ទាំងបំពានច្បាប់ រហូតដល់អ្នកប្រើប្រាស់សំណង់ខុសច្បាប់ទាំងនោះ ដែលបណ្តាលឲ្យមនុស្សស្លាប់ គឺប្រឈមនឹងការដាក់ទោសទណ្ឌតាមមាត្រា ១០៣ នេះ។
ច្បាប់នេះក៏បានបញ្ជាក់ ដោយឡែកៗផងដែរ ចំពោះជនទាំងនេះ បើក្នុងករណី ការធ្វេសប្រហែសរបស់ពួកគេ មិនដល់ថ្នាក់ឲ្យមានមនុស្សស្លាប់ ហើយគ្រាន់តែបណ្តាលឲ្យមានអ្នករងរបួស ឬ បណ្តាលឲ្យខូចខាតដល់អ្នកដទៃ គឺពួកគេ អាចនឹងប្រឈមការពិន័យជាប្រាក់ និង ការដកហូត ឬ ព្យូរអាជីវកម្ម ក្នុងវិស័យសំណង់ជាដើម។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ច្បាប់នេះ បានប្បញ្ញត្តិទុករយៈពេល ២ ឆ្នាំ ក្រោយពីចូលជាធរមាន សម្រាប់ឲ្យម្ចាស់សំណង់ដែលបានសងសង់រួច ដោយគ្មានលិខិតអនុញ្ញាត ឬ សាងសង់ខុសពីលិខិតអនុញ្ញាត ធ្វើការកែតម្រូវឲ្យត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់កំណត់ ខណៈផុតរយៈពេលនេះ រាល់ទោសទណ្ឌដែលបានប្បញ្ញត្តិ នឹងត្រូវអនុវត្ត។
ការពន្លឿនអនុម័ត និង ប្រកាសឲ្យប្រើនូវច្បាប់នេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីមានឧបទ្ទវហេតុរលំបាក់អគារដែលកំពុងសាងសង់កម្ពស់ ៧ ជាន់ កាលពីខែ មិថុនា ដែលបណ្តាលឲ្យកម្មករដែលសម្រាកបណ្តោះអាសន្នក្នុងអគារនេះចំនួន ២៨ នាក់បានបាត់បងជីវិត ខណៈកម្មករចំនួន ២៦ នាក់ផ្សេងទៀត បានរបួស ក្រោយរកឃើញថា នៅរស់រានមានជីវិត ក្រោមគំនរបាក់បែកនៃអគារ។
លោក មាស នី អ្នកវិភាគពីបញ្ហាសង្គម បានគាំទ្រចំពោះការប្រកាសឲ្យប្រើប្រាស់នូវច្បាប់នេះ ដែលលោកចាត់ទុកថា ជារឿងមួយល្អសម្រាប់ធានាដល់គុណភាព សន្តិសុខ សុវត្ថិភាព និង ការពារសុខុមាលភាពរបស់ម្ចាស់សំណង់ អ្នកប្រើប្រាស់ និងសាធារណជន ហើយក៏ធ្វើឲ្យការគ្រប់គ្រង់វិស័យសំណង់នៅកម្ពុជា មានប្រសិទ្ធភាពផងដែរ។
ប៉ុន្តែលោកបារម្ភថា បើសិនមានការប្រើប្រាស់អំណាច ហើយការអនុវត្តច្បាប់មិនបានស្មើរភាពនោះ ការអនុវត្តច្បាប់ក្នុងន័យគ្រប់គ្រងវិស័យសំណង់នៅកម្ពុជានេះ នឹងនៅតែបរាជ័យ ហើយទោសទណ្ឌដែលមានចែងក្នុងប្បញ្ញត្តិច្បាប់ទាំងឡាយនេះ ក៏មិនអាចអនុវត្តឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពផងដែរ។
លោកបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «យើងដឹងហើយថា ក្រុមហ៊ុនសំណង់ធំៗមួយចំនួន តែងតែមានអ្នកមានអំណាច មានមន្ត្រីខ្ពស់ៗ នៅពីក្រោយខ្នងអ៊ីចឹងទៅ ធ្វើឲ្យអ្នកដែលត្រួតពិនិត្យខាងវិស័យសំណង់អីហ្នឹង គ្នាមិនសូវហ៊ានថាទេ ដូចជា មន្ត្រីផ្នែកសូរិយោដីតាមខេត្តអី គ្នាគ្មានហ៊ានទេ ព្រោះគារនេះ វាមានអ្នកនេះនៅពីក្រោយ អគារនោះ វាមានអ្នកនោះ នៅពីក្រោយ។ ដូច្នេះ ការអនុវត្តនូវវប្បធម៌នេះធ្វើឲ្យអនុវត្តច្បាប់នៅស្រុកយើង មិនបានរឹងមាំ និងមិនមានប្រសិទ្ធភាព»។
ជាមួយនឹងការមើលឃើញយ៉ាងដូច្នេះ លោក មាស នី លើកទឹកចិត្តឲ្យមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់អនុវត្តច្បាប់បានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីការពារជនរងគ្រោះ និង ការគ្រប់គ្រងវិស័យសំណង់នៅកម្ពុជា ទទួលបានជោគជ័យ ខណៈដែលលោក មើលឃើញពីចំណុចល្អៗរបស់ច្បាប់កម្ពុជា ដែលមានចេតនាការពារផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋ សង្គមជាតិ៕
