.jpg)
សកម្មភាពដឹកឈើដោយលួចលាក់នៅស្រុកមណ្ឌលសីមាថ្មីៗនេះ។ រូបថតៈ DAPHNE CHEN
មណ្ឌលគិរីៈ នៅពេលពួកគេមកដល់ហាក់បានបង្ហាញអារម្មណ៍អស់កម្លាំង ខណៈកង់ម៉ូតូរបស់ពួកគេប្រឡាក់សុទ្ធតែភក់ដោយសារភ្លៀងកាលពីសប្ដាហ៍មុន។ នៅពីមុខប៉ុស្តិ៍យាមដែលត្រូវគេបោះបង់ចោលមួយដែលចូលជ្រៅនៅក្នុងព្រៃក្បែរព្រំដែនវៀតណាម បុរស ៦ នាក់ដែលទើបតែមានវ័យជាង ២០ ឆ្នាំកំពុងជក់បារី និងផឹកទឹក ខណៈពួកគេកំពុងឈរសម្លឹងមើលម៉ូតូរបស់ពួកគេបណ្ដើរ។
ចរាចរណ៍នៅលើផ្លូវដ៏លំបាកនេះមមាញឹកនៅចន្លោះម៉ោង ៨ ព្រឹកជារៀងរាល់ថ្ងៃហើយពីសប្ដាហ៍មុន ពួកគេបានធ្វើដំណើរជាមួយអ្នកភូមិជាច្រើននាក់ទៀត ប្រដាប់ដោយរណារអារ និងសម្ភារផ្សេងៗ ខណៈដែលទាហាន ២ នាក់នៅទីនោះហាក់ដូចជាមិនបានចាប់អារម្មណ៍នឹងគល់ឈើដែលគេកាប់ដើមយកទៅបាត់នៅតាមបណ្តោយផ្លូវដែនជម្រកសត្វព្រៃនោះទេ។
អ្នកភូមិជាជនជាតិព្នងម្នាក់ឈ្មោះ ឃឿន អាយុ ២៦ ឆ្នាំដែលរស់នៅក្នុងខ្ទមឈើមួយមានចម្ងាយប្រហែល ២-៣ គីឡូម៉ែត្រពីព្រៃដែលជាអ្នកចាំចម្ការចេក និងម្រេចកំពុងប៉ះកង់ម៉ូតូ ហើយនៅជិតនោះឃើញមានសម្ភារជួសជុលម៉ូតូមួយចំនួនរួមទាំងដបសាំងផងដែរ។
លោក ឃឿន បានឲ្យដឹងថា៖ «យើងកាប់ឈើតូចៗប៉ុណ្ណោះ។ យើងមិនមានចម្ការទេ វាពិបាកណាស់។ ព្រៃឈើភាគច្រើនត្រូវបានកាប់អស់ហើយ ហើយយើងប្រមូលតែកម្ទេចកម្ទីដែលជាសំណល់ប៉ុណ្ណោះ»។
លោកបានបន្ថែមថា៖ « ខ្ញុំមិនចង់ធ្វើបែបនេះទេ ប៉ុន្តែប្រសិនបើខ្ញុំមិនធ្វើ នោះអ្នកផ្សេងនឹងធ្វើ»។
ដោយអស់សង្ឃឹមនឹងការចិញ្ចឹមជីវិតតាមបែបប្រពៃណីលោក ឃឿន និងអ្នកភូមិជាច្រើនទៀតក្នុងតំបន់នៃខេត្តមណ្ឌលគិរីនោះបានងាកចេញពីការធ្វើកសិកម្មតាមបែបប្រពៃណីហើយបែរទៅរកការកាប់ឈើខុសច្បាប់ជំនួសវិញ។
ក្រុមអ្នកការពារបរិស្ថានបានឲ្យដឹងថា ពួកគេបានឃ្លាំមើលហើយមានការបារម្ភកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ ខណៈខេត្តមួយនេះនៅតែមានចំនួនពលរដ្ឋរស់នៅតិចជាងគេក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយព្រៃឈើក្រាស់ឃ្មឹក ដែលត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាទ្រព្យសម្បត្តិដ៏ធំធេងនោះបានរងការបំផ្លិចបំផ្លាញ ចំណែកឯអ្នកស្រុកទទួលបានផលប្រយោជន៍តិចតួចប៉ុណ្ណោះ។
លោក ជ្រូត ធា អាយុ ៣១ ឆ្នាំមានកូន ៣ នាក់ក្នុងបន្ទុកដែលរស់នៅក្នុងឃុំសែនមនោរម្យក៏បានរៀបរាប់ដែរថា៖ «ឥឡូវនេះយើងកាន់តែក្រទៅៗ គឺក្រជាងកាលពីយើងនៅប្រកបរបរធ្វើស្រែចម្ការទៀត»។
ដូចគ្រួសារអ្នកភូមិឯទៀតដែរលោកធា ក៏មានម៉ូតូមួយគ្រឿងដែរ កំពុងបញ្ឈរនៅមុខផ្ទះរបស់គាត់ទុកសម្រាប់ដឹកឈើ ហើយយើងឃើញមានសម្ភារមួយចំនួននៅលើម៉ូតូនោះដូចជា ខ្សែក្រវាត់ រណារដែលមើលទៅមានរូបរាងដូចនៅក្នុងខ្សែភាពយន្ត Mad Max ដូច្នោះដែរ។
លោក ធា និងភរិយារបស់គាត់ធ្លាប់ប្រកបរបរធ្វើស្រែ និងដាំបន្លែនៅលើដីសមូហភាពដែលជាលក្ខណៈសម្គាល់នៃរបៀបរស់នៅរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង។ ប៉ុន្តែដីដែលធ្លាប់ត្រូវបានប្រើដោយសហគមន៍ពួកគេដើម្បីធ្វើកសិកម្មនោះត្រូវបានក្រុមហ៊ុនឯកជនរឹបអូសយកអស់ហើយដែលឥឡូវនេះប្តីប្រពន្ធមួយគូនេះត្រូវបានគេជួលឲ្យធ្វើការលើដីនោះជំនួសវិញ។
ជម្រកអ្នកកាប់ឈើដែលគេថាសង់ដោយវៀតណាម។ រូបថតៈ DAPHNE CHEN
ទោះបីជាការនាំឈើចេញទៅប្រទេសវៀតណាមបានកើនឡើងដល់ ៤០ លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំមុនក្តី ក៏ជីវភាពរបស់លោក ធា និងភរិយារបស់គាត់មានការផ្លាស់ប្តូរតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។ គ្រួសារភាគច្រើននៅក្នុងភូមិរបស់ពួកគេនៅមិនទាន់មានបង្គន់អនាម័យប្រើប្រាស់នៅឡើយ ហើយពួកគេដងទឹកស្ទឹងកខ្វក់នៅក្បែរនោះមកប្រើប្រាស់។
លោក ធា ថ្លែងថា៖ «ពីមុនយើងមិនចេះចាប់យកដី ឬលក់ដីអ្វីទេ។ ប៉ុន្តែនៅពេលយើងដឹងគឺដីទាំងនោះត្រូវបានគេចាប់យកអស់ទៅហើយ។ អ្នកដែលធ្លាប់មានដីលែងមានដី ចំណែកឯអ្នកដែលមិនធ្លាប់មានដី ឥឡូវនេះបែរជាមានដីវិញ»។
យោងតាមសកម្មជនឃ្លាំមើលការកាប់ឈើលោក Marcus Hardtke បានឱ្យដឹងថានៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរីបញ្ហាគឺជាប់ទាក់ទងទៅនឹងការបាត់បង់កម្មសិទ្ធិដីធ្លីរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច។
សព្វថ្ងៃមានក្រុមហ៊ុនជាង ២០ ដែលមានដីសម្បទាននៅខេត្តមណ្ឌលគិរី ទោះបីជាតំបន់មួយចំនួននៅតាមខេត្តភាគច្រើនត្រូវបានកំណត់ជាតំបន់ការពារហើយកម្មសិទ្ធិកាន់កាប់ដីធ្លីសមូហភាពរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចត្រូវបានធានាដោយច្បាប់ក្តី។
លោក Hardtke ថ្លែងថា៖ « ចំណាត់ការផ្លូវច្បាប់ត្រូវបានមើលរំលងនៅគ្រប់កម្រិតរដ្ឋាភិបាលអស់ពេល ១០ ឆ្នាំមកហើយ។ ចាប់ពីពេលនោះមកការខូចខាតបានកើតឡើង»។
តាំងពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ២០០០ មកនៅពេលដែលដីសម្បទានជាច្រើនត្រូវបានគេប្រគល់ឲ្យក្រុមហ៊ុនបានធ្វើឲ្យសហគមន៍ជាច្រើនបាត់បង់សាមគ្គីគ្នា ហើយអ្នកភូមិខ្លះទៀតត្រូវបានគេដាក់សម្ពាធឱ្យទទួលយកប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីដែលពួកគេមិនពេញចិត្ត ចំណែកឯអ្នកដែលហ៊ានតវ៉ាត្រូវបានអាជ្ញាធរគំរាមកំហែង។
អ្នកភូមិនិយាយថា ប្រភេទដើមឈើមានតម្លៃភាគច្រើនដូចជាឈើប្រណីតៗបានបាត់ខ្លួនពីព្រៃក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរីតាំងពី ៤ ឆ្នាំមុនមកម្ល៉េះ។ បច្ចុប្បន្នប្រភេទឈើលេខ ២ ដូចជានាងនួន គគីរ ដែលពីមុនសម្បូរណាស់នោះ ក៏ប្រឈមនឹងការបាត់បង់ផងដែរ។
អ្នកអភិរក្សមួយចំនួនតូចបានស្តីបន្ទោសដល់អ្នកស្រុកដូចជាលោក ឃឿន និងលោក ធា ជាដើម។ ផ្ទុយទៅវិញពួកគេបាននិយាយថា ករណីកាប់ឈើភាគច្រើនគឺត្រូវបានធ្វើឡើងដោយក្រុមដែលមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយអ្នកនាំឈើចេញទៅវៀតណាមដោយមានការឃុបឃិតគ្នាជាមួយប៉ូលិស ព្រំដែន មន្ត្រីបរិស្ថាន និងយោធាដែលត្រូវបានចោទថាអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមឈ្មួញកាប់ឈើវៀតណាមធំៗឆ្លងព្រំដែនចូលមកធ្វើសកម្មភាពក្នុងទឹកដីកម្ពុជា។
នៅមិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីផ្លូវបំបែកក្បែរច្រកព្រំដែន អូរហ៊ុច ជាកន្លែងដែលមន្ត្រីអនុរក្ស ៣ នាក់ត្រូវបានគេបាញ់សម្លាប់កាលពីខែមករាក្នុងពេលប្រឈមមុខដាក់គ្នាគឺអ្នកកាប់ឈើវៀតណាមកំពុងដំណើរការកាប់ឈើធំមួយ។
រយៈពេលជាច្រើនសប្តាហ៍ចាប់តាំងពីមានការបាញ់ប្រហារនោះមកមនុស្សជាច្រើនដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការជួញដូរឈើនេះបានបាត់ខ្លួន ហើយប៉ូលិសបានបោះបង់ចោលប៉ុស្តិ៍ត្រួតពិនិត្យច្រើនកន្លែងនៅតាមផ្លូវដែលអនុញ្ញាតឱ្យមនុស្សមួយចំនួនដូចជា លោក ឃឿន អាចចូលទៅប្រមូលសំណល់ឈើដែលនៅសេសសល់បាន។
ភ័ស្តុតាងគឺនៅមាននៅទីនោះនៅឡើយ គឺបន្ទះឈើបេងឈើនាងនួន និងគគីរធំៗលើសពីអ្វីដែលលោក ឃឿន អាចជញ្ជូនបាន។ រីឯនៅកន្លែងសម្រាក គេឃើញមានសម្បកស្ករគ្រាប់វៀតណាម និងដើមឈើមានសរសេរអក្សរវៀតណាមជាដើម។
លោក សុខ រដ្ឋា អ្នកសម្របសម្រួលអង្គការអាដហុកប្រចាំខេត្តមណ្ឌលគិរីបានថ្លែងថាមន្ត្រីពុករលួយបានបន្តអនុញ្ញាតឱ្យដឹកជញ្ជូនឈើទៅវៀតណាមហើយគ្មានទោសទណ្ឌអ្វីទេ ចំណែកប្រព័ន្ធតុលាការដាក់ទោសបានតែជនល្មើសតូចតាចមិនបានអនុវត្តចំពោះក្រុមហ៊ុនធំៗដែលជាប់ទាក់ទងនឹងការបំផ្លាញឈើនោះទេ។
លោកបន្តថា៖ «[អ្នកភូមិ] ខិតខំធ្វើការដើម្បីការពារព្រៃឈើ ប៉ុន្តែពួកគេមិនដែលទទួលបានការលើកទឹកចិត្តពីអាជ្ញាធរថ្នាក់មូលដ្ឋាន ឬថ្នាក់រដ្ឋឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញពួកគេបានទទួលរងការប្រមាថ ការគំរាមកំហែង «ពេលខ្លះគាត់សួរខ្ញុំថា តើខ្ញុំចង់ធ្វើជាអ្នកស្មោះត្រង់ ឬចង់ធ្វើជាអ្នកមាន។ ខ្ញុំបានប្រាប់គាត់ថា ខ្ញុំចង់បានកិត្តិយស»។
ចំពោះប្រជាជនមូលដ្ឋានជាច្រើនពាណិជ្ជកម្មឈើបានធ្វើឲ្យពួកគេមានអារម្មណ៍គិតនៅក្នុងចិត្តអំពីភាពត្រូវ និងខុស។
ស្លាកស្នាមសំណល់ឈើនៅស្រុកមណ្ឌលសីមាថ្មីៗនេះ។ រូបថតៈ DAPHNE CHEN
ពលរដ្ឋនៅភូមិពូទ្រូបាននិយាយអំពីមន្ត្រីអភិរក្សរបស់ក្រសួងបរិស្ថានឈ្មោះ ធឿន សុខណៃ ដែលជាមន្ត្រីអភិរក្សម្នាក់ក្នុងចំណោម ៣ នាក់ដែលត្រូវបានបាញ់សម្លាប់កាលពីខែមករា។
បើតាមពួកគេបានឲ្យដឹងថា លោក សុខណៃ អនុញ្ញាតឲ្យអ្នកភូមិប្រមូលឈើតូចៗដោយមិនចាប់ ឬទារប្រាក់ពីពួកគេទេ។ ប៉ុន្តែនៅពេលគាត់ឃើញក្រុមអ្នកកាប់ឈើធំៗ ពិសេសជនជាតិ វៀតណាម គាត់រឹបអូសរណារ និងម៉ូតូរបស់ពួកគេដោយគ្មានអាណិត ហើយគាត់ត្រូវបានគេដឹងថា មិនទទួលយកសំណូក។
អ្នកស្រី ទូច ណារ៉ាន អាយុ ៣២ ឆ្នាំដែលជាភរិយាគាត់បានថ្លែងថា ការងាររបស់គាត់បានធ្វើឲ្យគាត់ទទួលរងការគំរាមកំហែងពីអាជ្ញាធរ។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «បន្ទាប់មកគាត់ឃ្លុំភួយ ហើយគាត់មិនឲ្យខ្ញុំឃើញមុខគាត់ទេ។ គាត់ទប់ទឹកភ្នែក»។ «ពេលខ្លះ គាត់សួរខ្ញុំថា តើខ្ញុំចង់ធ្វើជាមនុស្សស្មោះត្រង់ ឬធ្វើជាអ្នកមានថា តើខ្ញុំចង់បានផ្ទះល្អ ឬមានឡានជិះ។ ខ្ញុំប្រាប់គាត់ថា ខ្ញុំចង់បានកិតិ្តយស»។
ទោះយ៉ាងណាអ្នកស្រី ណារ៉ាន ទទួលស្គាល់ថាប្តីអ្នកស្រីជាញឹកញាប់ទទួលយកលុយពីអ្នកគួកជេរដែលត្រូវការចូលទៅក្នុងភូមិដើម្បីទិញឈើក្នុងមួយសប្តាហ៍ៗ ជាលុយដែលគាត់មើលឃើញថាមានលក្ខណៈចាំបាច់ដើម្បីធ្វើឲ្យក្រុមរបស់គាត់ដំណើរការ និងដើម្បីផ្គត់ផ្គង់អាហារ និងសាំង។
អ្នកស្រី ណារ៉ាន ថាប្រាក់ខែប្រមាណ ២០០ ដុល្លារក្នុង ១ ខែរបស់មន្ត្រីបរិស្ថានគឺមិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារទេ។ អ្នកស្រីបានថ្លែង ខណៈម៉ូតូមួយបានដឹកឈើនាងនួន បើកកាត់នោះហើយវាជាការបើកកាត់លើកទី ៣ ក្នុងរយៈពេល ១ ម៉ោង។
អ្នកស្រី ណារ៉ាន បានថ្លែងថា៖ «មើល!?កាលប្តីខ្ញុំនៅទីនេះពួកគេមិនអាចធ្វើដូច្នេះបានទេ តែឥឡូវនេះគេបើកចំហទាំងថ្ងៃ»។
អាជ្ញាធរនៅកម្រិតថ្នាក់មូលដ្ឋាន និងថ្នាក់ជាតិមិនមានឆន្ទៈទទួលស្គាល់ថា ការកាប់ឈើកើតមានឡើងនៅតំបន់ការពារក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរីនោះទេ។
លោក ស៊ូ ស៊ិនហេង មេប៉ុស្ដិ៍នគរបាលឃុំសែនមនោរម្យបានបដិសេធថា មិនមានការកាប់ឈើនៅក្នុងឃុំនេះទេ។ រីឯលោកស្រី ខ្វាន់ ត្រែល ដែលជាមេឃុំ ក៏បានថ្លែងដែរថា លោកស្រីមិនធ្លាប់ឮថាមានអ្នកកាប់ឈើវៀតណាមឆ្លងព្រំដែនចូលក្នុងព្រៃកម្ពុជាទេ។
លោកស្រីបន្តថា៖ «យើងនឹងពុះពារប្រឆាំងនឹងការកាប់ឈើខុសច្បាប់ក្នុងប្រទេស...យើងកំពុងខិតខំធ្វើការ»។
ទោះយ៉ាងណាលោកស្រីបានថ្លែងថានគរបាល និងទាហានបានហាមអ្នកភូមិមិនឲ្យទៅជិតច្រកព្រំដែនអូរហ៊ុច ជាកន្លែងដែលត្រូវគេថាជាតំបន់នាំចេញឈើទៅវៀតណាមនោះទេ។
លោកស្រីបានថ្លែងថា៖ «ពួកគេមិនចង់ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទៅទីនោះតែឯងទេ ក្រែងលោមានបញ្ហា»។ ប៉ុន្តែលោកស្រីមិនបានលើកឡើងពីបញ្ហាអ្វីដែលអាចកើតឡើងទេ។ លោកស្រីថា៖ «ពួកគេមិនចង់ទទួលខុសត្រូវ»។
លោក សៅ សុភាព អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានបានថ្លែងថា ការរាយការណ៍ថា អ្នកកាប់ឈើវៀតណាមត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើសកម្មភាពនៅក្នុងព្រៃនៃខេត្តមណ្ឌលគិរីគឺមិនពិតទេ។
លោកបានអះអាងថាការអនុវត្តតឹងរ៉ឹងជាងមុន និងចំនួនមន្ត្រីអភិរក្សច្រើនជាងមុននាឆ្នាំកន្លងមក មានន័យថាតំបន់ការពារទូទាំងប្រទេសមានសុវត្ថិភាពជាងមុន បើទោះណាការថ្លែងនេះហាក់ផ្ទុយនឹងទិន្នន័យនាំចូលរបស់វៀតណាមដែលបង្ហាញថា ការនាំចេញឈើកម្ពុជាកើនឡើង ១៧ ភាគរយកាលពីឆ្នាំមុនក៏ដោយ។
លោក សុភាព បន្តថា៖ «យើងនឹងពុះពារប្រឆាំងការកាប់ឈើខុសច្បាប់ក្នុងប្រទេសនេះ»។
«ពិតណាស់ យើងមិនអាចអះអាងថាវាមិនកើតមានទាំងស្រុងទេ ប៉ុន្តែយើងកំពុងខំធ្វើការងារ។ នេះបង្ហាញសាធារណជនថា យើងកំពុងយកចិត្តទុកដាក់»។
ទោះយ៉ាងណាលោក ឃឿន បានកត់សម្គាល់ថា អ្នកខាងក្រៅកាន់តែច្រើនឡើងៗកំពុងចូលមកដល់ខេត្តនេះក្នុងមួយថ្ងៃៗពីកន្លែងផ្សេងៗដូចជា ខេត្តក្រចេះ និងខេត្តស្ទឹងត្រែង ដើម្បីកាប់ឈើ។
ការបារម្ភដ៏ធំរបស់លោកគឺថាលោកភ័យខ្លាចថា រដ្ឋាភិបាលនឹងផ្តល់ព្រៃឈើនៅជិតផ្ទះលោកឲ្យទៅក្រុមហ៊ុនឯកជន ខណៈវានៅជិតទឹកជ្រោះប៊ូស្រា និងឃុំមេម៉ង់។ លោកបន្តថា៖ «ក្នុងខេត្តនេះអ្វីៗគឺពឹងផ្អែកលើព្រៃឈើ»។ «យើងគ្មានកសិកម្ម ឬឧស្សាហកម្មដទៃទៀតទេ។ យើងមិនមានរោងចក្រស្បែកជើង ឬរោងចក្រកាត់ដេរទេ»។
ប្រសិនបើលោកមានសំណាង លោកនឹងរកប្រាក់បានប្រហែល ២៥ ដុល្លារពីការរើសឈើក្នុងរយៈពេល ៣ ថ្ងៃនៅក្នុងព្រៃ ហើយវាមិនអាចលើសពីនេះបានទេដោយសារផ្លូវពិបាក ហើយលោកត្រូវដឹកឈើពេញម៉ូតូ។
លុយដែលលោករកបានគឺដើម្បីជួយបង់ថ្លៃសាលាសម្រាប់បងប្អូនបង្កើតរបស់លោក រួមទាំងប្អូនស្រីដែលរៀនថ្នាក់ទី ១១ ដែលកាលពីពេលថ្មីៗនេះទើបតែទទួលបានប័ណ្ណសរសើរជាសិស្សឆ្នើម ហើយនឹងធ្វើដំណើរទៅខេត្តសៀមរាបជាមួយអង្គការមួយ។
ទោះយ៉ាងណាក្តីវាមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ។ បងប្អូន ៣ នាក់ក្នុងចំណោមបងប្អូនប្រុសរបស់លោកបានបោះបង់ការសិក្សារួចហើយដើម្បីទៅរកស៊ីឈើជាមួយលោក ហើយការផ្គត់ផ្គង់កំពុងធ្លាក់ចុះ។ បន្ទាប់ពីការទៅរកឈើគគីរក្នុងព្រៃរយៈពេលមួយថ្ងៃលោក ឃឿន រកបានឈើតែ ២ ដុំប៉ុណ្ណោះ។
អង្គុយលើតុមួយនៅកន្លែងដែលធ្លាប់ជាប៉ុស្តិ៍នគរបាលដែលត្រូវបានបោះបង់ចោលលោក ឃឿន បានរៀបរាប់អំពីសហគមន៍នោះថា៖ «ខ្ញុំមិនដឹងថានឹងមានអ្វីកើតឡើងទេ នាពេលអនាគត។ ប្រហែលជា ៦០ ឆ្នាំទេ យើងនឹងមានរោងចក្រ ហើយព្រៃឈើបាត់បង់អស់»៕ ឈ្មោះត្រូវបានប្តូរដើម្បីការពារអត្តសញ្ញាណចោទប្រកាន់ និងការចាប់ខ្លួន ។ NS /PS
