.jpg)
តំបន់ទំនាស់ដីផ្នូរកប់សពក្នុងភូមិចំការតែ សង្កាត់ស្ពានមានជ័យ។ រូបថត ហ្វេសប៊ុក
មណ្ឌលគិរីៈ ជនជាតិដើមភាគតិចព្នងនៅក្នុងភូមិចំការតែ សង្កាត់ស្ពានមានជ័យ ក្រុងសែនមនោរម្យ ខេត្តមណ្ឌលគិរី ដែលអះអាងមានគ្នាចំនួន ៣៧ គ្រួសារ បានចោទស្ដ្រីម្នាក់ឈ្មោះ ហៀង ស្រីមុំ ថាបានឈូសឆាយបំផ្លាញដីកប់សពរបស់ពួកគេ។ ប៉ុន្តែស្ដ្រីម្នាក់នេះបានបដិសេធនឹងព្រមានប្ដឹងពលរដ្ឋទាំងនោះទៅតុលាការពីបទបរិហាកេរ្តិ៍។
លោក ព្លឹក ឈឺន អាយុ ៦៧ ឆ្នាំបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍កាលពីថ្ងៃ ២៨ កញ្ញា ថា ដីវាលទំហំ ៥០ ម៉ែត្រ ៤ ជ្រុង ហើយកន្លែងខ្លះមានដើមឈើ និងគុម្ពោធព្រៃដែលពលរដ្ឋជនជាតិដើមតែងប្រើប្រាស់សម្រាប់កប់សពត្រូវបានស្ដ្រីឈ្មោះ ហៀង ស្រីមុំ បានអះអាងថា ជាម្ចាស់ដីដែលបានទិញតាំងពីឆ្នាំ ២០០២ ដោយមានប្លង់កម្មសិទ្ធិកាន់កាប់ត្រឹមត្រូវ។ ស្ត្រីរូបនេះបានប្រើគ្រឿងចក្រឈូសឆាយបំផ្លាញធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ផ្នូរកប់សពកាលពីថ្ងៃទី ២៣ ខែកញ្ញា។
លោក ឈិន បានអះអាងថា សពឪពុក ឪពុកមា ប្រពន្ធ រួមទាំងក្មួយរបស់លោក ២ នាក់ គឺបានកប់នៅក្នុងទីតាំងនេះ ហើយកាលពីថ្ងៃទី ២៥ ខែកញ្ញា ពលរដ្ឋក្នុងភូមិប្រហែល ២០ នាក់ បាននាំគ្នាទៅតវ៉ាដល់សាលាសង្កាត់ហើយចៅសង្កាត់បានសន្យាថានឹងដោះស្រាយ។
លោក ឈិន ថ្លែងថា៖ «ដីនៅកន្លែងហ្នឹង អ្នកភូមិណាក៏កប់សពកន្លែងហ្នឹងបានដែរ ហើយយើងមិនដឹងថា អ្នកណាជាអ្នកលក់ដីហ្នឹងទេ។ អ្នកទិញថា យើងបានកប់សពលើដីគេ ហើយពេលហ្នឹងខ្ញុំប្រកែកថា អ្នកកប់សព និងអ្នកទិញដីហ្នឹង ១ ណាក្រោយ ១ ណាមុន។ ប៉ុន្តែគេហ្នឹងនៅតែអះអាងថា ជាដីរបស់គេដដែល។ អ៊ីចឹងហើយ! បានពួកខ្ញុំទៅឱ្យអាជ្ញាធរសង្កាត់ជួយដោះស្រាយ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរសង្កាត់មិនរវីរវល់»។
ពលរដ្ឋទាំង ៣៧ គ្រួសារ បានទាមទារដីកប់សពមកវិញ និងឱ្យអ្នកឈូសឆាយត្រូវផ្ដល់សំណងដើម្បីយកទៅរៀបចំផ្នូរឡើងវិញ និងដើម្បីទិញគោក្របីសម្រាប់ធ្វើពិធីសែនព្រេនសុំខមាទោសដល់សពដែលត្រូវបានគាស់រំលើងផ្នូរ។
លោក ឌីម សាន ពលរដ្ឋនៅក្នុងភូមិចំការតែម្នាក់ទៀតក៏បានអះអាងផងដែរថា កាលពីឆ្នាំ ២០១៧ កូនរបស់លោកដែលទើបនឹងកើតបានអាយុប្រហែល ៣ ខែបានស្លាប់ ហើយក៏បានកប់នៅលើដីនេះដែរក្នុងនោះក៏មានផ្នូរតា យាយ អ៊ំ និងក្មួយរបស់លោកផងដែរ ហើយតាមទម្លាប់ជនជាតិដើម គឺនៅពេលខួប ៧ ថ្ងៃឬ ១០០ ថ្ងៃបន្ទាប់ពីស្លាប់ សាច់ញាតិដែលនៅរស់តែងកាប់គោ ឬក្របី ដើម្បីយកទៅសែននៅមុខផ្នូរ។
លោក សាន ថ្លែងថា៖ «កន្លែងហ្នឹង អ្នកខ្លះយកសពទៅកប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៨១។ តាមប្រពៃណីរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច គឺកន្លែងកប់សព គេមិនអាចប៉ះពាល់អ៊ីចឹងទេ»។
ប៉ុន្តែអ្នកស្រី ហៀង ស្រីមុំ បានអះអាងថា ដំបូងឡើយដីនោះបានប៉ះពាល់ជាមួយពលរដ្ឋជាច្រើនគ្រួសារ និងប៉ះដីគម្របព្រៃឈើរបស់បរិស្ថាន ប៉ុន្តែត្រូវដោះស្រាយចប់សព្វគ្រប់អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ដោយការកាត់ឆ្វៀលដីខ្លះ ការផ្ដល់សំណងខ្លះ និងខ្លះដាក់ឯកសារតតាំងគ្នានៅតុលាការ។ បន្ទាប់មកដីនេះត្រូវបានធ្វើប្លង់រឹងបញ្ជាក់អំពីកម្មសិទ្ធិត្រឹមត្រូវ នៅពេលមានការចុះវាស់វែងធ្វើប្លង់ជាប្រព័ន្ធដោយមន្ត្រីសុរិយោដី ហើយចាប់ពីពេលនោះមិនដែលមានពលរដ្ឋណាមកអះអាងថា មានផ្នូរកប់សពឡើយ បញ្ហាទើបតែកើតក្រោយចាប់ផ្ដើមឈូសឆាយដើម្បីអភិវឌ្ឍទៅជារមណីយដ្ឋានកាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុននេះតែប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកស្រី ស្រីមុំ ថ្លែងថា៖ «ជនជាតិដើមមានទម្លាប់អ៊ីចឹង! ជួនកាលយកពាងទៅវ៉ៃដាក់លើដីគេ ហើយថាជាដីផ្នូរខ្មោចតាំងពីឆ្នាំនេះឆ្នាំនោះ។ ដីពួកគាត់ហ្នឹងមានរាប់រយហិកតានាំគ្នាលក់ ហើយនៅពេលលក់អស់ ពួកគាត់យកពាងដើរវ៉ៃដាក់នៅលើដីគេ ព្រោះដីគេភាគច្រើនដូចជាអ្នកភ្នំពេញមកទិញ គឺគាត់ធ្វើអ៊ីចឹង។ ឥឡូវមកប៉ះដីខ្ញុំ។ ឥឡូវថា ប៉ះជិត ៤០ គ្រួសារ គឺបំផ្លើសធ្វើឱ្យប៉ះពាល់កិត្តិយសខ្ញុំ ហើយបន្តិចទៀតអ្នកអះអាងហ្នឹង ខ្ញុំនឹងប្ដឹងចូលទៅព្រះរាជអាជ្ញា ពីបទបរិហាកេរ្តិ៍ខ្ញុំដោយមួលបង្កាច់ប្រាសចាកពីការពិត។ ដីហ្នឹងបានទិញតាំងពីឆ្នាំ ២០០២ ហើយកន្លងមក គឺអត់ដែលបានឮអ្នកណាថា មានផ្នូរខ្មោចអីទេ»។
លោកស្រី សូ វាសនា មេភូមិចំការតែបានថ្លែងឱ្យដឹងដោយបានបញ្ជាក់ថា មិនបានដឹងប្រវត្តិច្បាស់របស់ដីដែលមានបញ្ហានេះទេ ដោយសារទើបចូលមកកាន់តំណែងជាមេភូមិបានរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។ ប៉ុន្តែក្រោយពីមានការតវ៉ារបស់ពលរដ្ឋទៅដល់សាលាសង្កាត់ គឺចៅសង្កាត់បានសន្យាថានឹងកោះហៅភាគីទាំង ២ មកដោះស្រាយ។
កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ មិនអាចសុំការបញ្ជាក់ពីលោក គុច ម៉េងធូ ចៅសង្កាត់ស្ពានមានជ័យបានទេដោយសារលោកមិនលើកទូរស័ព្ទ។
ប៉ុន្តែលោក ឡុង វិបុល អភិបាលក្រុងសែនមនោរម្យបានអះអាងថា ទីតាំងដែលមានជម្លោះរវាងស្ដ្រីឈ្មោះ ហៀង ស្រីមុំ និងពលរដ្ឋជនជាតិជាង ៣០ គ្រួសារនេះ គឺមិនទាន់ដឹងថាជាដីរបស់ភាគីណាមួយនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែប្រសិនបើភាគីណាដែលមានឯកសារទទួលស្គាល់ដោយរដ្ឋបាល គឺអ្នកនោះជាម្ចាស់ដី។
លោកបានបន្តថា កន្លងមកពលរដ្ឋជនជាតិដើមគឺមានដីសម្រាប់កប់សពនៅក្នុងព្រៃដែលជាព្រៃត្រណម និងត្រូវបានអភិរក្ស ប៉ុន្តែក្នុងនោះក៏មានពលរដ្ឋតិចតួចទៅកប់សពពាសវាលពាសកាលលើដីបុគ្គលដែលមិនមែនជាដីព្រៃកប់សព។
លោក វិបុល បានថ្លែងថា៖ «អ៊ីចឹង! សំខាន់គឺឯកសារ ព្រោះឥឡូវហ្នឹង មិនទាន់មានភាគីណាមកប្ដឹងជំទាស់ ឬតវ៉ាដល់រដ្ឋបាលក្រុងនៅឡើយ»។
លោក អ៊ាង ម៉េងលី អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុកខេត្តមណ្ឌលគិរី បានឱ្យដឹងថា អាជ្ញាធរគួរតែសម្របសម្រួលលើទំនាស់ដីធ្លីនេះហើយប្រសិនបើពលរដ្ឋពិតជាមានផ្នូរកប់សពមែន គួរតែដោះស្រាយជូនភាគីទាំង ២ ឱ្យបានយុត្តិធម៌។
លោក ម៉េងលី ថ្លែងថា៖ «ដូចយើងដឹងហើយថា នៅខេត្តមណ្ឌលគិរី ភាគច្រើនគឺជាជនជាតិដើមភាគតិច ហើយពួកគាត់គោរពប្រពៃណី និងសាសនារបស់គាត់។ អ៊ីចឹង! អាជ្ញាធរគួរតែផ្ដោតសំខាន់លើរឿងហ្នឹង ដើម្បីកុំឱ្យបាត់បង់ប្រពៃណី និងសាសនាជនជាតិដើមភាគតិច ដែលពួកគាត់អនុវត្តតាំងពីយូរណាស់មកហើយ»៕
