.jpg)
ជនជាតិព្នងក្នុងសន្និសីទកាសែតនៅភ្នំពេញ ពីម្សិលមិញ។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ៧ ភូមិ ក្នុងឃុំប៊ូស្រា ស្រុកពេជ្រាដា ខេត្តមណ្ឌលគិរីដែលរងគ្រោះដោយការបាត់ដីប្រពៃណីពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍របស់ក្រុមហ៊ុនបារាំង បានសម្តែងការសោកស្តាយចំពោះស្ថានទូតនៃប្រទេសនេះ ដែលមិនផ្តល់ទិដ្ឋាការឲ្យពួកគេទៅតតាំងក្តីតាមការកោះហៅរបស់តុលាការបារាំងក្រោយពីពួកគាត់ប្តឹងក្រុមហ៊ុន ឈ្មោះ Bollore ដ៏ធំរបស់បារាំងកាលពីឆ្នាំ ២០១៨។
ការប្តឹងក្រុមហ៊ុន Bollore ដែលផ្តល់ទុនដល់ក្រុមហ៊ុន Socfin-KCD ឲ្យអភិវឌ្ឍចម្ការកៅស៊ូក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរីកាលពីឆ្នាំ ២០០៨ នេះ គឺបន្ទាប់អស់ជំនឿក្នុងការរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីអាជ្ញាធរកម្ពុជា។នេះបើតាមលោក គ្រើង តុលា តំណាងសហគមន៍ឃុំប៊ូស្រាបានថ្លែងក្នុងសន្និសីទកាសែត កាលពីម្សិលមិញ។ កាលពីខែមករា តុលាការនៃទីក្រុងប៉ារីសបានចេញលិខិតអញ្ជើញឲ្យតំណាងទាំង ៩ រូប ដែលដាក់ប្តឹងក្រុមហ៊ុននេះតាមរយៈមេធាវីឲ្យចូលរួមសវនាការបឋមនៅតុលាការណង់ទែរ (the Tribunal of Nanterre) ដែលត្រូវធ្វើនៅថ្ងៃ ១២ កុម្ភៈ ឆ្នាំនេះ បន្ទាប់ពីលើកពេលកាលពីខែធ្នូឆ្នាំមុន ដោយសារភាគីដើមបណ្តឹងពុំមានទិដ្ឋាការទៅប្រទេសបារាំងដើម្បីតតាំងក្តី។
យ៉ាងណា លោក គ្រឿង តុលា បានថ្លែងថា ស្ថានទូតបារាំងប្រចាំកម្ពុជាបានបដិសេធផ្ដល់ទិដ្ឋាការកាលពីថ្ងៃ ២៣ មករាឆ្នាំនេះ ជាហេតុធ្វើឲ្យពួកគេគ្មានសិទ្ធិស្របច្បាប់ទៅតតាំងក្តីនិងក្លាយជារងគ្រោះទ្វេដងក្រោយបាត់បង់សិទ្ធិលើដីដោយសារក្រុមហ៊ុន Socfin-KCD ឈូសឆាយដាំកៅស៊ូ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ស្ថានទូតបារាំងនៅភ្នំពេញលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្សស្របតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សនិងសិទ្ធិជនជាតិដើមភាគតិច ដោយពិចារណាឡើងវិញនៅពេលក្រោយតាមកាលបរិច្ឆេទដែលត្រូវបានកំណត់សាជាថ្មីដោយចៅក្រម (បារាំង)»។
តាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់សហគមន៍នេះ អ្នកស្នើសុំវិសាគឺមាន ១១ រូប ដោយ ៩ រូប ជាតំណាងពលរដ្ឋជនជាតិដើមព្នង ១១៤ នាក់និង ១ រូបជាមេធាវីតំណាងឲ្យពួកគេហើយ ១ រូបទៀតជាអ្នកបកប្រែភាសា។
Mathilde TERUYA ទីប្រឹក្សានយោបាយនិងសារព័ត៌មាននៅស្ថានទូតបារាំងប្រចាំកម្ពុជា បានឲ្យដឹងតាមអុីមែលកាលពីម្សិលមិញថា ពាក្យស្នើសុំទិដ្ឋាការដាក់មកស្ថានទូតនោះគឺមិនស្របទៅនឹងលក្ខខណ្ឌ Schengen ទេ។ វត្តមានរបស់ពួកគេនៅឯតុលាការពិតជាមិនចាំបាច់ទេ ក្នុងដំណាក់កាលនៃការជំនុំជម្រះក្តីនេ។
ចំណែកក្រុមហ៊ុន Bollore ក៏មិនអាចទាក់ទងសុំអត្ថាធិប្បាយបានទេ។ តែក្នុងសេចក្តីប្រកាសរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចនេះ ថា ពេលមេធាវីតំណាងពួកគេដាក់ពាក្យបណ្តឹងគឺក្រុមហ៊ុន Bollore បានអះអាងថា ខ្លួនពុំធ្លាប់ស្គាល់មនុស្សដែលប្ដឹងនៅតុលាការបារាំងនេះទេ។
របាយការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) ចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំមុន បានឲ្យដឹងថា ពលរដ្ឋជាង ៨០០ គ្រួសារបានរងផលប៉ះពាល់ដោយសារក្រុមហ៊ុន Socfin-KCD ដែលភាគច្រើនជាជនជាតិភាគតិចព្នង ក្នុងនោះ ៦៤០ គ្រួសារពាក់ព័ន្ធក្នុងដំណើរការវិវាទដីធ្លី បន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុននេះ ទទួលបានការវិនិយោគដាំដើមកៅស៊ូ និងដំណាំផ្សេងទៀតលើផ្ទៃដី ២ ៣៨៦ ហិកតា រយៈពេល ៧០ ឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរខេត្តនេះ ធ្លាប់បានអះអាងថា ជម្លោះនេះ ត្រូវបានដោះស្រាយរួចហើយ តែសហគមន៍ថា ពួកគេនៅបន្តការតវ៉ា ខណៈមួយចំនួនកំពុងរងបណ្តឹងនៅតុលាការខេត្ត។
លោក គ្រឿង តុលា បញ្ជាក់ថា៖ «មុននឹងឆ្លងកាត់យន្តការអន្តរជាតិហ្នឹង គឺថា ខ្ញុំបានតស៊ូមតិតាំងពីថ្នាក់ភូមិ ឃុំ រហូតដល់តុលាការ តែរឿងដែលយើងដាក់ ២-៣ រឿង ត្រូវបានតុលាការតម្កល់ទុតឥតចាត់ការ។ ដូច្នេះខ្ញុំអស់សង្ឃឹម ហើយខ្ញុំលែងពឹងតុលាការកម្ពុជា ដែលខ្វះភាពយុត្តិធម៌ជូនខ្ញុំ បានយើងរកយន្តការអន្តជាតិ»។
ក៏ប៉ុន្តែ លោក មាស ប្រុស អ្នកនាំពាក្យតុលាការខេត្តមណ្ឌលគិរី បានថ្លែងពីម្សិលមិញថា ការលើកឡើងនេះគឺជាសិទ្ធិ ពួកគាត់ ប៉ុន្តែជារួមពាក្យបណ្តឹងរបស់ជនជាតិដើមគឺតុលាការកំពុងដំណើរការជាធម្មតានិងស្ថិតក្នុងការស៊ើបអង្កេតរបស់ចៅក្រម ដូច្នេះតុលាការគ្មានអ្វីត្រូវឆ្លើយតបចំពោះការស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍របស់ពលរដ្ឋទៅតុលាការក្រៅប្រទេសនេះទេ។
លោកថា៖ «រឿងជម្លោះហ្នឹងយូរហើយ អ្នកណាដាក់ភ្លាម (ពាក្យបណ្តឹង) ទៅធ្វើឲ្យគាត់ភ្លាមនោះ ហើយសំណុំរឿងហ្នឹង ចៅក្រមកំពុងស៊ើបសួរតើ តែពួកគាត់មានមេសហគមន៍គាត់ ចេះតែបោះបោរៗនាំគ្នាមកតុលាការរហូតដែរ»៕
