ភ្នំពេញៈ អង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការលើកស្ទួយក្នុងវិស័យសិទ្ធិជនពិការបានបង្ហាញការសិក្សារបស់ខ្លួនដែលរកឃើញថាជនពិការកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរភាគច្រើននៅកម្ពុជាមិនអាចចូលរួមបោះឆ្នោតបានដោយសារតែពួកគេទទួលរងការរើសអើងពីសំណាក់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក្នុងការធ្វើអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ។
ថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានក្នុងសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិស្តីពីក្រុមជួយខ្លួនឯងរបស់ជនពិការខ្សោយសតិបញ្ញា និងអូទីស្សឹមកាលពីម្សិលមិញនាយកប្រតិបត្តិអង្គការមូលនិធិកុមារពិការលោក គន់ វិចិត្រា បានឲ្យដឹងថាក្នុងចំណោមជនពិការទាំងអស់នៅកម្ពុជាមានពី ៦ ទៅ ៧ ម៉ឺននាក់ដែលបច្ចុប្បន្នមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរខ្សោយសតិបញ្ញាមិនអាចរស់នៅបានដោយខ្លួនឯងមិនអាចរៀនសូត្រតាមសាលារៀនហើយងាយប្រឈមនឹងការរើសអើងផងដែរ។ តាមរយៈការធ្វើការផ្ទាល់ជាមួយអាណាព្យាបាលរបស់ជនពិការជាច្រើន លោក គន់ វិចិត្រា បានរកឃើញថាជនពិការភាគតិចណាស់ដែលបានបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាព្រោះតែពួកគេមិនមានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណហើយការមិនមានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណនេះគឺបណ្តាលមកពីការរើសអើងពីសំណាក់អាជ្ញាធរតាមមូលដ្ឋាន។
លោកថា៖ «ដោយសារតែពេលខ្លះឃើញគាត់ពិការគឺអត់មានការធ្វើអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណឲ្យគាត់ទេរហូតដល់មានឪពុកម្តាយខ្លះធានាថាជាកូនរបស់គាត់ក្តីប៉ុន្តែជួនកាលអត់មានការទទួលស្គាល់ពីអាជ្ញាធរទេអ៊ីចឹងខ្ញុំមិនហ៊ានលើកឡើងថាចំនួនប៉ុន្មានទេប៉ុន្តែភាគតិចដែលបានបោះឆ្នោត»។
នាយកអង្គការជនពិការកម្ពុជា លោក ងិន សាវរ័ត្ន បានអះអាងស្រដៀងគ្នាជុំវិញការរកឃើញក្នុងរបាយការណ៍របស់អង្គការលោកដែលគ្រោងនឹងផ្សព្វផ្សាយនៅដើមសប្តាហ៍ក្រោយនេះថាភាគច្រើននៃជនពិការធ្ងន់ធ្ងរត្រូវបានសង្គមចាត់ទុកថាជាមនុស្សគ្មានប្រយោជន៍។
លោកថា៖ «ភាគច្រើនជនពិបាកធ្ងន់ធ្ងរគឺគ្មានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណតែម្តងហើយដោយសារតែការយល់ដឹងរបស់ក្រុមប្រឹក្សាភូមិ ឃុំ នៅមានកម្រិតទាបទើបចាត់ទុកពួកគាត់ថាជាមនុស្សគ្មានប្រយោជន៍មិនអើពើ និងមិនផ្តល់សេវាសាធារណៈដល់ពួកគាត់ឡើយ»។
អគ្គលេខាធិការក្រុមប្រឹក្សាសកម្មភាពជនពិការនៃក្រសួងសង្គមកិច្ចលោក ឯម ច័ន្ទមករា បានច្រានចោលការលើកឡើងនេះដោយថ្លែងថាការសិក្សានេះមិនមានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់នោះទេ។
លោកបន្តថា៖ «ដោយសារការងារពាក់ព័ន្ធនឹងជនពិការក្នុងការបោះឆ្នោតគឺយើងអត់ទាន់បានធ្វើ Survey ទេហើយយើងក៏អត់ឃើញមានបងប្អូនជនពិការណាមកប្តឹងថាគាត់អត់បានបោះឆ្នោតដោយសារមូលហេតុអ្វីនោះដែរការស្រាវជ្រាវនេះមិនមានឯកសារ ឬសាក្សីណាជាក់លាក់ទេ»។
អគ្គនាយករងនៃអគ្គនាយកដ្ឋានអត្តសញ្ញាណកម្មនៃក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ប្រុក ម៉ៃឧត្តម ឲ្យដឹងថាកន្លងមកអាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិបានណែនាំច្រើនដល់ថ្នាក់មូលដ្ឋានពាក់ព័ន្ធនឹងឥរិយាបថចំពោះជនពិការ និងស្ត្រីមានផ្ទៃពោះហើយលោកស្នើសុំអធ្យាស្រ័យចំពោះករណីខ្វះចន្លោះណាមួយនោះ។
លោកថា៖ «បើពិតជាមានការរើសអើងមែនសុំអធ្យាស្រ័យហើយសុំជូនដំណឹងមកខាងជំនាញដើម្បីយើងណែនាំពួកគាត់ខ្ញុំសោកស្តាយបើមានអ៊ីចឹងមែន»។
បើតាមលោក ឯម ច័ន្ទមករា ការស្រាវជ្រាវរបស់វិទ្យាស្ថានស្ថិតិបង្ហាញថានៅឆ្នាំ ២០១៣ ជនពិការនៅកម្ពុជាមានជាង ៣០ ម៉ឺននាក់ហើយចំនួននេះបានកើនឡើងដល់ជាង ៥០ ម៉ឺននាក់នៅឆ្នាំ ២០១៥ នេះ៕
