ភ្នំពេញៈ ការសិក្សាថ្មីមួយបានរកឃើញថាម្ចាស់ជំនួយខាងក្រៅត្រូវបានគេ «យល់ឃើញថាមានឥទ្ធិពលខ្លាំង» នៅលើដំណើរការអនុវត្តគោលនយោបាយថែទាំសុខភាពជាតិនៅកម្ពុជា។ របាយការណ៍ស្រាវជ្រាវនេះបានចេញផ្សាយនៅក្នុងទិនានុប្បវត្តិសិក្សា Hygiene and Tropical Medicine នៃក្រុងឡុងដ៍កាលពីដើមខែនេះ។
ការសិក្សានេះបានផ្តោតលើប្រទេសកម្ពុជា និងប៉ាគីស្ថានជាប្រទេសដែលក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានធ្វើការសម្ភាសអ្នកផ្តល់ព័ត៌មានចំនួន ១០ ទៅ ១៤ នាក់រៀងៗខ្លួន។
ការសិក្សានេះបានបញ្ជាក់ថាខណៈដែលការព្រួយបារម្ភត្រូវបានគេលើកឡើងអំពីឥទ្ធិពលរបស់ម្ចាស់ជំនួយខាងក្រៅលើដំណើរការអនុវត្តគោលនយោបាយសុខភាពនៅក្នុងប្រទេសទាំងនោះគឺមានការសិក្សាតិចតួចប៉ុណ្ណោះដែលបានស៊ើបអង្កេតអំពីទស្សនៈ និងបទពិសោធរបស់អ្នកបង្កើតគោលនយោបាយ និងអ្នកផ្តល់ប្រឹក្សាក្នុងស្រុក។
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត Mishal- S. Khan ដែលជាអ្នកស្រាវជ្រាវម្នាក់ហើយក៏ជាជំនួយការសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកគោលនយោបាយវេជ្ជសាស្ត្រ និងប្រព័ន្ធស្រាវជ្រាវនៅសាកលវិទ្យាល័យ School of Hygiene- and Tropical Medicine នៃទីក្រុងឡុងដ៍បានឲ្យដឹងថាប្រទេសទាំងនេះត្រូវបានជ្រើសរើសដោយសារប្រវត្តិដែលមានកម្រិតនៃការពឹងផ្អែកខ្ពស់ទៅលើការផ្តល់ជំនួយ។
លោកស្រីបានសរសេរនៅក្នុងអ៊ីមែលថា៖ «អ្នកផ្តល់ជំនួយខាងក្រៅអាចមានឥទ្ធិពលទៅលើគោលនយោបាយសុខភាពនៅកម្ពុជាពីព្រោះពួកគេជាអ្នកគ្រប់គ្រងធនធានហិរញ្ញវត្ថុ... ប៉ុន្តែទោះបីជាធនធានហិរញ្ញវត្ថុមិនបានមកពីអ្នកផ្តល់ជំនួយក្រៅប្រទេសក្តីក៏វាអាចជះឥទ្ធិពលដល់គោលនយោបាយសុខភាពនេះផងដែរដោយសារតែអ្នកបង្កើតគោលនយោបាយក្នុងស្រុកពឹងផ្អែកពួកគេតាមរយៈចំណេះដឹង បច្ចេកទេស និងជំនាញដែលត្រូវយកទៅអនុវត្តនៅក្នុងគោលនយោបាយបែបវិទ្យាសាស្ត្រទាំងនោះ»។
ការសិក្សានោះបានបញ្ជាក់ថាជាទូទៅអ្នកធ្វើគោលនយោបាយនៅកម្ពុជាតែងតែមានអារម្មណ៍ថាកម្រិត និងលទ្ធភាពទទួលបានជំនួយមកពីខាងក្រៅជារឿយៗវាតែងតែកំណត់នូវបញ្ហាដែលត្រូវបានដាក់ខ្ពស់នៅលើរបៀបវារៈជាតិក៏ដូចជាប្រភេទអន្តរាគមន៍ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសុខភាពទាំងនោះ។
អ្នកផ្តល់បទសម្ភាសម្នាក់នៅកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ប្រាប់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវថា គោលដៅគឺផ្អែកលើយុទ្ធសាស្ត្រប្រឆាំងមេរោគអេដស៍សកល ៩០ ទាំងបី (៩០-៩០-៩០) គឺមានឥទ្ធិពលខ្លាំងលើការអនុវត្តកម្មវិធីនៅក្នុងប្រទេសដោយសារតែមានការគាំទ្រពីអន្តរជាតិ។
លោកស្រី Khan បានថ្លែងថា៖ «ប៉ុន្តែការកំណត់គោលដៅគោលនយោបាយ និងលំហូរមូលនិធិជាសកលវាបានកំណត់ដោយភ្នាក់ងារនៅក្រៅប្រទេសដែលអាចមានន័យថាបញ្ហាដែលសំខាន់ក្នុងបរិបទនៃប្រទេសកម្ពុជាមិនត្រូវបានគេយកចិត្តទុកដាក់ពេញលេញនោះទេ»។ ជាឧទាហរណ៍តំណាងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលអន្ដរជាតិម្នាក់បានថ្លែងថាអ្នកផ្តល់ប្រឹក្សាគោលនយោបាយបានប្រើបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្តនៅកម្ពុជាជាឧទាហរណ៍មួយដើម្បីបង្ហាញដល់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវថាតើការពឹងផ្អែកទៅលើការផ្តល់ជំនួយបានរងផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះដល់គោលនយោបាយថែទាំសុខភាពនេះ។
លោកស្រីបានពន្យល់ថា៖ «ទោះបីជាអ្នកពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងស្រុកក៏បានដឹងអំពីតម្រូវការបន្ទាន់នៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្តដែរដែលបញ្ហានេះបានកើតមានដោយសារតែឥទ្ធិពលនៃអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ក្នុងប្រទេស ប៉ុន្តែបញ្ហានេះមិនមែនជាគោលដៅសុខភាពអាទិភាពនោះទេរហូតដល់ឆ្នាំ ២០១៦...ដោយសារតែខ្វះជំនួយ ដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងតែពឹងផ្អែក»។
អ្នកផ្តល់ព័ត៌មានម្នាក់ទៀតនៅកម្ពុជាបានរាយការណ៍ថាគាត់បានឃើញការកើនឡើងភ្លាមៗនៅក្នុងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដោយពួកគេបានផ្ដោតលើប្រធានបទជាក់លាក់ដែលជាទូទៅមិនទាក់ទងនឹងអាទិភាពថ្នាក់ជាតិ ឬសូម្បីតែអាណត្តិរបស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនោះផ្ទាល់ដូចដែលពួកគេត្រូវពឹងផ្អែកលើប្រាក់ជំនួយដើម្បីបន្តប្រតិបត្តិការរបស់ខ្លួន។
លោក ជុំ សុផា នាយកប្រតិបត្តិអង្គការសម្ព័ន្ធសុខភាព និងអភិវឌ្ឍន៍បានយល់ស្របថាពេលខ្លះការងាររបស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលអាស្រ័យលើជំនួយដែលមាន។
លោកថ្លែងថា៖ «ជួនកាលយើងមិនចង់ធ្វើបែបនេះទេ ប៉ុន្តែយើងព្យាយាមទទួលជំនួយពីព្រោះវាល្អដែលបានធ្វើអ្វីមួយប្រសើរជាងមិនបានធ្វើអ្វីសោះ យើងមើលឃើញបញ្ហា [ខាងក្នុង] ប៉ុន្តែយើងមិនមានមូលនិធិ»។ លោកបានបន្ថែមថាជាទូទៅការផ្តល់ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុមកពីខាងក្រៅភាគច្រើនគឺគេផ្តោតលើជំងឺឆ្លង។ លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ពួកគេមិនយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើជំងឺមិនឆ្លងទេ»។
លោកស្រី Khan បានថ្លែងថាទន្ទឹមនឹងនេះដែរវាក៏មានសារៈសំខាន់ដែរសម្រាប់គោលនយោបាយដែលត្រូវបានកំណត់ និងគ្រប់គ្រងដោយភាគីពាក់ព័ន្ធកម្ពុជាពីព្រោះថាវាធ្វើឲ្យពួកគេកាន់តែអាចបន្តការងារបានដោយគ្មានការគាំទ្រពីម្ចាស់ជំនួយ។
លោកស្រីបន្ថែមថា៖ «ជាញឹកញាប់ប្រសិនបើគោលនយោបាយមួយត្រូវបានអនុម័តគឺដោយសារតែភ្នាក់ងារខាងក្រៅកំពុងជំរុញហើយបន្ទាប់មកភាគីពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងស្រុកនឹងចូលរួមជាមួយវា ប៉ុន្តែមិនបានគាំទ្រ និងខិតខំប្រឹងប្រែងឲ្យបានពេញលេញទាំងស្រុងទេ»។
លោកស្រី Khan ថ្លែងថាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះឲ្យដំណើរការទៅមុខអ្នកបង្កើតគោលនយោបាយកម្ពុជាអាចបង្កើនកិច្ចសហការគ្នានៅទូទាំងសាកលវិទ្យាល័យនានា និងភ្នាក់ងារបច្ចេកទេសក្នុងស្រុកដើម្បីអភិវឌ្ឍបញ្ជីអាទិភាពរួមមួយសម្រាប់គោលនយោបាយសុខភាពដែលមានសារៈសំខាន់សម្រាប់បរិបទកម្ពុជា។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖ «វិធីនេះពួកគេមិនចាំបាច់ពឹងផ្អែកខ្លាំងទៅលើចំណេះដឹងផ្នែកបច្ចេកទេស និងសមត្ថភាពពីភ្នាក់ងារម្ចាស់ជំនួយពីខាងក្រៅទេ។ វាក៏អាចមានប្រយោជន៍ផងដែរនៅក្នុងការវិនិយោគលើការកសាងសមត្ថភាពរបស់អ្នកបង្កើតគោលនយោបាយដើម្បីអាចបង្កើត និងប្រើប្រាស់ភ័ស្តុតាងបែបវិទ្យាសាស្ត្រដែលចំណុចទាំងអស់នេះវានឹងអាចជួយកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកទៅលើភ្នាក់ងារផ្តល់ជំនួយពីខាងក្រៅបាន»៕ NS
