ភ្នំពេញៈ វិទ្យាស្ថានពោធិខាយ៉ាវិឆាឡាយ៉ា ៩៨០ មានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសថៃនឹងរៀបចំដំណើរធម្មយាត្រាលើកទី ២ ឆ្លងកាត់ប្រទេសចំនួន ៥ តាមដងទន្លេមេគង្គនៅពាក់កណ្ដាលខែតុលាខាងមុខនេះ ដើម្បីប្រមូលផ្ដុំពុទ្ធសាសនិកជនតំបន់ទន្លេមេគង្គឲ្យក្លាយជាធ្លុងមួយបង្កើតមិត្តភាពតាមរយៈព្រះធម៌ និងរឹតចំណងសម្ព័ន្ធភាពក្នុងប្រទេសទាំង ៥ ឲ្យកាន់តែរឹងមាំ។
លោក ស៊ុផាឆៃ វីរៈភូជុង អគ្គលេខាធិការវិទ្យាស្ថានពោធិខាយ៉ាវិឆាឡាយ៉ា ៩៨០ បានថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅភ្នំពេញកាលពីម្សិលមិញថា ដំណើរធម្មយាត្រានេះនឹងធ្វើឡើងលើចម្ងាយផ្លូវជាង ២ ០០០ គីឡូម៉ែត្រ ដោយជិះរថយន្ត និងថ្មើរជើងឆ្លងកាត់ទីតាំងប្រវត្តិសាស្ត្រសំខាន់ៗទាក់ទិននឹងការផ្សព្វផ្សាយព្រះពុទ្ធសាសនា។
ធម្មយាត្រានេះនឹងប្រព្រឹត្តឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី ១៤ ដល់ ៣១ ខែតុលាដោយចេញដំណើរពីវត្តព្រះធាតុផាង៉ៅ ស្រុកជាងសែន ខេត្តឈាងរ៉ៃ ប្រទេសថៃ ហើយធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ប្រទេសឡាវ វៀតណាម ហើយនៅទីបញ្ចប់នឹងមកដល់កម្ពុជានៅថ្ងៃទី ២៩ ខែតុលា ដោយមានពិធីនានានៅខេត្តសៀមរាបនៅថ្ងៃទី ៣០ និង ៣១។
លោក ស៊ុផាឆៃ វីរៈភូជុង បានឲ្យដឹងថា ក្បួនធម្មយាត្រានេះមានព្រះសង្ឃ និងគ្រហស្ថចំនួន ១២០ អង្គ/នាក់ចូលរួម។ កម្ពុជាមានអ្នកចូលរួមចំនួន ២០ អង្គ/នាក់ ដឹកនាំដោយសម្តេចព្រះឧត្តមវង្សា មួង រ៉ា។
លោកបញ្ជាក់ថា ធម្មយាត្រានេះត្រូវបានទទួលរ៉ាប់រងថវិកាទាំងស្រុងដោយវិទ្យាស្ថានពោធិខាយ៉ាវិឆាឡាយ៉ា ៩៨០ ដែលមានរូបលោកផ្ទាល់ជាស្ថាបនិកវិទ្យាស្ថានដែលបង្កើតឡើងកាលពី ១៣ ឆ្នាំមុន។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ក្ដីស្រមៃរបស់យើងក្នុងប្រទេសទាំង ៥ តាមដងទន្លេមេគង្គនេះគឺស្រមៃឃើញថា ប្រទេសទាំង ៥ នេះរួមគ្នាក្នុងជំនឿព្រះពុទ្ធសាសនាតែមួយ ហើយយើងនឹងផ្សព្វផ្សាយធម៌ព្រះពុទ្ធសាសនានេះទៅដល់កូនចៅរបស់យើងជំនាន់ក្រោយបន្តទៀត។ យើងមានឪពុកតែ ១ គឺព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់ ហើយយើងមានម្ដាយតែ ១ ដែរគឺយើងកើតនៅក្នុងទឹកដីទន្លេមេគង្គដូចគ្នា»។
លោក វីរៈភូជុង ថ្លែងបន្តថា៖ «យើងស្រមៃឃើញថាទឹកដីនេះនឹងផ្សព្វផ្សាយព្រះពុទ្ធសាសនារហូតដល់ ២៥០០ ឆ្នាំតទៅមុខទៀតនៃពុទ្ធកាល។ នេះជាគោលដៅនៃការរៀបចំធម្មយាត្រារបស់យើងលើកនេះ ហើយគ្មានអ្វីមួយដែលយើងបង្កប់ ឬលាក់លៀមដែរ គោលដៅរបស់យើងចង់ដំណើរធម្មយាត្រានេះតែមួយគត់»។
លោកបានរៀបរាប់ឲ្យដឹងទៀតថា ធម្មយាត្រានេះនឹងមានសកម្មភាពនានាដូចជាការបិណ្ឌបាត សមាធិ វិបស្សនាកម្មដ្ឋាន សូត្រមន្តនៅតាមកន្លែងសំខាន់ៗ ការដាំដើមពោធិ៍ចំនួន ១៨ ដើមដែលយកមកពីប្រទេសឥណ្ឌា។ ដើមពោធិ៍ភាគច្រើននឹងដាំនៅប្រទេសឡាវ ពីព្រោះធម្មយាត្រានេះនឹងចំណាយពេលជាច្រើនថ្ងៃនៅក្នុងប្រទេសនេះ។
លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មានដែលបានចូលរួមក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានដែរនោះបានថ្លែងថា ធម្មយាត្រានេះមានសារៈសំខាន់ដោយសារតែប្រទេសទាំង ៥ នេះត្រូវការទំនាក់ទំនងផ្នែកស្មារតី សីលធម៌ ហើយទំនាក់ទំនងនេះគួរតែត្រូវបានពង្រឹងតាមរយៈព្រះពុទ្ធសាសនា ឬការទូតព្រះពុទ្ធសាសនា។
លោកថ្លែងថា បើទោះបីជាព្រះពុទ្ធបានប្រសូតនៅនេប៉ាល់ ឬឥណ្ឌាក៏ដោយ ប៉ុន្តែនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះការគោរពព្រះពុទ្ធសាសនាចម្បងគឺនៅក្នុងប្រទេសទាំង ៥ នេះរហូតដល់ពលរដ្ឋនៃប្រទេសពុទ្ធសាសនាខ្លះគិតថា ព្រះសិអារ្យមេត្រីនឹងប្រសូតនៅក្នុងតំបន់នេះ។
លោក Panyarak Pool Thup ឯកអគ្គរាជទូតថៃប្រចាំកម្ពុជាបានថ្លែងថា ពិភពលោកមានភាពរីកចម្រើនផ្នែកព័ត៌មានវិទ្យាដែលអាចឲ្យទំនាក់ទំនងរវាងមនុស្សអាចធ្វើបានក្នុងរយៈពេលតែប៉ុន្មានវិនាទី ហើយមនុស្សជាច្រើនកំពុងប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមនានា។ ប៉ុន្តែមនុស្សត្រូវតែសម្រាកខ្លះ ហើយស្វែងរកនូវសន្តិភាពផ្លូវចិត្ត ដើរយឺតៗ ហើយស្វែងយល់អំពីខ្លួនឯងឲ្យបានច្បាស់។
លោក Panyarak Pool Thup ឯកអគ្គរាជទូតថៃថ្លែងថា៖ «នេះជាអ្វីដែលដំណើរធម្មយាត្រាដែលរៀបចំឡើងដោយវិទ្យាស្ថានពោធិខាយ៉ាវិឆាឡាយ៉ា ៩៨០ ចង់ឲ្យកើតមាន។ ធម្មយាត្រានេះមានគោលបំណងគាំទ្រដល់ការផ្សព្វផ្សាយ និងការពារព្រះពុទ្ធសាសនា ហើយសង្កត់លើគុណតម្លៃរួម ពាក់ព័ន្ធនឹងឥទ្ធិពលព្រះពុទ្ធសាសនាដែលពលរដ្ឋនៅក្នុងប្រទេសទាំង ៥ នៃទន្លេមេគង្គមាន»។
លោកថ្លែងបន្តថាធម្មយាត្រានេះមិនត្រឹមតែជាឱកាសក្នុងការធ្វើការឆ្លុះបញ្ចាំងខ្លួនឯងទេ ប៉ុន្តែវាថែមទាំងបង្ហាញនូវភាពស្រដៀងគ្នា និងភាពខុសគ្នានៃមនុស្ស វប្បធម៌ និងជំនឿក្នុងតំបន់នីមួយៗ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ការឆ្លុះបញ្ចាំងនេះនឹងនាំទៅដល់ការយល់គ្នាកាន់តែច្បាស់ និងការអត់ធ្មត់ដែលនឹងនាំឲ្យពួកយើងកាន់តែជិតស្និទ្ធជាមួយគ្នា និងរួមចំណែកដល់សន្តិភាពប្រកបដោយចីរភាពនៅក្នុងប្រទេសជិតខាងនៃតំបន់ទន្លេមេគង្គដែលស្របទៅតាមគោលនយោបាយលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងកាន់តែជិតស្និទ្ធតាមរយៈការទូតព្រះពុទ្ធសាសនា»។
លោក ណាថាវុធ ពោធិសារ៉ូ (Nattawut Pothisaro) អនុប្រធានសមាគមមិត្តភាពថៃ-កម្ពុជា និងជាអតីតឯកអគ្គរាជទូតថៃប្រចាំកម្ពុជាយល់ឃើញថា ធម្មយាត្រានេះមិនត្រឹមតែផ្សារភ្ជាប់សម្ព័ន្ធមេត្រីភាពរវាងកម្ពុជា និងថៃប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងផ្សារភ្ជាប់មេត្រីភាពជាមួយបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់ទន្លេមេគង្គ។
លោក ស៊ុផាឆៃ វីរៈភូជុង បានឲ្យដឹងផងដែរថា កាលពីធម្មយាត្រាលើកទី ១ នៅឆ្នាំ ២០១៧ លោកបានកត់សម្គាល់ឃើញថា មានការចូលរួមយ៉ាងច្រើនកុះករពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងប្រទេសឡាវ និងថៃ។
ចំណែកនៅក្នុងប្រទេសឡាវ លោកថា បក្សកុម្មុយនីស្តឡាវបានបញ្ជាឲ្យបិទផ្លូវទាំងអស់ដើម្បីឲ្យធម្មយាត្រាហែបានយ៉ាងរលូនដោយមានការចូលរួមពីមនុស្សម្នារាប់រយ ឬពាន់នាក់។ ចំណែកនៅខេត្តបៀនហាយរបស់វៀតណាមវិញក៏មានការស្វាគមន៍យ៉ាងច្រើនដែរ។
ដោយឡែកនៅប្រទេសកម្ពុជាវិញលោកថា វាជាកន្លែងដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍នៅពេលឆ្លងកាត់ខេត្តចំប៉ាសាក់របស់ឡាវចូលមកខេត្តស្ទឹងត្រែង និងការដើរថ្មើរជើងឆ្លងកាត់ស្ពានទន្លេសេកុង។
លោកថ្លែងថា៖ «នៅកណ្ដាលក្រុងស្ទឹងត្រែងមានបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋជាពុទ្ធបរិស័ទនាំគ្នាមកដាក់បាត្រមិនចេះចប់មិនចេះហើយរហូតដល់ទៅ ៣ ម៉ោង សូម្បីតែឡាន Pickup ចំនួន ៨ គ្រឿងមិនអាចដឹកនូវទេយ្យទាននោះអស់ផង»។
លោក សារាយ ឆុន អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងធម្មការ និងសាសនាបានថ្លែងថា ក្រសួងធម្មការ និងសាសនាគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងចំពោះការរៀបចំដំណើរធម្មយាត្រានេះ៕