.jpg)
បុគ្គលិកធនាគារ អេស៊ីលីដា ពេលផ្តល់ឈាម នាពេលកន្លងមក។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ ការបរិច្ចាគឈាមដើម្បីជួយសង្គ្រោះជីវិតមនុស្ស គឺមានសារៈសំខាន់ណាស់ ដែលពលរដ្ឋគ្រប់គ្នាត្រូវយល់ដឹង និងចូលរួមបរិច្ចាគឈាម ដើម្បីបញ្ឈប់បញ្ហាកង្វះឈាម ឬនិន្នាការនៃការជួញដូរឈាម ដោយខុសច្បាប់ ខណៈតម្រូវការឈាមមានការកើនឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ ក្នុងរង្វង់ប្រមាណពី ១៥ ទៅ ២០ ភាគរយ។
អ្នកស្រី ចាន់ សម្បត្តិ អាយុ ៥៩ ឆ្នាំ រស់នៅស្រុកអង្គរបុរី ខេត្តតាកែវ ដែលបាននាំប្ដីរបស់អ្នកស្រីវ័យ ៦៥ ឆ្នាំមកព្យាបាលជំងឺនៅមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ កាលពីថ្ងៃទី ២៨ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៩ កន្លងមកនេះបាននិយាយថា៖ «អំណោយឈាម ដោយឥតគិតថ្លៃរបស់សប្បុរសជនដែលបានផ្ដល់មកខាងមន្ទីរពេទ្យ បានសង្គ្រោះជីវិតប្ដីរបស់ខ្ញុំពីជំងឺរលាកសួត បន្ទាប់ពីគាត់បានសម្រាកព្យាបាលដោយ វះកាត់ អស់រយៈពេល ១ សប្ដាហ៍ កន្លងមកនេះ»។
អ្នកស្រីអះអាងថា ក្នុងដំណើការវះកាត់ និងព្យាបាលជំងឺប្ដីអ្នកស្រីត្រូវបានចាក់បញ្ចូលឈាម ចំនួន ៥ ប្លោក ប៉ុន្តែអ្នកស្រី មានតែកូនប្រុស-ស្រី ២ នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដែលបានមកបូមឈាមក្នុងម្នាក់ៗ ១ ប្លោក ដើម្បីផ្ដល់ទៅឲ្យខាងមន្ទីរពេទ្យ។
ចំណែក ៣ ប្លោកទៀត គឺខាងមន្ទីរពេទ្យផ្ដល់ជូនដោយឥតគិតថ្លៃ។ អ្នកស្រីបានបន្តថា៖ «បើគ្មានជំនួយឈាមនោះទេ ប្ដីរបស់ខ្ញុំអាចនឹងស្លាប់ ដូចជាករណីកូនស្រីរបស់ខ្ញុំម្នាក់ទៀតកាលពី ៥ ឆ្នាំមុន»។
អ្នកស្រីនិយាយថា កាលពី ៥ ឆ្នាំមុន អ្នកស្រីបានបាត់បង់កូនស្រីវ័យ ២២ ឆ្នាំម្នាក់ ដោយសារបញ្ហា «កង្វះឈាម» សម្រាប់ចាក់បញ្ចូល ដើម្បីព្យាបាលជំងឺមហារីកគ្រាប់ឈាម [ឈាមសស៊ីឈាមក្រហម] របស់នាង។
អ្នកស្រីបានរៀបរាប់ថា ជំងឺកូនស្រីរបស់អ្នកស្រីនាពេលនោះ បានធ្លាក់ដល់កម្រិតធ្ងន់ធ្ងរបំផុត។ គ្រូពេទ្យបានតម្រូវឲ្យមានការបូមបញ្ចូលឈាម ២ ប្លោករៀងរាល់ ៣ ថ្ងៃម្ដង។
ក្នុងរយៈពេល ២ សប្ដាហ៍ដំបូង ទាំងសាច់ញាតិ និងអ្នកជិតខាងរបស់អ្នកស្រីជាច្រើននាក់ ពួកគេបានមកជួយផ្ដល់ឈាម សម្រាប់ជួយដល់កូនស្រីរបស់អ្នកស្រី ប៉ុន្តែក្នុងសប្ដាហ៍បន្តបន្ទាប់មក ពួកគេមិនអាចមកជួយផ្ដល់ឈាមបានទៀតទេ។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «កូនស្រីខ្ញុំ ត្រូវការបញ្ចូលឈាមបន្ទាន់ ដើម្បីសង្គ្រោះជីវិត ប៉ុន្តែគ្រូពេទ្យបានប្រាប់ថា នៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យគ្មាននៅសេសសល់ឈាមប្រភេទ (B+) សម្រាប់បញ្ចូលឲ្យកូនស្រីខ្ញុំទៀតទេ»។
អ្នកស្រីបានបន្តថា ក្នុងអំឡុងពេលនោះ គ្រូពេទ្យម្នាក់ បានខ្សឹបប្រាប់ឲ្យអ្នកស្រីទាក់ទងសុំជំនួយឈាមពីបុរសម្នាក់ដែលនៅឯជ្រុងម្ខាងនៃមន្ទីរពេទ្យ។
បន្ទាប់មក អ្នកស្រីបានទៅទាក់ទងបុរសនោះ ដើម្បីឲ្យជួយដល់កូនស្រីរបស់អ្នកស្រី ដែលកំពុងត្រូវការឈាមដើម្បីសង្គ្រោះជីវិត។ ប៉ុន្តែ វាមិនដូចជាអ្វីដែលអ្នកស្រីបានគិតនោះទេ បុរសនោះបានទាមទារឲ្យអ្នកស្រីបង់លុយ ៨០ ដុល្លារសម្រាប់ឈាមចំនួន ២ ប្លោក ដែលអ្នកស្រីបានស្នើឲ្យបុរសនោះជួយផ្ដល់សម្រាប់ការសង្គ្រោះជិវិតកូនស្រីរបស់អ្នកស្រី។
និយាយដល់ត្រឹមនេះ អ្នកស្រី សម្បត្តិ បានយកដៃជូតទឹកភ្នែក ដែលកំពុងហូរស្រក់មកលើផ្ទៃមុខដ៏ជ្រីវជ្រួញរបស់អ្នកស្រីហើយបន្តថា៖ «មនុស្សមួយចំនួន គិតរឿងលុយធំជាងរឿងគុណធម៌។ បុរសនោះបានប្រាប់ខ្ញុំថា គាត់មិនបូមឈាមរបស់គាត់ឲ្យនរណាម្នាក់ទទេៗនោះទេ។ គាត់អាចផ្ដល់ឈាមបាន ២ ប្លោក ប៉ុន្តែត្រូវបង់លុយឲ្យគាត់ ៤០ ដុល្លារ ក្នុង ១ ប្លោក។ ខ្ញុំបានសុំឲ្យគាត់បញ្ចុះថ្លៃត្រឹម ២០ ដុល្លារក្នុងមួយប្លោកតែបុរសនោះបានបដិសេធ ហើយថា លុយបានពីការលក់ឈាមរបស់គាត់នេះ គឺគាត់ត្រូវចែករំលែកលុយទៅឲ្យបុគ្គលិកពេទ្យមួយចំនួនទៀត។ ២ ថ្ងៃបន្ទាប់មក កូនស្រីរបស់ខ្ញុំបានស្លាប់ដោយសារតែខ្វះឈាមបញ្ចូល»។
យ៉ាងណាក្ដីរឿងរាវនោះ វាបានកើតឡើង និងកន្លងផុតទៅ ៥ ឆ្នាំមកហើយ។ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន ករណីបែបនោះ មិនត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា មានកើតឡើងនោះទេបើទោះជាតម្រូវការឈាម សម្រាប់សង្គ្រោះជីវិតអ្នកជំងឺ មានការកើនប្រមាណពី ១៥ ទៅ ២០ ភាគរយក្នុង ១ ឆ្នាំក្ដី។
កាលពីថ្ងៃ ៦ ខែ មីនា ឆ្នាំ ២០១៩ លោក សុខ ប៉ូ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលជាតិផ្ដល់ឈាម បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថាមជ្ឈមណ្ឌលមានឈាមនៅសល់ ក្នុងស្តុកជាង ៨០០ ប្លោក ដែលអាចបែងចែកទៅតាមគ្រប់បណ្ដាមន្ទីរពេទ្យនានាក្នុងទូទាំងប្រទេសសម្រាប់ជួយសង្គ្រោះជីវិតអ្នកជំងឺដែលត្រូវការបញ្ចូលឈាមបានក្នុងរយៈពេលពី ៣ ទៅ ៤ ថ្ងៃ ក្នុងករណីអ្នកជំងឺពុំមានសាច់ញាតិមកបរិច្ចាគឈាម ដើម្បីជាថ្នូរមកខាងមន្ទីរពេទ្យ ឬមជ្ឈមណ្ឌលជាតិផ្ដល់ឈាមវិញទេនោះ។
លោក ប៉ូ បានថ្លែងថា៖ «ជីវិតមនុស្សមានសារៈសំខាន់ជាងអ្វីៗទាំងអស់។ បច្ចុប្បន្ន គ្មានអ្នកជំងឺណាម្នាក់ស្លាប់ដោយសារករណីខ្វះឈាមចាក់បញ្ចូល ទៀតនោះទេ»។
លោកបានបន្តថា បច្ចុប្បន្នប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ ពិសេសស្រទាប់យុវជន មានការយល់ដឹងកាន់តែខ្លាំងឡើងអំពីសារៈសំខាន់នៃការបិច្ចាគឈាម ដោយស្ម័គ្រចិត្ត និងមិនគិតថ្លៃ ដើម្បីសង្គ្រោះ ជីវិតអ្នកជំងឺ។ ពួកគេមួយចំនួន បានមកចូលរួមបរិច្ចាគឈាមដល់ មជ្ឈមណ្ឌលជាតិផ្ដល់ឈាមរៀងរាល់ ២ ដងក្នុង ១ ឆ្នាំ។
លោកប៉ូបានបញ្ជាក់ទៀតថា៖ «ជារៀងរាល់ថ្ងៃ មានអ្នកជំងឺជាមធ្យមពី ១៥០-២០០ នាក់ ឬច្រើនជាងនេះ ត្រូវការឈាមចាំបាច់សម្រាប់ចាក់បញ្ចូល ដើម្បីសង្គ្រោះជីវិត ខណៈអ្នកបរិច្ចាគឈាមដោយស្ម័គ្រចិត្ត មានចំនួនតិចជាងនេះ។ ហេតុដូច្នេះហើយ ទើបមជ្ឈមណ្ឌលយើង ក៏ដូចជាខាងមន្ទីរពេទ្យ តម្រូវឲ្យក្រុមគ្រួសារសាច់ញាតិរបស់អ្នកជំងឺ ដែលចាំបាច់ត្រូវចាក់បញ្ចូលឈាមនោះ ចូលរួមផ្ដល់ឈាមត្រឡប់មកវិញ»។
គ្រូពេទ្យកំពុងពិនិត្យឈាម ដែលសប្បុរសជនទើបផ្តល់ឲ្យកន្លងមក។ ហេង ជីវ័ន
ទាក់ទងករណីនេះ លោក សៅ យ៉ាន អាយុ ៦៥ ឆ្នាំ រស់នៅភូមិស្រះព្រីង ឃុំ-ស្រុកបាធាយ ខេត្តកំពង់ចាម បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កាលពីថ្ងៃទី ៦ ខែ មីនា ឆ្នាំ ២០១៩ ខណៈលោក និងកូនប្រុស-ស្រី រួមទាំងចៅៗ ២-៣ នាក់ផ្សេងទៀត បាននៅកំដរជំងឺប្រពន្ធរបស់លោក ដែលត្រូវបញ្ជូនមកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែតថា ដោយសារជំងឺរលាកពោះវៀនធំក្នុងកម្រិតធ្ងន់ប្រពន្ធរបស់លោក គឺអ្នកស្រី ស្រ៊ី សោ អាយុ ៦០ ឆ្នាំ បានចុករហូតសន្លប់បាត់ស្មារតី ក្រោយទទួលទានអាហារថ្ងៃត្រង់បានប្រមាណ ១០ នាទី ដែលហេតុការណ៍នោះ បានកើតឡើង កាលពីថ្ងៃទី ២២ ខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៩។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «គ្រូពេទ្យនៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែតថា គាត់មានជំងឺដំបៅពោះវៀន ហើយបានរីករាលដាលមកក្រពះ ដែលត្រូវការវះកាត់ជាបន្ទាន់។ នៅមុនពេលវះកាត់គ្រូពេទ្យបានប្រាប់ពីតម្រូវការឈាម សម្រាប់ជំនួយក្នុងការសង្គ្រោះអ្នកជំងឺក្នុង និងក្រោយអំឡុងពេលធ្វើការវះកាត់ កូនចៅរបស់ខ្ញុំ ៦ នាក់ បានស្ម័គ្រចិត្តមកផ្ដល់ឈាម ដើម្បីជួយដល់ម្ដាយ និងយាយរបស់ពួកគេ»។
លោកយ៉ាន បានបន្ថែមថា៖ «តែជាក់ស្ដែងប្រពន្ធខ្ញុំ បានបញ្ចូលឈាមអស់ត្រឹមតែ ៤ ប្លោកប៉ុណ្ណោះ។ នៅពេលនេះ គាត់មានសភាពល្អប្រសើរជាងមុន ហើយគ្រូពេទ្យប្រាប់ថា គាត់អាចត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ ក្នុងរយៈពេល ២-៣ ថ្ងៃខាងមុខនេះ»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ លោក ព្រឿង សុធន អាយុ ២៨ ឆ្នាំ មកពីស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នៅថ្ងៃទី ៥ ខែ មីនា ឆ្នាំ ២០១៩ ថា ឪពុករបស់លោក អាយុ ៦១ ឆ្នាំ បានរងរបួសបាក់ឆ្អឹងស្មងជើងខាងឆ្វេង ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ខណៈគាត់បើកម៉ូតូទៅចូលរួមពិធីមង្គលការកូនអ្នកជិតខាងម្នាក់ ក្នុងភូមិជាមួយគ្នា កាលពីថ្ងៃទី ២ ខែ មីនា ឆ្នាំ ២០១៩ នេះគាត់ត្រូវបានបញ្ជូនមកកាន់ មន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពកម្ពុជា-សូវៀត ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ដើម្បីធ្វើការវះកាត់ តឆ្អឹងឡើងវិញ។
លោក សុធន បានបញ្ជាក់ថា៖ «ឪពុករបស់ខ្ញុំគាត់ត្រូវបានគ្រូពេទ្យបញ្ចូលឈាមចំនួន ១ ប្លោក ក្រោយពីការវះកាត់រួច ដោយសារហូរឈាមអស់ច្រើនក្នុងអំឡុង ពេលវះកាត់ ប៉ុន្តែបងប្រុសរបស់ខ្ញុំ ព្រមទាំងខ្ញុំ និងប្អូនជីដូនមួយខ្ញុំម្នាក់ទៀត បានផ្ដល់ឈាមដើម្បីជួយដល់គាត់តាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យ»។
លោក សុធន បានសម្ដែងជាក្ដីចម្ងល់ថា ក្រោយពីវះកាត់រួច ឪពុករបស់លោកមិនត្រូវបានគ្រូពេទ្យបញ្ចូលឈាមទៀតនោះទេ ប៉ុន្តែហេតុអ្វីបានជាគ្រូពេទ្យ បានតម្រូវឲ្យពួកលោកជាកូនៗ ត្រៀមបម្រុងឈាម ៣ ប្លោក យ៉ាងនេះទៅវិញ។
ពាក់ព័ន្ធករណីនេះ លោកគ្រូពេទ្យម្នាក់ដែលស្នើសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះបានមានប្រសាសន៍ថា គ្រូពេទ្យជំនាញផ្នែកវះកាត់មានច្រើន ប៉ុន្តែភាពស្ទាត់ជំនាញក្នុងការវះកាត់អ្នកជំងឺគឺខុសគ្នា។ គ្រូពេទ្យជំនាញ ដែលមានបទពិសោធវះកាត់ច្រើនឆ្នាំ ភាគច្រើនគាត់វះកាត់អ្នកជំងឺបានល្អ គឺពេលខ្លះមិនចាំបាច់ប្រើប្រាស់ឈាមជាជំនួយនោះទេ ប៉ុន្តែវាអាស្រ័យដោយប្រភេទនៃអ្នកជំងឺផងដែរ។
គ្រូពេទ្យរូបនោះបានពន្យល់ថា៖ «ជាទូទៅ គ្មានគ្រូពេទ្យជំនាញវះកាត់ណាម្នាក់ អាចធានាថា ក្នុង និងក្រោយអំឡុងពេលវះកាត់ មិនបង្កឲ្យអ្នកជំងឺហូរឈាមនោះទេ ដូច្នេះហើយ ការត្រៀមបម្រុងឈាមជាមុនក្នុងអំឡុងពេលនៃដំណើរការវះកាត់ វាសំខាន់ និងចាំបាច់បំផុត សម្រាប់ជួយសង្គ្រោះជីវិតអ្នកជំងឺ»។
ចំណែក លោក សុខ ប៉ូ បានបញ្ជាក់ថា៖ «ឈាមដែលមិនបានប្រើប្រាស់ក្នុង និងក្រោយអំឡុងពេលនៃការវះកាត់ គឺខាងមន្ទីរពេទ្យ យកទៅរក្សាទុកសម្រាប់ជួយសង្គ្រោះជីវិតអ្នកជំងឺផ្សេងទៀត»។
លោកប៉ូបានប្រាប់ទៀតថា តម្រូវការឈាមមានការកើនឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ ក្នុងរង្វង់ប្រមាណពី ១៥-២០ ភាគរយ ដើម្បីជួយសង្គ្រោះជីវិតជនរងគ្រោះ ដែលត្រូវការឈាមបន្ទាន់។
ជាក់ស្តែងក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ មជ្ឈមណ្ឌលបានផ្គត់ផ្គង់ឈាមប្រមាណជាង ៨៥ ០០០ ប្លោក ក្នុងនោះនៅរាជធានីភ្នំពេញប្រើប្រាស់ឈាមជិត ៦០ ០០០ ប្លោក ខណៈនៅឆ្នាំ ២០១៧ តម្រូវការប្រើប្រាស់ឈាម នៅទូទាំងប្រទេសមានចំនួនត្រឹមតែជាង ៧៦ ០០០ ប្លោកប៉ុណ្ណោះ។
លោកបានបន្ថែមថា សម្រាប់ឆ្នាំ ២០១៩ នេះ តម្រូវការប្រើប្រាស់ឈាម ត្រូវបានគេប៉ាន់ប្រមាណថា នឹងមានកើនឡើងដល់ជិត ១០ ម៉ឺនប្លោក ខណៈអ្នកបរិច្ចាគឈាម នៅមានចំនួនតិចតួចនៅឡើយ ដោយសារប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន ពិសេសសាច់ញាតិអ្នកជំងឺមួយចំនួន នៅមានការរារែកក្នុងការចូលរួមផ្ដល់ឈាមដើម្បីជួយសង្គ្រោះញាតិសណ្ដានរបស់ពួកគេ។
លោកបាននិយាយថា ពលរដ្ឋមួយចំនួនជឿតាមពាក្យអកុសលរបស់អ្នកដទៃតៗគ្នាមកថា ក្រោយការបូមឈាមចេញពីក្នុងខ្លួន ពួកគាត់នឹងប្រឈមជំងឺរាតត្បាតផ្សេងៗ ដោយសារការបាត់បង់អង់ទីក័រសំខាន់ៗពីក្នុងខ្លួនប៉ុន្តែវាមិនដូច្នោះទេ។
លោកប៉ូបានពន្យល់ថា៖ «កោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហមរបស់មនុស្សយើង ជាទូទៅមានអាយុកាលមិនលើសពី ១២០ ថ្ងៃនោះទេ។ ពេលកោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហមចាស់ងាប់ទៅ វានឹងក្លាយជាកំណកឈាមនៅក្នុងសសៃឈាម បង្កឲ្យចលនាឈាមរត់មិនបានល្អ និងធ្វើឲ្យសម្ពាធឈាមមានការប្រែប្រួលឡើងចុះមិនប្រក្រតី។ ការបរិច្ចាគឈាម មិនគ្រាន់តែអាចជួយសម្រួលដល់ប្រព័ន្ធសរសៃឈាមយើងឲ្យដំណើការបានល្អប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងអាចជួយសង្គ្រោះជីវិតអ្នកដទៃ និងអ្នកដែលយើងស្រឡាញ់ថែមទៀត»។
លោក សុខ ប៉ូ បានថ្លែងឲ្យដឹងទៀតថា ក្រៅពីនេះ មជ្ឈមណ្ឌលជាតិផ្ដល់ឈាម បានដុតបំផ្លាញចោលឈាមប្រមាណ ៥ ភាគរយ ក្នុងចំណោមឈាមដែលទទួលបានពីអ្នកបរិច្ចាគក្នុង ១ ឆ្នាំៗ ដោយសារឈាមទាំងនោះ មានមេរោគថ្លើមប្រភេទ B និង C, HIV, ស្វាយ, និងប្រភេទឈាម ដែលបានបូមបញ្ចូលទៅក្នុងប្លោកឈាម ដែលមានបរិមាណតិចជាង ឬច្រើនជាង ៣៥០ មិល្លីលីត្រ៕
