ភ្នំពេញៈ ចៅក្រមស៊ើបសួរសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញសម្រេចបញ្ជូនសំណុំរឿងលោក រ៉ុង ឈុន សមាជិក គជប ថ្មីទៅចៅក្រមជំនុំជម្រះទាក់ទងនឹងករណីដែលផ្ទុះអំពើហិង្សាបង្ហូរឈាមនៅផ្លូវវេងស្រេងកាលពីឆ្នាំ ២០១៤ អំឡុងពេលកម្មករធ្វើបាតុកម្មទាមទារដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលដែលពេលនោះកងកម្លាំងរបស់រដ្ឋាភិបាលបានប្រើកាំភ្លើងគ្រាប់ពិតបាញ់ទៅលើកម្មករបណ្តាលឲ្យស្លាប់យ៉ាងហោចណាស់ ៥ នាក់ និងរងរបួសរាប់សិបនាក់ផ្សេងទៀត។
មេបក្សប្រឆាំង និងអ្នកសង្កេតការណ៍បានចាត់ទុកការបន្តនីតិវិធីរបស់តុលាការចំពោះសំណុំរឿងពាក់ព័ន្ធនឹងសមាជិក គជប នេះ និងការចាប់ឃុំខ្លួនអគ្គលេខាធិការរង គជប ម្នាក់កាលពីពេលថ្មីៗនេះថាជាការបំភិតបំភ័យគួរឲ្យព្រួយបារម្ភដល់ស្ថាប័នរៀបចំការបោះឆ្នោត។
ក្នុងលិខិតជូនដំណឹងមួយស្តីពីការសម្រេចបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅជំនុំជម្រះដែលចុះហត្ថលេខាដោយចៅក្រមស៊ើបសួរសាលាដំបូងរាជធានីលោក សាន សុផាត ចុះថ្ងៃទី ២៦ ខែមេសា ដែលទើបតែត្រូវបានគេផ្សព្វផ្សាយកាលពីម្សិលមិញបានឱ្យដឹងថា «ជម្រាបមកឈ្មោះ រ៉ុង ឈុន ភេទប្រុសអាយុ ៤៦ ឆ្នាំជាជនត្រូវចោទដ្បិតសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌលេខ ៤៨ ចុះថ្ងៃទី ៨ មករា ឆ្នាំ ២០១៤ នោះយើងបានសម្រេចបញ្ជូនសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌតាមដីកាសម្រេច ១៤៦៤ របស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ»។
អតីតប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ និងបច្ចុប្បន្នជាសមាជិក គជប ថ្មី លោក រ៉ុង ឈុន ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថាលោកមិនមានការព្រួយបារម្ភពីការចោទប្រកាន់ ឬចាប់ឃុំខ្លួនឡើយដោយថ្លែងថាលោកមិនបានប្រព្រឹត្តកំហុសដូចកាចោទប្រកាន់ឡើយ។ លោកបន្តថាអ្វីដែលបានធ្វើនៅពេលនោះគឺដើម្បីទាមទារសិទ្ធិ និងប្រាក់ខែជូនកម្មករប៉ុណ្ណោះ។
លោកថា៖ «វាមិនមានរឿងអីដែលត្រូវព្រួយបារម្ភទេព្រោះបើព្រួយបារម្ភទាល់តែខ្ញុំទៅកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ បំផ្លាញជាតិទៅធ្វើអីផ្សេងៗដែលប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍ជាតិអាហ្នឹងយើងព្រួយបារម្ភ»។
ប៉ុន្តែលោក «គឺជាអ្នកការពារសិទ្ធិកម្មករផលប្រយោជន៍ជូនកម្មករវាស្របទៅហ្នឹងអ្វីដែលមានកំណត់ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ»។
ទោះជាយ៉ាងណាលោក រ៉ុង ឈុន ក៏មានចម្ងល់ផងដែរថាហេតុអ្វីបានជាចៅក្រមស៊ើបសួរបញ្ចូនសំណុំរឿងរបស់លោកចំពេលមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស និងមន្ត្រី គជប លោក នី ចរិយា ត្រូវបានចាប់ឃុំខ្លួនខណៈស្ថានភាពនយោបាយមានភាពតានតឹង។
លោកថា៖ «ការបញ្ជូននេះវាគាប់ជួនទៅនឹងស្ថានភាពកំពុងតែក្តៅគគុកដែរហើយស្រាប់តែមានការបញ្ជូនសំណុំរឿងដែលពាក់ព័ន្ធជាមួយខ្ញុំទៅជំនុំជម្រះតែគ្រាន់ថាសំណុំរឿងនេះវាកើតឡើងយូរហើយតាំងពីឆ្នាំ ២០១៤ មកម្ល៉េះ»។
តាមលោក រ៉ុង ឈុន បន្ទាប់ពីមានហេតុការណ៍នៅផ្លូវវេងស្រេងមកចៅក្រមស៊ើបសួរសាលាដំបូងរាជធានីបានចេញដីកាដាក់កំហិតឲ្យរូបលោកត្រូវទៅបង្ហាញខ្លួននៅប៉ុស្តិ៍នគរបាលសង្កាត់ទួលស្វាយព្រៃ ១ នៅក្នុងមួយខែ ១ ម្តងដើម្បីឲ្យនគរបាលប៉ុស្តិ៍សួរនាំ និងធ្វើរបាយការណ៍បញ្ជូនទៅតុលាការ។
លោកបន្តថា ការដាក់កំហិតនេះប៉ះពាល់ដល់ពេលវេលារបស់លោកហើយលោកស្នើឲ្យតុលាការគួរបញ្ចប់នីតិវិធីនេះ។
លោក មេធាវី សំ សុគង់ បានពន្យល់តាមផ្លូវច្បាប់ថាការបញ្ចូនសុំណុំរឿងនេះទៅជំនុំជម្រះដោយសារចៅក្រមស៊ើបសួរបញ្ចប់ការស៊ើបសួរ និងបានប្រមូលភ័ស្តុតាងបានប្រមាណពី ៧០ ទៅ ៨០ ភាគរយ។ តែលោកថាភាគច្រើនសំណុំរឿងដែលត្រូវបានបញ្ជូនទៅជំនុំជម្រះហើយជនត្រូវចោទអាចប្រឈមមុខច្បាប់ជាងការទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់។
លោកថា៖ «ចៅក្រមស៊ើបសួរបញ្ជូនទៅជម្រះមានន័យថាការស៊ើបអង្កេតពេញលេញហើយនឹងរកឃើញថាមានភ័ស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីយកជនដែលត្រូវគេចោទប្រកាន់ទៅជំនុំជម្រះនៅតុលាការ។ អ៊ីចឹងខ្ញុំគិតថារឿងនេះស្ថិតលើការសម្រេចសេចក្តី ឬឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់ចៅក្រមជម្រះមួយទៀតតើនៅពេលសួរដេញដោលក្នុងសវនាការបើគាត់រកឃើញភ័ស្តុតាងបន្ថែមគាត់អាចកាត់ទោសតាមមាត្រាច្បាប់តែបើរកមិនឃើញមានភ័ស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់គាត់អាចឱ្យជននោះត្រូវរួចផុតពីបទចោទ»។
តែលោក សំ សុគង់ បញ្ជាក់ថា៖ «ជាបទពិសោធកាលណាបញ្ជូនទៅជម្រះក្តី ១០០ ឃើញមានរួចខ្លួន ១ ឬ ២ រឿងក្តីវាភាគតិចដែលតុលាការទម្លាក់បទចោទព្រោះកាលណាគេឈានដល់ជម្រះបានន័យថាភ័ស្តុតាងដាក់បន្ទុកមានដល់ ៧០ ទៅ ៨០ ភាគរយ»។
ទោះយ៉ាងណាពាក់ព័ន្ធនឹងសំណុំរឿងនៅផ្លូវវេងស្រេងនេះគេមិនឃើញតុលាការកោះហៅមន្ត្រីអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចណាម្នាក់ទៅសាកសួរពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រើកាំភ្លើងគ្រាប់ពិតបាញ់ទៅលើកម្មករបណ្តាលឲ្យស្លាប់ និងរបួសនោះទេ។
អ្នកនាំពាក្យ គជប លោក ហង្ស ពុទ្ធា សុំមិនអត្ថាធិប្បាយលើបញ្ហានេះទេដោយថ្លែងថារង់ចាំតុលាការសម្រេចយ៉ាងណាសិន។ លោកថា៖ «ខ្ញុំអត់ចង់ធ្វើអត្ថាធិប្បាយមុនអ៊ីចឹងទេកាលណាយើងឃើញហើយអត្ថាធិប្បាយមុនជាបញ្ហាសម្រាប់ខ្ញុំពេលទទួលបានព័ត៌មាននេះខ្ញុំនឹងតាមដាននូវករណីនេះបើខ្ញុំនិយាយមុនហេតុការណ៍អ៊ីចឹងជារឿងមួយដែលខុសពីតួនាទីក្នុងនាមជាអ្នកនាំពាក្យ»។
ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីនេះលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានថ្លែងកាលពីម្សិលមិញថាគណបក្សប្រជាជនប្តេជ្ញាបំបែក គ.ជ.ប ថ្មីដែលប្រជាពលរដ្ឋជឿទុកចិត្តដើម្បីចៀសវាងការបោះឆ្នោតដែលជឿទុកចិត្ត។
លោក រង្ស៊ី បញ្ជាក់ថា៖ «ពួកគេចង់ក្តាប់អំណាចជាដាច់ខាត។ ស្ថាប័ន និងបុគ្គលពាក់ព័ន្ធដែលមានស្មារតីត្រូវតែមានប្រតិកម្មជាបន្ទាន់»។
ប៉ុន្តែអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនលោក សុខ ឥសាន បានថ្លែងថាចំណាត់ការរបស់តុលាការលើសមាជិក គជប ជារឿងបុគ្គលផ្ទាល់ខ្លួនដែលបានប្រព្រឹត្តកំហុសមិនពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងគណបក្សនយោបាយឡើយ។
លោកថា៖ «ក្រោយពេលបង្កើតច្បាប់ស្តីពីការប្រព្រឹត្តទៅរបស់ គជប ហើយគឺសមាសភាពក្នុង គជប ទៅជាអង្គភាពមួយឯករាជ្យហើយវាដាច់ពីគណបក្សនយោបាយអ៊ីចឹងរាល់បញ្ហាដែលកើតឡើងចេញពីអំពើប្រព្រឹត្តរបស់បុគ្គលនៅក្នុង គជប ត្រូវទទួលខុសត្រូវស្របទៅតាមគោលការច្បាប់ដែលមានចែងស្តីពី គជប បើគាត់ប្រព្រឹត្តខុសនៅក្នុងច្បាប់ គជប មានចែងហើយ ហើយតុលាការគេយករឿងនេះទៅពិចារណា»។
លោកថា៖ «វាគ្មាននយោបាយអីទេបើគាត់អ្នកធ្វើសកម្មភាពបើធ្វើខុសហើយត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់មានរឿងអីថារឿងនយោបាយគ្មានអ្នកណាបង្កើតឱ្យគាត់ គាត់អ្នកធ្វើខ្លួនឯងតើ»។ ទោះជាបែបនេះក្តីលោកថាបញ្ហាសំខាន់ដែលប្រជាពលរដ្ឋជឿ ឬមិនជឿ គជប អាស្រ័យលើនីតិវិធីអនុវត្តមិនផ្អែកទៅលើបុគ្គលឡើយ។
ទោះជាយ៉ាងណាលោក គល់ បញ្ញា ប្រធានអង្គការ ខុមហ្វ្រែល ដែលឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតបានថ្លែងថាការវិវត្តចុងក្រោយបំផុតនេះគឺធ្វើឲ្យមានការព្រួយបារម្ភខ្លាំង។
លោកបានកត់សម្គាល់ថាមាត្រា ១២ ក្នុងច្បាប់បង្កើត គ.ជ.បថ្មី ចែងយ៉ាងច្បាស់ថាសមាជិករបស់ គ.ជ.ប គួររួចផុតពីការបំភ័យ និងការគំរាមកំហែង។
លោកបន្ថែមថា៖ «គណបក្សទាំងពីរបានចូលកាន់អាសនៈក្នុងរដ្ឋសភាហើយយល់ព្រមធ្វើការដើម្បីឲ្យមានការបោះឆ្នោតកាន់តែល្អប្រសើរ ... ប្រសិនបើគេមិនអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងនោះវានឹងប៉ះពាល់ទំនុកចិត្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ៕ TK
រាយការណ៍បន្ថែមដោយ Shaun Turton
