.jpg)
ពិធីបុណ្យសពលោក នួន ជា នៅក្នុងខេត្តប៉ៃលិន។ ហុង មិនា
ភ្នំពេញៈ ក្រុមមេធាវីការពារក្តីរបស់ នួន ជា ដែលជាបងធំទី២ របស់ខ្មែរក្រហម បានស្នើឲ្យអង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលនៃសាលាក្តីខ្មែរក្រហម ធ្វើការបំភ្លឺអំពីនីតិវិធីបណ្តឹងសារទុក្ខដែលបានធ្វើឡើងមុនពេលមរណភាពរបស់គាត់។
នួន ជា ដែលជាមេមនោគមន៍វិជ្ជារបស់ខ្មែរក្រហម បានទទួលមរណភាពកាលពីថ្ងៃអាទិត្យសប្តាហ៍មុននៅអាយុ ៩៣ ឆ្នាំ។ គាត់ត្រូវបានរកឃើញថាមានទោសពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ហើយត្រូវបានកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិតនៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៦។ នៅខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៨ អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា (អ.វ.ត.ក) បានកាត់ទោសគាត់ពីបទប្រល័យពូជសាសន៍ ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ និងការរំលោភបំពានធ្ងន់ធ្ងរលើអនុសញ្ញាទីក្រុងហ្ស៊ឺណែវឆ្នាំ ១៩៤៩។
លោកស្រី Doreen Chen ដែលជាមេធាវីម្នាក់ក្នុងចំណោមមេធាវីការពារក្តីរបស់ នួន ជា បានថ្លែងថា នួន ជា បានចាប់ផ្តើមដាក់បណ្តឹងសារទុក្ខប្រឆាំងនឹងការកាត់ទោសគាត់នៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០២ នៅថ្ងៃទី ១ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០១៩ បើទោះបីជាការទាញហេតុផលសារទុក្ខទាំងស្រុងនៅមិនទាន់ត្រូវបានដាក់ក៏ដោយ។
លោកស្រីបានថ្លែងថា ក្រុមមេធាវីការពារក្តីបានដាក់សំណើទៅអង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលកាលពីថ្ងៃអង្គារដើម្បីស្វែងរកការបំភ្លឺពីពួកគេអំពីផលប៉ះពាល់ពីការស្លាប់របស់លោក នួន ជា ទៅលើដំណើរការនីតិវិធីសារទុក្ខ។
លោកស្រីបានថ្លែងថា៖ «យើងជឿថា ប្រសិនបើអង្គជំនុំជម្រះសម្រេចព្យួរនីតិវិធីសារទុក្ខឥឡូវនេះ នួន ជា នឹងត្រូវបានសន្មតជាមុនថា គ្មានទោស ហើយសេចក្តីសម្រេចជំនុំជម្រះនៅទំនេរពាក់ព័ន្ធនឹងគាត់»។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា៖ «ទោះយ៉ាងណាក្តី យោងតាមច្បាប់ដែលអនុវត្ត ដើម្បីជាអត្ថប្រយោជន៍នៃការស្វែងរកយុត្តិធម៌ អង្គជំនុំជម្រះក៏អាចជ្រើសរើសជម្រើសបន្តដំណើរការនីតិវិធីសារទុក្ខរបស់ នួន ជា ហើយធ្វើការសម្រេចចុងក្រោយអំពីថា តើគាត់មានទោសកំហុស ឬគ្មានទោសកំហុស?»។
លោក នេត្រ ភក្រ្តា អ្នកនាំពាក្យអ.វ.ត.កបានថ្លែងកាលពីថ្ងៃពុធថា តាមច្បាប់កម្ពុជា ចំណាត់ការព្រហ្មទណ្ឌ គឺត្រូវបញ្ចប់នៅពេលចុងចោទទទួលមរណភាព។ ប៉ុន្តែភាគីពាក់ព័ន្ធកំពុងធ្វើការលើនីតិវិធីរបស់ នួន ជា បន្ទាប់ពីគាត់ទទួលមរណភាព។
លោកបានថ្លែងថា៖ «យើងរំពឹងថា តុលាការកំពុងនឹងចេញសេចក្តីសម្រេចទៅតាមនោះ»។
លោកស្រី Doreen បានថ្លែងថា ក្រុមការពារក្តីរំពឹងថា អង្គជំនុំជម្រះនឹងធ្វើសេចក្តីសម្រេចលើសំណើនេះជាបន្ទាន់។
ការស្លាប់របស់ នួន ជា បានធ្វើឲ្យ ខៀវ សំផន ក្លាយជាមេដឹកនាំកំពូលខ្មែរក្រហមតែមួយគត់ដែលនៅសល់សម្រាប់ឈរកាត់ក្តីនៅក្នុងរង្វង់ក្រចកសេះ ខណៈ អ.វ.ត.ក មិនមានយុត្តាធិការលើជនសង្ស័យដទៃៗទៀតនៅក្នុងសំណុំរឿង ០០៣ និង ០០៤។ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងកាលពីពេលមុនថា អ.វ.ត.ក មិនគួរទៅហួសដែនរបស់ខ្លួនទេ។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សកាលពីថ្ងៃចន្ទបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយចោទប្រកាន់លោក ហ៊ុន សែន ថាបានរារាំងមិនឲ្យមានការជំនុំជម្រះបន្ថែម។ ពួកគេបានជំរុញរដ្ឋាភិបាលជាច្រើនឲ្យជំរុញលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ធានាឲ្យមានការកាត់ទោសមេដឹកនាំដទៃៗទៀតដែលបានបង្កការឈឺចាប់ដល់ប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងអំឡុងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានថ្លែងថា លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន មិនដែលរារាំងនីតិវិធី អ.វ.ត.ក ទេ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «សម្តេច [ហ៊ុន សែន] គាត់តែងទាមទារឲ្យមានការគោរពទៅតាមកិច្ចព្រមព្រៀងដែលកម្ពុជា និងអង្គការសហប្រជាជាតិបានចុះហត្ថលេខាជាមួយគ្នា»។
លោកបានថ្លែងថា យុត្តិធម៌ទាំងស្រុងសម្រាប់ជនរងគ្រោះនៃរបបខ្មែរក្រហមអាចសម្រេចបានលុះត្រាតែនៅពេលអ្នកដែលទទួលខុសត្រូវទាំងអស់ត្រូវបាននាំយកទៅកាត់ទោសដូចជា មេដឹកនាំក្រុម មេកង មេផ្ទះបាយរបស់ខ្មែរក្រហម។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ប៉ុន្តែនេះមិនអាចទៅរួចទេ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនិយាយតែមេដឹកនាំកំពូល និងអ្នកទទួលខុសត្រូវខ្ពស់បំផុតប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវនាំយកទៅកាត់ទោស»។
លោក ឆាំង យុ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា (DC-Cam) បានថ្លែងថា ការងារបន្ទាប់ពីការស្លាប់របស់ នួន ជា គឺត្រូវធ្វើឲ្យអ្នកនៅរស់រានមានជីវិត និងសាធារណជនទាំងអស់អាចចូលទៅបណ្ណាសាររបស់អ.វ.ត.ក។ នួន ជា បានបំប្លែងការពិតនិងលេងសើច ជាមួយការពិត តែគ្មានអ្វីជារឿងអាថ៌កំបាំង ឬអ្វីដែលគាត់បានប្រព្រឹត្តនោះទេ៕ PS
