.jpg)
សភា EU ប្រជុំកាលពីថ្ងៃទី ១៣ កញ្ញា និយាយពីបញ្ហាកម្ពុជា។ រូបថត ហ្វេសប៊ុក SR
ភ្នំពេញៈ បក្សកាន់អំណាចបានបង្ហាញជំហរកាន់តែរឹងមាំក្នុងការមិនចុះញ៉មនឹងសម្ពាធអន្តរជាតិ ជាពិសេសសហគមន៍អឺរ៉ុបដែលគំរាមដាក់ទណ្ឌកម្មលើរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ខណៈប្រទេសមហាអំណាចចំនួន ៣ ទៀតគឺសហរដ្ឋអាមេរិក បារាំង និងអាល្លឺម៉ង់ដែលមន្ត្រីបក្សនេះចាត់ទុកថា ងាកមកគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលក្រោយការបោះឆ្នោត បន្ទាប់ពីមហាយក្សចិន និងរុស្ស៊ីនោះ។
មន្ត្រីនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលជាបក្សកាន់អំណាច លោក សុខ ឥសាន ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ពីម្សិលមិញថាការគំរាមដាក់ទណ្ឌកម្មផ្សេងៗមកលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពីសំណាក់សភាសហភាពអឺរ៉ុប ឬក្រុមប្រឹក្សាសហភាពអឺរ៉ុបដែលបង្ខំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឲ្យធ្វើយ៉ាងណារកច្រកឲ្យអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាបក្សប្រឆាំងមានវត្តមានឡើងវិញក្នុងឆាកនយោបាយអាណត្តិនេះ ឬចង់ឲ្យមានការចរចានយោបាយជាមួយអតីតមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងនោះ គឺជារឿងមិនអាចកើតមានបាន។ ការបង្ហាញជំហរកាន់តែរឹងមាំបែបនេះ ក្រោយពីថ្មីៗនេះប្រទេសមហាអំណាចធំៗមាន សហរដ្ឋអាមេរិក បារាំង និងអាល្លឺម៉ង់បានចេញលិខិតបង្ហាញពីការចង់សហការជាមួយរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដោយបក្សកាន់អំណាចចាត់ទុកថាជំហរប្រទេសខាងលើគឺជាការគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលថ្មី។
តាមរយៈការថ្លែងរបស់អនុប្រធានគណៈកម្មការសហភាពអឺរ៉ុបលោកស្រី Frederica Mogherini ក្នុងកិច្ចប្រជុំសភាអឺរ៉ុបកាលពីថ្ងៃទី ១៣ ខែកញ្ញា ហើយត្រូវបានបកប្រែនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធាននៃអតីតបក្សសង្គ្រោះជាតិគឺលោកស្រីព្រមានដាក់ទណ្ឌកម្មជាក់ស្តែង និងសមស្របលើរដ្ឋាភិបាលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ប្រសិនបើការស្នើឲ្យមានការចរចារកដំណោះស្រាយនយោបាយកម្ពុជាត្រូវបានព្រងើយកន្តើយនោះ។ ទណ្ឌកម្មដែលសហភាពអឺរ៉ុបត្រៀមនឹងដាក់មកលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គឺការព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនាំចូលទំនិញទៅទីផ្សារសហគមន៍អឺរ៉ុប (Everything But Arms, EBA) ដែលជាទីផ្សារធំបំផុតសម្រាប់ទំនិញកម្ពុជា និងការផ្តាច់ជំនួយផ្សេងៗទៀតដល់កម្ពុជា។
លោកស្រី Mogherini ថ្លែងក្នុងកិច្ចប្រជុំថា៖ «ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សជាលក្ខខណ្ឌចាំបាច់ ដើម្បីឲ្យយើងលើកលែងពន្ធដាចំពោះទំនិញផលិតនៅកម្ពុជា។ សហភាពអឺរ៉ុបបានជួយប្រទេសកម្ពុជាក្នុងច្រើនវិស័យ ច្រើនឆ្នាំមកហើយ។ យើងមានបំណងចង់ជួយប្រទេសកម្ពុជាតទៅទៀត។ តែរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវបញ្ឈប់ការគាបសង្កត់មកលើប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯង»។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «យើងស្នើឲ្យមានការចរចាឡើងវិញរវាងរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សប្រឆាំង។ យើងស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ទាំងអស់មកលើមន្ត្រី និងសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង និងសង្គមស៊ីវិល។ យើងចង់ឃើញមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង ១១៨ រូបមានសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញ»។
លោកស្រីក៏បានស្នើរដ្ឋាភិបាលប្រគល់សងតំណែងជាប់ឆ្នោតឲ្យទៅសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់មកពីគណបក្សប្រឆាំងដែលបានជាប់ឆ្នោតខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៧។ មន្ត្រី និងសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង និងសង្គមស៊ីវិលដែលកំពុងនិរទេសខ្លួនត្រូវតែមានសិទ្ធិវិលត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញ ដោយសុវត្ថិភាព។ លោកស្រីក៏បានរំឭកថា យោងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ ១៩៩១ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវតែអនុវត្តរបបប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស។
ជាមួយនឹងការស្នើនេះលោកស្រីសង្កត់ធ្ងន់ថា៖ «បើចរន្តអាក្រក់ដូចសព្វថ្ងៃ នៅតែបន្តទៅមុខទៀត យើងនឹងមានវិធានការជាក់ស្តែង និងសមស្របជាពុំខាន»។
ប៉ុន្តែលោក សុខ ឥសាន អះអាងថាការគំរាមរបស់សភានៃសហភាពអឺរ៉ុបទាំងឡាយនោះមិនមានអនុភាពគតិយុត្តិមកអនុវត្តនៅកម្ពុជាទេ វាគ្រាន់តែជាការសម្រេចបណ្តោះអាសន្នតែប៉ុណ្ណោះ ហើយការសម្រេចបណ្តោះអាសន្ននេះ នៅថ្ងៃខាងមុខនឹងត្រូវយកទៅដាក់នៅក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋាភិបាលរបស់សហភាពអឺរ៉ុបទៀត។ ម្
យ៉ាងទៀតលោកបានផ្អែកទៅលើសហរដ្ឋអាមេរិកបានទទួលសារតាំងពីឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាប្រចាំនៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងបានឆ្លើយតបថា អាមេរិកចង់ធ្វើការជាមួយកម្ពុជា ឯបារាំង និងអាល្លឺម៉ង់ផ្ញើលិខិតមកឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ដែលបង្ហាញជំហរចង់ធ្វើការជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងនិយាយពីស្ថានភាពនយោបាយចង់ឲ្យមានការសន្ទនាគ្នារវាងអ្នកនយោបាយក្តី ប៉ុន្តែលោក ឥសាន អះអាងថាប្រទេសមហាអំណាចទាំងនោះគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលថ្មីកើតចេញពីការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី ២៩ ខែកក្កដា បើទោះជាការបោះឆ្នោតនោះត្រូវបានប្រទេសលោកសេរីជាច្រើនរិះគន់ថា មិនយុត្តិធម៌ និងមិនឆ្លុះបង្ហាញពីឆន្ទៈពលរដ្ឋ ដោយសារតែមិនមានបក្សប្រឆាំងចូលរួមយ៉ាងណាក៏ដោយ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ហើយសួរថា ឥឡូវបារាំងគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន អាល្លឺម៉ង់គាំទ្ររដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន សួរថា EU រក [សំឡេងដើម្បី] កុងសង់ស៊ីសទាំង ២៨ ប្រទេសបានដែរឬទេ? បើបារាំង និង អាល្លឺម៉ង់ មិនឯកភាពហើយ អា ២៦ ប្រទេសទៀតយកមុខទៅទុកឯណា។ អ៊ីចឹងទេ រាល់ការសម្រេចបណ្តោះអាសន្នរបស់សភា EU គ្មានអនុភាពគតិយុត្តសម្រាប់បង្ខំឲ្យកម្ពុជាអនុវត្តតាមគាត់សម្រេចនោះទេ»។
លោកថ្លែងថា៖ «ឥឡូវ ៥ ប្រទេសក្នុង ៥ ប្រទេសហ្នឹងយើងគិតមើល៍ [កាន់តែច្បាស់ហើយ] ចិន រុស្ស៊ី អាមេរិកាំង គាំទ្ររដ្ឋាភិបាលថ្មី បារាំង គាំទ្ររដ្ឋាភិបាលថ្មី អង់គ្លេស ដែលគេឲ្យទូតគេមកជួបនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា មុនកាលដែលប្រជុំប្រកាសសុពលភាពរាជរដ្ឋាភិបាល។ សួរថាមហាអំណាច ៥ នៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិទៅទាំងអស់ហើយ សួរថា តើគេគាំទ្រ សម រង្ស៊ី អត់? [ដូច្នេះការដាក់ទណ្ឌកម្ម] មិនអាចទៅរួចទេ ពីព្រោះ EU សម្រេចអ្វីកុងសង់ស៊ីស»។
ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគនយោបាយលោក មាស នី មិនចាត់ទុកលិខិតរបស់ប្រទេសលោកសេរីនេះថាជាការគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលនោះទេដោយលោកថា ធម្មតា ក្នុងន័យនយោបាយការទូត លិខិតផ្ញើទៅមេដឹកនាំប្រទេសណាមួយ គេត្រូវប្រើពាក្យការទូតបង្ហាញនូវទំនាក់ទំនងល្អរវាងប្រទេសទាំង ២ ហើយថា ដំណាក់កាលនេះរដ្ឋាភិបាលកំពុងតែដើរសន្សំពិន្ទុពីមហាជន ដើម្បីបង្ហាញថា អ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលបានធ្វើគឺមិនបានទទួលនូវទណ្ឌកម្មណាធំដុំទេ។
លោកថ្លែងថា៖ «នៅក្នុងឯកសារដើម (លិខិតផ្ញើទៅលោក ហ៊ុន សែន) ទាំងបារាំង ទាំងអាល្លឺម៉ង់ហ្នឹង គឺយើងឃើញមានពាក្យពេចន៍នៅចុងក្រោយគឺទាក់ទងទៅនឹងស្ថានការណ៍នយោបាយបច្ចុប្បន្ន ប៉ុន្តែដល់ពេលអ្នកនាំពាក្យរឿងអីគាត់លើកយកតែអាចំណុចណាដែលជាចំណុចវិជ្ជមានយកមកដើម្បីផ្សព្វផ្សាយ»។
លោកបន្ថែមថាកម្ពុជាដែលត្រូវបានជួយជ្រោមជ្រែងពីចិននោះ ប្រសិនបើចិនមិនជួបឧបសគ្គអ្វីទេ ចិននឹងអាចជួយកំដររដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ឲ្យដល់ពេលបោះឆ្នោតអាណត្តិក្រោយ។ ប៉ុន្តែបើចិនជួបវិបត្តិផ្សេងៗទាក់ទងនឹងសកលលោក វាអាចនឹងធ្វើឲ្យឥទ្ធិពលចិននៅកម្ពុជាថយចុះ។
លោក Paul Chambers អ្នកវិភាគនយោបាយ និងជាទីប្រឹក្សាពិសេសកិច្ចការអន្តរជាតិនៃសាកលវិទ្យាល័យ Naresuan នៅប្រទេសថៃប្រាប់ភ្នំពេញ-ប៉ុស្តិ៍ តាមសារអេឡិចត្រូនិកពីម្សិលមិញថាក្នុងកាលៈទេសៈនេះពេលដែលប្រទេសចិនក្លាយទៅជាតួអង្គយ៉ាងសំខាន់ ខាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយនៅកម្ពុជា និងមានការគាំទ្រពីសំណាក់ប្រទេសរុស្ស៊ីទៀតនោះជាកាពិតណាស់អាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុបលែងជាតួអង្គដ៏មានឥទ្ធិពលដូចកាលពីមុនទៀតហើយ។
លោក Paul ថា៖ «ទោះយ៉ាងណាប្រសិនបើលោក ហ៊ុន សែន មិនចង់ក្លាយជាមនុស្សនៅក្នុងបន្ទុកលើប្រទេសចិនខ្លាំងហួសហេតុនោះទេ លោកគួរតែសាកល្បងស្វាគមន៍ប្រទេសមហាអំណាចដទៃទៀតដែលមានដូចជាសហភាពអឺរ៉ុបជាដើម»៕
