ភ្នំពេញៈ គណបក្សខ្មែរក្រោកក្រោយការបោះឆ្នោត ៤ ថ្ងៃប្រកាសធ្វើយុទ្ធនាការប្រមូលស្នាមមេដៃប្រជាពលរដ្ឋ ៥០០០០ នាក់ដើម្បីដាក់ទៅក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញស្នើឲ្យស្ថាប័នកំពូលនេះសើរើច្បាប់ឡើងវិញដើម្បីជំរុញរដ្ឋាភិបាល ចរចាយកកោះត្រល់របស់កម្ពុជា ពីការគ្រប់គ្រងរបស់វៀតណាមមកវិញ ប៉ុន្តែប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាព្រមានវិធានការផ្លូវច្បាប់ ហើយថាការទាមទារនេះមានចរិតនយោបាយដែលមិនអាចទៅរួច។
ប្រធានកិត្តិយសគណបក្សខ្មែរក្រោកលោក ព្រហ្ម ពិសិដ្ឋ ដែលជាអ្នកជំនាញច្បាប់ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ ម្សិលមិញថាគណបក្សខ្មែរក្រោកមានគោលនយោបាយទៅយកកោះត្រល់របស់ខ្មែរ ដែលកំពុងត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយប្រទេសវៀតណាមនេះតាំងពីមិនទាន់បោះឆ្នោត ទោះបីជាមិនបានឈ្នះកៅអីរដ្ឋសភាក៏ដោយ។ ដូច្នេះគណបក្សត្រូវតែអនុវត្តគោលនយោបាយមួយនេះ ហើយគណបក្សនឹងធ្វើយុទ្ធនាការប្រមូលស្នាមមេដៃចាប់ពីថ្ងៃទី ៨ ខែសីហានេះតទៅ ដោយមិនកំណត់ពេលដែលត្រូវឈប់រហូតទាល់តែបានស្នាមមេដៃប្រជាពលរដ្ឋ ៥០០០០ នាក់ ធ្វើជាញត្តិទាមទារឲ្យក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញបដិសេធទុកជាមោឃៈនូវសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ ២០០៥។
លោក ពិសិដ្ឋ បានបញ្ជាក់ថា៖ «មានតែក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញដែលមានសមត្ថកិច្ចបដិសេធទុកជាមោឃៈនូវច្បាប់នានា ឬសន្ធិសញ្ញាផ្សេងៗទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់យើង។ ប្រសិនបើយើងហែញត្តិទៅ ហើយក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញទទួល ឬក៏មិនទទួលទេ ឬទទួលហើយមិន [ដោះស្រាយ] នោះវាបញ្ជាក់ច្បាស់ហើយថា រដ្ឋាភិបាលមួយហ្នឹង រដ្ឋសភាមួយហ្នឹង គាត់មានឆន្ទៈបម្រើរាស្ត្រដែរឬយ៉ាងម៉េច?»។
លោកពិសិដ្ឋ បន្ថែមថា៖ «សន្និសញ្ញាបំពេញបន្ថែម [២០០៥] នេះ វាអត់មានអីពិបាកក្នុងការបដិសេធទេ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលក្រោយនេះគាត់ចង់ធ្វើ ឬសភាក្រោយនេះគាត់ចង់ធ្វើ។ ក្នុងយន្តការថ្នាក់ជាតិ [ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ] មានសិទ្ធិក្នុងការសម្រេចលុបសន្ធិសញ្ញា ឬច្បាប់ផ្សេងៗដែលមិនស្របរដ្ឋធម្មនុញ្ញ»។
ប៉ុន្តែលោក សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាចាត់ទុកយុទ្ធនាការប្រមូលស្នាមមេដៃទាមទារកោះត្រល់ពីវៀតណាមមកវិញនេះ គឺជាសកម្មភាពក្នុងទិដ្ឋភាពនយោបាយសុទ្ធសាធ ហើយអះអាងថាកោះត្រល់មិនមែនបាត់ក្នុងជំនាន់រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ននេះទេ គឺត្រូវបានបាត់បង់តាំងពីមុនសង្គមរាស្ត្រនិយមមកម្ល៉េះ គឺជំនាន់អាណានិគមបារាំង។
លោក សុខ ទូច ព្រមានថា៖ «ខ្ញុំយល់ថានេះជារលកនយោបាយទេ។ បើខ្ញុំជារាជរដ្ឋាភិបាលវិញ ខ្ញុំបោះបញ្ចូលគុកហ្មង អត់មានទុកទេ។ ដំណាក់កាលនេះ ខ្ញុំត្រូវការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ខ្ញុំមិនត្រូវការមកធ្វើការចាត់ចែងរលកនយោបាយអ៊ីចឹងទេ»។
លោកអះអាងថា៖ «ខ្ញុំដឹងរឿងហ្នឹងច្បាស់ណាស់ថា យើងទៅមិនរួចទេ ព្រោះយើងបានព្រមព្រៀងគ្នារួចអស់ហើយ។ រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំង ២ បានព្រមព្រៀងគ្នាយកផែនទីឆ្នាំ ១៩៣៣-១៩៥៣»។
លោកអះអាងថាបើផ្អែកទៅលើភូមិសាស្ត្រផ្លូវទឹកគឺកោះត្រល់ត្រូវតែបានមកខាងកម្ពុជា ព្រោះបើគិតចម្ងាយពីកោះត្រល់មកកម្ពុជាគឺនៅជិតជាងទៅខាងវៀតណាម ព្រោះកោះត្រល់នៅជិតកោះសង្សាររបស់កម្ពុជា ប្រហែល ២ គីឡូម៉ែត្រ។ ឯចម្ងាយពីកោះត្រល់ទៅខាងប្រទេសវៀតណាមគឺមានចម្ងាយ ៤៥ គីឡូម៉ែត្រ។
លោកថា៖ «អ៊ីចឹងយើងនិយាយពីច្បាប់សមុទ្រ អ្នកណាជិតជាង [របស់] អ្នកហ្នឹងហើយ។ ខ្ញុំក៏ស្រក់ទឹកភ្នែកដែរ នៅពេលរបស់មួយនៅជិតយើងហើយត្រូវបាត់បង់។ អានេះជារឿងប្រវត្តិសាស្ត្រ ជារឿងអ្វីដែលបន្សល់ឲ្យមនុស្សជំនាន់ក្រោយ»។
អ្នកវិភាគនយោបាយលោក មាស នី ថ្លែងថាក្នុងដំណាក់កាលដែលខ្មែរមិនទាន់មានការឯកភាពជាតិជាមួយគ្នាគឺមិនមែនជាឱកាសល្អត្រូវទាមទារយកកោះត្រល់មកវិញនោះទេ ហើយថាចលនានេះគ្រាន់តែជាការធ្វើប្រជាភិថុតប៉ុណ្ណោះ។
លោក មាស នី ថា៖ «យើងដឹងហើយថា រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ននេះគឺមិនមានលទ្ធភាពអីក្នុងការធ្វើការនៅក្នុងរឿងហ្នឹងទេ។ រដ្ឋាភិបាលហ្នឹងមិនមែនជារដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន អាហ្នឹងបានអាចមើលឃើញពន្លឺខ្លះនៅក្នុងករណីទាក់ទងនឹងកោះត្រល់ ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលនេះមានទំនាក់ទំនងមិត្តភាពជាមួយវៀតណាម ហើយក៏មានបន្សល់ទុកនូវការដឹងគុណ»៕