ភ្នំពេញៈ បើទោះបីជាអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលបានបិទផ្លូវដើម្បីរារាំងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនឲ្យទៅដាក់ញត្តិនៅតាមស្ថានទូតនានាដែលធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនមានការខឹងសម្បាយ៉ាងខ្លាំងក៏ដោយក៏នៅទីបំផុតក្រុមតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំងនៅតែអាចទៅដាក់ញត្តិបានដើម្បីស្នើឲ្យបណ្តាប្រទេសដែលជាហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសជួយអន្តរាគមន៍ចំពោះអ្វីដែលគណបក្សប្រឆាំងថាគណបក្សកាន់អំណាចកំពុងតែរំលោភបំពានច្បាប់យ៉ាង «ធ្ងន់ធ្ងរ»។
ចាប់តាំងពីព្រឹកព្រលឹមថ្ងៃម្សិលមិញអាជ្ញាធរបានដាក់បារ៉ាស់បិទកំណាត់ផ្លូវជាតិលេខ ២ ទាំងស្រុងចាប់ពីស្ពានអាកាសក្បាលថ្នល់រហូតដល់ផ្លូវបំបែក ៦០ ហួសទីស្នាក់ការគណបក្សសង្គ្រោះជាតិក្នុងសង្កាត់ចាក់អង្រែលើ ខណ្ឌមានជ័យដើម្បីរារាំងការហែក្បួនរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដើម្បីដាក់ញត្តិទៅស្ថានទូតនៃប្រទេសមួយចំនួនដែលជាប្រទេសហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសខែតុលាឆ្នាំ ១៩៩១ និងបណ្តាប្រទេសដែលជាសមាជិកអាស៊ានទាំង ១០។
ការបិទផ្លូវដែលធ្វើឲ្យមានការកកស្ទះចរាចរណ៍យ៉ាងខ្លាំងជាច្រើនម៉ោងនេះបានធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនមានការខឹងសម្បាខណៈដែលពលរដ្ឋម្នាក់ត្រូវប្រញាប់ជូនឪពុកដែលមានជំងឺទៅមន្ទីរពេទ្យក៏សមត្ថកិច្ចមិនបើកបារ៉ាស់ឲ្យទៅដែរ។
លោក សុន ឆ័យ ប្រធានតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីម្សិលមិញបានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មាន និងអ្នកគាំទ្រនៅទីស្នាក់ការគណបក្សសង្គ្រោះជាតិថា៖ «បើទោះបីជាមានការបិទផ្លូវយ៉ាងណាក៏ដោយក៏តំណាងរាស្រ្ត ៥ នាក់របស់យើងបានចាប់ផ្តើមធ្វើដំណើរទៅស្ថានទូតចំនួន ១៥ ដើម្បីដាក់លិខិតរបស់តំណាងរាស្រ្ត [គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ] ៥៥ រូបដើម្បីផ្តល់ព័ត៌មាន និងសំណើមួយចំនួនទៅមេដឹកនាំប្រទេសអាស៊ានទាំង ១០ រួមទាំងមេដឹកនាំប្រទេសដែលបានចុះហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុង ប៉ារីស ដែលបាននាំឲ្យប្រទេសជាតិមានការបង្រួបបង្រួម និងធានាសិទិ្ធមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីឲ្យ [មេដឹកនាំទាំងនោះ] យល់ពីស្ថានភាពក្នុងប្រទេសរបស់យើង និងជំរុញ [មេដឹកនាំទាំងនោះ] ឲ្យបំពេញការទទួលខុសត្រូវ...»។
លោកបន្តថា៖ «ស្ថានភាពដែលយើងបានឃើញទាំងអស់គ្នាមិនមែនជាស្ថានភាពដែលបង្កើតឡើងដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទេ។ វាជាស្ថានភាពដ៏អាក្រក់ដែលបង្កើតឡើងដោយគណបក្សកាន់អំណាចមិនត្រឹមតែទៅលើគណបក្សប្រឆាំងទេថែមទាំងទៅលើប្រជាពលរដ្ឋផងដែរ...»។
ដោយចំអកចំពោះការបិទផ្លូវរបស់អាជ្ញាធរលោក ឆ័យ បញ្ជាក់ថាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនមានចេតនាធ្វើបាតុកម្ម ឬតវ៉ាតាមផ្លូវទេប៉ុន្តែគណបក្សសង្គ្រោះជាតិគ្រាន់តែដាក់ញត្តិទៅស្ថានទូតនៃប្រទេសដែលជាហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស និងប្រទេសដែលជាសមាជិកនៃប្រទេសអាស៊ានទាំង ១០ តាមរយៈស្ថានទូតក្នុងរាជធានីភ្នំពេញប៉ុណ្ណោះ។
លោក ឆ័យ បញ្ជាក់ថា៖ «ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនដឹងមូលហេតុអ្វីធ្វើឲ្យអាជ្ញាធរភ័យខ្លាចដូចនេះ។ ខ្ញុំបានបញ្ជាក់រួចហើយថាការយកញត្តិទៅដាក់ស្ថានទូតវាមិនមែនជាការងារខុសច្បាប់ទេ»។
បើតាមការអានរបស់លោក ឆ័យ ញត្តិតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលដាក់ទៅស្ថានទូតគឺដើម្បីសុំឲ្យប្រទេសទាំងនោះជួយជំរុញឲ្យមានការការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោក ឆ័យ បានអានថា៖ «យើងជាសមាជិកសភា [នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ] នៃប្រទេសកម្ពុជាបានកត់សម្គាល់ឃើញថាមនុស្សមានអំណាចរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងរដ្ឋាភិបាលបានប្រព្រឹត្តផ្ទុយទៅនឹងឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដូចចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងគោលការណ៍ចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើងៗដោយប្រើអំណាចបំពានគាបសង្កត់សិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ...»។
«ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការដើម្បីកាត់ទោសប្រធានស្តីទី [នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ] ឯកឧត្តម កឹម សុខា ដោយបំពានរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងនីតិវិធីតុលាការបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់អំពីការប្រើប្រាស់អំណាចដាច់ខាតទៅលើអ្នកនយោបាយ និងប្រជាពលរដ្ឋដែលយើងមិនអាចទទួលយកបាន»។
លោក សុន ឆ័យ បានបន្តថាសមាជិករដ្ឋសភាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិសូមថ្កោលទោសយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការប្រើប្រាស់អំណាចដូចបានរៀបរាប់ខាងលើហើយនឹងសូមប្រកាសទៅប្រជាពលរដ្ឋ និងសហគមន៍អន្តរជាតិត្រូវចូលរួមធ្វើឲ្យប្រទេសកម្ពុជាត្រឡប់ទៅរកការអនុវត្តច្បាប់ស្របទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញវិញ។ «ទន្ទឹមនេះយើងសូមស្នើសុំសហប្រធាននៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសរួមទាំងសមាជិកអាស៊ាន និងប្រទេសដែលជាហត្ថលេខីទាំងអស់ទទួលខុសត្រូវក្នុងការជំរុញឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់អំណាចតាមរយៈការរំលោភបំពានកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសជាបន្ទាន់»។
ប៉ុន្តែអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនលោក សុខ ឥសាន បានច្រានចោលចំពោះការលើកឡើងរបស់លោក សុន ឆ័យ ហើយថ្លែងថាការដាក់ញត្តិរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅតាមស្ថានទូតនឹងមិនទទួលបានផលនោះទេដោយសារកម្ពុជាមិនបានរំលោភសន្ធិសញ្ញាទីក្រុងប៉ារីសឡើយ។
លោកថា៖ «ព្រោះគេមិនមានតួនាទីមកដោះស្រាយលូកលាន់កិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជាទេលុះត្រាតែមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ឬការគំរាមកំហែង ឬរំលោភធ្ងន់ធ្ងរលើឯករាជភាព បូរណភាពទឹកដីកម្ពុជាទើបហត្ថលេខីគេកោះប្រជុំជាបន្ទាន់ដើម្បីដោះស្រាយ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយលោកសង្កត់ធ្ងន់ថាហេតុការណ៍កន្លងមកគឺថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងជាអ្នកប្រព្រឹត្តខ្លួនឯងទើបតុលាការបន្តនីវិធីរបស់ខ្លួនដើម្បីចោទប្រកាន់អ្នកប្រព្រឹត្តកំហុស។
លោកបន្ថែមថា បើសិនកម្ពុជាផ្តាច់ការមិនចាំបាច់ប្រើប្រព័ន្ធតុលាការនោះទេគឺប្រើអាវុធបាត់ទៅហើយ។
ពលរដ្ឋជាច្រើនមានការខឹងសម្បាចំពោះការបិទផ្លូវខណៈដែលពួកគេមានការកកស្ទះចរាចរណ៍មិនអាចទៅធ្វើការ ឬទៅប្រកបមុខរបរទាន់ពេលវេលា។ ពលរដ្ឋម្នាក់មានផ្ទះនៅសង្កាត់ចាក់អង្រែក្រោម ខណ្ឌមានជ័យ លោក សូ មេត្តា ដែលមិនបានទៅធ្វើការពេញមួយព្រឹកដោយសារការបិទផ្លូវនេះបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថានៅពេលអាជ្ញាធរបិទផ្លូវម្តងៗហាក់បីដូចជាមិនបានគិតដល់អ្នកធ្វើដំណើរនោះឡើយពោលគឺគិតតែពីអារម្មណ៍ខ្លួនឯង។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំគិតថាអាជ្ញាធរពេលចង់បិទក៏បិទស្រេចតែចិត្តគាត់អត់គិតគូរអ្នករស់នៅជុំវិញនោះសោះបើតាមគំនិតខ្ញុំអាជ្ញាធរគួរជូនដំណឹងមុនមួយថ្ងៃ ឬពីរថ្ងៃមុននឹងបិទផ្លូវដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋបានត្រៀមខ្លួន»។
នៅលើហ្វេសហ៊ុកឈ្មោះ Laneth Lana ដែលត្រូវបានចែករំលែកតៗគ្នាបានសរសេរថា៖ «ពិតជាឈឺចាប់ណាស់ទោះអង្វរសុំបើកផ្លូវឡានមួយដើម្បីយកប៉ាខ្ញុំទៅពេទ្យខណៈគាត់កំពុងថ្ងូរឈឺចាប់ក្នុងឡានត្រូវការព្យាបាលហេតុអីឃោរឃៅ ដាច់ធម៌មេត្តាម្ល៉េះ ខ្ញុំគ្មានអាវុធ កាំភ្លើង ហេតុអីខ្លាចដល់ថ្នាក់ហ្នឹងទាំងដែលពួកអស់លោកប្រដាប់ដោយអាវុធគ្រប់ៗដៃ»។ ក្រៅពីបង្ហោះសារក៏មានភ្ជាប់រូបថតដែលឪពុកកំពុងតែដេកឈឺនៅក្នុងឡានផងដែរ។
នៅតាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកក្រៅពីបង្ហាញពីការខឹងសម្បាចំពោះការបិទផ្លូវនេះពលរដ្ឋខ្លះបានផ្តល់ជាមតិថាសាលារាជធានីគួរចរចាជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដើម្បីកំណត់ពីចំនួនមនុស្សដើរដាក់ញត្តិនៅតាមស្ថានទូតមិនគួរមកបិទកំណាត់ផ្លូវជាតិលេខ ២ ទាំងស្រុងធ្វើឲ្យមានការកកស្ទះចរាចរណ៍បែបនេះនោះទេ។
ប៉ុន្តែទោះយ៉ាងណាអភិបាលរងរាជធានីលោក ឃួង ស្រេង បានការពារវិធានការរបស់អាជ្ញាធរចំពោះការបិទផ្លូវនេះដោយលោកថ្លែងថាបើមិនបិទផ្លូវដូច្នោះទេចរាចរនឹងកាន់តែកកកុញខ្លាំងឡើងថែមទៀតដោយសារការហែរក្បួនរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
លោកបន្តថា៖ «តាមពិត [យើង] មិនឲ្យ [គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ] ហែក្បួនដូចនេះប្រជាពលរដ្ឋពិតជាមិនខឹង។ ប្រសិនបើគាត់ហែក្បួនវានឹងស្ទះផ្លូវពេញរាជធានីភ្នំពេញប៉ុន្តែនេះគឺបិទតែមួយផ្លូវនោះ និងរយៈពេលខ្លី»។
លោក ស្រេង បញ្ជាក់ថា៖ «វាប៉ះពាល់ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនតូចប៉ុន្តែវាមិនប៉ះពាល់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដូចការហែក្បួនកាលពីពេលមុន [របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ] ទេ»។
លោក ស្រេង ក៏បានថ្លែងដែរថាអាជ្ញាធរមិនហាមឃាត់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិពីការដាក់ញត្តិទេពីព្រោះគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដាក់ញត្តិទៅស្ថានទូតស្របច្បាប់ហើយតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្គ្រោះជាតិក៏បានដាក់ញត្តិទៅស្ថានទូតមួយចំនួនរួចហើយ។
លោក អំ សំអាត ប្រធានផ្នែកស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូដែលបានតាមដានស្ថានភាពនៃការបិទផ្លូវរបស់អាជ្ញាធរបានថ្លែងថា៖ «បញ្ហានយោបាយខ្ញុំគិតថាយើងអាចចរចាដោយនយោបាយហើយសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋយើងត្រូវតែធានា និងគោរពទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ការបិទផ្លូវបែបនេះវាមិនត្រឹមតែប៉ះពាល់ដល់គណបក្សនយោបាយទេប៉ុន្តែសំខាន់នោះគឺប៉ះពាល់ពលរដ្ឋ»៕ PS
