តាកែវៈ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា និងក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡានៅព្រឹកថ្ងៃទី ២៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២០ បានសម្ពោធដាក់ឲ្យដំណើរការជាផ្លូវការនូវ «ការិយាល័យស្រាវជ្រាវ និងបណ្ណាល័យឯកសារខ្មែរក្រហម» ថ្មី ១ ទៀតក្នុងខេត្តតាកែវ ដើម្បីជំរុញការសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងបង្កើនការយល់ដឹងអំពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។
យោងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ការិយាល័យថ្មីនេះមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងបរិវេណមជ្ឈមណ្ឌលគរុកោសល្យភូមិភាគតាកែវ ក្រោមជំនួយគាំទ្ររបស់កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNDP)។
ការិយាល័យថ្មីនេះនឹងដើរតួនាទីជាទីតាំងផ្លូវការរបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ប្រចាំនៅខេត្តតាកែវ ដើម្បីទទួលស្វាគមន៍អ្នកស្រាវជ្រាវ និងសាធារណជនព្រមទាំងចែកចាយឯកសារទាក់ទងនឹងរបបខ្មែរក្រហម ដោយផ្តោតជាពិសេសលើខេត្តតាកែវដែលស្ថិតនៅជាផ្នែកមួយនៃភូមិភាគនិរតីនៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក ផេង ពង្សរ៉ាស៊ី នាយកកម្មវិធីស្រាវជ្រាវ និងអប់រំពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅកម្ពុជានៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា ឯកសារប្រមាណជាង ១ លានឯកសារដែលរួមមានឯកសារជាក្រដាស រូបថត ខ្សែភាពយន្ត ខ្សែអាត់សំឡេង និងឯកសារភ័ស្តុតាងជាក់ស្តែង (ឯកសាររណ្តៅសាកសព) ជាដើមនឹងត្រូវបាននាំយកទៅដាក់តាំងតម្កល់ទុកនៅក្នុង «ការិយាល័យស្រាវជ្រាវ និងបណ្ណាល័យឯកសារខ្មែរក្រហម» ខេត្តតាកែវ។
លោក ពង្សរ៉ាស៊ី បានថ្លែងថា៖ «ឯកសារទាំងនេះផ្តល់ជាព័ត៌មានស្តីអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរក្រហមយ៉ាងសម្បូរបែបដែលជាធនធានស្រាវជ្រាវសម្រាប់គ្រូបង្រៀនមន្ត្រីរាជការ សិស្សានុសិស្ស និងប្រជាជនទូទៅរស់នៅក្នុងខេត្តតាកែវ និងខេត្តក្បែរខាង»។
បើតាមសម្តីលោក ពង្សរ៉ាស៊ី «ការិយាល័យស្រាវជ្រាវ និងបណ្ណាល័យឯកសារខ្មែរក្រហម» ខេត្តតាកែវនេះ គឺជាមជ្ឈមណ្ឌលតំណាងទី ៤ របស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា បន្ទាប់ពីវត្តមាននៃ «មជ្ឈមណ្ឌលសន្តិភាពអន្លង់វែង» នៅក្នុងខេត្តឧត្តរមានជ័យ «ការិយាល័យស្រាវជ្រាវ និងបណ្ណាល័យឯកសារខ្មែរក្រហម» នៅក្នុងខេត្តព្រៃវែង និង «មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកោះថ្ម» ក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំ។
លោកបានប្រាប់ឲ្យដឹងទៀតថាការបង្កើត «ការិយាល័យស្រាវជ្រាវ និងបណ្ណាល័យឯកសារខ្មែរក្រហម» នេះគឺជាផ្នែកមួយនៃគម្រោងសំណងតាមផ្លូវតុលាការនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃសំណុំរឿង ០០២ របស់អង្គភាពសហមេធាវីនាំមុខតំណាងដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីនៃអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជាកាលពីឆ្នាំ ២០១៣។
គម្រោងសំណងទាំងនេះមានគោលដៅ «ស្ដារកិត្តិយស សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ ប៉ះប៉ូវការឈឺចាប់ផ្លូវចិត្ត និងផ្នែកសង្គមរបស់ជនរងគ្រោះដែលជាដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីរំឭកដល់អ្នកដែលបានបាត់បង់ជីវិត លើកកម្ពស់ការយល់ដឹង និងការស្វែងយល់ពីប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរក្រហម ព្រមទាំងដើម្បីធានាថា បទពិសោធក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមនឹងមិនកើតមានជាថ្មីម្ដងទៀតនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជានាពេលអនាគត»។
លោកបន្ថែមថា ការបង្កើត «ការិយាល័យស្រាវជ្រាវ និងបណ្ណាល័យឯកសារខ្មែរក្រហម» ខេត្តតាកែវនេះឡើង គឺស្របទៅនឹងស្មារតីនៃអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នារវាងក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា និងមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ឆ្នាំ ២០១៨ ដល់ឆ្នាំ ២០២២ ក្នុងការបន្ត និងបង្កើតថ្មីនូវកម្មវិធីអប់រំពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅកម្ពុជា ដើម្បីពង្រីកវិសាលភាពនៃការអប់រំពីប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរក្រហមដល់យុវជនជំនាន់ក្រោយ និងគ្រូបង្រៀននៅទូទាំងប្រទេសឲ្យយល់កាន់តែច្បាស់ពីរឿងរ៉ាវពីអតីតកាលរបស់ប្រទេសខ្លួន។
តាមរយៈវត្តមាននៃការិយាល័យតាមបណ្តាខេត្តទាំងនេះ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាអាចពង្រីកសកម្មភាពចែកចាយឯកសាររបស់ខ្លួនទៅកាន់ប្រជាជននៅតាមបណ្តាខេត្ត ឬតំបន់ដែលមានការអភិវឌ្ឍតិចតួច ដែលស្ថិតនៅក្រៅរាជធានីភ្នំពេញបានទូលំទូលាយជាងមុន។
ថ្វីដ្បិតតែមានការយាយីនៃជំងឺរាតត្បាតជាសកលកូវីដ១៩យ៉ាងណាក្តី មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា នៅតែបន្ត ចែករំលែកការយល់ដឹង និងព័ត៌មាននានាដែលជួយបង្កើនការយល់ដឹងរបស់សាធារណជនអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរក្រហម។ ទោះបីជាស្នាក់នៅផ្ទះសាធារណជនក៏អាចប្រើប្រាស់បណ្តុំទិន្នន័យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ដើម្បីស្វែងរកឯកសារនានាដោយមានជំនួយពីបុគ្គលិកមជ្ឈមណ្ឌលផងដែរប្រសិនបើចាំបាច់។
មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាជឿជាក់ថា ការផ្តល់ជាឯកសារផ្សេងៗតាមប្រព័ន្ធអនឡាញដល់អ្នកស្រាវជ្រាវទូទៅនឹងលើកទឹកចិត្តឲ្យបុគ្គលទាំងនោះនៅផ្ទះ និងបង្កើនការអាននៅក្នុងអំឡុងពេលនៃភាពវឹកវរនៃជំងឺរាតត្បាត កូវីដ១៩ ដោយនេះគឺជាសកម្មភាពសាមញ្ញតែមានសារៈសំខាន់ក្នុងការចូលរួមចំណែកដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងថ្នាក់ជាតិក្នុងការបង្ការការឆ្លងជំងឺកូវីដ ១៩៕