.jpg)
លោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីស្ថានការណ៍សិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ថ្លែងនាពេលកន្លងមក។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ លោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីស្ថានការណ៍សិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាបង្ហាញបេក្ខភាពសំខាន់ៗ ៣ រូបដែលអាចនឹងចូលមកជំនួសតំណែងរបស់លោកស្រីដែលនឹងត្រូវចប់អាណត្តិនាពេលខាងមុខ។ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលមើលឃើញថា លោកស្រី ស្ម៊ីត បំពេញកិច្ចការតាមវិជ្ជាជីវៈច្រើន និងរំពឹងថា អ្នកបន្តតំណែងនេះ និងធ្វើកិច្ចការរបស់ខ្លួនប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ។
លោកស្រី ស្ម៊ីត បានសរសេរនៅលើហ្វេសប៊ុកកាលពីថ្ងៃទី ២៩ មករា ថា ក្រុមពិគ្រោះយោបល់ដែលរួមមានតំណាងនៃរដ្ឋជាសមាជិកនានាបានបញ្ចប់កិច្ចសម្ភាសន៍ និងបានផ្តល់អនុសាសន៍ឈ្មោះបេក្ខជនចំនួន ៣ រូបដើម្បីតែងតាំងជាអ្នករាយការណ៍ពិសេសថ្មីប្រចាំកម្ពុជា។ អ្នកទាំង ៣ រួមមាន លោក វិទិត ម៉ុនតារបន ជនជាតិថៃ លោកស្រី អ៊ួរមីឡា ប៊ុលឡា សញ្ជាតិអាហ្វ្រិកខាងត្បូង និងលោកស្រី ខាធឺរីន មួររីស សញ្ជាតិកាណាដា។
បើតាមលោកស្រី ស្ម៊ីត បច្ចុប្បន្ននេះក្រុមរដ្ឋក្នុងតំបន់កំពុងពិភាក្សាលើអនុសាសន៍នេះដើម្បីស្វែងរកមតិគាំទ្រជាឯកច្ឆន្ទ។ នៅចុងខែមីនាខាងមុខនេះ ក្រុមប្រឹក្សានឹងសម្រេចប្រកាសឈ្មោះអ្នកដែលត្រូវបានតែងតាំង ហើយបុគ្គលនោះនឹងត្រូវចូលកាន់មុខតំណែងនៅថ្ងៃទី ១ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២១។ យោងតាមគេហទំព័ររបស់ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ បេក្ខភាពទាំង ៣ នេះត្រូវបានជ្រើសរើសយកពីអ្នកដាក់ពាក្យសរុបចំនួន ៩ រូប។
បើតាមទម្រង់ពាក្យស្នើសុំ លោក វិទិត ម៉ុនតារបន មានប្រវត្តិសិក្សា និងការបំពេញការងារជាច្រើនផ្នែកច្បាប់ និងសិទ្ធិមនុស្សទាំងក្នុងយន្តការរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងក្នុងនាមអង្គការអន្តរជាតិនានា។ លោកក៏ធ្លាប់ជាអ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីស្ថានការណ៍សិទ្ធិមនុស្សនៅប្រទេសកូរ៉េខាងជើង។
លោកបានសរសេរនៅក្នុងប្រវត្តិការងាររបស់លោកថា៖ «ខ្ញុំមានបទពិសោធប្រហែល ៣០ ឆ្នាំនៅកម្រិតអន្តរជាតិ ហើយខ្ញុំយល់ដឹងច្រើនអំពីស្ថានការណ៍សិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ ១៩៧៩ នៅពេលដែលខ្ញុំបានជួបជាមួយជនភៀសខ្លួនកម្ពុជាជាច្រើន»។
ចំណែកលោកស្រី អ៊ួរមីឡា ប៊ុលឡា គឺជាមេធាវីសិទ្ធិមនុស្សមានបទពិសោធប្រមាណ ៣០ ឆ្នាំ និងជាចៅក្រមស្ដីទីនៅតុលាការជាន់ខ្ពស់ប្រទេសអាហ្វ្រិក។ លោកស្រីធ្លាប់ធ្វើការលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា សិទ្ធិកម្មករ និងការតស៊ូមតិដោះលែងអ្នកស្រី យោម បុប្ផា សកម្មជនដីធ្លីតំបន់បឹងកក់ និងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើនទៀត។
ដោយឡែកលោកស្រី ខាធឺរីន មួររីស មានជំនាញផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ និងការដោះស្រាយជម្លោះ។ លោកស្រីធ្លាប់សរសេរសារណាអំពីជម្លោះ និងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ ចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៩៩ លោកស្រីបានបង្រៀនវគ្គ និងបើកសិក្ខាសាលាជាច្រើនអំពីការចរចា ដំណោះស្រាយក្រៅពីជម្លោះ ការគ្រប់គ្រងជម្លោះ ការកសាងសន្តិភាព នៅក្នុងប្រទេសផ្សេងៗ រួមទាំងនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ផងដែរ។ លោកស្រីក៏ធ្លាប់មកធ្វើការនៅប្រទេសកម្ពុជាកាលពីឆ្នាំ ១៩៩៥ ផងដែរ។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំព្យាយាមរក្សាការយកចិត្តទុកដាក់ដោយឥតលម្អៀងលើការបង្កើតទំនាក់ទំនងប្រកបដោយវិជ្ជមានជាមួយមនុស្សគ្រប់វិស័យដើម្បីឆ្ពោះទៅកាន់ការលើកទឹកចិត្តក្នុងការអនុវត្តច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ គោលការណ៍ និងស្តង់ដាដែលមានសម្រាប់កម្ពុជា»។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជារំពឹងថា អ្នករាយការណ៍ពិសេសថ្មីនឹងមានកិច្ចសហការជាមួយគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ក្នុងការធ្វើរបាយការណ៍ និងវិភាគ និងការធ្វើរបាយការណ៍ពាក់ព័ន្ធនឹងស្ថានការណ៍សិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ដូចជាធ្វើការជាមួយរដ្ឋាភិបាល សង្គមស៊ីវិល និងអ្នកដែលមាននិន្នាការប្រឆាំង។
លោកបន្តថា៖ «យើងក៏រំពឹងទុកថា ការធ្វើស្រាវជ្រាវ ការវិភាគ និងធ្វើរបាយការណ៍របស់គាត់បង្ហាញពីស្ថានភាពជាក់ស្ដែង និងបរិបទរបស់កម្ពុជា ជាជាងផ្អែកទៅលើតែទ្រឹស្ដីលើគោលការណ៍។ អ៊ីចឹងទេ អ្នករាយការណ៍ពិសេសគួរតែសិក្សាស្វែងយល់ពីបរិបទ និងស្ថានការណ៍របស់កម្ពុជាឱ្យបានច្បាស់។ ធ្វើដូច្នេះធ្វើឱ្យសេចក្ដីរាយការណ៍ និងអនុសាសន៍របស់គាត់ឆ្លើយតបនឹងសេចក្ដីត្រូវការរបស់ពលរដ្ឋ និងប្រជាជាតិកម្ពុជាទាំងមូល»។ បរិបទកម្ពុជា លោកសំដៅដល់កត្តាប្រវត្តិសាស្ត្រ សេដ្ឋកិច្ច សង្គមវប្បធម៌ និងនយោបាយ។
លោកបន្តថា៖ «ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សគ្មានប្រទេសណាល្អឥតខ្ចោះ ហើយគ្មានប្រទេសណាមួយដែលយើងអាចយកជាគំរូទេលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនេះ។ ការអនុវត្តវាប្រែប្រួលទៅតាមបរិបទពីសង្គម ១ ទៅសង្គម ១»។
លោក ម៉ាលីន កោតសរសើរលោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត ថា ជាអ្នករាយការណ៍ពិសេសដែលបានបំពេញការងារបានល្អប្រសើរ។ ការបំពេញការងារបានល្អដោយសារតែលោកស្រី ស្ម៊ីត ធ្លាប់បំពេញការងារនៅកម្ពុជាមុនពេលទទួលការងារជាអ្នករាយការណ៍ពិសេស។ ក្នុងពេលបំពេញមុខតំណែងនេះ លោកស្រីមានកិច្ចសហការល្អ និងត្រូវបានស្វាគមន៍ពីស្ទើរគ្រប់ស្ថាប័នកំពូលៗនៅកម្ពុជា។ របាយការណ៍របស់លោកស្រីមានទាំងវិជ្ជមាន ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជា និងបញ្ហាប្រឈម និងចំណុចអវិជ្ជមាន។
លោក ប៉ា ច័ន្ទរឿន ប្រធានវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជាយល់ថា លោកស្រី ស្ម៊ីត បានបំពេញកិច្ចការរបស់លោកស្រីយ៉ាងល្អប្រសើរទោះបីជាលោកមើលឃើញថា ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាហាក់ដូចជាមិនសូវល្អ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៧ មក។ លោកស្រីបានពិភាក្សាជាមួយអង្គការសង្គមស៊ីវិល គណបក្សនយោបាយ ប្រជាពលរដ្ឋ និងរដ្ឋាភិបាល។
លោកមើលឃើញថា អ្នករាយការណ៍ពិសេសដែលនឹងមកនាពេលអនាគត និងមានការងារកាន់តែលំបាកជាងលោកស្រី ស្ម៊ីត ប្រសិនបើស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជាក្នុងរយៈពេល ១ ឆ្នាំ ឬ ២ ឆ្នាំមិនមានដំណោះស្រាយ និងភាពធូរស្រាលទេនោះ។
លោក ច័ន្ទរឿន បានថ្លែងដូច្នេះថា៖ «កិច្ចការរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសនេះត្រូវការមនុស្សដែលមានចំណេះ ជំនាញ ការតស៊ូមតិ និងការសម្របសម្រួល និងការយល់ដឹងពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាឱ្យបានស៊ីជម្រៅ និងមានរបៀបដោះស្រាយ តស៊ូមតិ យុទ្ធសាស្ត្រ និងការប្រឈមមុខបែបវិជ្ជមានទើបធ្វើឱ្យការងាររបស់គាត់មានប្រសិទ្ធភាព»៕
