.jpg)
ពលរដ្ឋឈប់កាប់ព្រៃឈើ និងឈប់បាញ់សត្វ ងាកមកដាំបន្លែ នៅស្រុកកោះញែក ខេត្តមណ្ឌលគិរី។ រូប យូសុះ អាប់ឌុល រ៉ាស់ហ៊ីម
មណ្ឌលគិរីៈ ប្រជាសហគមន៍ជាង ១៥ ២០០ គ្រួសារ ដែលរស់នៅក្បែរតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃស្រែពក និងភ្នំព្រេច ខេត្តមណ្ឌលគិរីបានបញ្ឈប់មុខរបរកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងការបរបាញ់សត្វព្រៃដោយពួកគេងាកមកធ្វើជាឆ្មាំការពារ និងជួយអភិរក្សព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃវិញ ខណៈពលរដ្ឋភាគច្រើនបានចាប់យកមុខរបរកសិកម្ម កសិឧស្សាហកម្ម និងមុខរបររកឃ្មុំ។
លោក សេង ទៀក នាយកអង្គការមូលនិធិសកលសម្រាប់អភិរក្សធម្មជាតិ (WWF) ថ្លែងពីថ្ងៃទី ១៨ មករាថា ពលរដ្ឋចំនួនជាង ១៥ ២០០ គ្រួសារ មកពី ១៨ សហគមន៍ ដែលកំពុងរស់នៅក្បែរតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃស្រែពក និងភ្នំព្រេចនៅក្នុងស្រុកកោះញែក ខេត្តមណ្ឌលគិរីបានបញ្ឈប់មុខរបរ កាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងដើរបរបាញ់សត្វព្រៃដោយខុសច្បាប់។
ពួកគាត់បានផ្ដាស់ប្ដូរឥរិយាបថងាកមកជួយការពារ និងអភិរក្សព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃវិញ ដោយពួកគាត់បានមកចាប់យកមុខរបរ ធ្វើស្រែចម្ការ កែច្នៃដើមឫស្សីទៅជាវត្ថុប្រើប្រាស់ ឬវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍នានា និងមុខរបរដើររកឃ្មុំនៅក្នុងព្រៃ។ ពួកគាត់បានចងក្រងគ្នាជាសហគមន៍តូចៗដើម្បីងាយស្រួល រកទីផ្សារសម្រាប់លក់ផលិតផលដែលពួកគាត់ផលិតបាន។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «អង្គការ WWF បានជួយពួកគាត់តាមរយៈបច្ចេកទេសចងក្រងជាសហគមន៍ស្របច្បាប់ជួយបណ្ដុះបណ្ដាលពីបច្ចេកទេសកសិកម្ម ការកែច្នៃឫស្សី និងការវេចខ្ចប់ទឹកឃ្មុំ។ ជាការកត់សម្គាល់របស់យើង គឺមុននិងក្រោយពួកគាត់ចងក្រងគ្នាជាសហគមន៍ គឺជីវភាពពួកគាត់ខុសគ្នាប្រមាណជាង ២០ ភាគរយ»។
លោកបន្តថា៖ «មានន័យថា បន្ទាប់ពីបង្កើតឱ្យសហគមន៍ គឺចំណូលរកបានច្រើនជាងមុន ហើយពួកគាត់ក៏មិនបារម្ភប្រឈមនឹងផ្លូវច្បាប់ដែរ»។
ប្រធានសហគមន៍អបួនលើ ឃុំអបួនលើ ស្រុកកោះញែក ខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក ធឿន ង៉ែត និយាយពីថ្ងៃទី ១៨ មករាថា បន្ទាប់ពីបង្កើតសហគមន៍កាលពីឆ្នាំ ២០១៥ អ្នកភូមិមានជីវភាពល្អប្រសើរជាងអំឡុងពេលចូលព្រៃកាប់ឈើ និងការបរបាញ់សត្វព្រៃ។ នេះដោយសារពួកគាត់បានទទួលចំណេះដឹង ជំនាញ និងបច្ចេកទេសពីអង្គការ WWF និងក្រសួងបរិស្ថានពីការដាំដុះដំណាំកសិកម្ម និងជំនាញរួមផ្សំមួយចំនួនទៀត។
លោកថ្លែងថា៖ «កាលពីមុនពលរដ្ឋយើងគ្មានចំណេះដឹងផ្នែកកសិកម្ម ជំនាញអ្វីទេ ហើយអ្នកខ្លះដាំដំណាំបានតិចតួច គ្មានទីផ្សារលក់ អ៊ីចឹងម្នាក់ៗគឺមានតែការដើរចូលព្រៃកាប់ឈើលក់ និងបរបាញ់ សត្វព្រៃយកសាច់លក់នៅផ្សារ។ ក្រោយមកក៏មានការអប់រំ ផ្សព្វផ្សាយ ណែនាំពីអង្គការ និងអាជ្ញាធរ ពួកខ្ញុំក៏នាំគ្នាជួយការពារព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃវិញ»។
បើតាមការរៀបរាប់របស់លោក គង់ សុធា អាយុ ៤០ ឆ្នាំ ប្រជាសហគមន៍អបួនលើគឺលោកមានជីវភាពល្អប្រសើរជាងមុន ដោយសារមានជំនាញដាំដំណាំបន្លែ និងមុខរបររួមផ្សំផ្សេងៗទៀត។ ចំពោះផលិតផលដែលសហគមន៍ផលិតត្រូវបានអង្គការ WWF និងអាជ្ញាធរជួយរកទីផ្សារ ក៏ដូចជាកៀរគរឈ្មួញមកជួយទិញពីកសិករដល់មូលដ្ឋាន។
លោកនិយាយថា៖ «កាលពីមុនខ្ញុំចូលទៅក្នុងព្រៃម្ដងៗជិតកន្លះខែ ដើម្បីកាប់ឈើយកមកលក់ឱ្យឈ្មួញ ព្រោះឈ្មួញដែលជាអ្នកទិញឈើ គេចាំទិញពីយើង។ ជាធម្មតាយើងចូលទៅព្រៃច្រើនថ្ងៃបែបនេះគឺគ្មានចំណីអាហារអ្វីទេ គឺយើងមានតែបាញ់សត្វដែលនៅក្នុងព្រៃនោះបរិភោគ។ អ៊ីចឹងពេលពួកខ្ញុំចូលព្រៃម្ដងៗគឺកាប់ទាំង ព្រៃឈើ និងបាញ់សម្លាប់សត្វព្រៃ ប៉ុន្ដែឥឡូវនេះយើងឈប់កាប់ព្រៃ ឬសម្លាប់សត្វព្រៃទៀតហើយ»។
រីឯលោក ហាន សុខន មេឃុំអបួនលើឱ្យដឹងដែរថា ពលរដ្ឋនៅឃុំអបួនលើសព្វថ្ងៃមានជីវភាពល្អប្រសើរជាងមុន ដោយពួកគាត់មានជំនាញដាំដំណាំ និងចេះដឹងពីរបៀបកែច្នៃដើមឫស្សី រកឃ្មុំ និងមានមុខរបរបន្ទាប់បន្សំសម្រាប់ជួយផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសារ។
លោកនិយាយថា៖ «អាជ្ញាធរយើងបានសហការជាមួយពួកគាត់ គឺកំណត់ពេលវេលាចុះល្បាតព្រៃឈើ ហើយក្នុង ១ ខែត្រូវចុះល្បាត ៣ ឬ ៤ ដង ហើយយើងមានក្រុមធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរវេនគ្នា។ ព្រៃដែលយើងឃើញមានកាប់កន្លងមកនេះ គឺពលរដ្ឋចំណាកស្រុកជាអ្នកកាប់ រីឯភូមិយើងនៅតំបន់នេះ គាត់ឈប់កាប់ព្រៃឈើហើយ»។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានថ្លែងពីថ្ងៃទី ១៨ មករាថា ពលរដ្ឋទាំងជាង ១៥ ២០០ គ្រួសារ បានទទួលចំណូលប្រមាណ ៣២១ លានរៀល ក្នុង ១ ឆ្នាំ ដែលបានពីការប្រមូលផលអនុផលព្រៃឈើ។ ប៉ុន្ដែមិនមែនជាការកាប់ព្រៃឈើ ឬសម្លាប់សត្វព្រៃទេ ពោលគឺតាមរយៈការដើរបេះបន្លែ ដកផ្សិត រកឃ្មុំ និងកាប់ឫស្សីមកធ្វើជាវត្ថុប្រើប្រាស់នានា។
លោកថ្លែងថា៖ «ការការពារព្រៃឈើបានគង់វង្ស គឺអាចការពារចំណូលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជានិរន្តរ៍ដែរ ដូច្នេះយើងត្រូវតែនាំគ្នាការពារកុំឱ្យបាត់បង់។ សព្វថ្ងៃយើងមានអង្គការដៃគូ និងក្រសួងបរិស្ថានជាអ្នកការពារព្រៃឈើ ប៉ុន្ដែយើងមិនអាចខ្វះការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍បានទេ។ ពលរដ្ឋមូលដ្ឋានជាអ្នករស់នៅ ទីតាំងនោះផ្ទាល់ អ៊ីចឹងបើសិនមានករណីល្មើសអ្វី ១ គឺពួកគាត់ទៅដល់កន្លែងបទល្មើសមុនគេ ព្រោះនៅជិតជាងសមត្ថកិច្ច»។
លោក ងីម ឡាប៉េ អតីតឈ្មួញឈើយ៉ាងសកម្មម្នាក់នៅឃុំអបួនលើថ្លែងថា លោកធ្លាប់ប្រកបមុខរបរជាឈ្មួញកណ្ដាលទទួលទិញឈើគ្រប់ប្រភេទពីពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋានក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ២០១០។ ពលរដ្ឋបានចូលទៅកាប់ព្រៃឈើ ហើយដឹកជញ្ជូនតាមរទេះគោ និងដឹកតាមគោយន្តចេញពីព្រៃ រីឯលោកជាអ្នករង់ចាំទិញបន្តពីពួកគាត់នៅមូលដ្ឋាន។ ក្រោយពីទិញឈើទាំងអស់ពីពលរដ្ឋគ្រប់ចំនួនចន្លោះពី ៥០ ទៅ ១០០ ម៉ែត្រគុប លោកបានទាក់ទងទៅក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយ ដើម្បីលក់បន្តជាថ្នូរនឹងប្រាក់ចំណេញបន្ដិចបន្ដួច។
លោកថា៖ «មុនពេលដែលខ្ញុំសម្រេចចិត្តឈប់ជួញដូរឈើនេះ ខ្ញុំដេកគិតច្រើនថ្ងៃណាស់ ទម្រាំតែសម្រេចចិត្តថាឈប់ប្រកបមុខរបរហ្នឹង ហើយប្រពន្ធខ្ញុំក៏ជំរុញឱ្យខ្ញុំឈប់រកស៊ីខុសច្បាប់ដែរ។ ដំបូងឡើយ ខ្ញុំគិតថា បើសិនជាខ្ញុំឈប់ទិញ-លក់ឈើ ខ្ញុំមិនមានមុខរបរអ្វីផ្សេងទេ ប៉ុន្ដែមានអ្នកជិតខាងម្នាក់បានបបួលខ្ញុំឱ្យទៅរៀនពីរបៀបដាំដុះដំណាំជាមួយអង្គការ WWF ខ្ញុំសាកល្បងរៀន។ នៅពេលរៀនយូរៗទៅក៏ចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងលើការដាំដុះនេះ ហើយក៏សម្រេចចិត្តឈប់រកស៊ីទិញ-លក់ឈើតែម្ដង»៕
វីដេអូ៖
