បន្ទាយមានជ័យៈ ប្រជាពលរដ្ឋ និងអាជ្ញាធរឃុំឈ្នួរមានជ័យ ស្រុកព្រះនេត្រព្រះ បានរួមសហការគ្នាអភិរក្សត្រី និងសត្វស្លាបក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិរហាលកេះអាវៀនដើម្បីប្រែក្លាយតំបន់នេះឱ្យទៅជាតំបន់បេតិកភណ្ឌទេសចរណ៍ធម្មជាតិ។
លោក ខុង ប៊ុន ជំទប់ទី ១ ឃុំឈ្នួរមានជ័យ ប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ ថា តំបន់ការពារធម្មជាតិរហាលកេះអាវៀន មានផ្ទៃដីប្រមាណជាង ២៨ ហិកតា មានចម្ងាយប្រមាណ ១០ គីឡូម៉ែត្រពីទីប្រជុំជនស្រុកព្រះនេត្រព្រះ និងត្រូវបានអាជ្ញាធរខេត្តបន្ទាយមានជ័យទទួលស្គាល់នៅថ្ងៃទី ៣០ ខែ មករា ឆ្នាំ ២០២០ បន្ទាប់ពីពលរដ្ឋនិង អាជ្ញាធរឃុំឈ្នួរមានជ័យបានប្រឹងប្រែងការពារ និងអភិរក្សធនធាន ត្រី សត្វស្លាប និងជីវចម្រុះដ៏សំបូរបែបក្នុងតំបន់នោះបានដោយសុវត្ថិភាពអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមកនេះ។
លោក ប៊ុន និយាយថា៖ «នៅពេលនេះ យើងចង់ស្វែងរកដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ដើម្បីប្រែក្លាយតំបន់នេះទៅជាតំបន់បេតិកភណ្ឌទេសចរណ៍ធម្មជាតិមួយដ៏ទាក់ទាញសម្រាប់ជាប្រយោជន៍នៅក្នុងសហគមន៍មូលដ្ឋានរបស់យើងខ្ញុំទៅថ្ងៃអនាគត»។
បើតាមលោក ប៊ុន តំបន់ការពារធម្មជាតិរហាលកេះអាវៀនបានបែងចែកជា ២ ផ្នែកក្នុងនោះ ១ ផ្នែកជាបឹងអភិរក្សត្រីពូជមានទំហំ ៥ ហិកតា នឹងមានទឹកមិនចេះរីងស្ងួតទោះក្នុងរដូវប្រាំងក្ដៅហួតហែងយ៉ាងណាក្តី។ ចំណែកមួយផ្នែកទៀតជាព្រៃលិចទឹកក្នុងរដូវវស្សា គ្របដណ្ដប់លើផ្ទៃដីប្រមាណ ២៣ ហិកតា និងសម្បូរទៅដោយសត្វស្លាបជាច្រើនប្រភេទរស់នៅ ពិសេសនៅក្នុងចន្លោះខែកញ្ញាដល់ខែកុម្ភៈដែលជារដូវបង្កាត់ពូជ និងពងកូន។
កាលពីអំឡុងឆ្នាំ ២០១៦ តំបន់នេះមិនសម្បូរត្រី និងសត្វស្លាបរស់នៅនោះទេព្រោះមានប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនបាននាំគ្នាបរបាញ់ ដាក់អន្ទាក់សត្វព្រៃ និងបូម បាចចាប់ត្រីដោយមិនខ្វល់អំពីការបាត់បង់ធនធានធម្មជាតិ។ ប៉ុន្តែនៅដើមឆ្នាំ ២០១៧ បន្ទាប់ពីមន្ត្រីជំនាញខណ្ឌរដ្ឋបាលជលខេត្ត ចុះផ្សព្វផ្សាយស្ដីពីច្បាប់ជលផល និងពន្យល់ណែនាំអំពីកាតព្វកិច្ចនៃការចូលរួមការទទួលខុសត្រូវរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនិង អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក្នុងកិច្ចការពារធនធានធម្មជាតិរួចមក លោក ប៊ុន បានបង្កើតគណៈកម្មការ ការពារនិងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិរហាលកេះអាវៀន ដោយមានតំណាងប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៧ នាក់ជាសមាជិក។ គណៈកម្មការនេះមានតួនាទីចុះល្បាតការពារ និងអភិរក្សតំបន់រហាលកេះអាវៀន។
លោក ប៊ុន បន្តថា ដោយសារគ្មានជំនួយគាំទ្រជាថវិកា និងស្បៀងអាហារ សមាជិកគណៈកម្មការស្ទើរតែទាំងអស់បាននាំគ្នាលាឈប់ពីការងារ លើកលែងតែសមាជិកម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ គឺលោក ស្រី ភ័ក្ត្រ ដែលទ្រាំតស៊ូនៅក្នុងកិច្ចការងារនេះជាមួយនឹងរូបលោកដោយផ្ទាល់។
លោកថ្លែងថា៖ «ទោះជាបែបនេះក្ដី កិច្ចប្រឹងប្រឹងរបស់យើងខ្ញុំ នាប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះមិនឥតប្រយោជន៍នោះទេគឺយើងបានរក្សាបឹង រក្សាព្រៃដ៏សម្បូរត្រី និងសត្វស្លាបនៅក្នុងតំបន់នេះរហូតដល់បានការទទួលស្គាល់ពីអាជ្ញាធរខេត្ត»។
ជាមួយគ្នានេះលោក ស្រី ភ័ក្ត្រ ដែលបានស្ម័គ្រចិត្តទៅសង់កូនខ្ទម ១ រស់នៅក្នុងព្រៃតែម្នាក់ឯង ដើម្បីការពារ និងអភិរក្ស ធនធានត្រី និងសត្វស្លាបក្នុងតំបន់រហាលកេះអាវៀនដោយមិនខ្វល់អំពីការនឿយហត់ និងបញ្ហាប្រឈមដល់សុខភាពបានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ ថា ការងារការពារ និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិនេះ គឺទាមទារការតស៊ូអត់ធ្មត់ និងក្ដីស្រឡាញ់ជ្រាលជ្រៅបំផុត ព្រោះកិច្ចការងារនេះវាមានបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនរួមទាំងសុខភាព និងសន្តិសុខផ្ទាល់ខ្លួនផងដែរ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំមិនមានចំណេះដឹងជ្រៅជ្រះ ដើម្បីបម្រើការងារសង្គមឱ្យបានជាដុំកំភួននោះទេ ប៉ុន្តែខ្ញុំបានធ្វើកិច្ចការងារជាអ្នកការពារ និងអភិរក្សត្រីពូជ និងសត្វស្លាបនៅទីនេះ គឺជាមោទនភាពដ៏ធំបំផុតសម្រាប់ខ្ញុំនិងក្រុមគ្រួសារ»។
ចំណែកលោក សំ ជំនិត អនុប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ទទួលបន្ទុកអភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍ដែលបានចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅក្នុងតំបន់នេះចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៧ មកនោះបានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ ថា ត្រី និងសត្វស្លាបបានកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ដោយនៅឆ្នាំ ២០២១ នេះលោកប៉ាន់ប្រមាណថា តំបន់ការពារធម្មជាតិរហាលកេះអាវៀនមានត្រីចម្រុះប្រភេទរាប់សិបតោន និងមានសត្វស្លាបរាប់សែនក្បាលទៀតរស់នៅ។ សត្វស្លាបទាំងនោះមានដូចជា មាន់ទឹក មាន់ទោ ក្រសារ កុក ខ្វែក ប្រវឹក ទាព្រៃ...និងសត្វទោម។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងរីករាយណាស់នៅពេលឃើញប្រជាពលរដ្ឋ និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានចេះរួមគ្នាការពារ និងអភិរក្សតំបន់ទេសភាពនេះបានល្អ។ ទៅថ្ងៃអនាគត តំបន់នេះអាចអភិវឌ្ឍប្រែក្លាយជារមណីយដ្ឋានអេកូទេសចរណ៍»។
យ៉ាងណាក៏ដោយនៅពេលនេះទេសចរណ៍ជាតិ និងអន្តរជាតិតិចតួចណាស់ ដែលបានស្គាល់ និងទស្សានាតំបន់ការពារធម្មជាតិរហាលកេះអាវៀនដោយសារតំបន់នោះលិចទឹកក្នុងរដូវវស្សាហើយក្នុងរដូវប្រាំងផ្លូវមានភាពជង្ហុកខ្លាំងពិបាកបើកបរ។
ជុំវិញករណីនេះលោក ឃូ ពៅ អភិបាលស្រុកព្រះនេត្រព្រះបានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ ថា នៅពេលនេះលោកកំពុងស្វះស្វែងរកដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នៅក្នុងតំបន់នេះ ដើម្បីលើកកម្ពស់ជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលបានប្រឹងប្រែងការពារ និងអភិរក្សតំបន់ទេសភាពមួយនេះចាប់តាំងពីដើមរៀងមក។ លោកថ្លែងថា៖ «នៅពេលនេះយើងកំពុងសាងសង់ផ្លូវ ១ ខ្សែចូលទៅក្នុងតំបន់នោះ និងរៀបចំទីតាំងសម្រាប់ការទស្សនាកម្សាន្តរបស់ភ្ញៀវទេសចរ»។
បើតាមលោក ពៅ ផ្លូវដែលកំពុងសាងសង់នោះបានសម្រេចប្រមាណ ៨០ ភាគរយហើយ។ ថវិកាសាងសង់ផ្លូវនេះជាថវិកាអភិវឌ្ឍមូលដ្ឋានរបស់រដ្ឋបាលស្រុកព្រះនេត្រព្រះ តាមរយៈការចូលរួមឧត្ថម្ភរបស់សប្បុរសជននានា។ លោកសង្ឃឹមថា អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងវិស័យឯកជននឹងចូលរួមជាដៃគូនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងតំបន់នេះ ដើម្បីលើកស្ទួយជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ៕