ក្រចេះ: ពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងភូមិចំនួន ៤ នៃឃុំគោលាប់ ស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះ មានដូចជា ភូមិបន្ទាយ ភូមិសំរិទ្ធ ភូមិកំបោរ និងភូមិគោលាប់បាននាំគ្នាធ្វើរូបទីងមោងដាក់នៅតាមមុខផ្ទះដើម្បីបណ្ដេញខ្មោច ព្រាយ បិសាច និងដើម្បីកម្ចាត់ជំងឺអាសន្នរោគ តាមបែបអបីជំនឿ បន្ទាប់ពីមានមនុស្សនិងសត្វក្នុងភូមិបានឈឺច្រើនខុសពីធម្មតា ស្របពេលដែលមន្ត្រីសុខាភិបាលចុះអប់រំសុខភាពនៅថ្ងៃនេះ។
អ្នកស្រី យីន ស្រុីន ពលរដ្ឋរស់នៅភូមិគោលាប់បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ថា ការធ្វើរូបទីងមោងដាក់នៅមុខផ្ទះបែបនេះគឺជាទំនៀមទម្លាប់ដែលអ្នកភូមិតែងធ្វើឡើងស្ទើររៀងរាល់ឆ្នាំ នៅពេលមានមនុស្សក្នុងភូមិធ្លាក់ខ្លួនឈឺច្រើនខុសពីធម្មតាហើយពួកគេតែងសង្ស័យថា វាអាចជាជំងឺអាសន្នរោគរាតត្បាត ដោយសារ ខ្មោច ព្រាយបិសាច។
អ្នកស្រីថា៖ «ឆ្នាំណាដែលឈឺច្រើនទើបធ្វើ ហើយឆ្នាំនេះឈឺច្រើន និងឈឺប្លែកៗច្រើន អ៊ីចឹង! គាត់ខ្លាច ក៏ដាក់ទីងមោងតាមភូមិដើម្បីការពារតាមអបីជំនឿ។ ក្នុង ១ ផ្ទះមានអ្នកឈឺ ៣-៤ នាក់ ឯណោះ ដល់អ៊ីចឹងប្លែក ហើយក៏ដាក់រូបអ៊ីចឹងទៅ»។
ប៉ុន្តែលោក ឈុន ស្រស់ អ្នកភូមិគោលាប់ម្នាក់ទៀតបានប្រាប់ថា ថ្វីដ្បិតក្នុងគ្រួសារលោកហាក់ប្លែកដោយសារមានកូន និងចៅត្រូវធ្លាក់ខ្លួនដោយសារជំងឺគ្រុនក្ដៅ រាករូស និងរលាកបំពង់ដង្ហើមក្ដី ប៉ុន្តែលោកមិនបានធ្វើរូបទីងមោងដាក់នៅផ្ទះឡើយ ព្រោះលោកជឿថាការកើតជំងឺទាំងនេះ គឺបណ្ដាលមកពីអាកាសធាតុឆ្នាំនេះក្ដៅខ្លាំងពេក។
លោកថា៖ «ខ្ញុំថាមិនឱ្យដាក់ទេព្រោះចៀសពីពេទ្យមិនរួចទេ ប៉ុន្តែអាកូនខ្ញុំវាឃើញគេដាក់ វាទារដាក់ដែរ។ ការដាក់ហ្នឹងគឺតាមមនុស្សចាស់ៗនៅក្នុងភូមិ។ អ្នកភូមិឈឺច្រើនណាស់ អ្នកខ្លះគ្រុនឈាម ហើយអាខ្លះរាកអាចម៍ក៏ថាអាសន្នរោគដែរ តាមពិតស៊ីចំណីខុសសោះ»។
បើតាមលោក ឈុន ស្រស់ គិតមកទល់ពេលនេះនៅឃុំគោលាប់នៅតែបន្តរងនូវអាកាសធាតុក្ដៅខ្លាំងនិងពុំទាន់មានការធ្លាក់ភ្លៀងកក់ខែនៅឡើយទេ ព្រោះលោកថា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ចាប់ផ្ដើមពីខែ ៥ ទៅ គឺតែងមានទឹកភ្លៀងធ្លាក់ជាបណ្ដើរៗ ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋអាចភ្ជួររាស់ធ្វើស្រែចម្ការបានខ្លះហើយ។
ពលរដ្ឋនៅឃុំគោលាប់បានបញ្ជាក់ទៀតថា ពួកគាត់បានយកចំប៉ើងមកចងនឹងឈើឆ្កាងរួចស្លៀកពាក់ខោអាវចាស់ៗដើម្បីឱ្យដូចរូបរាងមនុស្សរួចយកទៅតាំងនៅតាមមុខផ្ទះ រីឯអ្នកខ្លះទៀតបានគូររូបយក្សនៅតាមជញ្ជាំងផ្ទះនិងតាមជញ្ជាំងរបង។
លោក ឈុំ ឈូយ មេឃុំគោលាប់បានលើកឡើងថា ពលរដ្ឋដាក់រូបទីងមោងនេះគឺចាប់ផ្ដើមនៅក្រោយពេលចូលឆ្នាំ និងមានតែនៅក្នុងឃុំរបស់លោកមួយប៉ុណ្ណោះ។ លោកបន្តថា ការធ្វើបែបនេះនៅពេលមានមនុស្សនិងសត្វក្នុងភូមិនីមួយៗធ្លាក់ខ្លួនឈឺច្រើន ហើយកាលពី ពេលថ្មីៗនេះបានធ្វើឱ្យកុមារីអាយុប្រហែល ១០ ឆ្នាំម្នាក់ស្លាប់ដោយជំងឺគ្រុនឈាមនិងសត្វគោចំនួនជាង ១០ ក្បាលទៀតក៏បានងាប់ដោយមិនដឹងមូលហេតុដែរ។
លោកថា៖ «ទឹកមានគ្រប់គ្រាន់ ពួកខ្ញុំប្រើប្រាស់ទឹកស្អាតដែលតមកពីខេត្ត ហើយគោខ្លះគេឱ្យផឹកទឹកពាង ទឹកអណ្ដូង និងទឹកស្រះជាដើមព្រោះទឹកស្រះហ្នឹងក៏មិនទាន់រីងអស់រហូតគ្មានទឹកប្រើប្រាស់នោះដែរ ប៉ុន្តែដោយសារក្ដៅខ្លាំង វាធ្វើឱ្យសត្វគោហ្នឹងតឹងពោះហើយឈឺតែ ១ ថ្ងៃក៏ងាប់ហើមស្អុយតែម្ដង»។
បច្ចុប្បន្នពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងឃុំគោលាប់មិនទាន់មានមណ្ឌលសុខភាពប្រចាំឃុំរបស់ពួកគាត់នៅឡើយទេ ដោយពួកគាត់ត្រូវទៅរកសេវាសុខាភិបាលពីមណ្ឌលសុខភាពចង្ក្រង់ដែលស្ថិតនៅឃុំផ្សេងទៀត។
លោកស្រី អ៊ុក សាមីន ប្រធានមណ្ឌលសុខភាពឃុំចង្ក្រង់បានប្រាប់ថា លោកស្រីពុំបានដឹងអំពីពលរដ្ឋនៅឃុំគោលាប់នាំគ្នាដាក់រូបទីងមោងដើម្បីបណ្ដេញជំងឺអាសន្នរោគឡើយ ហើយក៏ពុំបានដឹងថា ពលរដ្ឋធ្លាក់ខ្លួនឈឺច្រើនពីជំងឺនោះដែរ។ លោកស្រីបន្ថែមថា សម្រាប់ឆ្នាំ ២០១៩ នេះ ខាងមណ្ឌលសុខភាពពុំទាន់បានចុះទៅអប់រំពីបញ្ហាសុខភាពទៅដល់ពលរដ្ឋក្នុងឃុំគោលាប់នៅឡើយទេ។
លោកស្រីថា៖ «ការចុះទៅអប់រំសុខភាពហ្នឹងគឺចាប់ផ្ដើមនៅខែ ៥ ថ្ងៃទី ៦ ឧសភានេះ គឺជាបេសកកម្មចុះចាក់វ៉ាក់សាំងផង និងអប់រំផង ដើម្បីការពារសុខភាពនៅពេលអាកាសធាតុក្ដៅ ការពារជំងឺរាក អប់រំពីអនាម័យ និងការថែទាំសុខភាព»៕