ភ្នំពេញៈ សមាជិកព្រឹទ្ធសភាគ្រោងជួបប្រជុំនៅថ្ងៃនេះដើម្បីពិភាក្សា និងអនុម័តលើសេចក្ដីស្នើច្បាប់វិសោធនកម្មមាត្រា ៤៥ ថ្មី (ស្ទួន) នៃច្បាប់គណបក្សនយោបាយដែលរដ្ឋសភាបានអនុម័តកាលពីថ្ងៃទី ១៣ ខែធ្នូកន្លងមកនេះហើយក៏ជាសញ្ញានៃការបើកផ្លូវដល់អ្នកនយោបាយនៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានតុលាការកំពូលហាមឃាត់សិទ្ធិធ្វើសកម្មភាពនយោបាយមានឱកាសស្នើសុំនីតិសម្បទាឡើងវិញ។
ការសម្រេចបើកប្រជុំពិភាក្សាលើសេចក្ដីស្នើវិសោធនកម្មនេះបានធ្វើឡើងកាលពីម្សិលមិញក្រោយពីសមាជិកគណៈកម្មាធិការអចិន្រៃ្តយ៍ព្រឹទ្ធសភាបានពិនិត្យ និងពិភាក្សាលើសេចក្ដីស្នើច្បាប់នេះ។
លោក ម៉ម ប៊ុននាង អ្នកនាំពាក្យព្រឹទ្ធសភាបានថ្លែងក្រោយកិច្ចប្រជុំអចិន្រៃ្តយ៍ថាវិសោធនកម្មត្រង់មាត្រា ៤៥ ថ្មី (ស្ទួន) នៃច្បាប់គណបក្សនយោបាយនឹងបើកផ្លូវឲ្យអ្នកនយោបាយអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិណាដែលបានអនុវត្តតាមសាលក្រមតុលាការកំពូលឲ្យមានសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញ ហើយបន្ទាប់មកគណៈកម្មាធិការនីតិកម្មបានពិនិត្យឃើញថា ខ្លឹមសារច្បាប់នៃការធ្វើវិសោធនកម្មនេះស្របតាមច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
លោក ម៉ម ប៊ុននាង ថ្លែងថាការវិសោធនកម្មនេះគឺបើកផ្លូវឲ្យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃអាចដាក់សំណើទៅនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហើយនាយករដ្ឋមន្ត្រីដាក់សំណើនេះបន្តថ្វាយទៅព្រះមហាក្សត្រ ដើម្បីស្នើសុំដកបម្រាមនយោបាយពីអ្នកនយោបាយណាម្នាក់ដែលបានគោរពសាលក្រមដោយមិនបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍ជាតិ និងប៉ះពាល់គោលការណ៍នីតិរដ្ឋ និងសន្តិសុខជាតិ។
លោក ប៊ុននាង បានថ្លែងថា៖ «វិសោធនកម្មច្បាប់នេះធ្វើឡើងដើម្បីពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងលើកកម្ពស់ការបង្រួបបង្រួមជាតិ។ យើងបានពិនិត្យការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់នេះហើយគឺ វាស្របតាមមាត្រាទី ៨ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ហើយយើងបានពិនិត្យលើទម្រង់ច្បាប់ និងគតិច្បាប់ហើយនិងខ្លឹមសារច្បាប់ វាប្រទាក់ក្រឡាគ្នាហើយគឺមិនមានអ្វីដែលប៉ះពាល់ដល់ច្បាប់ រដ្ឋធម្មនុញ្ញនោះទេ»។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងនឹងប្រជុំពិភាក្សា និងអនុម័តតែម្តងដើម្បីដាក់ជូនក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ និងទៅព្រះមហាក្សត្រ ដើម្បីលោកឡាយព្រះហស្តលេខា។ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនឹងពិនិត្យថា តើច្បាប់នេះធម្មនុញ្ញភាពដែរឬអត់ហើយ បើក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញមើលឃើញថាស្របដូចគណៈកម្មាធិការនីតិកម្មបានលើកឡើងក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនឹងអនុម័តហើយ និងបញ្ជូនទៅព្រះមហាក្សត្រ»។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយលោក ម៉ម ប៊ុននាង បានបដិសេធទៅលើការធ្វើអត្ថាធិប្បាយនានាដែលក្រុមប្រឆាំងចោទថាច្បាប់នេះធ្វើឡើងដើម្បីបំបែកក្រុមអ្នកនយោបាយនៃអតីតគណបក្សប្រឆាំង។
លោក ប៊ុននាង ថ្លែងថា៖ «អ្វីដែលយើងបានធ្វើគឺយើងអត់ចាប់អារម្មណ៍ពីអ្នកដែលចេះតែនិយាយហើយមិនបានធ្វើ។ អ្វីដែលយើងបានធ្វើគឺគិតអំពីច្បាប់ និងនីតិរដ្ឋ និងការផ្សះផ្សា និងបង្រួបបង្រួមជាតិដូច្នេះចំពោះបុគ្គលមួយចំនួនដែលយល់យ៉ាងនេះគឺជាបុគ្គលដែលមិនគោរពច្បាប់ហើយគាត់ចេះតែប្រឆាំងទោះយើងខិតខំធ្វើល្អយ៉ាងម៉េចក៏គាត់នៅតែមិនទទួលយក ហើយថាមិនត្រូវដែរ ដោយពួកគេមានទស្សនៈប្រឆាំងហើយជាអ្នកប្រឆាំងស្រាប់»។
បច្ចុប្បន្នមានអតីតមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ១១៨ នាក់ត្រូវបានតុលាការកំពូលដាក់បម្រាមមិនឲ្យធ្វើនយោបាយ ៥ ឆ្នាំជាមួយនឹងការរំលាយគណបក្សចោលកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៧ និងលោក កឹម សុខា ប្រធានអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវបានចាប់ខ្លួនលើសំណុំរឿង «ក្បត់ជាតិ»។
លោក សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងនិរទេសខ្លួនដោយខ្លួនឯងហើយត្រូវបានជ្រើសរើសជាប្រធានស្ដីទីនៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានសរសេរក្នុងលិខិតជាភាសាអង់គ្លេសកាលពីថ្ងៃទី ២១ ខែធ្នូដោយបានហៅរាជរដ្ឋាភិបាលថាជារដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញកំពុងតែព្យាយាមបង្ហាញពីសញ្ញានៃការផ្លាស់ប្ដូរគោលនយោបាយផ្ដាច់ការដោយសារតែសម្ពាធអន្តរជាតិ។
លោក រង្ស៊ី សរសេរថា៖ «លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏ដូចយើងទាំងអស់គ្នាដឹងច្បាស់ថា ការផ្ដល់នីតិសម្បទាឲ្យមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទាំង ១១៨ រូបនៅក្នុងលក្ខខណ្ឌបច្ចុប្បន្នមិនមានអត្ថន័យអ្វីទាល់តែសោះនៅខណៈដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិស្ថិតក្នុងបម្រាមហើយប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក កឹម សុខា ក៏កំពុងជាប់ឃុំក្នុងផ្ទះហើយសិទ្ធិសេរីភាពរបស់លោកក៏ត្រូវបានដកចេញផងដែរនោះ។ ប្រសិនបើពួកគេចង់បង្ហាញភាពស្មោះត្រង់ចំពោះពួកគេផ្ទាល់នោះ តើមន្ត្រីទាំង ១១៨ រូបដែលជាសហការីរបស់លោក កឹម សុខា អាចទទួលយកសិទ្ធិនយោបាយរបស់ពួកគេវិញ ទាំងដោយគ្មានគណបក្ស និងប្រធានគណបក្សឬ?»។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយលោក រង្ស៊ី សរសេរថាសញ្ញាទាំងនេះអាចគ្រាន់តែជាការបំភាន់ភ្នែកដូចជាក្នុងសេចក្ដីប្រកាសរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៃការផ្ដល់នីតិសម្បទាជូនដល់អតីតសមាជិកគណបក្សប្រឆាំងមួយចំនួន។ តាមពិត បើតាមរយៈវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយថ្មីៗនេះ មន្ត្រីសមាជិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទាំង ១១៨ រូបដែលជាប់បម្រាមនយោបាយ ខណៈពេលដែលគណបក្សរបស់ពួកគេត្រូវបានសម្រេចរំលាយកាលពីថ្ងៃទី ១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៧ អាចទទួលបានសិទ្ធិនយោបាយវិញប្រសិនបើពួកគេធ្វើសំណើទៅកាន់រដ្ឋាភិបាល។
លោក គង់ គាំ អតីតមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានស្វាគមន៍ចំពោះព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាដែលនឹងអនុម័តមាត្រា ៤៥ ថ្មី (ស្ទួន) នៃវិសោធនកម្មច្បាប់គណបក្សនយោបាយដែលអនុញ្ញាតឲ្យរូបលោក និង គង់ បូរ៉ា ដែលត្រូវបានតុលាការសម្រេចហាមឃាត់ការធ្វើសកម្មភាពនយោបាយអាចទទួលបាននូវសិទ្ធិដើម្បីធ្វើនយោបាយឡើងវិញ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំរីករាយណាស់ពេលទទួលបានព័ត៌មាននេះដោយសារច្បាប់នេះនឹងអនុញ្ញាតឲ្យខ្ញុំបានធ្វើនយោបាយឡើងវិញ។ ខ្ញុំហើយនិង គង់ បូរ៉ា នឹងដាក់ពាក្យស្នើសុំទៅសម្តេច ក្រឡាហោម ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃភ្លាមៗនៅពេលពេលព្រះមហាក្សត្រឡាយព្រះហស្តលើច្បាប់ និងពេលដែលច្បាប់នេះចូលជាធរមាន»។
លោក គង់ គាំ អតីតមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានស្វាគមន៍ចំពោះព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាដែលនឹងអនុម័តមាត្រា ៤៥ ថ្មី (ស្ទួន) នៃវិសោធនកម្មច្បាប់គណបក្សនយោបាយដែលអនុញ្ញាតឲ្យរូបលោក និងកូនប្រុសរបស់លោកគឺ គង់ បូរ៉ា ដែលត្រូវបានតុលាការសម្រេចហាមឃាត់ការធ្វើសកម្មភាពនយោបាយអាចទទួលបាននូវសិទ្ធិ ដើម្បីធ្វើនយោបាយឡើងវិញ។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយលោក មាស នី លោក អ៊ូ វីរៈ និងលោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា អ្នកវិភាគដែលតែងតែធ្វើអត្ថាធិប្បាយទៅលើបញ្ហានយោបាយ និងបញ្ហាសង្គមនៅក្នុងប្រទេសមិនអាចទាក់ទងបានទេកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ៕