.jpg)
កាស៊ីណូនៅខេត្តព្រះសីហនុ។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ ព្រះមហាក្សត្របានប្រកាសឱ្យប្រើច្បាប់ស្ដីពីការគ្រប់គ្រងល្បែងពាណិជ្ជកម្ម ដើម្បីចូលរួមចំណែកជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច លើកកម្ពស់វិស័យទេសចរណ៍ និងបង្កើតការងារសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ និងបានកំណត់ច្បាស់លាស់អំពីការគ្រប់គ្រង និងទប់ស្កាត់បទល្មើសសម្អាតប្រាក់ និងអំពើពុករលួយ។
ច្បាប់ស្ដីពីការគ្រប់គ្រងល្បែងពាណិជ្ជកម្មត្រូវបានព្រះករុណាសម្ដេចព្រះបរមនាថនរោត្តម សីហមុនី ប្រកាសដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់កាលពីថ្ងៃទី ១៤ ខែវិច្ឆិកា បន្ទាប់ពីច្បាប់នេះត្រូវបានរដ្ឋសភាអនុម័តកាលពីថ្ងៃទី ៥ ខែតុលា និងបន្ទាប់មកព្រឹទ្ធសភាបានពិនិត្យចប់សព្វគ្រប់កាលពីថ្ងៃទី ២៦ ខែតុលា កន្លងទៅ។ ច្បាប់នេះមានចំនួន ១២ ជំពូក និង ៩៧ មាត្រា។
មាត្រា ១ នៃច្បាប់នេះចែងថា ច្បាប់នេះមានគោលបំណងធានាការគ្រប់គ្រងមណ្ឌលល្បែងពាណិជ្ជកម្មសមាហរ័ណ និងល្បែងពាណិជ្ជកម្ម ដើម្បីរួមចំណែកជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច លើកកម្ពស់វិស័យទេសចរណ៍ បង្កើតការងារ ប្រមូលចំណូល រក្សាសុវត្ថិភាព និងសន្តិសុខសង្គម។
មាត្រាដដែលចែងថា ច្បាប់នេះកំណត់សមត្ថកិច្ច វិធាន និងនីតិវិធីសម្រាប់គ្រប់គ្រងមណ្ឌលល្បែងពាណិជ្ជកម្មសមាហរ័ណ និងល្បែងពាណិជ្ជកម្មសិទ្ធិ និងកាតព្វកិច្ចរបស់រូបវន្តបុគ្គល និងនីតិបុគ្គលក្នុងការធ្វើប្រតិបត្តិការដោយផ្ទាល់ ឬចូលរួមនៅក្នុងល្បែងពាណិជ្ជកម្ម និងកំណត់សិទ្ធិជាម្ចាស់លើមណ្ឌលល្បែងពាណិជ្ជកម្ម សមាហរ័ណ និងលើគ្រឹះស្ថានល្បែងពាណិជ្ជកម្មព្រមទាំងបង្កើតស្តង់ដាមណ្ឌលល្បែងពាណិជ្ជកម្មសមាហរ័ណ និងល្បែងពាណិជ្ជកម្មនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
បើតាមមាត្រា ៤ ល្បែងពាណិជ្ជកម្មនេះត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយគណៈកម្មការគ្រប់គ្រងល្បែងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាដែលមានសមត្ថកិច្ចស្នើឡើងនូវគោលនយោបាយ ចេញបទប្បញ្ញត្តិ គ្រប់គ្រង ត្រួតពិនិត្យ ផ្ដល់អាជ្ញាប័ណ្ណ ប្រមូលចំណូល និងចាត់វិធានការចាំបាច់ទាំងឡាយណាពាក់ព័ន្ធនឹងការគ្រប់គ្រងមណ្ឌលល្បែងពាណិជ្ជកម្មសមាហរ័ណ និងល្បែងពាណិជ្ជកម្ម។ គណៈកម្មការនេះមានសមាសភាព ១១ រូបដឹកនាំដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ និងរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃ ១ រូបជាអនុប្រធាន។
មាត្រា ៥៤ បរិយាយអំពីកិច្ចការទប់ស្កាត់ការសម្អាតប្រាក់ដោយចែងថា ប្រតិបត្តិករល្បែងពាណិជ្ជកម្មត្រូវមានកាតព្វកិច្ចត្រួតពិនិត្យផ្ទៃក្នុងដូចជាការប្រឆាំងការសម្អាតប្រាក់ និងហិរញ្ញប្បទានភេរវកម្ម, ការប្រឆាំងអំពើស៊ីសំណូក និងអំពើពុករលួយ ការរក្សាសុវត្ថិភាពចំពោះចំណូលពីល្បែង និងការត្រួតពិនិត្យការចូលទៅក្នុងកន្លែងហាមឃាត់។ ប្រតិបត្តិករក៏ត្រូវរក្សាបញ្ជីគណនេយ្យ និងកំណត់ត្រា និងកាតព្វកិច្ចផ្តល់របាយការណ៍សវនកម្មផ្ទៃក្នុង និងកាតព្វកិច្ចអនុលោមភាព។
ចំណែកមាត្រា ៥៥ ចែងថា៖ «ប្រតិបត្តិករល្បែងពាណិជ្ជកម្មត្រូវមាន និងរក្សាកិច្ចបញ្ជិកាគណនេយ្យ អនុលោមតាមបទដ្ឋានគណនេយ្យជាធរមានដែលបង្ហាញអំពីប្រតិបត្តិការ និងស្ថានភាពហិរញ្ញវត្ថុនៃប្រតិបត្តិការល្បែងពាណិជ្ជកម្មរបស់ខ្លួន។ កិច្ចបញ្ជិកាគណនេយ្យត្រូវធានាថា ការរៀបចំរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុត្រូវបានធ្វើដោយត្រឹមត្រូវ និងតាមពេលវេលាកំណត់ និងបង្កលក្ខណៈដល់ការត្រួតពិនិត្យ ការស៊ើបអង្កេត និងការធ្វើសវនកម្មលើរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព»។
ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅដោយរួមទាំងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ អ្នករាជការសាធារណៈ និងពលរដ្ឋទទួលអាណត្តិដោយការបោះឆ្នោតត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យចូលលេងក្នុងកាស៊ីណូ ឬគ្រឹះស្ថានល្បែងពាណិជ្ជកម្ម។ នេះបើតាមមាត្រា ៦៨។
គណៈកម្មការគ្រប់គ្រងល្បែងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាមានសិទ្ធិត្រួតពិនិត្យនូវបរិក្ខារ និងខ្សែអាត់សំឡេង និងវីដេអូនៃឧបករណ៍សុវត្ថិភាពដែលបំពាក់ក្នុងកាស៊ីណូ ឬគ្រឹះស្ថានល្បែងពាណិជ្ជកម្ម។ រាល់ម៉ាស៊ីនដកប្រាក់ស្វ័យប្រវត្តិ ឬ អេធីអឹម ត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យមាននៅកាស៊ីណូ និងគ្រឹះស្ថានល្បែងពាណិជ្ជកម្ម។ នេះបើតាមមាត្រា ៨០។
លោក ហុង វណ្ណៈ អ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានថ្លែងពីម្សិលមិញថា ប្រទេសភាគច្រើននៅលើពិភពលោកមានកាស៊ីណូ ឬមានល្បែងពាណិជ្ជកម្មសមាហរ័ណ។ វាជាផ្នែកតូចមួយក្នុងការជំរុញដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ ដែលកាត់បន្ថយការនាំចេញប្រាក់ចេញទៅក្រៅប្រទេស ប៉ុន្តែទាក់ទាញប្រាក់ពីក្រៅប្រទេសមកវិញ។
ការអនុញ្ញាតឱ្យមានល្បែងពាណិជ្ជកម្មមានផលវិជ្ជមានច្រើនគឺធ្វើឱ្យរដ្ឋទទួលបានចំណូលពីការបង់ប្រាក់ពន្ធរបស់កាស៊ីណូ និងពីមណ្ឌលកម្សាន្តទាំងនោះព្រមទាំងបង្កើតការងារសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ។ វាក៏ជំរុញដល់វិស័យកសិកម្មផងដែរ តាមរយៈការផ្គត់ផ្គង់ផលិតផលកសិកម្មទៅដល់កាស៊ីណូ និងគ្រឹះស្ថានល្បែងពាណិជ្ជកម្មទាំងនោះ និងធ្វើឱ្យតម្លៃអចលនទ្រព្យក្បែរកាស៊ីណូមានការកើនឡើង។
លោកថា វិស័យល្បែងពាណិជ្ជកម្មនេះក៏មានចំណុចអវិជ្ជមានដែរ ដែលតម្រូវឱ្យរដ្ឋាភិបាលអនុញ្ញាតឱ្យតែជនបរទេសប៉ុណ្ណោះអាចចូលលេងបាន ដើម្បីចៀសវាងស្ថានភាពវឹកវរក្នុងសង្គមកើតចេញពីការចាញ់ល្បែង។
លោកថ្លែងថា៖ «និយាយជារួម យើងមើលឃើញថា ផលចំណេញវាមានច្រើនជាង បើសិនជាយើងគ្រប់គ្រងវិស័យហ្នឹងបាន។ បើសិនជាយើងគ្រប់គ្រងមិនបានទេ ផលអវិជ្ជមានក៏វាមានដែរ។ អ៊ីចឹងហើយបានជាប្រទេសគេមួយចំនួន គេមានគោលនយោបាយផ្សេងៗដូចជាគេបង្កើតក្នុងចំនួនជាក់លាក់នៅកន្លែងណាមួយដូចនៅកម្ពុជា យើងកំណត់ឱ្យមាននៅតាមព្រំដែន ឬនៅភ្នំពេញត្រូវមានប៉ុន្មានកន្លែង ដែលនេះក៏ជាវិធីសាស្ត្រក្នុងការគ្រប់គ្រងដែរ»៕
