.jpg)
លោក កឹម សុខា នៅក្នុងផ្ទះរបស់លោក ក្នុងខណ្ឌទួលគោក កាលពីឆ្នាំ ២០១៦។ ភ្នំពេញ ប៉ុសិ៍្ត
ភ្នំពេញៈ លោកស្រី Federica Mogherini មន្ត្រីគណៈកម្មការសហភាពអឺរ៉ុប (EC) ទទួលបន្ទុកកិច្ចការបរទេស និងគោលនយោបាយសន្តិសុខបានលើកឡើងជាដដែលៗទាមទារឲ្យមានការដោះលែងលោក កឹម សុខា អតីតប្រធាន CNRP និងបានអំពាវនាវឲ្យកម្ពុជាចាត់វិធានការចាំបាច់ដើម្បីធានាថា ការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវបានកែប្រែត្រឡប់ទៅរកភាពដើមវិញ ប៉ុន្តែមន្ត្រីកម្ពុជាថាវាមិនអាចទេខណៈប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋកំពុងដំណើរការទៅមុខ។ នេះបើតាមការឆ្លើយរបស់លោកស្រីពីថ្ងៃទី ៣ ខែកក្កដា ទៅនឹងសំណួររបស់សភាអឺរ៉ុបដែលត្រូវបានឃើញដោយភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កាលពីថ្ងៃពុធ។
ការសន្និដ្ឋានថ្ងៃទី ២៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៨ ដែលត្រូវបានអនុម័តដោយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសហភាពអឺរ៉ុប បានឲ្យដឹងថា ក្រុមប្រឹក្សាអាចនឹងពិចារណា «វិធានការគោលដៅជាក់លាក់» ប្រសិនបើស្ថានភាពនយោបាយមិនមានលក្ខណៈប្រសើរឡើង។
លោកស្រី Mogherini បានថ្លែងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់លោកស្រីថា៖ «ក្រុមប្រឹក្សាក៏បានចែងផងដែរថា ដោយមើលឃើញស្ថានភាពនាពេលថ្មីៗ ក្រុមប្រឹក្សាអាចនឹងពិចារណាវិធានការគោលដៅជាក់លាក់ ប្រសិនបើស្ថានភាពមិនមានលក្ខណៈប្រសើរឡើង។ ពេលវេលាសម្រាប់ការអនុម័តវិធានការគោលដៅណាមួយនឹងអាស្រ័យទៅលើលទ្ធផលនៃការពិភាក្សានៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សា»។
លោកកឹម សុខា ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីខែកញ្ញា ដោយចោទពីបទក្បត់ជាតិដោយផ្អែកលើសុន្ទរកថាដែល លោកបានថ្លែងកាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុននៅប្រទេសអូស្ត្រាលី ក្នុងនោះលោកបានប្រាប់ទៅអ្នកគាំទ្រថា លោកបានទទួលជំនួយពីអាមេរិកនៅក្នុងការធ្វើផែនការអាជីពនយោបាយរបស់លោក។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានអះអាងវីដេអូនេះជាភ័ស្តុតាងថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានរៀបចំបង្កើតបដិវត្តន៍ពណ៌ដែលគាំទ្រដោយបរទេស។
លោកស្រី Mogherini បានថ្លែងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍លោកស្រីថា មានសវនាការតុលាការមួយចំនួនពាក់ព័ន្ធនឹងការដាក់ពាក្យសុំនៅក្រៅឃុំរបស់លោក កឹម សុខា និងសមាជិកគណៈប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុប និងតំណាងមន្ត្រីទូតដទៃៗមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យចូលក្នុងតុលាសម្រាប់សវនាការទាំងនោះ។
លោកស្រីបានបន្តថា៖ «ការបន្តឃុំខ្លួនលោក កឹម សុខា ត្រូវបានលើកឡើងជាដដែលៗដោយតំណាងជាន់ខ្ពស់របស់សហភាពអឺរ៉ុប ការិយាល័យកិច្ចការបរទេសរបស់អឺរ៉ុប និងប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុបនៅរាជធានីភ្នំពេញ»។
សហភាពអឺរ៉ុបគឺជាទីផ្សារនាំចេញធំបំផុតរបស់កម្ពុជា។ ក្រុមប្រឹក្សាបានកត់សម្គាល់ថា កម្ពុជាត្រូវបានផ្តល់ឲ្យនូវការអនុគ្រោះពន្ធសម្រាប់ទីផ្សារអឺរ៉ុបក្រោមគម្រោង «នាំចូលទំនិញគ្រប់ប្រភេទលើកលែងតែអាវុធ»។
នៅក្នុងបរិបទ ក្រុមប្រឹក្សារំឭកថា ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពមូលដ្ឋាន រួមទាំងសិទ្ធិការងារ ក៏ជាផ្នែកដ៏សំខាន់ផងដែរនៃគោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនិងជាចំណុចសំខាន់សម្រាប់ការផ្តល់ការអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មរបស់សហភាពអឺរ៉ុប។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌បានបន្ថែមថា៖ «ទោះបីមានការសម្រេច បែបណាក៏ដោយគឺជាការសម្រេចដែលមានផលនយោបាយ។ដាក់ទណ្ឌកម្មកម្ពុជាក្រោមរូបភាពណាក៏ដោយឬយន្តការណាមួយរបស់អឺរុបក៏ដោយ យើងគិតថាជាការសម្រេចមួយដែលមានភាពអយុតិ្តធម៌និងមានលក្ខណៈនយោបាយដោយសារវាមិនផ្អែកលើទិដ្ឋភាពច្បាប់កម្ពុជា»។
លោកបានបន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានភាពច្បាស់លាស់ហើយយកយន្តការនៃការអនុវត្តច្បាប់ដោយសាររាជរដ្ឋាភិបាលចង់រក្សាស្ថិរភាពសន្តិសុខនិងសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គមជាពិសេសគឺថែរក្សាសន្តិភាពដែលប្រទេសកម្ពុជាកំពុងតែមានហើយកម្ពុជាឈរលើគោលការណ៍នៃការអនុវត្តច្បាប់ហើយថា រដ្ឋាភិបាលនឹងបន្តធ្វើការជាមួយ EU និងនៅតែពន្យល់បកស្រាយគ្រប់បែបយ៉ាងទាំងអស់ដើម្បីបង្ហាញថាអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលធ្វើប៉ុណ្ណឹងគឺមិនមែនជាការគាបសង្កត់គណបក្សប្រឆាំង និងរំលោភបំពានទៅលើសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋនោះទេតែវាជា យន្តការអនុវត្តច្បាប់។
លោកបានបន្តថា៖ «យើងមានការបារម្ភប្រសិនបើមានការដាក់ទណ្ឌកម្មដោយសារវានឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋ កម្មករ នយោជិត និងរំលោភសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋ»។
លោកបានបញ្ជាក់បន្ថែមថាការដែលសុំជួបលោកកឹម សុខានេះគឺវាខុសនីតិវិធីច្បាប់ ទាំងស្រុងតែម្តងដោយសារច្បាប់អនុញ្ញាតឲ្យតែមេធាវីនិងសាច់ញាតិនិងមិនអនុញ្ញាតឲ្យពីណាជួបបានទេដោយសារវាស្ថិតនៅក្នុងដំណាក់កាលនីតិវិធី និងថា «ការដាក់សម្ពាធនេះគឺជាការរំលោភទៅលើអំណាចតុលាការនិងច្បាប់កម្ពុជា»។
រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន បានថ្លែងដែរថា៖ «ចំពោះកម្ពុជាមិនធ្វើតាមបង្គាប់នរណានោះឡើយទោះបីជាប្រទេសនោះជាប្រទេសដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ជាមួយគ្នាក៏ដោយពីព្រោះប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសមានអធិបតេយ្យនិងឯករាជ្យក្នុងការសម្រេចជោគវាសនារបស់ខ្លួន ដូច្នេះរាល់គំនាបគឺគិតរបស់ដៃគូយើង។យើងមិនអាចកាត់ក្បាលខ្លួនយើងតម្រូវមួកនោះទេ»។
ដោយឡែកលោកសុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណកប្សប្រជាជនកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ថា៖ «ដំណើរការ វាទៅមុខរួចហើយដើម្បីពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា។ វាទាមទារនូវការអនុវត្តច្បាប់ចំពោះជនដែលប្រព្រឹត្តលើ្មសច្បាប់ ដូច្នេះការអនុវត្តនីតិរដ្ឋគឺជាការពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរាល់ការទាមទារទាំងឡាយណាដែលផ្ទុយអំពីនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជាមិនអាចទទួលយកបានជាដាច់ខាត។ កុំសង្ឃឹមថា និងត្រឡប់ក្រោយ បែរ (ការរស់រានឡើងវិញរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ) ទោះបីក្នុងស្ថានភាពណាក៏ដោយ»។
អ្នកសិក្សាពីបញ្ហាសង្គមលោក មាស នី បានថ្លែងថា៖ «អ្វីដែលកើតមានឡើងមកដល់ពេលនេះគឺជាការដណ្តើមអំណាចរវាងអ្នកនយោបាយ ដូច្នេះគណបក្សប្រជាជនបានសម្រេចបន្តដំណើរទៅមុខ ទោះបីជាមានសម្ពាធពីអន្តរជាតិក៏ដោយ។ទន្ទឹមនេះសហគមន៍អន្តរជាតិក៏គេមាន វិធីសាស្ត្ររបស់គេដើម្បីតបតវិញជាមួយរដ្ឋាភិបាលដែរ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលគ្មានជម្រើសមានតែរុញទៅមុខដោយមិនដោះលែងលោក កឹម សុខា និងធ្វើឲ្យរស់រានគណបក្សប្រឆាំង ទោះបីជាសម្ពាធអន្តរជាតិក៏ដោយ»៕
