ភ្នំពេញៈ ស្ថានទូតមួយចំនួន និងអ្នករាយការណ៍ពិសេសស្ដីពីអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សរបស់ UN បានបង្ហាញក្តីកង្វល់ចំពោះការកាត់ទោសដាក់ពន្ធនាគារលើសកម្មជននៃអង្គការមាតាធម្មជាតិនៅកម្ពុជាដោយទទូចឲ្យមានការដោះលែងពួកគេឲ្យមានសេរីភាព ខណៈមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌យល់ថា ការទាមទារនេះ គឺមិនមានឥទ្ធិពលអ្វីតាមផ្លូវច្បាប់នោះទេ។
កាលពីថ្ងៃទី ៥ ឧសភា សមាជិក ៣ រូប នៃអង្គការមាតាធម្មជាតិកញ្ញា ឡុង គន្ធា, កញ្ញា ភួន កែវរស្មី និងលោក ថុន រដ្ឋា ត្រូវបានតុលាការប្រកាសទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារចន្លោះពី ១៨ ខែទៅ ២០ ខែ និងពិន័យជាប្រាក់ចំនួន ៤ លានរៀល ដោយចោទពីបទញុះញង់ និងសមគំនិតទាក់ទងនឹងបញ្ហាបរិស្ថាន។
ពួកគេទាំង ៣ រូប ត្រូវបានដាក់ឲ្យស្ថិតក្រោមការឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នរង់ចាំសវនាការចាប់តាំងពីពេលដែលអាជ្ញាធរបានចាប់ខ្លួនពួកគេកាលពីដើមខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២០ បន្ទាប់ពីពួកគេគ្រោងរៀបចំការដើរក្បួនពីវត្តភ្នំឆ្ពោះទៅកាន់គេហដ្ឋានរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅជិតវិមានឯករាជ្យដើម្បីបង្ហាញពីកង្វល់ពាក់ព័ន្ធនឹងការអភិវឌ្ឍ និងការចាក់ដីលុបយ៉ាងឆាប់រហ័សនៃបឹងតាមោក។
បន្ទាប់ពីសេចក្តីសម្រេចបានប្រកាស លោក Patrick Murphy ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា បានបង្ហាញក្តីកង្វល់យ៉ាងខ្លាំងចំពោះការកាត់ទោសដាក់ពន្ធនាគារលើសកម្មជននៃអង្គការមាតាធម្មជាតិនៅកម្ពុជាដែលបានធ្វើសកម្មភាពប្រកបដោយសន្តិវិធីនេះ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ការនិយាយដើម្បីការពារបរិស្ថានរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលរងការគំរាមកំហែងដោយការកាប់ និងការធ្វើអាជីវកម្មឈើខុសច្បាប់ គឺជារឿងគួរឲ្យកោតសរសើរ។ យើងសូមអំពាវនាវឲ្យមានការដោះលែងពួកគេ ដើម្បីឲ្យគ្រប់គ្នាអាចស្តាប់ឮសាររបស់ពួកគេក្នុងការការពារធនធានធម្មជាតិ»។
ជាមួយគ្នានេះដែរ ឯកអគ្គរាជទូតអូស្ត្រាលីប្រចាំកម្ពុជា លោក Pablo Kang ក៏បានសរសេរនៅក្នុងបណ្ដាញសង្គមធ្វីធើររបស់លោកកាលពីថ្ងៃពុធដែរថា សកម្មភាពរបស់សកម្មជនមាតាធម្មជាតិទាំងនោះ គឺគ្រាន់តែជាការអនុវត្តសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សតែប៉ុណ្ណោះ ដែលវាមិនមែនជាការញុះញង់នោះទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «កាលពីឆ្នាំមុនខ្ញុំបានអង្គុយជាមួយក្រុមគ្រួសារជិតស្និទ្ធរបស់សមាជិកមាតាធម្មជាតិទាំង ៣ នាក់ ដែលត្រូវបានគេឃុំឃាំងដោយសារសកម្មភាពការពារបរិស្ថានរបស់ពួកគេ។ ថ្ងៃនេះពួកគេបានទទួលទោសជាប់ពន្ធនាគារ។ និយាយលើប្រធានបទរសើបទាំងនេះតាមរបៀបអហិង្សា គឺជាសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សដែលមិនមែនការញុះញង់ទេ»។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌បានចាត់ទុកថា ការបញ្ចេញទស្សនៈរបស់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតទាំងនេះ គ្រាន់ជារឿងធម្មតា ព្រោះនេះគ្រាន់ជាទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកលោកតែប៉ុណ្ណោះ។ លោក ម៉ាលីន បាននិយាយថាក្នុងករណីដែលចង់ឲ្យជនជាប់ចោទមានសេរីភាព គួរតែស្វែងរកនីតិវិធីតាមផ្លូវច្បាប់ ដើម្បីដោះបន្ទុក និងតតាំងតាមផ្លូវតុលាការ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «មនុស្សម្នាក់ៗអាចមានទស្សនៈផ្សេងៗគ្នាផ្អែកលើនិន្នាការនយោបាយផ្សេងៗគ្នា។ ក៏ប៉ុន្តែប្រហែលជាទស្សនៈនេះ មិនមានឥទ្ធិពលអ្វីមកលើប្រព័ន្ធតុលាការកម្ពុជា ដែលជាស្ថាប័នឯករាជ្យនោះទេ គឺមានតែការចូលរួមតាមនីតិវិធីតុលាការ ធ្វើការប្តឹងទាស់ និងប្តឹងឧទ្ធរណ៍ ដើម្បីបង្ហាញសក្ខីកម្មផ្លូវច្បាប់រឹងមាំ សម្រាប់ការពារខ្លួន នោះទើបជាមធ្យោបាយដែលអាចជួយគាត់បាន»។
លោកស្រី Mary Lawlor អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សបានលើកឡើងថា ពួកគេត្រូវបានជាប់ពន្ធនាគារ ចាប់តាំងពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២០ ដោយគ្រាន់តែចូលរួមការពារបឹងធម្មជាតិតាមោក។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំពិតជាសោកសៅដែលបានទទួលដំណឹងថា អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សចំនួន ៣ នាក់ មកពីអង្គការមាតាធម្មជាតិត្រូវបានផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ១៨ ខែទៅ ២០ ខែ។ ខ្ញុំមិនគួរនិយាយរឿងនេះទេតែថាការការពារបរិស្ថានដោយសន្តិភាព គឺមិនមែនជាបទឧក្រិដ្ឋនោះទេ»។
សូមជម្រាបថា សកម្មជនបរិស្ថាន កញ្ញា ឡុង គន្ធា មានអាយុ ២២ ឆ្នាំ និងកញ្ញា ភួន កែវរស្មី មានអាយុ ១៩ ឆ្នាំ ត្រូវបានតុលាការផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ១៨ ខែពីបទ «ញុះញង់បង្កឲ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្ដិសុខសង្គម» តាមមាត្រា ៤៩៤ និងមាត្រា ៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌនិងពិន័យជាប្រាក់ម្នាក់ៗចំនួន ៤ លានរៀល ឬប្រមាណ ១ ពាន់ដុល្លារ។ ចំណែកលោក ថុន រដ្ឋា អាយុ ២៩ ឆ្នាំ ត្រូវបានផ្ដន្ទាទោសក្រោមបទចោទដូចគ្នា ដោយដាក់ពន្ធនាគារ រយៈពេល ២០ ខែ និងពិន័យជាប្រាក់ចំនួន ៤ លានរៀល៕