ភ្នំពេញៈ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងជាតិ និងអន្តរជាតិ ព្រមទាំងសមាគមក្នុងស្រុកសរុបចំនួន ៥៧ បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃទី ២ ខែវិច្ឆិកា ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាល «បញ្ឈប់ការបំបិទមាត់អ្នកសារព័ត៌មាន និងស្ថាប័នសារព័ត៌មាន» ប៉ុន្តែមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលថ្លែងថា សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីទិដ្ឋភាពច្បាប់ ធ្វើឡើងដោយគំនុំ និងដើម្បីផលប្រយោជន៍នយោបាយ។
ក្រុមអង្គការ និងសមាគមទាំងនេះអះអាងថា រដ្ឋាភិបាលបានធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើស្ថាប័នសារព័ត៌មានឯករាជ្យ និងអ្នកសារព័ត៌មាននៅស្ថាប័នទាំងនេះ ព្រមទាំងស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់ដែលពួកគេអះអាងថា ធ្វើឡើងដោយសារ «រឿងនយោបាយ»។ ពួកគេក៏ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ដែលគេមើលឃើញថាបាន «រារាំងដោយគ្មានហេតុផលដល់សេរីភាពសារព័ត៌មាន និងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ» និងស្នើឲ្យផ្ដល់អាជ្ញាប័ណ្ណដែលត្រូវបានដកហូតទៅស្ថាប័នព័ត៌មានទាំងនោះវិញ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការ និងសមាគមទាំង ៥៧ បានស្នើឲ្យទម្លាក់បទចោទលើលោក រស់ សុឃិត ចាងហ្វាងសារព័ត៌មានជាតិខ្មែរដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីខែមិថុនា និងត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តបទល្មើសជាអាទិ៍ពាក់ព័ន្ធនឹងការបង្ហោះសារនៅលើហ្វេសប៊ុក។
ចំណែកអ្នកសារព័ត៌មានម្នាក់ទៀតគឺលោក សុខ ឧត្តម ម្ចាស់ស្ថានីយវិទ្យុរិទ្ធិសែននៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំងត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទចោទដូចគ្នាពាក់ព័ន្ធនឹងការចុះផ្សាយជម្លោះដីធ្លីនៅក្នុងឧទ្យានុរក្សភ្នំឱរាល់។ ក្រុមអង្គការដដែលក៏ស្នើឲ្យដោះលែងលោក រ៉ាត រ័ត្នមុនី ដែលជាអ្នកបកប្រែឲ្យសារព័ត៌មានរុស្ស៊ី Russia Today ផងដែរ។ លោកត្រូវបានចាប់ខ្លួនដោយអាជ្ញាធរថៃ ហើយត្រូវបានបញ្ជូនភ្លាមៗមកកម្ពុជាកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៨ និងត្រូវបានកាត់ទោសដាក់ពន្ធនាគារកំណត់ ២ ឆ្នាំពីបទញុះញង់ឲ្យមានការរើសអើង។ ពួកគេបានស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលឲ្យប្រគល់អាជ្ញាប័ណ្ណដល់សារព័ត៌មានអនឡាញ TVFB ឡើងវិញ បន្ទាប់ពីលោក សុវណ្ណ រិទ្ធី ដែលជាម្ចាស់ត្រូវបានដោះលែងកាលពីដើមខែតុលា បន្ទាប់ពីបានកាត់ទោសដាក់ពន្ធនាគារ ១៨ ខែ ពាក់ព័ន្ធនឹងការរាយការណ៍ប្រសាសន៍លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អំពីផលប៉ះពាល់នៃជំងឺកូវីដ១៩។
ក្រៅពីករណីទាំង ៤ នេះក្រុមអង្គការដដែលបានថ្លែងថា គិតចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៩ មក មានករណីស្រដៀងគ្នានេះចំនួន ៩ ទៀត។ លើសពីនេះមានការដកអាជ្ញាប័ណ្ណពីស្ថាប័នសារព័ត៌មានជាច្រើនទាំងអនឡាញ និងវិទ្យុដែលផ្សព្វផ្សាយបន្តការផ្សាយរបស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី និងវីអូអេ ជាដើម។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍សរសេរថា៖ «នៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានអនុម័តនូវច្បាប់ជាច្រើនដែលផ្ដល់លទ្ធភាពឲ្យមានការបង្ក្រាបទៅលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ និងបណ្ដាញសង្គម និងបានងាកទៅប្រើមាត្រាក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ជាពិសេសមាត្រា ៤៩៤ និង ៤៩៥ ដើម្បីបំបិទមាត់ការរាយការណ៍ និងអ្នករាយការណ៍ដែលរិះគន់»។
ក្រុមអង្គការអះអាងថា កម្ពុជាមិនបានគោរពតាមគោលការណ៍នៃសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទិ្ធពលរដ្ឋ និងសិទិ្ធនយោបាយដែលកម្ពុជាបានចុះហត្ថលេខាទទួលស្គាល់កាលពីឆ្នាំ ១៩៩២ ដែលធានាដល់ការប្រមូល និងចែករំលែកព័ត៌មានដោយគ្មានដែនកំណត់។ ពួកគេអះអាងថា វិធានការផ្លូវច្បាប់លើករណីដែលបានលើកឡើងធ្វើឡើងដោយគ្មានគោលបំណងស្របច្បាប់ ដូចដែលមានចែងក្នុងគោលការណ៍សន្ធិសញ្ញា។
លោក មាស សុភ័ណ្ឌ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងព័ត៌មានបានថ្លែងពីថ្ងៃទី ២ ខែវិច្ឆិកាថា ក្រសួងព័ត៌មាននឹងចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍តបចំពោះការចោទប្រកាន់នេះ។
ចំណែកលោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ថ្លែងថា ក្រុមអង្គការដែលចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះគឺជាក្រុមដដែលដែលមាននិន្នាការប្រឆាំង ឬមានគំនុំគុំកួនជាមួយរដ្ឋាភិបាល ហើយយកឱកាសណាមួយចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដើម្បីរិះគន់ និងវាយប្រហាររដ្ឋាភិបាលដោយមិនមានមូលដ្ឋានច្បាប់។
លោកថ្លែងថា៖ «បើយើងមើលលើខ្លឹមសារលម្អិតនៃសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ គឺជាការចោទប្រកាន់ដែលគ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់តែម្ដង គឺជាការចោទប្រកាន់តាមគំនុំតាមរបៀបវារៈនយោបាយរបស់គេ។ បានជាខ្ញុំសន្និដ្ឋានដូច្នេះព្រោះថា វិធានការច្បាប់ចំពោះអ្នកសារព័ត៌មានលើកក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ មិនមែនដោយសារតែការអនុវត្តវិជ្ជាជីវៈជាអ្នកសារព័ត៌មានទេ។ វិធានការច្បាប់ចំពោះអ្នកទាំងអស់នេះ ដោយសារតែអ្នកទាំងអស់នេះបានប្រព្រឹត្តល្មើសនឹងច្បាប់កម្ពុជា មិនមែនដោយសារអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ខ្លួន និងវិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មានទេ»។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដែលអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលដោះលែង និងទម្លាក់បទចោទលើអ្នកសារព័ត៌មានក្នុងករណីខាងលើ គឺជាសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយដែលបំពានច្បាប់ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ព្រោះរដ្ឋាភិបាលមិនមានសមត្ថកិច្ចក្នុងការទម្លាក់ចោលបទចោទ និងដោះលែងជនជាប់ចោទណាមួយទេ។ ការអំពាវនាវបែបនេះគឺជាការអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលប្រព្រឹត្តល្មើសច្បាប់។ ក្រុមអង្គការគួរតែគិតពីប្រយោជន៍រួម និងប្រយោជន៍ជាតិជាជាងប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន និងប្រយោជន៍នយោបាយ។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក ជិន ម៉ាលីន។
លោកថ្លែងបន្តទៀតថា៖ «ការចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដោយគំនុំគុំកួនមាននិន្នាការនយោបាយ និងគ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់នេះវាហាក់ដូចជាការលើកទឹកចិត្តឲ្យជនល្មើសបន្តប្រព្រឹត្តបទល្មើសនៅកម្ពុជាតទៅទៀត។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះគួរតែប្ដូរទិសដៅទៅអប់រំមនុស្សឲ្យគោរពច្បាប់ឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន ហើយប្រសិនបើបំពានច្បាប់ត្រូវចូលរួមការពារខ្លួនតាមផ្លូវតុលាការ។ នេះទើបជាការអំពាវនាវមួយដែលត្រឹមត្រូវ និងស្របតាមច្បាប់ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ»៕