ភ្នំពេញៈ ក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញក៏ដូចជា អង្គការសមាគមសិទ្ធិការងារមួយចំនួនបានសរសេរលិខិតមួយផ្ញើទៅនាយករដ្ឋមន្ត្រីដើម្បីស្នើធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់សហជីព ការដកច្បាប់ស្ដីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ទម្លាក់បទចោទឧក្រិដ្ឋពីមេដឹកនាំសហជីព គោរព និងពន្លឿនតួនាទីនៃក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្ដាលជាអ្វីដែលអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារចាត់ទុកថា មិនមានអ្វីថ្មី។
លោក ប៉ាវ ស៊ីណា ប្រធានសហភាពចលនាកម្មករកម្ពុជាបានថ្លែងពីម្សិលមិញថា អ្វីដែលក្រុមអ្នកបញ្ជាទិញ និងអង្គការមួយចំនួនលើកឡើងក្នុងលិខិតផ្ញើជូនលោក ហ៊ុន សែន នោះ គឺមិនខុសពីអ្វីដែលក្រុមសហជីពលោកស្នើសុំទេ។
លោកថា៖ «ក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញធំៗទាំងនេះគោរពលើលក្ខខណ្ឌការងារ។ មុនពេលពួកគេសម្រេចចិត្តទិញផលិតផលពីកម្ពុជា ពួកគេសម្លឹងមើលលើក្រមសីលធម៌ថា តើអ្នកផ្គត់ផ្គង់គោរពតាមលក្ខខណ្ឌរបស់ពួកគេឬទេ? ការអំពាវនាវរបស់ពួកគេធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងដល់សិទ្ធិរបស់កម្មករ និងលក្ខខណ្ឌការងាររបស់ពួកគេ»។
លោក កាំង ម៉ូនីកា អគ្គលេខាធិការរងនៃសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា GMAC បានថ្លែងថា ក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញដែលមានឈ្មោះក្នុងលិខិតនេះគឺជាអ្នកជួយគាំទ្រដល់កម្ពុជាយ៉ាងខ្លាំងជាយូរមកហើយ។ ពួកគេគឺជាផ្នែកមួយនៃកម្មវិធី «រោងចក្រកាន់តែប្រសើរនៅកម្ពុជា»។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «វាជារឿងអកុសលមែនទែនដែលឧស្សាហកម្មកាត់ដេរកម្ពុជាបានក្លាយជាជនរងគ្រោះនៃភាពជោគជ័យរបស់ខ្លួន។ ភាពខ្វះចន្លោះបន្តិចបន្តួចរបស់យើងបានធ្វើឲ្យមានចំណងជើងធំៗជាងសមិទ្ធផលរបស់យើង។
យើងអាចសួរអ្នកជំនាញ ឬអានរបាយការណ៍នានា តើឧស្សាហកម្មកាត់ដេរប្រទេសណានៅអាស៊ាន ឬនៅអាស៊ីខាងត្បូងណាដែលមានលក្ខខណ្ឌការងារប្រសើរ និងមានសិទ្ធិពលកម្ម និងសហជីពល្អជាងនៅកម្ពុជា? អត់មានទេ»។
លោកបន្តថា៖ «ឧស្សាហកម្មរបស់យើង និងក្រុមហ៊ុនប្រ៊ែនទាំងនោះស្ថិតនៅក្រោមឥទ្ធិពលនយោបាយពីខាងក្រៅ ដើម្បីឲ្យធ្វើនេះ ធ្វើនោះ ពាក់ព័ន្ធនឹងសេរីភាពកម្មករ និងសេរីភាពសហជីព...»។
ចំពោះការសុំឲ្យទម្លាក់បទឧក្រិដ្ឋដែលចោទប្រកាន់លើសហជីព លោក ម៉ូនីកា បានថ្លែងថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា និងច្បាប់បានធានាច្បាស់ថា មិនមានកម្មករ ឬសហជីពត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងផ្ដន្ទាទោសដោយសារចូលរួមកូដកម្ម ឬបាតុកម្មអហិង្សាទេ។ ប៉ុន្តែបើសិនពួកគេដឹកនាំ ឬរៀបចំបាតុកម្ម ឬកូដកម្មហិង្សាបង្ករបួសរាងកាយដល់អ្នកដទៃ ឬខូចខាតដល់ទ្រព្យសម្បត្តិឯកជន ឬរដ្ឋនោះគឺជាបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌដែលមានចែងក្នុងច្បាប់។
លោកថ្លែងថា៖ «ដូច្នេះហើយពួកគេត្រូវទទួលខុសត្រូវនៅចំពោះមុខច្បាប់ ពីព្រោះមិនថាអនុសញ្ញាលេខ ៨៧ ឬបទដ្ឋានការងារអន្តរជាតិណាមួយទេ គឺមិនអនុញ្ញាតឲ្យមាននិទ្ទណ្ឌភាពសម្រាប់មេដឹកនាំសហជីពទេ ឬសហជីពទៅលើសកម្មភាពឧក្រិដ្ឋរបស់ពួកគេទេ»។
កាលពីថ្ងៃទី ២២ ខែមករា ក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញ រួមមាន Adidas, Esprit, Levi Strauss, Puma និងសមាគមសិទ្ធិការងារមួយចំនួនបានសរសេរលិខិតទៅលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដោយស្នើឲ្យលោកដោះស្រាយពីបញ្ហាទាំងនេះ។
ក៏ប៉ុន្តែលោក ហេង សួរ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈបានថ្លែងពីម្សិលមិញថា អ្នកដែលសរសេរលិខិតនោះគួរតែស្វែងយល់ពីស្ថានភាពនៅកម្ពុជា ដោយវិធីងាយបំផុតនោះគឺការប្រៀបធៀបកម្ពុជានឹងប្រទេសផ្សេងដោយគ្រាន់តែរកនៅលើ Google។
លោកថា៖ «បើសិនជាគេចង់រកអត្ថបទច្បាប់ដែលកម្ពុជាមានជាមួយប្រទេសដទៃផ្សេងទៀត ហើយធ្វើជាតារាងប្រៀបធៀបទៅគេនឹងឃើញថា តើកម្ពុជាមានអ្វីខ្លះដែលប្រសើរជាងប្រទេសនោះ? តែបើគេមិនធ្វើគេមិនមើលហើយគេមិនស្ដាប់ ទោះបីយើងឆ្លើយប៉ុន្មានដង ក៏សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះវានៅតែដដែលៗ»។
លោក ហេង សួរ បានថ្លែងថា៖ «អ្វីដែលលើកឡើងក្នុងលិខិតនេះមិនមានអ្វីថ្មីទេ គឺរឿងចាស់ដដែលៗបើទោះបីជាកម្ពុជាបានឆ្លើយតប និងបានបង្ហាញពីវឌ្ឍនភាព ការប្រៀបធៀបទៅនឹងបទដ្ឋានអន្តរជាតិ និងស្ថានភាពកម្ពុជាប្រៀបធៀបទៅនឹងការអនុវត្តនៅលើសកលលោក»។
ក្រុមអ្នកបញ្ជាទិញ និងសមាគមបានលើកឡើងថា ខ្លួនបានចូលរួមជាមួយអ្នកផ្គត់ផ្គង់ដោយបានបញ្ជាទិញក្នុងទឹកប្រាក់ ៩,៥ ពាន់លានដុល្លារ កាលពីឆ្នាំ ២០១៩ នៅក្នុងវិស័យកាត់ដេរស្បែកជើង សម្លៀកបំពាក់ធ្វើដំណើរ។ ពួកគេអះអាងថា ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ សហជីពកាលពីដើមឆ្នាំមុនមិនគ្រប់លក្ខខណ្ឌនៃស្តង់ដាសិទ្ធិពលកម្មមិនបានសម្រួលដល់ការចុះបញ្ជីសហជីព និងរឹតត្បិតសហជីពក្នុងការធ្វើតំណាងដល់សមាជិករបស់ពួកគេ។
ក្រុមអ្នកបញ្ជាទិញលើកឡើងថា៖ «ការជឿទុកចិត្តទៅលើវិស័យសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងសម្ភារសម្រាប់ធ្វើដំណើររបស់កម្ពុជា ជួបហានិភ័យ។ យើងជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបង្ហាញជាសាធារណៈនូវផែនការមេ...»។
លិខិតដដែលបានលើកឡើងថា ពួកគេមានក្ដីបារម្ភថា ស្ថានភាពសិទ្ធិការងារ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាដែលកំពុងនាំហានិភ័យឲ្យបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធរបស់សហភាពអឺរ៉ុប EBA និងប្រព័ន្ធ GSP របស់អាមេរិក។
នៅថ្ងៃទី ១២ ខែកុម្ភៈ ប្រមាណជាង ២ សប្ដាហ៍ខាងមុខនេះ សហភាពអឺរ៉ុបនឹងសម្រេចចិត្តថា តើនឹងត្រូវផ្អាកហើយការផ្អាកនោះធ្វើឡើងទាំងស្រុង ឬដោយផ្នែកទៅលើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA។
អ្នកចាត់ការនៅរោងចក្រកាត់ដេរធំមួយនៅកម្ពុជាដែលផលិតសម្លៀកបំពាក់ម៉ាក់ល្បីៗដូចជា Adidas, Nike, Puma បានថ្លែងពីម្សិលមិញថា ទោះបី EBA ត្រូវបានផ្អាក ឬយ៉ាងណានោះ វាមិនប៉ះពាល់ដល់រោងចក្រលោកទេ។
លោកបានថ្លែងក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះថា៖ «បើផ្អាកមិនមានអ្វីប៉ះពាល់ទេព្រោះបើក្រុមហ៊ុនខ្លះមិនអាចបន្តគេអាចបិទទ្វារ តែជម្រើសល្អគឺថា ក្រុមហ៊ុនចេញថ្លៃពន្ធឲ្យអ្នកបញ្ជាទិញ។ វាតែប៉ុណ្ណឹង។ រោងចក្រខ្ញុំបានត្រៀមខ្លួនរួចហើយថានឹងចេញថ្លៃពន្ធឲ្យអ្នកទិញ។ ប៉ុន្តែខ្ញុំជឿជាក់ ១០០ ភាគរយ ថា គេនឹងមិនដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះ [EBA] ទេ»៕