.jpg)
លោក ដៀប សុផល ក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ អ្នកវិភាគ និងជាសាស្ត្រាចារ្យប្រវត្តិសាស្ត្រ លោក ដៀប សុផល ថ្លែងថា ការផ្អាក ២០ ភាគរយនៃ EBA ដោយសហភាពអឺរ៉ុបបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ផ្លូវចិត្ត តែប៉ះពាល់តិចតួចដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ខណៈមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលថ្លែងថា កម្ពុជាបានត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ការបាត់បង់ EBA រហូតដល់ ១០០ ភាគរយ។
លោក ដៀប សុផល សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រថ្លែងកាលពីថ្ងៃទី ២៨ សីហាថា ការផ្អាក EBA ២០ ភាគរយដោយសហភាពអឺរ៉ុប ប៉ះពាល់តិចតួចលើសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ប៉ុន្តែលោកយល់ថា ការផ្អាកនេះគឺជារឿងឈឺចាប់ និងប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ផ្លូវចិត្ត។ ប្រតិកម្មរបស់លោកធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីការផ្អាកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ២០ភាគរយដោយសហភាពអឺរ៉ុបបានចូលជាធរមាន កាលពីថ្ងៃទី ១២ សីហា កន្លងទៅដែលធ្វើឲ្យការនាំទំនិញពីកម្ពុជាចូលទីផ្សារអឺរ៉ុបចំនួន ៤០ មុខ មានទឹកប្រាក់ជាង ១ ០០០ លានអឺរ៉ូ ក្នុង ១ ឆ្នាំត្រូវបង់ពន្ធ។
លោកបានថ្លែងក្នុងកម្មវិធីតុមូលរៀបចំដោយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី ២៨ សីហា ថា៖ «រឿងមួយសម្រាប់ខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ ហាក់ដូចជាឈឺចាប់ រឿងកាត់ EBA នេះ វាគ្មានប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចប៉ុន្មានទេ ២០ ភាគរយហ្នឹង បើសិនជាគិតពីទំហំសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើងសព្វថ្ងៃ ក៏ប៉ុន្តែប៉ះពាល់ផ្លូវចិត្ត។ ប៉ះពាល់ផ្លូវចិត្តយ៉ាងម៉េច? កាត់ EBA ២០ ភាគរយ ដោយសារតែគេចង់ឲ្យយើងដើរតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមួយដែលគេបានផ្ដល់អនុសាសន៍»។
លោកបន្តថា៖ «ប៉ុន្តែយើងមិនឱនក្បាលទេ ហើយអ្នកណាគេដែលទាមទារឲ្យកាត់ EBA នេះគឺពួកអតីតគណបក្សប្រឆាំង ទាមទារឲ្យកាត់ ហើយពួកហ្នឹងបានធ្វើផ្គរធ្វើភ្លៀងក្នុងលក្ខណៈមួយធ្វើឲ្យសង្គមអនាធិបតេយ្យ។ បាតុកម្មឆ្នាំ ២០១៣ ធ្វើឲ្យសង្គមឡើងវ៉ល់ ហើយទីបំផុតឈានទៅការរំលាយគណបក្សហ្នឹងចោល»។
លោក សុផល ថ្លែងថាអំពើល្អរបស់កម្ពុជាហាក់ដូចជាមិនត្រូវបានសហភាពអឺរ៉ុបមើលឃើញ ដូចជាការអនុញ្ញាតឲ្យនាវា Westerdam ចូលចតនៅកំពង់ផែព្រះសីហនុបន្ទាប់ពីប្រទេសជាច្រើនបានបដិសេធ និងការបញ្ជូនទាហានមួកខៀវទៅចូលរួមរក្សាសន្តិភាពនៅប្រទេសដែលកំពុងមានសង្គ្រាម។ កម្ពុជាបានបំពេញតួនាទីអន្តរជាតិច្រើនរួមមានការបញ្ជូនកងទ័ពជិត ១ ម៉ឺននាក់ ទៅចូលរួមរក្សាសន្តិភាពនៅក្នុងប្រទេសដែលកំពុងច្បាំងគ្នាដែលក្នុងបេសកកម្មនោះ ទាហានកម្ពុជាសរុបជិត ២០ នាក់បានបាត់បង់ជីវិត។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ម៉េចក៏មើលមិនឃើញសន្ដានចិត្តរបស់ខ្មែរ? អ៊ីចឹងហើយបានជាខ្ញុំចេះតែនឹកឃើញថា អាច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សជាច្បាប់ការពារជនឧក្រិដ្ឋ ឬមួយច្បាប់ការពារមនុស្សទូទៅ? បើវាធ្វើអំពើមួយឧក្រិដ្ឋធ្វើឲ្យសង្គមចលាចលហើយ យករឿងហ្នឹងទៅការពារ តើមានន័យថាម៉េច? នេះជារឿងមួយ»។
លោក សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានថ្លែងពីថ្ងៃអាទិត្យថា តាមពិតការផ្អាកត្រឹម ២០ ភាគរយនេះ ប្រហែលជាមានផលប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា បើសិនជាគ្មានបញ្ហាកូវីដ១៩ទេនោះ។ ផលប៉ះពាល់នេះបានបាត់ទៅវិញ ព្រោះថា ពលរដ្ឋនៅអឺរ៉ុបផ្អាកទិញសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើងថ្មីដោយសារតែភាគច្រើនពួកគេសម្រាកនៅផ្ទះ។ លោកយល់ថា ការផ្អាកនេះ គឺជាការតថ្លៃផ្នែកនយោបាយដែលសហភាពអឺរ៉ុបចង់បានប៉ុណ្ណោះ។
លោក មាស សុខសេនសាន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធនានា បានចេញគោលនយោបាយ និងអនុវត្តគោលនយោបាយដែលបានដាក់ចេញទាំងនោះ។ គោលការណ៍សំខាន់គឺការធ្វើកំណែទម្រង់តាមវិស័យនានា។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងកាត់បន្ថយនូវរបាំងផ្សេងៗ លម្អបរិស្ថានវិនិយោគជាដើម ដើម្បីជួយធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីទាក់ទាញការវិនិយោគ និងផ្ដល់ភាពអនុគ្រោះ និងការធ្វើពិពិធកម្មដល់មុខទំនិញផ្សេងៗទៀត មិនសំដៅលើតែវិស័យកាត់ដេរប៉ុណ្ណោះទេ»។
លោកស្រី Cindy Cao អ្នកស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថានអឺរ៉ុបសម្រាប់ការសិក្សាអាស៊ី យល់ឃើញថា ការផ្អាក ២០ ភាគរយនៃ EBA នេះ គឺជាការដាក់ទណ្ឌកម្ពុជាដែលបានរំលោភគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកស្រីថា សាររបស់ EU គឺចង់ប្រាប់ដល់ពិភពលោកថា កម្ពុជាបានរំលោភបទដ្ឋានអន្តរជាតិហើយវាក៏ជាសារមួយប្រាប់ដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា សហភាពអឺរ៉ុបមិនអត់ឱនដល់អាកប្បកិរិយារបស់រដ្ឋាភិបាលទេ។
លោកស្រីយល់ឃើញថា ការផ្អាក EBA ២០ ភាគរយនេះ បង្កើតបាននូវបណ្ដុំគំនិតមួយដែលរិះគន់ដល់ការអនុវត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ លោកស្រីបានថ្លែងថា៖ «មនុស្សជាច្រើនយល់ស្របថារដ្ឋាភិបាលបានរំលោភគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ។ កេរ្តិ៍ឈ្មោះអវិជ្ជមានរបស់កម្ពុជានៅលើឆាកអន្តរជាតិនឹងបន្តមានរហូតដល់ស្ថានភាពប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា មានការរីកចម្រើនដែលអាចវាស់វែង និងអាចមើលឃើញ។ បើសិនជាមានការរឹតត្បិតកាន់តែខ្លាំង វានឹងកាន់តែអាក្រក់ជាងមុន»។
ប៉ុន្ដែលោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានថ្លែងថា កម្ពុជាបានត្រៀមខ្លួនប្រឈមនឹងផលប៉ះពាល់នៃការផ្អាកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ទាំងស្រុងមិនត្រឹមតែ ២០ ភាគរយនេះទេ។ ការបាត់បង់ EBA នេះដោយសារតែប្រាក់ចំណូលរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជាមានកំណើនដល់ជាង ១ ៥០០ ដុល្លារ ក្នុងមនុស្សម្នាក់។
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖ «អ្វីជាការរំពឹងទុករបស់កម្ពុជាគឺបាត់បង់ទាំងស្រុង មិនមែនបាត់បង់តែ ២០ ភាគរយទេ ដោយសារតែកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើងដែលយើងបានត្រៀមលក្ខណៈរួចស្រេច ហើយការបាត់បង់ EBA នេះជាដំណឹងល្អសម្រាប់កម្ពុជា។ ២០ ភាគរយនេះគឺជាការរៀបចំខ្លួនធ្វើយ៉ាងម៉េច ដើម្បីធ្វើពិពិធកម្មទីផ្សារពាណិជ្ជកម្មរបស់ខ្លួន។ នេះជាការរៀបចំខ្លួនមួយដែលខ្លួនទីពឹងខ្លួន»។
លោកបានបន្តថា៖ «យើងត្រូវពិចារណារឿងមួយ មនុស្សខ្លះច្រើនតែប្រទេចផ្ដាសារដ្ឋាភិបាលអំពីជំនួយពីបរទេស។ អាស្រ័យហេតុដូច្នេះ ការអនុគ្រោះពីបរទេសត្រូវបានបញ្ចប់ យើងមានសេចក្ដីរីករាយជាមួយនឹងការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងនូវកម្លាំង បញ្ញា ពុទ្ធិ របស់យើង ដើម្បីរក្សាអ្វីដែលជាមុខមាត់ ក៏ដូចជាអធិបតេយ្យភាពរបស់យើង ដែលយើងមិនត្រូវទោរទន់យកអធិបតេយ្យភាពរបស់យើងទៅដូរដាច់ខាត»៕
