.jpg)
លោក កឹម សុខា និងឯកអគ្គរាជទូតជប៉ុនពីម្សិលមិញ។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងស្ថានបេសកកម្មអចិន្រៃ្តយ៍របស់កម្ពុជាប្រចាំនៅអង្គការសហប្រជាជាតិបានឆ្លើយតបថា ការទាមទាររបស់មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ និងមន្ត្រីទូតមួយចំនួនឱ្យទម្លាក់បទចោទប្រកាន់លើ លោក កឹម សុខា គឺជាការជ្រៀតជ្រែកចូលក្នុងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌របស់កម្ពុជា ខណៈដែលកាលពីម្សិលមិញមន្ត្រីទូតមួយចំនួនបន្តចូលជួបមេបក្សអតីតបក្សប្រឆាំងរូបនេះ។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌បានសរសេរបង្ហោះនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីថ្ងៃទី ១១ ខែវិច្ឆិកា ថា លោក កឹម សុខា ដែលកំពុងជាប់ចោទពីបទក្បត់ជាតិ និងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលស៊ើបសួររបស់តុលាការនៅឡើយ តែត្រូវបានដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់តុលាការគឺច្បាប់អនុញ្ញាតឱ្យតុលាការអាចធ្វើការកម្រិតនូវសិទ្ធិសេរីភាពមួយចំនួនរួមទាំងសិទ្ធិនយោបាយរបស់ប្រធានអតីតបក្សប្រឆាំងរូបនេះ ដើម្បីជាប្រយោជន៍នៃការស៊ើបសួរ។
លោកបន្តថាក្នុងដំណាក់កាលស៊ើបសួរ និងដាក់ឱ្យនៅក្រៅឃុំស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យដោយតុលាការនេះ គឺច្បាប់មិនបានកំណត់អំពីពេលវេលាឡើយ ប៉ុន្តែអាស្រ័យលើចៅក្រមស៊ើបសួរប៉ុណ្ណោះ ដែលជាអ្នកកំណត់ដោយផ្អែកលើលទ្ធផលនៃការស៊ើបអង្កេត។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ផ្អែកលើបញ្ញត្តិនីតិវិធីច្បាប់ជាតិរបស់កម្ពុជាដែលមានជាធរមាន ការសម្រេចទម្លាក់ចោលបទចោទ ឬមិនទម្លាក់ជាសិទ្ធិរបស់តុលាការដែលជាស្ថាប័នឯករាជ្យ ហើយត្រូវធ្វើឡើងដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋានច្បាប់ និងលទ្ធផលនៃការស៊ើបអង្កេតដោយមិនត្រូវទទួលរងសម្ពាធ និងការបង្គាប់បញ្ជារបស់ភាគីណាមួយឡើយរួមទាំងស្ថាប័នអន្តរជាតិ និងអង្គទូតផងដែរ»។
លោក ម៉ាលីន បញ្ជាក់ទៀតថាការអនុលោមតាមបញ្ញត្តិច្បាប់កម្ពុជាបែបនេះ គឺដើម្បីចៀសវាងការជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់រដ្ឋអធិបតេយ្យកម្ពុជា ដែលច្បាប់អន្តរជាតិបានហាមប្រាម។
ជាមួយគ្នានេះស្ថានបេសកកម្មអចិន្រៃ្តយ៍របស់កម្ពុជាប្រចាំនៅអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងទីក្រុងហ្សឺណែវនៅថ្ងៃទី ១១ ខែវិច្ឆិកា ក៏បានចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានមួយដើម្បីឆ្លើយតបទៅលោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត ផងដែរដោយបានហៅការទាមទាររបស់លោកស្រីឱ្យទម្លាក់បទចោទលើលោក កឹម សុខា ថា ជាការរំខានមួយ និងជាការជ្រៀតជ្រែកចូលក្នុងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌កម្ពុជា។
ស្ថានបេសកកម្មចាត់ទុកថាការទាមទារបែបនេះមិនបានរួមចំណែកដល់ការពង្រឹងនីតិរដ្ឋ និងការអនុវត្តច្បាប់របស់កម្ពុជាឡើយ និងបានបញ្ជាក់ថា ការកែសម្រួលលក្ខខណ្ឌមួយចំនួនរបស់តុលាការចំពោះលោក កឹម សុខា គឺឈរលើមូលដ្ឋានមនុស្សធម៌ពាក់ព័ន្ធនឹងស្ថានភាពសុខភាពរបស់ប្រធានអតីតបក្សប្រឆាំងរូបនេះ។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានបានសរសេរថា៖ «សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសនៅតែបន្តធ្វើឱ្យមានការភាន់ច្រឡំពីត្រូវមកខុស»។ ស្ថានបេសកកម្ម បានរំឭកឱ្យលោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត បំពេញអាណត្តិរបស់ខ្លួនដោយគោលការណ៍អព្យាក្រឹតដោយបញ្ជាក់ថា លោកស្រីមិនមែនជាចៅក្រមដែលមានអំណាចកាត់សេចក្ដីឱ្យដោះលែងជនណាម្នាក់ឡើយ។
ប្រតិកម្មពីភាគីរដ្ឋាភិបាលនេះបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត និងអង្គទូតប្រទេសមួយចំនួនបានចាត់ទុកការសម្រេចរបស់តុលាការឱ្យលោក កឹម សុខា អាចដើរហើរក្នុងប្រទេសតែមិនមានសិទ្ធិធ្វើនយោបាយ និងមិនអាចដើរហើចេញទៅក្រៅប្រទេសថា ជាការវិវត្តវិជ្ជមានមួយ និងបានទាមទារឱ្យកម្ពុជាផ្តល់សិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញឡើងវិញដល់រូបលោក និងមន្ត្រីអតីតគណបក្សប្រឆាំងទាំងអស់ឡើងវិញ។
លោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត បានស្វាគមន៍ចំពោះការបន្ធូរបន្ថយការរឹតបន្តឹងមួយចំនួនតាមផ្លូវតុលាការលើលោក កឹម សុខា ប៉ុន្តែលោកស្រីលើកឡើងថា តុលាការបានបញ្ជាលោក កឹម សុខា មិនឱ្យធ្វើសកម្មភាពនយោបាយផ្សេងៗ និងធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេសហើយបានតម្រូវឱ្យបង្ហាញខ្លួនតាមការកោះហៅរបស់សមត្ថកិច្ច។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំមានការសោកស្ដាយដែលតុលាការបន្តកំណត់សិទ្ធិនយោបាយ និងសិទ្ធិពលរដ្ឋរបស់គាត់ (កឹម សុខា) ជាពិសេសគឺសេរីភាពនៃការដើរហើរ និងការជួបជុំរបស់ពួកគាត់។ ខ្ញុំសូមអំពាវនាវម្ដងទៀតឱ្យបញ្ចប់ការស៊ើបអង្កេតទាំងស្រុងលើករណីរបស់លោក សុខា ឬក៏ទម្លាក់បទចោទប្រកាន់លើគាត់ទាំងអស់»។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស UN រូបនេះក៏បង្ហាញក្ដីព្រួយបារម្ភ ជុំវិញជោគវាសនារបស់មនុស្សចំនួន ៨៥ នាក់ ដែលត្រូវបានចាប់ឃុំឃាំងដោយអាជ្ញាធរដោយសាររឿងនយោបាយ។ លោកស្រីក៏ចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សទាំងអស់បន្ថយការបង្កើននូវភាពតានតឹង និងស្វះស្វែងរកការចរចាផ្សះផ្សាគ្នានៅក្នុងបរិយាកាសដោយសន្ដិភាពជាមួយគ្នា។
នៅក្រោយពីតុលាការសម្រេចបន្ធូរបន្ថយលក្ខខណ្ឌនៅក្រៅឃុំឱ្យលោក កឹម សុខា តាំងពីថ្ងៃទី ១០ ខែវិច្ឆិកាមកដល់ថ្ងៃម្សិលមិញមានមន្ត្រីទូតពីប្រទេសសំខាន់ៗចំនួន ៦ រូបហើយបានធ្វើដំណើរទៅជួបពិភាក្សា និងសួរសុខទុក្ខលោក កឹម សុខា ជាបន្តបន្ទាប់ដោយផ្ទាល់នៅលំនៅឋានរបស់លោកក្នុងខណ្ឌទួលគោក។
មន្ត្រីទូតទាំងនោះរួមមានលោកស្រី Eva Nguyen Binh ឯកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំង លោក W.Patrick Murphy ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Christian Berger ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាល្លឺម៉ង់ លោកស្រី Angela Corcora ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអូស្ដ្រាលីលោក មិកាមិ ម៉ាសាហ្ស៊ី ឯកអគ្គរាជទូតជប៉ុន និងលោកស្រី Carmen Moreno ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហភាពអឺរ៉ុប។
លោក គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានលើកឡើងកាលពីម្សិលមិញថា ការបន្ធូរបន្ថយលក្ខខណ្ឌការឱ្យនៅក្រៅឃុំរបស់លោក កឹម សុខា នៅពេលនេះគឺបង្ហាញអំពីសញ្ញាវិជ្ជមានមួយក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ លោកយល់ឃើញថា សញ្ញាវិជ្ជមាននឹងអាចមានជាបន្តទៀត នៅពេលលោក កឹម សុខា ត្រូវបានតុលាការជំនុំជម្រះចប់ជាស្ថាពរនាពេលខាងមុខ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំគិតថា រឿងបញ្ហានយោបាយត្រូវតែមាន (ដំណោះស្រាយ) ហើយ។ ព្រោះគាត់ (កឹម សុខា) ជាប់ពិរុទ្ធព្រហ្មទណ្ឌ ដោយសារគាត់ធ្វើនយោបាយ។ អ៊ីចឹង! វាមានភាពប្រទាក់ក្រឡាគ្នា ហើយការផ្លាស់ប្ដូរក្នុងបរិបទនយោបាយ វាលឿនណាស់ យើងមិនអាចប៉ាន់ស្មានបានទេ»៕
