.jpg)
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា។ ហុង មិនា
ភ្នំពេញៈ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលបានចាត់ទុកអនុសាសន៍មួយចំនួនរបស់លោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជាដែលលើកឡើងនៅក្នុងសម័យប្រជុំប្រចាំឆ្នាំលើកទី ៤២ នៃក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សកាលពីថ្ងៃទី ២៥ កញ្ញាថា មានចរិតនយោបាយ ហើយកម្ពុជាដែលជារដ្ឋអធិបតេយ្យមួយគឺមានសិទ្ធិមិនអនុវត្តតាមអនុសាសន៍ទាំងនោះ។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ពីម្សិលមិញថា អនុសាសន៍លើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍របស់លោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត ដែលមានចរិតជានយោបាយនោះគឺមាន ២-៣ ចំណុចប៉ុណ្ណោះដូចជាការស្នើឱ្យទម្លាក់បទចោទប្រកាន់ដើម្បីដោះលែងលោក កឹម សុខា ការស្នើឱ្យរៀបចំការបោះឆ្នោតឃុំ សង្កាត់ ដើម្បីផ្ដល់អាសនៈដល់សមាជិកក្រុមប្រឹក្សារបស់អតីតបក្សសង្គ្រោះជាតិឡើងវិញ និងការស្នើកុំឱ្យមានការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពជួបជុំជាដើម។
លោក ម៉ាលីន បន្តថាកម្ពុជាគឺមានសិទ្ធិសម្រេចអនុវត្ត ឬមិនអនុវត្តតាមអនុសាសន៍ទាំងនោះ នៅពេលពិនិត្យឃើញថាអនុសាសន៍ទាំងនោះផ្ទុយទៅនឹងច្បាប់។ ប៉ុន្តែលោកថាក៏មានអនុសាសន៍ជាច្រើនត្រូវបានស្វាគមន៍ និងទទួលយកដោយរដ្ឋាភិបាលដែរ ដោយសារអនុសាសន៍ទាំងនោះផ្អែកលើទិដ្ឋភាពបច្ចេកទេសនៃការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាព ស្របពេលការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងពិភពលោកមិនមានប្រទេសណាមួយអាចអនុវត្តបានល្អឥតខ្ចោះនោះឡើយ។
លោកថា៖ «សំខាន់ការអនុវត្តបាន ឬមិនបាន គឺអាស្រ័យលើរដ្ឋអធិបតេយ្យមួយ។ មានតែរដ្ឋអធិបតេយ្យផ្ទាល់ខ្លួនដែលដឹងថា តើអនុសាសន៍ណាដែលអាចអនុវត្ត អនុសាសន៍ណាដែលស្របតាមបញ្ញត្តិច្បាប់ ហើយអនុសាសន៍ដែលមិនអាចអនុវត្តបានដោយសារផ្ទុយទៅនឹងទិដ្ឋភាពច្បាប់របស់ខ្លួន»។
ប៉ុន្តែទោះយ៉ាងណា មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលរូបនេះបន្ថែមថា ជារឿងធម្មតាប៉ុណ្ណោះ ដែលចំណុចខ្លះមានចរិតជានយោបាយ និងចំណុចខ្លះទៀតស្របតាមបច្ចេកទេសនៃការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាព ព្រោះសំណើនៅក្នុងរបាយការណ៍របស់លោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត មួយចំនួនគឺបានមកពីមន្ត្រីអតីតបក្សប្រឆាំង និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលមាននិន្នាការប្រឆាំង។
លោកបន្តថា៖ «ដូចជាគាត់ជួបជាមួយភាគីយើង (រដ្ឋាភិបាល) គឺគាត់ទទួលបានការវិវឌ្ឍ (ផ្នែកគោរពសិទ្ធិមនុស្ស) អ៊ីចឹង!គាត់បានលើកឡើងនៅក្នុងរបាយការណ៍គាត់ដែរ ហើយនៅពេលគាត់ជួបជាមួយអតីតបក្សប្រឆាំង និងសង្គមស៊ីវិលមាននិន្នាការប្រឆាំង ហើយគាត់ទទួលបានសំណើនោះ គាត់ក៏បានលើកឡើងនៅក្នុងរបាយការណ៍ហ្នឹងដែរ អាហ្នឹងជារឿងធម្មតារបស់អ្នករាយការណ៍»។
ការលើកឡើងពីមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលបែបនេះគឺធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត បានថ្លែងពីរបាយការណ៍របស់លោកស្រីនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅក្នុងទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វ៊ីសនៅថ្ងៃទី ២៥ ខែកញ្ញាដោយបានលើកឡើងពីកង្វល់ជុំវិញការគោរពសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកស្រី បានអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលត្រូវធានាអំពីសង្គមមួយដែលអនុវត្តឱ្យបានពេញលេញឡើងវិញ តាមគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
លោកស្រីបានលើកឡើងថា សំឡេងឆ្នោតគាំទ្រអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួន ៤២% នៅតែត្រូវបានបដិសេធ ហើយការឃុំខ្លួនលោក កឹម សុខា គឺធ្វើឡើងមុនការជំនុំជម្រះដែលជាការរំលោភទៅលើសិទ្ធិក្នុងការទទួលបានការជំនុំជម្រះក្ដីដោយយុត្តិធម៌ រួមទាំងការចេញដីកាកោះហៅ និងចាប់ខ្លួនសមាជិកអតីតបក្សប្រឆាំងជាង ១០០ នាក់ផ្សេងទៀតគឺធ្វើឡើងដោយគ្មានបទចោទប្រកាន់ច្បាស់លាស់។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ដល់ពេលដែលត្រូវរៀបចំឱ្យមានគោរពសិទ្ធិ និងសេរីភាពនៅកម្ពុជាឡើងវិញ និងត្រូវធានាថារាល់សិទ្ធិ និងសេរីភាពដែលរដ្ឋាភិបាលបានទទួលយកដោយស្ម័គ្រចិត្តគឺត្រូវបានអនុវត្តដោយរីករាយដោយអ្នកទាំងអស់គ្នានៅក្នុងប្រទេសនេះ។ តាមនិយមន័យ សិទ្ធិមនុស្ស គឺផ្ដោតលើមនុស្ស មិនមែនទៅលើនយោបាយនោះទេ»។
ទោះជាយ៉ាងណា គណៈប្រតិភូតំណាងស្ថានបេសកកម្មអចិន្រៃ្តយ៍កម្ពុជា ប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក ណី សំអុល បានឆ្លើយតបចំពោះរបាយការណ៍របស់លោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត នេះថាពុំបានឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយពីរូបភាពពិតទាំងមូលរបស់កម្ពុជានោះទេ ស្របពេលប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាគ្រប់រូបកំពុងតែរស់នៅក្នុងភាពសប្បាយរីករាយ និងជីវិតដែលពោរពេញទៅដោយសន្ដិភាព សន្ដិសុខ និងការអភិវឌ្ឍដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់ និងថា គណបក្សនយោបាយ និងបុគ្គលគ្រប់រូបមានសិទ្ធិអនុវត្តសិទ្ធិនយោបាយរបស់ខ្លួនដោយស្របច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិដែលមានស្រាប់។
លោក ណី សំអុល លើកឡើងថា៖ «ការញុះញង់អំពើក្បត់ជាតិ ការអំពាវនាវឱ្យមានការធ្វើរដ្ឋប្រហារដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ សកម្មភាពបែបនេះ មិនមែនជាសិទ្ធិនយោបាយនោះឡើយ»។
ចំណែកលោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលបានបង្ហាញការសោកស្ដាយចំពោះរបាយការណ៍របស់លោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត និងចាត់ទុកថាជារបាយការណ៍ឈ្លានពាន និងជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការកម្ពុជាដែលជារដ្ឋអធិបតេយ្យពេញលេញមួយ។
លោកបន្តថាលោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត គឺបានធ្វើហួសពីកាតព្វកិច្ចទទួលខុសត្រូវរបស់មន្ត្រីតំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ លោកថា៖ «ខ្ញុំយល់ឃើញថាលោកស្រី គួរតែពង្រឹងការងាររបស់លោកស្រីក្នុងន័យភាពជាដៃគូជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាជាងដើរតួនាទីតុលាការអត្តនោម័ត ឬជាអ្នកនយោបាយគ្រប់គ្រងជោគវាសនារបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ»។
ប៉ុន្តែលោក សឹង សែនករុណា អ្នកនាំពាក្យសមាគមអាដហុកបានថ្លែងថា អ្វីដែលលោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត បានលើកឡើងអំពីក្ដីកង្វល់លើរឿងសិទ្ធិនយោបាយ និងសិទ្ធិមនុស្សនេះគឺសុទ្ធតែបង្ហាញអំពីការពិតដែលបានកើតឡើងនៅកម្ពុជានាពេលកន្លងមក ព្រោះរឿងរ៉ាវទាំងនេះក៏ត្រូវបានសមាគមអាដហុកចុះពិនិត្យឃើញដោយផ្ទាល់ និងបានចងក្រងជាទិន្នន័យទុកផងដែរ។
លោកបន្តថា ការមិនទទួលយកអនុសាសន៍មួយចំនួនពាក់ព័ន្ធនឹងការធានាឱ្យមានការគោរពសិទ្ធិនយោបាយ និងសិទ្ធិពលរដ្ឋឡើងវិញនេះនឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាកាន់តែប្រឈមមុខថែមទៀតជាមួយបណ្ដាប្រទេសលោក សេរី ដែលពួកគេកំពុងតែតាមដាន និងឃ្លាំមើលអំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «យើងឃើញហើយការបង្កើតច្បាប់របស់សភាសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយសភាសហភាពអឺរ៉ុបគឺគេកំពុងបន្តនីតិវិធី (រឿង EBA) ហើយយើងដឹងថា ការមិនផ្ដល់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ វាមានផលប៉ះពាល់ជាច្រើនដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ហើយធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសគឺកម្មករជាដើម»។
ប៉ុន្តែទោះយ៉ាងណានៅក្នុងសម័យប្រជុំប្រចាំឆ្នាំលើកទី ៤២ នៃក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីថ្ងៃទី ២៥ កញ្ញាតំណាងប្រទេសចិន និងប្រទេសវ៉េណេស៊ុយអេឡាបានលើកឡើងដោយការពារអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា និងបានកោតសរសើរចំពោះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលបានខិតខំប្រឹងប្រែងជំរុញឱ្យមានការអភិវឌ្ឍ និងការលើកកម្ពស់សិទ្ធិនានា ខណៈតំណាងសហភាពអឺរ៉ុប អង់គ្លេស និងប្រទេសមួយចំនួនទៀតបានថ្លែងចូលរួមគាំទ្រលោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលគោរពតាមគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពេញលេញឡើងវិញ៕
