ភ្នំពេញៈ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាល និងអ្នកប្រវត្តិសាស្ត្របានចោទប្រកាន់សហរដ្ឋអាមេរិកថា បានអនុញ្ញាតឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ប្រើប្រាស់ទឹកដីរបស់អាមេរិកធ្វើអំពើភេរវកម្មប្រឆាំងប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីផលប្រយោជន៍ភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់ប្រទេសមហាអំណាចមួយនេះដោយមិនបានគោរពទៅតាមច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិនោះឡើយ។
ការចោទប្រកាន់នេះបានធ្វើឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃទី ១៩ ខែកញ្ញាម្សិលមិញនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយក្រោមប្រធានបទ «ករណីប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ» នៅទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ដ្រីគឺប៉ុន្មានម៉ោងបន្ទាប់ពីឯកអគ្គរដ្ឋទូតថ្មីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា លោក Patrick Murphy បានមកដល់កម្ពុជា។
ការចោទប្រកាន់នេះក៏ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីក្រសួងការបរទេសអាមេរិកកាលពីថ្ងៃទី ១៨ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៩ តាមរយៈអ្នកនាំពាក្យ លោកស្រី Morgan Ortagus បានចេញសេចក្តីប្រកាសជាវីដេអូខ្លីមួយដោយបង្ហាញការព្រួយបារម្ភអំពីស្ថានភាពនយោបាយនៅកម្ពុជា ហើយបានជំរុញឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោះលែងសកម្មជនរបស់អតីតគណបក្សប្រឆាំងដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនថ្មីៗនេះ។
លោកស្រី Ortagus បានលើកឡើងនៅក្នុងសារជាវីដេអូដែលមានរយៈពេល ៥៤ វិនាទីដូច្នេះថា៖ «សហរដ្ឋអាមេរិកព្រួយបារម្ភអំពីស្ថានភាពគាបសង្កត់ខាងនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទៅលើសមាជិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយយើងជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលុបបំបាត់ការរឹតបន្តឹងខាងនយោបាយនានាលើបុគ្គលគ្រប់រូបរួមទាំងលោក កឹម សុខា និងដោះលែងសកម្មជននយោបាយដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនតាមទំនើងចិត្ត និងដោយខុសច្បាប់»។
ជាការឆ្លើយតបលោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលបានលើកឡើងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនអាចធ្វើបានតាមការអំពាវនាវរបស់ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកឱ្យដោះលែងសមាជិកនៃអតីតគណបក្សប្រឆាំងនោះបានទេដោយសារតែរំលោភទៅនឹងសិទ្ធិអំណាចរបស់តុលាការ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ការបង្គាប់ ឬសំណូមពរមកកាន់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គឺយើងមិនអាចធ្វើបានទេ យើងអត់មានអំណាចទៅធ្វើដើម្បីរុករានគ្របដណ្តប់ទៅលើកាតព្វកិច្ចរបស់តុលាការ»។
លោកបន្តថាការអំពាវនាវរបស់អាមេរិកធ្វើឡើងដោយសារតែអាមេរិក គឺជាអ្នកនៅពីក្រោយ អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ លោកថ្លែងថា៖ «ការលើកឡើងរបស់មន្ត្រីការបរទេស សហរដ្ឋអាមេរិក គឺលើកឡើងក្នុងមនោសញ្ចេតនា និងអារម្មណ៍ដែលគាត់បានប្រើប្រាស់ក្រុម (CNRP) ហ្នឹង។ បើគាត់មិនយកចិត្តទុកដាក់មានតែគាត់បោះបង់ក្រុមហ្នឹងចោល»។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានចោទសហរដ្ឋអាមេរិកថា បានអនុញ្ញាតឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ប្រើប្រាស់ទឹកដីរបស់អាមេរិកធ្វើអំពើភេរវកម្មប្រឆាំងប្រទេសកម្ពុជា។ លោកបញ្ជាក់៖ «តាមច្បាប់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក គ្មានច្បាប់ណាមួយចែងឲ្យរដ្ឋាភិបាលរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកគាំទ្រពួកភេរវករ ឬភេរវកម្មនោះទេ។
ហេតុម៉េចបានយើងថា ក្រុមហ្នឹងជាក្រុមភេរវកម្ម ទីមួយគឺក្រុមហ្នឹងបានរៀបចំអង្គការភេរវកម្មមួយនៅលើទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិក ទី ២ បានប្រមូលលុយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការប្រើប្រាស់សកម្មភាពភេរវកម្មរបស់ខ្លួនដែលខុសច្បាប់ដែលអត់បានចុះឈ្មោះជាអង្គការនៅក្នុងបញ្ជីអង្គការនៅសហរដ្ឋអាមេរិក»។
ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីម្សិលមិញនេះដែរលោក រស់ ចន្ត្រាបុត្រ សាស្ត្រាចារ្យប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាក៏បានលើកឡើងដែរថា សហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រើប្រាស់លោក សម រង្ស៊ី ដើម្បីទទួលបានផលចំណេញភូមិសាស្ត្រនយោបាយដោយមិនបានគោរពតាមច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិហើយថា ប្រទេសកម្ពុជាមិនអាចទទួលយកបាននូវទង្វើរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកដែលគាំទ្រលោក សម រង្ស៊ី ឲ្យធ្វើភេរវកម្មប្រឆាំងនឹងប្រទេសកម្ពុជានោះឡើយ។
លោកថ្លែងថា៖ «ឥឡូវនេះមួយក្រុមហ្នឹងដែលដឹកនាំដោយ រង្ស៊ី នេះក៏ដើរតួនូវអ្វីដែលជានយោបាយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅកម្ពុជា និងតំបន់ដែរ។ យើងបានឃើញហើយអ្វីដែល សម រង្ស៊ី បានប្រកាស ឬថ្លែងរៀងរាល់ថ្ងៃទាំងអស់នេះ ពិសេសពេលចុងក្រោយនេះគឺជាការប្រឆាំងជាមួយនឹងពលរដ្ឋខ្មែរ និងរាជានិយមនៅកម្ពុជា»។
លោកបន្ថែមថា៖ «(សហរដ្ឋអាមេរិក) ចៅហ្វាយរបស់ រង្ស៊ី ដែលអនុញ្ញាតឲ្យ សម រង្ស៊ី ទៅប្រកាសទាត់ចោលនូវរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជាយកកម្ពុជាធ្វើជាសត្រូវ ហើយដែលស្រែកឡើងបង្កទ័ពនៅលើទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិកនេះ។ សួរថាអំពើភេរវកម្មទាំងអស់នេះអាចចាត់ទុកជាសកម្មភាពមួយដែលយើង អាចទទួលយកបានឬអត់?»។
លោក ចន្ត្រាបុត្រ បានលើកឡើងថា បើសហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែបន្តគាំទ្រអំពើភេរវកម្មរបស់ សម រង្ស៊ីនេះនោះសហរដ្ឋអាមេរិកមិនគោរពទៅតាមអ្វីដែលជាគោលការណ៍ គោលនយោបាយ និងជាសម្ដីរបស់របស់អាមេរិកដែលធ្លាប់តែប្រកាសប្រឆាំងភេរវកម្មនៅលើពិភពលោកនោះទេ។
លោកបានស្នើឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកបញ្ឈប់ការគាំទ្រទង្វើរបស់លោក សម រង្ស៊ី ដោយលោកថ្លែងថា ដោយសារតែទង្វើរបស់លោក សម រង្ស៊ី បាននិងកំពុងតែព្យាយាមបំផ្លាញប្រជាជនកម្ពុជាដែលកំពុងរស់នៅជាមួយសុខសន្តិភាព និងការរីកចម្រើន។
ចំណែកលោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ក៏បានថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទ សារព័ត៌មាននេះដែរថាលោក សម រង្ស៊ី ប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រគ្រប់បែបយ៉ាង ដើម្បីតែអំណាចនឹងផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន និងបក្សពួកសូម្បីតែការប្រមាថ ជាតិសាសន៍របស់ខ្លួនឯងបំផ្លាញកិត្តិយសរបស់រាជានិយមបំផ្លាញកិត្តិយសរបស់ព្រះមហាក្សត្រក៏ហ៊ានធ្វើដែរ។
លោកបានបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖ «សូម្បីតែឱនក្បាលចំពោះបរទេស និងសុំអង្វរបរទេសឲ្យដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ គាត់ក៏សុខចិត្តធ្វើដែរ ដើម្បីផលប្រយោជន៍ នយោបាយរបស់ខ្លួន»។
ប៉ុន្តែលោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន អតីតតំណាងរាស្ត្រអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិថ្លែងថា ពុំមានភ័ស្តុតាងណាមួយដែលបង្ហាញថា សហរដ្ឋអាមេរិកនៅពីក្រោយលោក សម រង្ស៊ី ក្នុងការធ្វើអំពើភេរវកម្មប្រឆាំងនឹងកម្ពុជានោះទេ ដោយលោកចាត់ទុកទង្វើរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកថា គ្រាន់តែព្យាយាមធ្វើឲ្យប្រទេសកម្ពុជាគោរពលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖ «សហរដ្ឋអាមេរិក មិនប្រើប្រាស់លោក សម រង្ស៊ី ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួននោះទេ តែដោយសារតែអាមេរិកចង់ឃើញមានការលូតលាស់នៅកម្ពុជា ហើយចង់ឃើញនយោបាយនៅកម្ពុជាដើរក្នុងផ្លូវគន្លងត្រឹមត្រូវ។ ការចោទប្រកាន់ (របស់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល) នេះធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា និងអាមេរិកបន្ថែមទៀត ហើយវាមិនមានផលប្រយោជន៍អ្វីសម្រាប់យើងនោះទេ»។
លោក គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានថ្លែងថា ការចោទប្រកាន់របស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងសាស្ត្រាចារ្យប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាអាចនឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិកដែលកំពុងតែមានស្ថានភាពមិនល្អរួចទៅហើយ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «យើងត្រូវសិក្សាមើលឲ្យបានច្បាស់លាស់សិន។ តិច ឬច្រើនលោក សម រង្ស៊ី គាត់ពិតជាមានខ្នងបង្អែកណាមួយ យើងមិនទាន់អាចវិនិច្ឆ័យបានទេ»។
លោកស្រី Emily Zeeberg អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជាបានបដិសេធធ្វើអធិប្បាយចំពោះបញ្ហានេះ៕