ភ្នំពេញៈ ខណៈកំពុងស្ថិតនៅក្នុងកន្លែងសង្គ្រោះបន្ទាន់នៅអគារធំនៃមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីរសៀលថ្ងៃទី ២៣ ខែកក្កដា ជិនប្រុសស្ពូ អាយុ ១១ ខែកំពុងប្រយុទ្ធនឹងជំងឺដើម្បីបន្តរស់ ខណៈគ្រូពេទ្យកំពុងតាមដានគាត់ក្នុងលក្ខណៈខិតខំប្រឹងប្រែងជាប់ជានិច្ច ដើម្បីសង្គ្រោះជីវិតរបស់គាត់។
ទារករូបនេះបានដេកនៅលើគ្រែមន្ទីរពេទ្យ និងដាក់បំពង់ខ្យល់។ សំឡេងស្រែកយំនៃការឈឺចាប់របស់ទារករូបនេះត្រូវបានឮ ខណៈរាងកាយគ្មានចលនា និងមួយផ្នែកត្រូវបានដណ្ដប់ភួយ។
ទារករូបនេះត្រូវបានដាក់អុកស៊ីហ្ស៊ែនដើម្បីជួយក្នុងការដកដង្ហើម។ ម្តាយរបស់ទារកនេះឈ្មោះ ហ៊ុយ ស្រីមុំ អាយុ ៣៣ ឆ្នាំមកពីខេត្តស្វាយរៀងបានអង្គុយនៅជិតកូនពីមុនពេលចាប់ផ្តើមបំបៅដោះកូន។ ទារករូបនេះកំពុងស្ថិតនៅក្នុងការសង្គ្រោះអស់រយៈពេល ១០ ថ្ងៃហើយ បន្ទាប់ពីត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យចូលមន្ទីរពេទ្យដោយសាររោគរលាកសួតធ្ងន់ធ្ងរ។
បន្ទាប់ពីគ្រូពេទ្យធ្វើតេស្តឈាម គ្រូពេទ្យបានរកឃើញមេរោគ pseudomallei នៅក្នុងឈាមរបស់ទារករូបនេះ។ នេះបើតាមការពន្យល់របស់លោកគ្រូពេទ្យ ឈាម សារី ប្រធានផ្នែកសង្គ្រោះបន្ទាន់។
វាអាចទៅរួចក្នុងការព្យាបាលជំងឺនេះតាមរយៈការប្រើថ្នាំអង់ទីប៊ីយោទិកត្រឹមត្រូវប៉ុន្តែករណីរបស់គាត់គឺធ្ងន់ធ្ងរ។ ករណីទាំងនេះកើតមានច្រើននៅមន្ទីរពេទ្យហើយមានស្លាប់ ២ ករណីនាឆ្នាំនេះរហូតមកដល់ពេលនេះ។ នេះបើតាមលោក សារី ដែលបានថ្លែង។
លោកបានថ្លែងដោយកាន់រូបថតកាំរស្មីអិចបង្ហាញថា៖ «ការឆ្លងបានរីករាលដាលនៅក្នុងសួតរបស់ទារករូបនេះ»។ «ខ្ញុំសង្ឃឹមថាក្មេងនេះនឹងជាក្នុងរយៈពេល ២ ទៅ ៣ សប្តាហ៍ខាងមុខ»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Denis Laurent អនុប្រធានមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាបានថ្លែងកាត់គ្រូពេទ្យផ្សេងៗថា៖ «ប្រសិនបើមិនមានការព្យាបាលទេ ក្មេងនេះនឹងស្លាប់»។
ការព្យាបាលទារកនេះគឺមិនតម្រូវឲ្យមានការបង់ប្រាក់អ្វីនោះទេដោយសារមន្ទីរពេទ្យដ៏ល្បីល្បាញមួយនេះបានទទួលជំនួយពីប្រជាជនស្វ៊ីសដែលជួយមន្ទីរពេទ្យកុមារគន្ធបុប្ផាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងសៀមរាប។
ចាប់តាំងពីស្ថាបនិកមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាលោក Beat Richner ដែលជាគ្រូពេទ្យជនជាតិស្វ៊ីសបានបង្កើតមន្ទីរពេទ្យនេះអស់រយៈកាល ២៥ ឆ្នាំកន្លងមកមន្ទីរពេទ្យនេះបានផ្តល់ការព្យាបាលដល់កុមារជិត ១៨ លាននាក់។ នេះបើតាមស្ថិតិរបស់មន្ទីរពេទ្យ។
មន្ទីរពេទ្យនេះបានប្រមូលថវិកាពី ៨៥ ទៅ ៩០ ភាគរយនៃថវិកាប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួនចំនួន ៤២ លានដុល្លារ តាមរយៈការបរិច្ចាគឯកជនដែលភាគច្រើនបំផុតពីប្រទេសស្វ៊ីស។
ទោះយ៉ាងណាលោក Richner បានលាលែងពីតំណែងកាលពីខែមីនា ដោយសារលោកមានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ បន្ទាប់ពីលោកបានគ្រប់គ្រងមន្ទីរពេទ្យនេះអស់រយៈកាលជាង ២ ទសវត្សរ៍ ខណៈថវិកាជំនួយកំពុងជិតអស់ធ្វើឲ្យមានក្តីបារម្ភនៅពេលមិនមានវត្តមានរបស់លោក។ លោក Richner ឥឡូវនេះកំពុងទទួលការព្យាបាលនៅផ្ទះរបស់លោកនៅក្នុងប្រទេសស្វ៊ីស ប៉ុន្តែស្ថានភាពរបស់លោកនៅតែធ្ងន់ធ្ងរ។ នេះបើតាមលោកវេជ្ជបណ្ឌិត Laurent។
អត្ថាធិប្បាយកាលពេលថ្មីៗនេះរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលធានាឲ្យមានប្រតិបត្តិការជាបន្តសម្រាប់មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា ប៉ុន្តែខណៈមន្ទីរពេទ្យនេះឥឡូវនេះកំពុងស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលត្រូវបានរិះគន់ជាយូរមកហើយ ចំពោះប្រព័ន្ធគាំពារសុខភាពអន់ មជ្ឈដ្ឋានមួយចំនួនរួមទាំងអ្នកដែលកំពុងមានកូនព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យនេះនាំគ្នាលើកឡើងនូវសំណួរថា តើមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាអាចបន្តនៅក្នុងកម្រិតស្តង់ដារដដែលដូចមុនឬអត់?
ក្នុងអំឡុងរយៈពេល ៦ ខែដំបូងនៃឆ្នាំនេះមន្ទីរពេទ្យនេះបានកត់ត្រាជំនួយឯកជនចំនួន ៧,៧ លានដុល្លារពីប្រទេសស្វ៊ីស បើប្រៀបធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នានៃឆ្នាំ ២០១៦ គឺ ៧,៤ លានដុល្លារ។ នេះបើតាមលោកវេជ្ជបណ្ឌិត Laurent។
លោកបន្តថា៖ «ប្រសិនបើលែងមានជំនួយយើងនឹងមាន [ថវិកា] គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់រយៈពេលពីរឆ្នាំ»។ «ក្តីបារម្ភតែមួយនៅពេលមិនមានវត្តមានលោក Beat Richner គឺថាយើងមិនដឹងថា តើយើងនឹងទទួលបានជំនួយដូចមុនពីប្រទេសស្វ៊ីសឬអត់?»។
ក្នុងអំឡុងសុន្ទរកថាកាលពីពេលថ្មីៗនេះលោក ហ៊ុន សែន បានសូមឲ្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ និងក្រសួងសុខាភិបាលស្វែងរកវិធីរក្សាដំណើរការមន្ទីរពេទ្យនេះ បើទោះបីជាថវិកាពីខាងក្រៅអស់ក៏ដោយ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «យើងត្រូវធានានូវនិរន្តរភាពនៃមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា គុណភាពល្អ សេវាល្អ និងគោលការណ៍ល្អ»។
លោកបន្តថា៖ «ប្រសិនបើយើងមិនមានថវិកាពីប្រទេសស្វ៊ីស ឬដៃគូដទៃៗសូមធ្វើឲ្យប្រាកដថាមន្ទីរពេទ្យនេះនៅតែប្រតិបត្តិការដូចធម្មតា។ យើងមានសមត្ថភាពធ្វើ និងជួយកុមាររបស់យើង»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Laurent បានថ្លែងថាការសន្យាគឺសំខាន់ណាស់សម្រាប់មន្ទីរពេទ្យហើយមន្ទីរពេទ្យក៏បានជួបជាមួយក្រសួងពាក់ព័ន្ធផងដែរកាលពីខែមីនាដើម្បីពន្យល់អំពីស្ថានភាព។ «ពួកគេធានាអ្នករាល់គ្នាថាមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផានឹងមិនបិទទ្វារទេ»។ «សម្រាប់រដ្ឋាភិបាលវាមិនងាយស្រួលទេក្នុងការស្វែងរកថវិកា ៤០ លានដុល្លារសម្រាប់មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា ប៉ុន្តែវាមិនមែនមិនអាចទៅរួចនោះទេ»។
មន្ត្រីមួយចំនួននៅក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុបានបដិសេធធ្វើអត្ថាធិប្បាយ និងបានស្នើឲ្យមានការដាក់លិខិតផ្លូវការទៅក្រសួង ដើម្បីសុំអត្ថាធិប្បាយ ខណៈមន្ត្រីដទៃៗទៀតបានបង្វែរសំណួរឲ្យទៅសួររដ្ឋលេខាធិការលោក ងួន សុខា ដែលបានដឹកនាំគណៈកម្មាធិការអន្តរក្រសួងដែលត្រូវបានបង្កើតកាលពីឆ្នាំមុនសម្រាប់ការទទួលយកមន្ទីរពេទ្យនេះ។
នៅពេលទាក់ទងសុំអត្ថាធិប្បាយពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍លោក សុខា ក៏បានបដិសេធធ្វើអត្ថាធិប្បាយផងដែរ។ ទន្ទឹមនេះរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាលលោក ម៉ម ប៊ុនហេង បានបង្វែរសំណួរឲ្យទៅសួរអ្នកនាំពាក្យលោកស្រី ឱ វណ្ណាឌីណេ ដែលក៏មិនអាចទាក់ទងសុំអត្ថាធិប្បាយបានដែរ។
ប៉ុន្តែលោក Laurent នៅតែមានសុទិដ្ឋិនិយមដោយថ្លែងថារដ្ឋាភិបាលបានរក្សាការសន្យាថានឹងបង្កើនការបរិច្ចាគមកមន្ទីរពេទ្យនេះហើយដែលថ្មីៗបំផុតនេះគឺនៅក្នុងទម្រង់នៃការបរិច្ចាគ ២ ដុល្លារពីរាល់សំបុត្រទាំងអស់ដែលលក់នៅប្រាសាទអង្គរ។
លោក Laurent បានថ្លែងថាការបរិច្ចាគទាំងនោះទទួលបាន ២ លានដុល្លារហើយនាឆ្នាំនេះរហូតមកដល់ពេលនេះ។ លោកបានបន្ថែមថាប្រជាជនកម្ពុជាក៏កំពុងបង្កើនការបរិច្ចាគរបស់ពួកគេផងដែរដោយគ្រាន់តែថ្ងៃទី ២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៧ ឃើញមានចំនួន ៤២០០ ដុល្លារ។ មួយផ្នែកធំនៃការបរិច្ចាគនេះបានមកពីអ្នកជំនួញម្នាក់ដែលបានជ្រើសរើសយកមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាដើម្បីព្យាបាលកូនស្រីគាត់ពីព្រោះគាត់ទុកចិត្តគ្រូពេទ្យនៅទីនេះ។
មន្ទីរពេទ្យមានអ្នកបម្រើការងារប្រមាណ ២៤០០ នាក់ក្នុងនោះវេជ្ជបណ្ឌិតទទួលបានប្រាក់ខែចំនួន ១៥០០ ដុល្លារ និងគិលានុបដ្ឋាយិកាទទួលបានប្រាក់ខែចំនួន ៦០០ ដុល្លារ។
កាលពីរសៀលថ្ងៃទី ២៣ ខែកក្កដាគេឃើញវេជ្ជបណ្ឌិត និងគិលានុបដ្ឋាយិកា ក្នុងសម្លៀកបំពាក់ពណ៌សដើរធ្វើការចុះឡើងនៅក្នុងបន្ទប់ ICU ខណៈដែលឃើញទារកម្នាក់អាយុ ១១ ខែឈ្មោះប្រុសពៅត្រូវបានគេនាំចូលមកក្នុងបន្ទប់នោះក្នុងអាការជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សម សាម៉ន ប្រធានផ្នែកពិនិត្យពិគ្រោះជំងឺក្រៅនៅមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ជាបានថ្លែងថាជោគជ័យរបស់មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាកើតចេញពីការជឿទុកចិត្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងរយៈពេលច្រើនឆ្នាំមកនេះ។ លោកថ្លែងថា៖ « យើងព្យាយាមឱ្យអស់ពីសមត្ថភាពរបស់យើង។ នេះគឺជាវិធីដែលមន្ទីរពេទ្យរបស់យើងអាចឈរបានយូរអង្វែងរហូតមកដល់ពេលនះ»។
ប៉ុន្តែអ្នកម្តាយខ្លះកាលពីថ្ងៃទី ២៣ ខែកក្កដាពួកគាត់នៅមានមន្ទិលថាតើអាចនឹងមានការផ្លាស់ប្តូរឬទេប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលចូលមកគ្រប់គ្រងមន្ទីរពេទ្យនេះនោះ។ អ្នកស្រី ហ៊ុន ណារិន អាយុ ៣១ ឆ្នាំមកពីខេត្តស្វាយរៀងបាននាំកូនប្រុសអាយុ ៦ ខែរបស់គាត់ឈ្មោះ លឹម សុភ័ក្រស្តា មកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា។
អ្នកស្រីមានការព្រួយបារម្ភថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលផ្តល់ថវិកាទាំងស្រុងដល់មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ជានោះ ពួកគេអាចនឹងមិនដំណើរការបានរលូនទេហើយគុណភាពនៃការព្យាបាលអាចនឹងធ្លាក់ចុះ។
ប៉ុន្តែអ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «បើសិនពួកគេ [រក្សាគុណភាព] ព្យាបាលនោះខ្ញុំនឹងសប្បាយចិត្ត»។
អ្នកស្រី រៀម អាយុ ២៦ ឆ្នាំដែលកូនរបស់គាត់មានអាយុ ៨ ខែបាននិយាយថាអ្នកស្រីសង្ឃឹមថារដ្ឋាភិបាលនឹងទទួលបន្ទុកថវិកាលើដំណើរការមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ជានេះ។ បើមិនដូច្នោះទេវាជាការខាតបង់ដ៏ធំបំផុតមួយសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «វាពិតជាមានផលប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសប្រជាជនខ្មែរក្រីក្រដែលរស់នៅទីជនបទដូចរូបខ្ញុំជាដើមដែលមិនមានលទ្ធភាពចំណាយលើការព្យាបាលកូននៅពេលដែលពួកគេមានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ»។
ទន្ទឹមនឹងនេះដែរអ្នកស្រី ស្រីមុំ ដែលមានកូនអាយុ ១១ ខែបានថ្លែងថាអ្នកស្រីមានអារម្មណ៍ធូរស្រាល ខណៈដែលកូនរបស់អ្នកស្រីត្រូវសង្គ្រោះនៅក្នុងបន្ទប់ ICU ក្នុងរយៈពេលវែង ប៉ុន្តែមិនអស់ថ្លៃការព្យាបាល។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំពិតជាសប្បាយចិត្តខ្លាំងណាស់នៅពេលខ្ញុំអាចទទួលបានការព្យាបាលកូនរបស់ខ្ញុំដោយគ្មានការចំណាយប្រាក់»។
ប៉ុន្តែលោក ជុំ សុផា នាយកប្រតិបត្តិអង្គការសម្ព័ន្ធសុខភាព និងអភិវឌ្ឍន៍បានថ្លែងថាលោកមានសំណួរ និងកង្វល់ជាច្រើនទាក់ទងនឹងស្ថានភាពរបស់មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាដូចអ្នកដទៃទៀតធ្លាប់បានលើកឡើងដែរ។
លោក សុផា បានចោទសួរថា តើរដ្ឋាភិបាលអាចនឹងផ្តល់ប្រាក់រាប់លានដុល្លារដល់ការដំណើរការមន្ទីរពេទ្យនេះជារៀងរាល់ឆ្នាំដែរឬទេ ហើយថា តើគេនឹងរក្សាការគ្រប់គ្រង បុគ្គលិក និងរចនាសម្ព័ន្ធនៅដដែលឬទេ? លោកថ្លែងថាប្រសិនបើបុគ្គលិកនៃមន្ទីរពេទ្យនេះត្រូវបានជំនួសដោយអ្នកធ្វើការនៅតាមមន្ទីរពេទ្យសាធារណៈនានានោះមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផានឹងក្លាយជាមន្ទីរពេទ្យមួយដូចមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋផ្សេងទៀតដែរ។
លោកបន្ថែមថា៖ «នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលពាក់ព័ន្ធនោះនឹងមានអំពើពុករលួយ ហើយនៅពេលមានអំពើពុករលួយនោះគុណភាពអាចនឹងធ្លាក់ចុះ»។ ទោះជាយ៉ាងណាលោកបានថ្លែងថា៖ «ប្រសិនបើយើងរក្សាទុកមនុស្សនៅដដែល ការគ្រប់គ្រងនៅដដែលនោះវាអាចរក្សាបានគុណភាពនៅដដែលដែរ»។
លោក Laurent ថ្លែងថាលោកអាចយល់បានពីកង្វល់របស់ប្រជាជនខ្មែរចំពោះជោគវាសនារបស់មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ជានេះ ប៉ុន្តែលោកបានអះអាងថាប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលបង្កើនការចូលរួមវិភាគទានហិរញ្ញវត្ថុរបស់ខ្លួន ឬប្រសិនបើមន្ទីរពេទ្យនេះត្រូវបានផ្តល់ថវិកាទាំងស្រុងពីរដ្ឋាភិបាលនោះមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាអាចនឹងរក្សាប្រព័ន្ធ និងគុណភាពនៃការព្យាបាលបាននៅដដែល។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ពួកគេមិនចង់យក [មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា] ទេ ពួកគេចង់រក្សាមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាឲ្យនៅគង់វង្ស ហើយខ្ញុំប្រាកដថារដ្ឋាភិបាលនឹងមិនចង់ផ្លាស់ប្តូរប្រព័ន្ធនោះទេ»៕ PS/NS
រាយការណ៍បន្ថែមដោយ ទូច សុខា
