ភ្នំពេញៈ ក្រុមការងាររៀបចំការពន្លឿននីតិវិធីជំនុំជម្រះក្តី និងចេញសាលក្រម បាននិងកំពុងបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅសាលាដំបូងរាជធានី ខេត្ត ទូទាំងប្រទេស ដើម្បីស្នើឲ្យស្ថាប័នតុលាការទាំងនេះពន្លឿននីតិវិធីជំនុំជម្រះក្តី និងចេញសាលក្រម ដែលនេះជាវិធានការដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាចង្អៀតនៃអ្នកជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារ។ នេះបើយោងតាមលោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌។
ការថ្លែងរបស់លោក ម៉ាលីន កាលពីម្សិលមិញនេះ បានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោក ស ខេង រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានថ្លែងកាលពីថ្ងៃទី ៣ ខែធ្នូថា ការយឺតយ៉ាវនៃនីតិវិធី ក្នុងការជម្រះក្ដីជនជាប់ឃុំ បានធ្វើឲ្យចំនួនអ្នកជាប់ឃុំកើនឡើងយ៉ាងច្រើន ដែលបង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់ការលើកកម្ពស់សុខមាលភាព និងការផ្តល់សេវាចាំបាច់នានានៅតាមពន្ធនាគារ។ វិធានការនេះក៏ធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីក្រសួងមហាផ្ទៃ កាលពីថ្ងៃទី ២៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៨ បានចេញសេចក្ដីសម្រេចស្តីពីការបង្កើតក្រុមការងារ រៀបចំខ្លឹមសារនៃកិច្ចប្រជុំពន្លឿននីតិវិធីជំនុំជម្រះក្តី និងចេញសាលក្រម ឬសាលដីកាស្ថាពរ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាភាពចង្អៀតណែននៅក្នុងពន្ធនាគារ។
លោក ជិន ម៉ាលីន ដែលក៏ជាសមាជិកក្រុមការងាររៀបចំលើខ្លឹមសារ និងយន្តការដើម្បីពន្លឿននីតិវិធីជំនុំជម្រះក្តី និងចេញសាលក្រមផងដែរនោះបានថ្លែងថា ក្រុមការងារនេះបានបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅសាលាដំបូងរាជធានី ខេត្តទូទាំងប្រទេសកាលពីសប្តាហ៍មុន ដើម្បីជួយ ពន្លឿននីតិវិធីជំនុំជម្រះក្តី និងចេញសាលក្រម បន្ទាប់ពីក្រុមការងារបានធ្វើការផ្ទៀងផ្ទាត់សំណុំរឿងរបស់សាលាដំបូងរាជធានី ខេត្ត ជាមួយទិន្នន័យរបស់ខាងពន្ធនាគារ និងបន្ទាប់ពីបានរកឃើញថា មានសំណុំរឿងប៉ុន្មានដែលនៅសេសសល់និងអូសបន្លាយ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ក្រុមការងារបានឈានដល់មួយដំណាក់ទៀតទាក់ទងនឹងការជំរុញសំណុំរឿងនៅតុលាការគឺក្រុមការងារបានផ្ទៀងផ្ទាត់សំណុំរឿងគ្រប់រាជធានី និងខេត្ត ជាមួយទិន្នន័យរបស់ខាងពន្ធនាគារថា មាននៅសល់សំណុំរឿងប៉ុន្មាន ហើយសំណុំរឿងប៉ុន្មានបានដល់ណាខ្លះ ហើយក្រុមការងារបានបញ្ជូនសំណុំរឿងទាំងអស់ទៅតាមគ្រប់សាលាដំបូង រាជធានី ខេត្តដើម្បីពន្លឿននីតិវិធីហ្នឹងទៅតាមគោលការណ៍ច្បាប់»។
លោក ជិន ម៉ាលីន បន្ថែមថា តាមរយៈការបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅកាន់សាលាដំបូងរាជធានី ខេត្តនេះ វានឹងអាចជួយពន្លឿននីតិវិធីជំនុំជម្រះក្តី និងចេញសាលក្រមបានលឿន ដែលជាផ្នែកមួយអាចជួយដោះស្រាយបានមួយផ្នែកចំពោះភាពចង្អៀតនៃអ្នកជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ប្រសិនបើសំណុំរឿងហ្នឹង បានលឿនទៅមុខឆាប់ចប់ វាអាចធ្វើឲ្យជនជាប់ចោទខ្លះ ត្រូវបានទម្លាក់បទចោទ ហើយគាត់អាចមានសេរីភាពឡើងវិញ ខណៈដែលជនជាប់ចោទដែលរកឃើញថា មានទោស សម្រេចផ្តន្ទាទោស ហើយអ្នកដែលបានអនុវត្តទោសបានមួយចំនួន និងដោយផ្អែកលើគោលការណ៍មនុស្សធម៌ និងការកសាងកែប្រែអត្តចរិត គាត់អាចមានឱកាសទទួលបានការលើកលែងទោស និងបន្ធូរបន្ថយទោស»។
បើតាមលោក ម៉ាលីន ក្រុមការងារនេះនឹងមានការងារច្រើនក្នុងការរៀបចំក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ គោលនយោបាយ ដើម្បីដោះស្រាយ ភាពចង្អៀតនៃអ្នកជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារ ដូចជាការកសាងពន្ធនាគារបន្ថែមការអនុវត្តទោសសហគមន៍ការរៀបចំសាលាឧទ្ធរណ៍តាមតំបន់និងការធ្វើទំនើបកម្មរដ្ឋបាលតុលការ។
អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន្ទ បានថ្លែងកាលពីម្សិលមិញថា សាលាដំបូងរាជធានី បានទទួលលិខិតរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌ កាលពីថ្ងៃទី ៤ ខែមករា ដែលមានកម្មវត្ថុ អំពីសំណើសុំជួយអន្តរាគមន៍ជំរុញឲ្យសាលាជម្រះក្តី គ្រប់ជាន់ថ្នាក់ពន្លឿននីតិវិធីជំនុំជម្រះក្តី និងចេញសាលក្រម ឬសាលដីកាស្ថាពរ។
លោកបន្តថា៖ «សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានខិតខំប្រឹងប្រែងចំណាត់ការរឿងក្តីតាមនីតិវិធីច្បាប់តាំងពីមុនមក ហើយពេលទទួលបានលិខិតសុំអន្តរាគមន៍នេះ បានជំរុញឱ្យខិតខំបន្ថែមទៀតលើចំណាត់ការរឿងក្តីទាំងអស់ ជាពិសេសបានចាត់វិធានការឱ្យបញ្ចប់ជាស្ថាពរលើសាលក្រម ផ្ទៀងផ្ទាត់ទិន្នន័យជនជាប់ឃុំ ដើម្បីអនុវត្តតាមខ្លឹមសារលិខិតនេះឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់»។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក លោក ស៊ឹង សែនករុណា បានស្វាគមន៍ ចំពោះចំណាត់ការនេះដោយថ្លែងថា ការយឺតយ៉ាវនៃនីតិវិធីជំនុំជម្រះក្តី និងចេញសាលក្រម ឬសាលដីកាស្ថាពរគឺជាដើមហេតុដែលបានធ្វើឲ្យមានភាពចង្អៀតណែនក្នុងពន្ធនាគារ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ក្រុមការងារនេះ នឹងធ្វើការត្រឹមត្រូវ និងឯករាជ្យ ដើម្បីជួយសម្រួលយ៉ាងណា ឲ្យនីតិវិធីជំនុំជម្រះក្តី និងការចេញសាលក្រម ឬសាលដីកា ស្ថាពរបានលឿន ដោយមិនរើសអើង។ យើងមិនយល់ពីមូលហេតុដែលមានការយឺតយ៉ាវក្នុងការពន្លឿននីតិវិធីជំនុំជម្រះក្តី និងចេញសាលក្រម ឬ សាលដីកាស្ថាពរនេះទេ តែវាអាចមានកត្តាច្រើន អាចធនធានមនុស្ស និងការមិនយកចិត្តទុកដាក់»។
កាលពីដើមខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៨ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍មួយថា ចំនួនអ្នកជាប់ឃុំបានឡើងដល់កម្រិតខ្ពស់ ដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក ដោយធ្វើឲ្យមានភាពចង្អៀតណែន និងពុករលួយ បង្កឲ្យមានផលប៉ះពាល់ទៅលើអ្នកជាប់ឃុំ ផ្តល់ផលវិបាកដល់មន្ត្រីពន្ធនាគារ និងសង្គមជាតិទាំងមូល ហើយថា ការរំលោភបំពានសិទិ្ធជនជាប់ចោទ និងអំពើពុករលួយ មានការរីករាលដាលនៅក្នុងប្រព័ន្ធពន្ធនាគារដែលបានធ្វើឲ្យស្ថានភាពពន្ធនាគារយ៉ាប់យ៉ឺន។
អង្គការលីកាដូបានស្នើឲ្យប្រើប្រាស់នីតិវិធីដោះលែងឲ្យនៅក្រៅឃុំបណ្តោះអាសន្នឲ្យបានត្រឹមត្រូវ សម្រាប់បទល្មើសតូចៗ ដែលមិនមានហិង្សា និងផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ព្រហ្មទណ្ឌជារួម នឹងលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការចាត់អាទិភាពនៃរឿងក្តីទៅតាមភាពធ្ងន់ធ្ងររបស់ករណីនីមួយៗ និងកាត់បន្ថយការងារច្រើនហួសរបស់ស្ថាប័នតុលាការ៕