.jpg)
មេធាវី ៤ រូបដែលចូលរួមប្រកួតជាប្រធានគណៈមេធាវី។ រូបថត សហការី
ភ្នំពេញៈ គណៈមេធាវីកម្ពុជានឹងបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានថ្មីនៅថ្ងៃទី ១៦ ខែតុលា ខាងមុខ បន្ទាប់ពីប្រធានបច្ចុប្បន្នដែលបានជាប់ឆ្នោត ២ អាណត្តិមកហើយ ដល់ពេលវេលាដែលត្រូវចាកចេញពីតំណែង។ មកទល់ពេលនេះ មេធាវីល្បីៗចំនួន ៤ រូប បានដាក់ពាក្យធ្វើជាបេក្ខជនប្រកួតប្រជែងសម្រាប់តំណែងប្រធានគណៈមេធាវីដែលរួមមានលោក លី ច័ន្ទតុលា លោក សំ សុគង់ លោក ឡុង ដារ៉ា និងលោក កែត ឃី។
លោកមេធាវី លី ច័ន្ទតុលា ថ្លែងពីម្សិលមិញថា តួនាទីជាប្រធានគណៈមេធាវី គឺជាតួនាទីសំខាន់ និងកិត្តិយសទាំងនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌវិជ្ជាជីវៈមេធាវីទាំងនៅក្នុងសង្គម។ ការទទួលបានតួនាទីនេះក៏ជាកិត្តិយសសម្រាប់ខ្លួនឯង និងក្រុមគ្រួសារផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «ជាហូរហែមក ខ្ញុំតែងតែបានចូលរួមចំណែកក្នុងការពង្រឹង និងលើកតម្កើងស្ថាប័នគណៈមេធាវីក៏ដូចជាវិជ្ជាជីវៈមេធាវី។ ជាមួយនឹងតួនាទីជាប្រធានគណៈមេធាវី ខ្ញុំនឹងមានលទ្ធភាព និងសិទ្ធិកាន់តែច្រើននៅក្នុងការដឹកនាំដាក់ចេញជាគោលនយោបាយ និងធ្វើសកម្មភាពជាក់ស្តែងជាអាទិភាព ដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍របស់បងប្អូនសហភាតាមេធាវីទាំងអស់។ ខ្ញុំចង់បានឧត្តមភាព និងកិត្យានុភាពនៃវិជ្ជាជីវៈមេធាវី»។
បើជាប់ជាប្រធានគណៈមេធាវី លោកមានគោលនយោបាយអាទិភាពចំនួន ៨ ចំណុចដូចជាពង្រឹងការចូលប្រកបវិជ្ជាជីវៈមេធាវីតាមមាត្រា ៣២ នៃលក្ខន្តិកៈមេធាវីពង្រឹង និងបង្កើនសមត្ថភាពមេធាវី បង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ និងកិច្ចការនានាដើម្បីឲ្យមេធាវី និងគណៈមេធាវីកាន់តែប្រសើរឡើង។
ចំណែកលោកមេធាវី សំ សុគង់ ថ្លែងថាលោកចង់ដឹកនាំស្ថាប័នគណៈមេធាវីឲ្យឯករាជ្យពីស្ថាប័នផ្សេងៗ និងពង្រឹងវិជ្ជាជីវៈមេធាវី។ លោកថា មេធាវីគឺជាអ្នកច្បាប់ដែលមានការជឿជាក់ពីកូនក្ដី និងប្រជាពលរដ្ឋ ហើយមេធាវីមិនមែនជាភ្នាក់ងារកណ្ដាលសម្រាប់យកលុយទៅសូកតុលាការយកឈ្នះក្ដីនោះទេ។ លោកក៏ចង់ឃើញមេធាវីត្រូវបានមហាជន និងអន្តរជាតិទទួលស្គាល់ថា ជាមេធាវីមានវិជ្ជាជីវៈ និងមានសមត្ថភាព។ បើជាប់ជាប្រធាន លោកនឹងពង្រឹងវិន័យមេធាវី និងសមត្ថភាពព្រមទាំងទំនាក់ទំនងជាមួយស្ថាប័នអន្តរជាតិដែលធ្វើការផ្នែកមេធាវី ដើម្បីចែករំលែកចំណេះដឹង និងជួយការពារដល់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស។
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖ «ខ្ញុំចង់បានគណៈមេធាវីជាស្ថាប័នឯករាជ្យ មិនស្ថិតក្រោមការទទួលបញ្ជា ឬក្រោមស្ថាប័នណាមួយ ឬគណបក្សនយោបាយណាមួយ។ ទី ២ ខ្ញុំចង់ឲ្យគណៈមេធាវីមានឈ្មោះនៅថ្នាក់ជាតិ និងអន្តរជាតិជាពិសេសទំនាក់ទំនងជាមួយគណៈមេធាវីអន្តរជាតិ ដើម្បីដោះដូរបទពិសោធចំណេះដឹង និងការការពារក្ដី ឬតំណាងសម្រាប់ពលរដ្ឋដែលគាត់មានបញ្ហានៅប្រទេសទាំងនោះ»។
លោកមេធាវី ឡុង ដារ៉ា បានថ្លែងថាលោកបានព្យាយាមឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនប្រធានប្រមាណ ១០ ឆ្នាំមកហើយ ប៉ុន្តែត្រូវបានពន្យារជាបន្តបន្ទាប់ដោយមូលហេតុផ្សេងៗ។ លោកសម្រេចចិត្តឈរឈ្មោះនៅអាណត្តិនេះដោយសារតែអ្នកដែលចូលមកប្រកបវិជ្ជាជីវៈជាមេធាវីតាមបទពិសោធតែមិនបានឆ្លងកាត់ការបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈមានចំនួនច្រើនពេក ដែលធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធតុលាការរងការរិះគន់ពីមហាជន។
បើជាប់ជាប្រធានលោក ដារ៉ា នឹងពង្រឹងកេរ្តិ៍ឈ្មោះមេធាវីទាំងអស់ឡើងវិញធ្វើយ៉ាងណាឲ្យសាធារណជនស្គាល់តួនាទី និងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់មេធាវី។ លោកនឹងពង្រឹង និងបង្កើនសមត្ថភាពវិជ្ជាជីវៈមេធាវី ដើម្បីចូលរួមធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការជាមួយនឹងរាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីឲ្យមេធាវីមានតម្លៃ និងប្រកបដោយសីលធម៌ខ្ពស់ឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការរបស់សង្គម និងការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រទេសជាតិ។
លោកបន្តថា លោកនឹងពិនិត្យឡើងវិញថាតើគួរតែកែសម្រួលមាត្រា ៣២ នៃលក្ខន្តិកៈមេធាវី ឬយ៉ាងណាដើម្បីកាត់បន្ថយការក្លាយជាមេធាវីដែលធ្វើឲ្យមានអតិផរណាមេធាវី។ អតិផរណាមេធាវីធ្វើឲ្យអ្នកដែលមានសមត្ថភាពមួយចំនួនមិនអាចប្រកួតប្រជែងបាន ហើយសម្រេចចិត្តលាលែង ឬមិនប្រកបវិជ្ជាជីវៈហើយទៅប្រកបការងារអ្វីផ្សេងទៀត។
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖ «ដើម្បីឲ្យចំណុចសំខាន់ៗដំណើរការបាន ខ្ញុំត្រូវការចូលរួមពីសមាជិកសមាជិកានៃគណៈមេធាវីទាំងអស់ដើម្បីផ្ដល់ជាអនុសាសន៍ ចំណុចខ្លាំង ចំណុចខ្សោយ និងពិភាក្សាជាមួយក្រុមប្រឹក្សាគណៈមេធាវី ដើម្បីកែសម្រួលស្ថាប័ននេះឲ្យមានលក្ខណៈល្អប្រសើរទៅតាមគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល និងតាមពាក្យស្លោកធ្វើឲ្យសង្គមក្លាយជានីតិរដ្ឋ»។
ដោយឡែកលោកមេធាវី កែត ឃី បានថ្លែងថា លោកនឹងបង្ហាញសារឃោសនារបស់លោកនៅថ្ងៃបោះឆ្នោត។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលលោកចង់ធ្វើពេលបានតំណែងប្រធានគណៈមេធាវីនោះគឺការផ្លាស់ប្ដូរពីទម្លាប់មិនល្អមួយចំនួន ដូចជាការបោះឆ្នោតផ្ទេរសិទ្ធិ ឬបោះឆ្នោតជំនួស។ ការបោះឆ្នោតដូចនេះមិនបង្ហាញពីឆន្ទៈម្ចាស់ឆ្នោតទេ ហើយមិនមានភាពយុត្តិធម៌សម្រាប់បេក្ខជនផ្សេងទៀត។ ក្រៅពីការផ្ទេរសិទ្ធិនេះក៏មានការកៀរគរមិនឲ្យមេធាវីទៅចូលរួមបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានថ្មី។
លោកបន្តថា៖ «មួយទៀតការឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតក៏មិនល្អដែរ ព្រោះការកៀរគ្នាហៅគ្នាស៊ីផឹក ដោយសារមនោសញ្ចេតនាហូបចុកជាមួយគ្នាធ្វើឲ្យយើងមិនអាចរើសបេក្ខជនដែលមានសមត្ថភាពក្នុងការដឹកនាំមានសីលធម៌ល្អក្នុងការដឹកនាំគណៈមេធាវី។ ដោយសារមនោសញ្ចេតនាហូបចុកជាមួយគ្នា យើងហៅឲ្យខ្លីគឺការទិញសន្លឹកឆ្នោតដោយការហៅផឹកស៊ីជុំគ្នា បេក្ខជនមួយចំនួនគាត់ល្អហើយ តែគាត់គ្មានលទ្ធភាពក្នុងការប៉ាវគេផឹកស៊ី ធ្វើឲ្យគាត់មិនមានសំឡេងឆ្នោតជាប់ជាប្រធាន»។
លោក សួន វិសាល ប្រធានគណៈមេធាវីដែលនឹងចប់អាណត្តិមិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបានទេកាលពីម្សិលមិញ។
លោក លីវ សុវណ្ណា អគ្គលេខាធិការរងនៃគណៈមេធាវីកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា នៅក្នុងអាណត្តិរបស់លោក សួន វិសាល ចំនួន ២ អាណត្តិចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៦ មក លោកបានធ្វើការកំណែទម្រង់ក្នុងការបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈមេធាវីដោយកាត់បន្ថយការបណ្ដុះបណ្ដាលតែលើទ្រឹស្ដី ប៉ុន្តែផ្ដោតលើការអនុវត្ត។ លោកបានពង្រឹងសមត្ថភាពមេធាវីដែលចូលមកប្រកបវិជ្ជាជីវៈនេះតាមរយៈបទពិសោធ។
លោកបន្តថា ក្នុងអាណត្តិរបស់លោក សួន វិសាល គណៈមេធាវីកម្ពុជា បានធ្វើទំនាក់ទំនងជាមួយគណៈមេធាវីនៃប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង ថៃ និងម៉ាឡេស៊ី ដែលនៅទីនោះមានពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើនរស់នៅ និងធ្វើការ។ នៅពេលអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នាបានចូលជាធរមាន កម្ពុជានឹងមានការិយាល័យ និងប្រតិភូមេធាវីនៅក្នុងប្រទេសទាំង ៣ នេះ ដើម្បីជួយការពារក្ដីដល់ពលរដ្ឋកម្ពុជាក្រីក្រ និងរងរឿងក្ដីនៅទីនោះ។
លោកថា អនុស្សរណៈយោគយល់គ្នាជាមួយថៃ ស្ទើរតែបានសម្រេចហើយ ប៉ុន្តែត្រូវបានអាក់ខានដោយសារតែបញ្ហាកូវីដ ១៩។ ក្រុមហ៊ុនមួយនៅប្រទេសថៃបានយល់ព្រមផ្ដល់ទីតាំង សម្រាប់តំណាងពីកម្ពុជាទៅឈរជើងនៅទីនោះ ដែលតាមគម្រោង គណៈមេធាវីនឹងបញ្ជូនមេធាវីចំនួន ៣ រូបទៅប្រចាំការនៅប្រទេសថៃ និងផ្លាស់ប្ដូររៀងរាល់ ៦ ខែម្ដង។ ទោះបីយ៉ាងណា គោលនយោបាយបង្កើតការិយាល័យតំណាងនៅក្រៅប្រទេសអាចបន្តទៅបានអាស្រ័យដោយការសម្រេចចិត្តរបស់ប្រធានថ្មីដែលនឹងចូលមកកាន់តំណែងឆាប់ៗនេះ។
ជាទស្សនវិស័យ គណៈមេធាវីចង់ក្លាយជាស្ថាប័នដែលមានទំនុកចិត្តពីអតិថិជន និងពលរដ្ឋទូទៅ ហើយជាលទ្ធផលគឺមេធាវីទាំងអស់មានការងារធ្វើគ្រប់ៗគ្នា។ នេះបើតាមលោក លីវ សុវណ្ណា។ «ទំនុកចិត្តនេះសំខាន់យើងត្រូវពង្រឹងទៅលើសមត្ថភាព ពង្រឹងលើក្រមសីលធម៌។ ដូចជាកន្លងមកយើងតែងដាក់ទណ្ឌកម្មលើមេធាវីមួយចំនួនដែលប្រព្រឹត្តខុសក្រមសីលធម៌ ដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋមានទំនុកចិត្តហើយដើម្បីឲ្យមេធាវីនីមួយៗខំពង្រឹងក្រមសីលធម៌ខ្លួនឯង ក្រៅតែពីសមត្ថភាព យើងត្រូវតែមានសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈ»។
សមាជិកគណៈមេធាវី ១ រូបដែលស្នើសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះបានថ្លែងថា លោកចង់ឃើញ «ការបោះឆ្នោតរើសប្រធានគណៈមេធាវីខាងមុខ ប្រព្រឹត្តទៅដោយគោរពគោលការណ៍សមភាព តម្លាភាព និងយុត្តិធម៌តាមច្បាប់ និងក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីៈមេធាវី ដែលជាវិជ្ជាជីវៈឯករាជ្យ និងសេរីដែលចូលរួមបម្រើវិស័យយុត្តិធម៌»។ លោកបន្តថា លោកក៏ស្នើឲ្យប្រធានគណៈមេធាវីអាណត្តិថ្មី «ត្រូវបំពេញភារកិច្ចជាស្ថាប័នឯករាជ្យ សេរី ថ្លៃថ្នូរស្អាតស្អំពីអំពើពុករលួយ»។
បច្ចុប្បន្ននេះមេធាវីពេញសិទ្ធិ ដែលកំពុងប្រកបវិជ្ជាជីវៈមាន ១ ៥៧៩ រូប ចំណែកមេធាវីដែលកំពុងធ្វើកម្មសិក្សាមាន ៤០៨ រូប។ ចំណែកមេធាវីដែលមិនប្រកបវិជ្ជាជីវៈមាន ១១៣ រូប មេធាវីសុំនៅក្រៅបញ្ជីមាន ២៧ រូប មេធាវីដែលត្រូវបានហាមឃាត់មាន ២ រូបមេធាវីត្រូវបានផ្អាកមាន ២ រូប និងមេធាវីត្រូវបានលុបឈ្មោះមាន ២០ រូប៕
