ភ្នំពេញៈ យុវជនកម្ពុជាបានជជែកដេញដោលពីចំណូលថវិកាជាតិ ខណៈដែលសង្គមស៊ីវិលអំពាវនាវឲ្យប្រជាពលរដ្ឋតាមដាន និងស្វែងយល់ពីបញ្ហានេះដើម្បីឲ្យប្រាកដថា ការចាយវាយចំណូលចំណាយថវិកាជាតិមានតម្លាភាព និងត្រូវបានប្រើប្រាស់ចំគោលដៅ។
ការលើកឡើងនេះស្របពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ការប្រមូលថវិកាជាតិមានការកើនឡើងដោយកាលពីឆ្នាំ ២០១៨ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារប្រមូលចំណូលពន្ធអាករបានជាង ២ ពាន់លានដុល្លារ ដោយកើន ១៣,៣៧ ភាគរយ បើធៀបរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំ ២០១៧។ ចំណែករយៈពេល ៩ ខែ នៅឆ្នាំ ២០១៩ នេះចំណូលពីការប្រមូលពន្ធគយ និងពន្ធដារបានប្រមាណ ៤ ៥៦៧ លានដុល្លារ។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍របស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ផ្សព្វផ្សាយនៅខែតុលា។
អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជាបានរៀបចំកម្មវិធីប្រកួតជជែកដេញដោលនៅក្នុងវគ្គផ្តាច់ព្រ័ត្ររវាងយុវជនកម្ពុជាស្ដីពី «ចំណូលថវិកាជាតិ» កាលពីថ្ងៃសុក្រថា កម្មវិធីនេះបានផ្តល់ឱកាសដល់បេក្ខជនជិត ១០០ នាក់ មកពី ២៤ ក្រុមដែលជានិស្សិតមកពីសាកលវិទ្យាល័យនានាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
កម្មវិធីនេះបានធ្វើការជជែកដេញដោលពីបញ្ហានេះជាពិសេសពួកគេបានចូលរួមយ៉ាងពេញទំហឹងក្នុងកិច្ចពិភាក្សាទៅលើគោលនយោបាយស្តីពីសារពើពន្ធ និងការជជែកវែកញែកលើបញ្ហាផ្សេងៗពាក់ព័ន្ធនឹងចំណូលថវិកាជាតិនៅក្នុងប្រទេស។
លោក ប៉ិច ពិសី នាយកកម្មវិធីជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជាថ្លែងថា ខណៈចំណូលថវិកាជាតិមានការកើនឡើងខ្លាំងនាប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ជាពិសេសតាមរយៈការប្រមូលពន្ធដែលមើលពីជ្រុងម្ខាងដែលមានសារៈសំខាន់ត្រង់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលបង្ហាញនូវតម្លាភាព និងគណនេយ្យភាព ចំពោះប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងការគ្រប់គ្រងចំណូលថវិកាជាតិ។
លោកបន្តថា៖ «ការយល់ដឹង និងការចូលរួមរបស់សាធារណជនព្រមទាំងការពិភាក្សាទៅលើចំណូលថវិកាជាតិគឺពិតជាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងក្នុងការជំរុញឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកាន់តែមានតម្លាភាពគណនេយ្យភាព និងការគ្រប់គ្រងចំណូលថវិកាជាតិកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព»។
ប៉ុន្តែទោះយ៉ាងណាចំណេះដឹង និងការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក៏ដូចជាយុវជនជុំវិញបញ្ហានេះនៅមានកម្រិតនៅឡើយ។ នេះបើតាម លោក អ៊ឹម នរិន្ទ មន្ត្រីសម្របសម្រួលកម្មវិធីស្រាវជ្រាវ តស៊ូមតិ និងប្រមូលមូលនិធិសាធារណៈនៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា។
លោក នរិន្ទ បន្តថា ពលរដ្ឋនៅមានផ្នត់គំនិតក្នុងការមិនខ្វល់ខ្វាយដោយគិតថា វាជាភារកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាល ហើយព័ត៌មានមួយចំនួនជុំវិញបញ្ហាការប្រើប្រាស់ថវិកាជាតិក៏មានការលាក់បាំង។ ម្យ៉ាងទៀតដោយសារតែបញ្ហាទាំងនេះមានភាពស្មុគស្មាញដែលធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋពិបាកស្វែងយល់ ដែលវាជាកត្តាធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋហាក់មិនអើពើ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «យើងចង់ឲ្យយុវជនគាត់ជាអ្នកចាប់ផ្តើមមុនគេក្នុងការបំផុសចលនាប្រជាពលរដ្ឋឲ្យមានការចាប់អារម្មណ៍ស្វែងយល់ និងចូលរួមនៅក្នុងការដឹងឮទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ថវិកាទាំងចំណូល និងចំណាយ។ ដូចយើងដឹងថា ការចំណាយថវិកាគឺជះឥទ្ធិពលទៅលើជីវភាពរបស់គាត់និងជះឥទ្ធិពលទៅការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រទេស។ អ៊ីចឹងបើគាត់មិនចូលរួមដឹងឮទេនោះគាត់មិនបានដឹងថា គេប្រើប្រាស់ថវិកាទាំងនោះ ឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការចាំបាច់របស់ពួកគាត់ឬអត់?»។
យុវជន ថាវ សុងហួរ និស្សិតឆ្នាំទី ៣ នៃសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្ត្រ ដែលជាក្រុមជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ ១ ក្នុងការប្រកួតប្រជែងនេះបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា បញ្ហាចំណូល និងចំណាយរបស់ជាតិគឺជាកាតព្វកិច្ចមួយដែលប្រជាពលរដ្ឋទូទៅត្រូវតែដឹង ជាពិសេសគឺការប្រមូលពន្ធគ្រប់ប្រភេទរបស់រដ្ឋនិងការចំណាយ។
សុងហួរ ទទួលស្គាល់ថា ការចូលរួមស្វែងយល់ម្នាក់បន្តិចៗរបស់ពលរដ្ឋនឹងចូលរួមជួយជាតិបានច្រើនតាមរយៈការឃ្លាំមើលការចាយវាយថវិកាជាតិឲ្យបានចំគោលដៅ និងមានតម្លាភាព។ «ការចូលរួមជជែកដេញដោលនេះខ្ញុំបានរៀនសូត្របានច្រើនហើយថា តើគេប្រើប្រាស់ពន្ធ គេបង់ពន្ធគេប្រមូលពន្ធយ៉ាងម៉េចដើម្បីបានក្លាយជាចំណូលជាតិហើយចាយយ៉ាងម៉េច? ដែលអ្វីទាំងនេះ យើងគួរតែដឹង»។
លោក ប្រាក់ វណ្ណដេត មន្ត្រីនៃនាយកដ្ឋានថវិកានីយកម្មនៃអគ្គនាយកដ្ឋានថវិកាក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុថ្លែងក្នុងកម្មវិធីនោះដែរថា វាជាការប្រសើរដែលមានការបង្កើតការជជែកដេញដោលពីបញ្ហាថវិកាជាតិ ដើម្បីឲ្យយុវជនបានដឹង ស្របពេលការប្រកួតប្រជែងនេះបានពាំនាំឲ្យយុវជនជាច្រើនបានធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវ។
លោកថា៖ «បើសិនជាប្រជាជនមានការយល់ដឹងច្រើន ពីការប្រើប្រាស់ថវិកាជាតិនេះគាត់អាចសំណូមពរថាតើចំណូលរបស់ជាតិហ្នឹង យកទៅប្រើប្រាស់នៅកន្លែងណា? ឬនៅពេលដែលគោលនយោបាយរបស់ជាតិដាក់ចេញមកតើសមស្រប មិនសមស្រប គាត់អាចផ្តល់មតិយោបល់»៕