.jpg)
ជនជាប់ចោទត្រូវបានដឹកមកជំនុំជម្រះនៅតុលាការក្រុងពីឆ្នាំ ២០១៩។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ ក្រសួងយុត្តិធម៌នឹងបើកកិច្ចប្រជុំនៅរសៀលថ្ងៃនេះដើម្បីពិនិត្យ និងវាយតម្លៃលើបញ្ជីឈ្មោះទណ្ឌិតចំនួន ៥៤២ នាក់ ដែលត្រូវបានស្នើសុំឱ្យបន្ធូរបន្ថយទោស និងលើកលែងទោសនាឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីខ្មែរនាពេលខាងមុខ។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងយុត្តិធម៌លោក គឹម សន្តិភាព បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ ពីម្សិលមិញថា នៅរសៀលថ្ងៃពុធនេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌លោក កើត រិទ្ធ នឹងដឹកនាំកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មការថ្នាក់ជាតិ តាមប្រព័ន្ធ ZOOM ដើម្បីពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះទណ្ឌិត ដែលត្រូវបានស្នើសុំបន្ធូរបន្ថយទោស និងលើកលែងទោសក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីជាតិខ្មែរនៅក្នុងខែមេសាឆ្នាំ ២០២១។
កិច្ចប្រជុំនេះធ្វើឡើងតាមសំណើសុំពីគណៈកម្មការរាជធានី-ខេត្តដែលមានពន្ធនាគារចំនួន ២៣ និងគណៈកម្មការក្រសួងមហាផ្ទៃ (មណ្ឌលអប់រំកែប្រែទាំង ៤) សរុបមានទណ្ឌិតចំនួន ៥៤២ នាក់ (ស្រី ៦៨ នាក់) ក្នុងនោះស្នើសុំលើកលែងទោសចំនួន ៧០ នាក់ (ស្រី ៩ នាក់) និងស្នើសុំបន្ធូរបន្ថយទោសចំនួន ៤៧២ នាក់ (ស្រី ៥៩ នាក់) ។
លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា ការបន្ធូរបន្ថយ និងលើកលែងទោសក៏អាចត្រូវបានអនុវត្តផងដែរក្នុងហេតុផលមនុស្សធម៌ ចំពោះទណ្ឌិតដែលមានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរក្នុងពន្ធនាគារទណ្ឌិតជាស្ត្រីដែលមានផ្ទៃពោះ ឬមួយមានកូននៅជាមួយទណ្ឌិតដែលវិកលចរិត និងទណ្ឌិតដែលមានភាពចាស់ជរាជាដើម។
ប៉ុន្តែលោកថា ទណ្ឌិតដែលអាចទទួលបានការបន្ធូរបន្ថយទោសបានលុះត្រាតែទណ្ឌិតនោះ បានអនុវត្តទោសចំនួន ១/៣ នៃទោសជាប់ពន្ធនាគារដែលតុលាការបានកំណត់។ ទោះបីយ៉ាងណា គណៈកម្មការថ្នាក់ជាតិនឹងពិនិត្យទៅលើព្យសនកម្មដែលទណ្ឌិតបានប្រព្រឹត្តក្នុងអំឡុងពេលធ្វើសកម្មភាពថាគួរ ឬមិនគួរលើកលែងទោស និងបន្ធូរបន្ថយទោស។
លោក គឹម សន្តិភាព បានថ្លែងថា៖ «ពាក់ព័ន្ធស្ថានភាពទណ្ឌិតមួយចំនួន គណៈកម្មការថ្នាក់ជាតិនឹងមិនផ្តល់ការអនុគ្រោះទេឧទាហរណ៍ថា មេខ្លោងគ្រឿងញៀន ករណីរំលោភសេពសន្ថវៈ ឧទាហរណ៍ឪពុករំលោភកូនបង្កើត ជីតារំលោភចៅ និងអំពើឃាតកម្មមួយចំនួនដែលមានភាពសាហាវយង់ឃ្នង ក្នុងការប្រព្រឹត្តបទល្មើស»។
ក្រោយពីការពិនិត្យ និងវាយតម្លៃបញ្ជីឈ្មោះទណ្ឌិត ក្រសួងយុត្តិធម៌នឹងរៀបចំលទ្ធផលដាក់ថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ ព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី តាមរយៈលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដើម្បីពិនិត្យ និងសម្រេច។ ប៉ុន្តែកាលបរិច្ឆេទពិតប្រាកដ លោកមិនទាន់អាចជម្រាបជូនបានទេ ដោយរង់ចាំលទ្ធផលកិច្ចប្រជុំសិន ពីព្រោះឯកសារពាក់ព័ន្ធទណ្ឌិតមួយចំនួនដែលបានផ្ញើមកនៅមិនទាន់គ្រប់នៅឡើយ។
លោក អំ សំអាត នាយករងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូបានថ្លែងថា ការបន្ធូរបន្ថយ និងលើកលែងទោសទណ្ឌិតមួយរយៈចុងក្រោយនេះមានការកាត់បន្ថយ ភាពមិនប្រក្រតីច្រើនបើប្រៀបធៀបកាលពីពេលមុន ក្រោយពីមានបទបញ្ជាតឹងរ៉ឹងពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីទាក់ទងករណីនេះ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ក្រោយពីមានបទបញ្ជា និងទណ្ឌកម្មតឹងរ៉ឹងពីសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីកាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុនយើងឃើញថា មានភាពល្អប្រសើរ បើពីមុនមកការស្នើសុំបន្ធូរបន្ថយលើកលែងទោសម្តងៗច្រើនណាស់រាប់រយរាប់ពាន់នាក់។ ប៉ុន្តែនៅពេលមានបទបញ្ជា ការបន្ធូរបន្ថយលើកលែងទោសធ្លាក់មកនៅកម្រិតមួយតិច ដែលត្រូវឆ្លងកាត់ច្រើនដំណាក់កាល»។
ទោះជាយ៉ាងណាក្នុងនាមសង្គមស៊ីវិលលោកនៅតែទទូចឱ្យស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចគួរអនុវត្តច្បាប់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ តម្លាភាព និងយុត្តិធម៌ ចំពោះទណ្ឌិតផ្សេងទៀតដែលខិតខំកែប្រែខ្លួន អំឡុងពេលនៅក្នុងពន្ធនាគារ ដើម្បីកុំឱ្យមានការរិះគន់ពីសាធារណជន។
យោងតាមព្រះរាជក្រឹត្យថ្មីដែលមាន ៦ ជំពូក និង ១៩ មាត្រាដែលឡាយព្រះហស្តលេខាដោយព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ពិធីបុណ្យដែលអាចស្នើសុំឱ្យមានការបន្ធូរបន្ថយទោស និងលើកលែងទោស ចំពោះទណ្ឌិតគឺមានចំនួន ៥ ដងក្នុង ១ ឆ្នាំ។
ពិធីបុណ្យទាំងនោះរួមមានដូចជា ទិវាជ័យជម្នះ៧មករា ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ពិធីបុណ្យពិសាខបូជា ពិធីបុណ្យឯករាជ្យជាតិ និងព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូក បណ្តែតប្រទីប អកអំបុក និងសំពះព្រះខែ។
ព្រះរាជក្រឹត្យបញ្ជាក់ថា៖ «ការបន្ធូរបន្ថយទោស និងការលើកលែងទោស ចំពោះទណ្ឌិតក្នុងគោលបំណងដើម្បីធ្វើសមាហរណកម្មទណ្ឌិតនោះឱ្យចូលទៅរួមរស់ក្នុងសង្គមវិញ ឬក្នុងគោលបំណងផ្នែកមនុស្សធម៌ ហើយអាចអនុវត្តបានតែចំពោះទណ្ឌិតដែលត្រូវបានផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារដោយសាលក្រម ឬសាលដីកាស្ថាពរប៉ុណ្ណោះ»៕
