ភ្នំពេញៈ រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា លោក ហង់ជួន ណារ៉ុន កាលពីថ្ងៃទី ១២ ឧសភា សរសេរលិខិតជម្រាបជូនលោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន ស្នើសុំបន្តពន្យារពេលបើកដំណើរការឡើងវិញនូវគ្រឹះស្ថានសិក្សាគ្រប់កម្រិតនិងគ្រប់ប្រភេទ ដើម្បីតាមដានស្ថានភាពនៃជំងឺកូវីដ ១៩ ចៀសវាងកុំឲ្យមានការឆ្លងនៅសហគមន៍ជាពិសេសបង្ការរលកទី ២ នៃជំងឺនេះ។
ប៉ុន្ដែតាមរយៈលិខិតលោករដ្ឋមន្ដ្រីថ្លែងថា ក្រសួងអប់រំនឹងពិចារណាបន្ថែមទៀតលើការបើកដំណើរការសាលារៀនឡើងវិញឲ្យបានមុនថ្ងៃទី ១ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២០ ដែលជាថ្ងៃចូលបវេសនកាលឆ្នាំសិក្សាថ្មី។
លោក ហង់ជួន ណារ៉ុន ជម្រាបលោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រីថា ក្រសួងអប់រំបានតាមដានយ៉ាងយកចិត្ដទុកដាក់ និងជាប្រចាំអំពីការវិវត្ដនៃការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ នៅក្នុងប្រទេស កម្ពុជា ក្នុងតំបន់ និងលើសកលលោក។ ជាពិសេសផលប៉ះពាល់នៃជំងឺនេះលើវិស័យអប់រំកម្ពុជាទាំងសាធារណៈ និងឯកជន។
លោករដ្ឋមន្ត្រីថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំបាទយល់ឃើញថា គ្រឹះស្ថានសិក្សាគ្រប់កម្រិតគ្រប់ប្រភេទគួរបន្តពន្យារពេលក្នុងការបើកដំណើរការឡើងវិញ ដើម្បីតាមដានស្ថានភាពនៃជំងឺកូវីដ ១៩ កុំឲ្យមានការឆ្លងក្នុងសហគមន៍ ជាពិសេសបង្ការរលកទី ២ នៃជំងឺនេះ»។
លោករដ្ឋមន្ដ្រីរំឭកថា តាមរយៈកិច្ចប្រជុំអន្តរក្រសួងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយរដ្ឋមន្ដ្រីសុខាភិបាល ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងជំងឺកូវីដ ១៩ សមាគមគ្រឹះស្ថានឧត្ដមសិក្សាកម្ពុជា និងគ្រឹះស្ថានឧត្ដមសិក្សាសាធារណៈមួយចំនួន បានលើកសំណូមពរមកក្រសួងអប់រំឲ្យបើកដំណើរការសាលារៀនឡើងវិញនៅសប្ដាហ៍ទី ៤ ខែឧសភា ឬដើមខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០២០ ឬនៅពេលណាមួយខាងមុខ។
លោកថ្លែងថា៖ «ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាក៏មិនព្រងើយកន្តើយចំពោះបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច និងបញ្ហាបើកដំណើរការសាលារៀនឡើងវិញដែរ ដោយបានដាក់ចេញនូវជម្រើសបើកជាដំណាក់ៗដោយផ្ដោតលើគ្រឹះស្ថានឧត្ដមសិក្សា និងសិស្សថ្នាក់ទី ១២ និងទី ៩ ដែលត្រូវត្រៀមប្រឡងនៅពេលណាមួយសមស្រប។ ក្រសួងនឹងពិចារណាបន្ថែមទៀតលើការបើកដំណើរការសាលារៀនឡើងវិញឲ្យបានមុនថ្ងៃទី ១ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២០ ដែលជាថ្ងៃចូលបវេសនកាលឆ្នាំសិក្សាថ្មី»។
លោកថា ការបន្តពន្យារពេលបើកដំណើរការគ្រឹះស្ថានសិក្សាគឺឈរលើមូលដ្ឋានមួយចំនួនដូចជា ជំងឺកូវីដ ១៩ នៅតែបន្តរីករាលដាលខ្លាំងឡើងៗលើពិភពលោកដែលមកដល់ពេលនេះអ្នកមានកើតជំងឺកូវីដ ១៩ មានរហូតដល់ជាង ៤ លាននាក់ និងស្លាប់ជិត ៣០ ម៉ឺននាក់។ ឯនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ មានករណីឆ្លងជិត ៦ ម៉ឺននាក់ និងស្លាប់ជិត ២ ពាន់នាក់។
លោក ហង់ជួន ណារ៉ុន បន្តថា ស្ថានភាពនៃការរីករាលដាលនៃជំងឺនេះនៅក្នុងសកលលោកគឺនៅមិនទាន់អាចគ្រប់គ្រងបានដោយសារតែមិនទាន់រកឃើញថ្នាំព្យាបាល និងវ៉ាក់សាំងនៅឡើយ។ លោកថាប្រទេសទាំងអស់នៅក្នុងសកលលោកនៅតែបន្តអនុវត្ដការរឹតបន្តឹងសកម្មភាពប្រមូលផ្ដុំតាមទីសាធារណៈរួមទាំង បន្តបិទសាលារៀនផង ទោះបីជាមានប្រទេសមួយចំនួនតូចបានបើកដំណើរការសាលារៀនដោយផ្នែកខ្លះក្រោមលក្ខខណ្ឌការពារយ៉ាងតឹងតែងបំផុតក៏ដោយ។
សន្និសីទសារព័ត៌មានរបស់ក្រសួងសុខាភិបាលកាលពីថ្ងៃទី ១១ ឧសភា ក្រសួងសុខាភិបាលបញ្ជាក់ម្ដងហើយម្ដងទៀតថា ទោះបីជាប្រទេសកម្ពុជាអាចគ្រប់គ្រងបានដោយមិនមានករណីវិជ្ជមានថ្មី ជំងឺកូវីដ១៩រយៈពេល ១ ខែ និងមានអ្នកជាសះស្បើយជិត ១០០ ភាគរយ និងមិនមានអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺនេះក៏ដោយ ក៏កម្ពុជានៅតែប្រឈមនឹងហានិភ័យខ្ពស់ ប្រសិនបើមិនបន្តអនុវត្ដតាមវិធានការដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្រសួងសុខាភិបាល និងក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធបានដាក់ចេញកន្លងមក។
លោក ហង់ជួន ណារ៉ុន បញ្ជាក់ថាការពន្យារពេលបើកដំណើរការសាលារៀនឡើងវិញនេះផ្ដោតលើទិដ្ឋភាពបច្ចេកទេស និងទិដ្ឋភាពនយោបាយ។ លោកថាជាលក្ខណៈបច្ចេកទេស ថ្នាក់រៀនកម្ពុជាយើងមានទំហំធំសិស្សពី ៥០-៦០ នាក់ដែលមិនអាចអនុវត្ដស្ដង់ដាវិធានការការពាររបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោកដូចជាការរក្សាគម្លាត និងការបង្រួមថ្នាក់ឲ្យនៅត្រឹម ២០ នាក់ក្នុង ១ ថ្នាក់បាន។
លោកបន្តថា ការបើកដំណើរការសាលារៀនឡើងវិញលឿនពេកជាការប្រថុយទៅនឹងរលកទី ២ នឹងធ្វើឲ្យសិស្សានុសិស្សប្រឈមនឹងហានិភ័យនៃការឆ្លង។ សាលារៀនអាចក្លាយទៅជាប្រភពចម្លងនៃការឆ្លងចូលក្នុងសហគមន៍ក្នុងករណីមានការផ្ទុះឡើងដោយចៃដន្យណាមួយដោយសារព្រំដែនកម្ពុជានៅបើកទាំងផ្លូវគោក និងផ្លូវអាកាស។
លោកថា៖ «កម្ពុជាមិនបានបិទសេដ្ឋកិច្ចឡើយ ហើយការបើកសេដ្ឋកិច្ចមិនចំណុះឲ្យការបើកសាលារៀនឡើយ។ ប្រទេសដែលបើកត្រូវកាត់បន្ថយចំនួនសិស្សឲ្យមកនៅត្រឹម ២០ នាក់។ គ្រូបង្រៀន ច្រើនវេន និងបង្រៀនក្នុងថ្នាក់ផង និងអនឡាញផង ប្រសិនបើមានបង្រៀន ២ វេនគ្រូនឹងសុំប្រាក់ឧបត្ថម្ភបន្ថែម។ តាមរយៈលក្ខណៈបច្ចេកទេស ខ្ញុំយល់ថាកម្ពុជានៅមិនទាន់អាចបើកដំណើរការគ្រឹះស្ថានសិក្សាបានវិញទេ។ ក្នុងចំណោមប្រទេស ១៨៦ លើពិភពលោកដែលបានបិទសាលាមានតែប្រទេស ៩ ប៉ុណ្ណោះដែលប្រកាសបើកសាលារៀនវិញ»។
សម្រាប់ការផ្ដោតលើទិដ្ឋភាពនយោបាយក្នុងការបន្តពន្យារពេលបើកសាលារៀន លោកថ្លែងថា ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នក្រោមការដឹកនាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាចគ្រប់គ្រងបានល្អលើសប្រទេសឯទៀត។ ការបើកដំណើរការសាលារៀនវិញនឹងបង្កើតការប្រឈមថ្មី។ ជាពិសេសប្រសិនបើមានការផ្ទុះការឆ្លងចូលសហគមន៍នឹងជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០២៣។
លោកថា ក្នុងស្ថានភាពដ៏ស្រួចស្រាល់នេះ ក្រសួងអប់រំយល់ឃើញថាអាយុជីវិត សុខភាព សុវត្ថិភាព និងសុខុមាលភាពរបស់សិស្ស និស្សិត បុគ្គលិកអប់រំគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ដែលមានប្រមាណជាង ៣ លាននាក់នៅទូទាំងប្រទេសគឺជាអាទិភាពចម្បង ដែលត្រូវយកចិត្ដទុកដាក់នៅក្នុងអំឡុងពេលនេះ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន នាថ្ងៃទី ១២ ឧសភា បានសរសេរលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា តែក្នុងមួយប៉ប្រិចភ្នែកសោះចំនួនអ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩នៅក្នុងពិភពលោកបានកើនជាង ៤ លាននាក់។ នេះគឺជាក្តីបារម្ភខ្លាំងបំផុតរបស់ពិភពលោកទាំងមូល។
លោកថា៖ «នៅប្រទេសយើងវិញ ទោះបីចំនួនអ្នកដែលបានព្យាបាលជាសះស្បើយបានច្រើនហើយពុំមានអ្នកឆ្លងថ្មីក៏ដោយ គឺសូមបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋបន្តយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ជានិច្ចចំពោះអនាម័យសុខភាពជាប្រចាំដូចជាត្រូវឧស្សាហ៍ដុសលាងសម្អាតដៃនឹងសាប៊ូ ឬទឹកអាល់កុល ឬជែលសម្លាប់មេរោគ និងត្រូវពាក់ម៉ាស់ ឬក្រមាកុំឲ្យឆ្លងរោគពីយើងទៅគេ និងពីគេមកយើង។ ព្រោះជំងឺដ៏កាចសាហាវនេះងាយឆ្លងលឿនណាស់។ ត្រូវបន្តយកចិត្តទុកដាក់ស្តាប់តាមការណែនាំរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល»។
លោក ហេង វ៉ាន់ដា ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសមាគមគ្រឹះស្ថានឧត្ដមសិក្សាកម្ពុជាដែលមានសមាជិក ១១៤ នៅប្រទេសកម្ពុជាថ្លែងម្សិលមិញថា ការពន្យារពេលបើកគ្រឹះស្ថានសិក្សាឡើងវិញនេះគឺមិនមែនជាជម្រើសគួរធ្វើទេ។
លោកថ្លែងថា៖ «វិបត្ដិទាំងការជួលអគារ ថ្លៃអគ្គិសនីជាដើមគឺមានវិបត្ដិធំណាស់ យើងមិនអាចនឹងទប់ទល់បានទេ។ បច្ចុប្បន្នគ្រឹះស្ថានសិក្សានៅបន្តបើកប្រាក់ខែឲ្យបុគ្គលិកធម្មតា ប៉ុន្ដែបើយើងទ្រាំតែ ២-៣ ខែទៀតយើងមិនអាចទ្រាំបានទេ។ ដូច្នេះយើងស្នើសុំឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាល ពិសេសក្រសួងអប់រំបើកសាលារៀនឡើងវិញ។ ប៉ុន្ដែបើកដោយមានការប្រុងប្រយ័ត្នមានស្ដង់ដាអនាម័យដល់បុគ្គលិក អប់រំ និងសិស្សនិស្សិត។ កាលណាបើយើងបន្តបិទទៀតមានន័យថា គ្រឹះស្ថានអប់រំទាំងអស់ដែលជាវិស័យឯកជន ពួកគាត់នឹងស្លាប់ គឺស្លាប់ដោយសារសេដ្ឋកិច្ច មិនមែនស្លាប់ដោយសារកូវីដ ១៩ នោះទេ»៕