ភ្នំពេញៈ ក្នុងអង្គប្រជុំរដ្ឋសភាដែលមានវត្តមានសមាជិកចំនួន ១០៧ រូប ពីម្សិលមិញបានអនុម័តទាំងស្រុងដោយគ្មានការកែប្រែលើសេចក្តីព្រាងវិសោធនកម្ម ១០ មាត្រានៃច្បាប់ស្ដីពីសហជីពដែលមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលបានអះអាងថាច្បាប់នេះត្រូវបានធ្វើវិសោធនកម្មតាមសំណូមពររបស់ភាគីពាក់ព័ន្ធ និងមានលក្ខណៈល្អប្រសើរជាងមុន។
បើយោងតាមសេចក្តីថ្លែងហេតុបានឲ្យដឹងថា ក្នុងការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីសហជីពដោយអនុលោមតាមអនុសញ្ញាអន្តរជាតិដែលកម្ពុជាបានផ្តល់សច្ចាប័នគឺមានសំណូមពររបស់សហជីព និយោជក អង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ (ILO) និងដៃគូពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត។ ពួកគេស្នើសុំធ្វើវិសោធនកម្មទៅលើមាត្រាខ្លះនៃច្បាប់ស្តីពីសហជីពក្នុងគោលបំណងសម្រួលដល់ការអនុវត្ត សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបង្កើតអង្គការវិជ្ជាជីវៈបន្ថែមទៀត ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងស្ថានភាពនៃការវិវឌ្ឍផ្នែកសង្គម សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន។
លោក អ៊ិត សំហេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាល វិជ្ជាជីវៈថ្លែងនៅក្នុងអង្គប្រជុំសភាថា ដើម្បីលើកកម្ពស់សិទ្ធិ សេរីភាព អង្គការវិជ្ជាជីវៈ និងភាពសុខដុមរមនាក្នុងទំនាក់ទំនងវិជ្ជាជីវៈឱ្យកាន់តែប្រសើរ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលមានក្រសួងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈជាសេនាធិការនោះបានបង្កើតក្រុមការងារផ្នែកច្បាប់ដើម្បីរៀបចំតាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីវិសោធនកម្មនៅត្រង់មាត្រា ៣ មាត្រា ១៧ មាត្រា ២០ មាត្រា ២១ មាត្រា ២៧ មាត្រា ២៨ មាត្រា ២៩ មាត្រា ៥៤ មាត្រា ៥៥ និងមាត្រា ៥៩ នៃច្បាប់ស្តីពីសហជីព។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «(សេចក្តីព្រាងច្បាប់) សម្រួលនីតិវិធីនៃការចុះបញ្ជីសហជីព ដែលបញ្ញតិ្តក្នុងមាត្រា ២០ ថ្មី និងមាត្រា ២១ ថ្មីដោយមិនតម្រូវឱ្យធ្វើសេចក្តីប្រកាសផ្ទាល់ខ្លួនថាមានកម្រិត វប្បធម៌យ៉ាងហោចណាស់ចេះអាន ចេះសរសេរអក្សរខ្មែរ និងមិនធ្លាប់ទទួលការផ្តន្ទាទោសពីបទមជ្ឈិម ឬបទឧក្រិដ្ឋចំពោះកម្មករនិយោជិតខ្មែរ។ មិនតម្រូវឱ្យធ្វើសេចក្តីប្រកាសថាមិនធ្លាប់ទទួលការផ្តន្ទាទោសពីបទមជ្ឈិម ឬបទឧក្រិដ្ឋចំពោះកម្មករនិយោជិតជាជនបរទេសនិងនិយោជកដែលចង់ក្លាយជាអ្នកដឹកនាំគ្រប់គ្រង និងអ្នកទទួលខុសត្រូវកិច្ចការរដ្ឋបាលនៃអង្គការវិជ្ជាជីវៈ។
លោកបន្តថា៖ «សម្រួលនីតិវិធីនៃការរក្សាបញ្ជិកាដោយមិនតម្រូវឱ្យសហជីពចម្លងរបាយការណ៍សកម្មភាព និងហិរញ្ញវត្ថុជូនក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារ។ ប៉ុន្តែមានកាតព្វកិច្ច ធ្វើសវនកម្មរបាយការណ៍ទាំងនេះក្នុងករណីមានការស្នើសុំពីសមាជិកមួយចំនួន ឬម្ចាស់ជំនួយណាមួយដូចមានកំណត់ក្នុងមាត្រា ១៧ ថ្មី និងមាត្រា ២៧ ថ្មី»។
លោករដ្ឋមន្ត្រីបន្ថែមថា៖ «កែសម្រួលនីតិវិធី និងមូលហេតុក្នុងការរំលាយអង្គការវិជ្ជាជីវៈដោយបញ្ជាក់លក្ខខណ្ឌថា សហជីពមួយត្រូវបានរលាយដោយស្វ័យប្រវត្តិក្នុងករណីដែលសហគ្រាស ឬគ្រឹះស្ថានត្រូវបានបិទលែងដំណើរការជាស្ថាពរ និងបានទូទាត់ជាស្ថាពរនូវប្រាក់ឈ្នួល និងប្រាក់អត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗរបស់កម្មករនិយោជិត ដូចមានកំណត់ក្នុងមាត្រាទី ២៨ ថ្មី»។
ក្រោយពីរដ្ឋសភាអនុម័តហើយ លោករដ្ឋមន្ត្រីថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះមានលក្ខណៈល្អប្រសើរជាងពេលមុន។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងមានការខិតខំប្រឹងប្រែងច្រើន។ ការធ្វើវិសោធនកម្មនេះវាផ្អែកទៅលើសំណូមពរ ហើយសំណូមពរមិនមែនតែភាគីសហជីពមួយនោះទេក្នុងនោះមានភាគីផ្សេងទៀត ដែលពាក់ព័ន្ធ។ ដូច្នេះការសម្រួលមិនអាចឆ្លើយតបភាគីទាំងស្រុងនោះទេ តែយ៉ាងណាវាបានប្រសើរជាងមុនច្រើន»។
ជាមួយគ្នានេះសេចក្តីថ្លែងហេតុឱ្យដឹងថាសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះពិតជាមានសារៈសំខាន់ចំពោះការធានាសិទ្ធិ សេរីភាពអង្គការវិជ្ជាជីវៈដែលជាចំណុចស្នូលក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយរាជរដ្ឋាភិបាលនៃការផ្សារភ្ជាប់ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិទៅនឹងលក្ខខណ្ឌការងារដែលបានលើកកម្ពស់កិត្យានុភាពរបស់កម្ពុជាក្នុងការប្រកួតប្រជែងទាក់ទាញវិនិយោគ និងបង្កើតការងារជូនកម្មករ និយោជិត និងបង្ហាញអំពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការលើកកម្ពស់សិទ្ធិការងាររបស់កម្មករនិយោជិតស្របតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិ។
បើយោងតាមសេចក្តីថ្លែងហេតុបានឱ្យដឹងថា ក្រោយការចូលជាធរមាននៃច្បាប់ស្តីពីសហជីព គិតត្រឹមខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៩ អង្គការវិជ្ជាជីវៈសរុបចំនួន ១ ៦៩២ ត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ។ ក្នុងនោះសហជីពមូលដ្ឋានចំនួន ១ ៥៦៦ សហព័ន្ធសហជីពចំនួន ១០៦ សហភាពសហជីពចំនួន ១៥ និងសមាគមនិយោជកចំនួន ៥។
ប៉ុន្តែលោក ប៉ាវ ស៊ីណា ប្រធានសហជីពចលនាកម្មករថ្លែងពីម្សិលមិញថា រាជរដ្ឋាភិបាលមិនបានទទួលយកគំនិតពីភាគីសហជីពដែលបានស្នើឱ្យបញ្ចូលក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះនោះទេ។ លោកអះអាងថាសេចក្តីព្រាងច្បាប់ខាងលើនេះនៅតែបង្កការប្រឈមសម្រាប់សហជីពដដែល ពីព្រោះវាមិនមានអ្វីកែប្រែខ្លឹមសារច្រើននោះទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «វិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីសហជីពនេះមិនបានធ្វើការកែប្រែតាមយោបល់របស់ពួកយើងនោះទេ។ ដូច្នេះច្បាប់នេះនៅតែបង្កឧបសគ្គដដែល ដោយសារតែខ្លឹមសារវាគ្មានប្រែប្រួល។ គេគ្រាន់តែកែអក្ខរាវិរុទ្ធ និងពាក្យពេចន៍ខ្លះ គ្មានអីកែទេ។ ច្បាប់ហ្នឹងមិនបម្រើផលប្រយោជន៍កម្មករនោះទេ ដោយសារច្បាប់នេះកាត់បន្ថយអំណាចរបស់កម្មករ និងសហជីពដែលជាតំណាងកម្មករ»។
លោក អាត់ ធន់ ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជាមិនអាចទាក់ទងសុំអត្ថាធិប្បាយពាក់ព័ន្ធនឹងការអនុម័តខាងលើបាននោះទេពីម្សិលមិញ៕