ភ្នំពេញៈ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបាននិងកំពុងជជែកគ្នាជាមួយភាគីសហភាពអឺរ៉ុបពាក់ព័ន្ធនឹងការជូនដំណឹងអំពីដំណើរការព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធមកលើទំនិញកម្ពុជានាំចូលទីផ្សារដ៏ធំរបស់អឺរ៉ុប ដើម្បីរកដំណោះស្រាយនយោបាយក៏ដូចជាការស្តារប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញដែលសហភាពអឺរ៉ុបចង់បានឲ្យមានការអនុវត្តនៅក្នុងប្រទេសមួយនេះ។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ផៃ ស៊ីផាន ឲ្យដឹងពីម្សិលមិញថាកម្ពុជាបាននិងកំពុងពិភាក្សាគ្នាជាមួយសហភាពអឺរ៉ុបជាបន្តបន្ទាប់ជុំវិញការដាក់ចេញនូវការព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធគ្រប់មុខទំនិញលើកលែងសព្វាវុធ (Everything But Arms, EBA) សម្រាប់ទំនិញកម្ពុជានាំចូលទីផ្សារអឺរ៉ុបនោះ។
លោកបានថ្លែងថាបញ្ហាកម្មវិធីអនុគ្រោះពន្ធគ្រប់មុខទំនិញលើកលែងអាវុធនេះមានពហុវិស័យនៅក្នុងសាច់រឿងនៃកម្មវិធីនោះ ហើយថាអន្តរក្រសួងរបស់កម្ពុជាដូចជាក្រសួងការបរទេស ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្រសួងយុត្តិធម៌ និងក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកំពុងពិភាក្សាគ្នាទៅលើវិស័យនីមួយៗដូចជា បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស បញ្ហាដីធ្លី សិទ្ធិកម្មករ និងបញ្ហាដទៃៗទៀតជាបន្តបន្ទាប់។
លោក ស៊ីផាន លើកឡើងថាសហភាពអឺរ៉ុបប្រើរបាយការណ៍ដែលមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីការពិតនៅកម្ពុជាមកដាក់សម្ពាធហើយក្នុងរយៈពេល ៦ ខែទៀតសម្រាប់កម្ពុជាដែលពិភាក្សាគ្នាលើរឿងនេះគឺជំហររដ្ឋាភិបាលការពារផលប្រយោជន៍កម្មករការពារអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជាដែលជាប្រទេសឯករាជ្យមួយ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «របាយការណ៍ដែលសហភាពអឺរ៉ុបប្រើប្រាស់គឺរបាយការណ៍របស់អង្គការអន្តរជាតិមួយចំនួនក៏ដូចជារបាយការណ៍របស់អ្នកតំណាងពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិដែលជារបាយការណ៍ដែលវាមិនឆ្លើយតបនូវភាពជាក់ស្តែងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ដូច្នេះយើងយកបញ្ហានីមួយៗហ្នឹងមកជជែកគ្នា»។
ជាមួយនឹងការជជែកគ្នាជុំវិញបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សដីធ្លីក៏ដូចជាសិទ្ធិកម្មករលោក ផៃ ស៊ីផាន ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថាភាគីទាំង ២ ក៏នឹងពិភាក្សាជុំវិញស្ថានភាពនយោបាយផងដែរពាក់ព័ន្ធនឹងអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាបក្សប្រឆាំងនោះ។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងជជែកពិភាក្សាគ្នាកំពុងជជែកពិភាក្សាគ្នានេះឯង។ ប៉ុន្តែជំហរគឺយើងអនុវត្តទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជាអនុវត្តទៅតាមនីតិរដ្ឋ»។
ទាក់ទងនឹងការដាក់ចេញនូវដំណើរការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីការនាំទំនិញចូលទីផ្សារអឺរ៉ុបនេះលោក ផៃ ស៊ីផាន មិនចាត់ទុកថាជាការដាក់ទណ្ឌកម្មមកលើកម្ពុជានោះទេដោយលោកហៅដំណើរការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ ថាគ្រាន់តែជាការព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក ស៊ីផាន បន្ថែមថា៖ «ក្រសួងមហាផ្ទៃពាក់ព័ន្ធនឹងការងារជាមួយនឹងគណបក្សប្រឆាំងក្រសួងយុត្តិធម៌ពាក់ព័ន្ធជាមួយការងារសម្រេចរបស់តុលាការកំពូល។ ដូច្នេះគេពន្យល់គ្នាទៅវិញទៅមកពីព្រោះស្ថិតនៅក្នុងរង្វង់នៃភាគីដៃគូសន្ទនា និងភាគីដៃគូសហប្រតិបត្តិការ»។
កាលពីសប្តាហ៍មុនសហភាពអឺរ៉ុបបានជូនដំណឹងផ្លូវការទៅរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអំពីចំណាត់ការឈានទៅរកការដកចេញប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «ទំនិញគ្រប់មុខលើកលែងសព្វាវុធ» នេះ។ សហភាពអឺរ៉ុបលើកឡើងថាវិធានការនេះគឺដោយសារកន្លងមកនេះពុំមានការស្តារប្រជាធិបតេយ្យ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរនៅកម្ពុជា។
ជាមួយនឹងការជូនដំណឹងនេះសហភាពអឺរ៉ុបទុកពេល ៦ ខែ ២ ដងឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាស្តារប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ។ ប្រសិនបើមិនអនុវត្តតាមលក្ខខណ្ឌនេះទេសហភាពអឺរ៉ុបនឹងលុបចោលប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ។
អ្នកវិភាគនយោបាយលោក មាស នី មើលឃើញថាការដែលរដ្ឋាភិបាលថយមួយជំហានងាកទៅរកការចរចាជាមួយសហភាពអឺរ៉ុបនេះវាគឺជាសញ្ញាវិជ្ជមានមួយក្នុងការឈានទៅរកដំណោះស្រាយសមស្របណាមួយព្រោះថា ប្រសិនបើមានការដាក់ទណ្ឌកម្មមែននោះវានឹងមានផលប៉ះពាល់ធំធេងសម្រាប់កម្ពុជា។
លោក មាស នី ថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំគិតថាការចាប់ផ្តើមចរចាគ្នាវាជាផ្នែកមួយដែលរដ្ឋាភិបាលចាប់ផ្តើមយករឿងប្រទេសជាតិយកមកដាក់នៅលើតុជជែកគ្នា។ អ្នកដែលទទួលរងផលប៉ះពាល់បន្ទាប់ហ្នឹងគឺមិនមែនអ្នកនយោបាយមិនមែនគណបក្សប្រជាជនមិនមែនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទេ គឺពលរដ្ឋកម្ពុជាទាំងមូលដែលទទួលរងផលប៉ះពាល់ហ្នឹង»។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «បើសិនជាមានការចរចាគ្នាដំណោះស្រាយវាត្រូវតែមានប៉ុន្តែវាអាចត្រូវមានការបន្ទន់ឥរិយាបថទាំងសងខាង ដើម្បីរកច្រកចេញណាមួយកុំឲ្យវាបាក់មុខខាងណាមួយខ្លាំងពេក។ ខ្ញុំយល់ថា វិបត្តិនយោបាយដែលកើតមកដល់ពេលនេះគឺគ្មានអ្វីក្រៅពីការដណ្តើមអំណាចគ្នាទេ»។
តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍ពីក្រសួងការបរទេសកាលពីថ្ងៃទី ១០ ខែតុលា បានបញ្ជាក់ថារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចាត់ទុកការសម្រេចរបស់សហភាពអឺរ៉ុបក្នុងការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះថាជាភាពអយុត្តិធម៌បំផុតព្រោះនេះបង្ហាញឲ្យឃើញថា សហភាពអឺរ៉ុបបានបដិសេធដោយចំហអំពីវឌ្ឍនភាពគួរឲ្យកត់សម្គាល់ដែលប្រទេសកម្ពុជាសម្រេចបាន ទោះបីរងគ្រោះដោយសោកនាដកម្មកន្លងមកថ្មីៗនេះយ៉ាងណាក៏ដោយក្នុងការអនុវត្តអនុសញ្ញាអន្តរជាតិជាច្រើនដែលត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់នឹងកម្មវិធីនេះ ជាពិសេសនៅក្នុងវិស័យសិទ្ធិការងារ និងសិទ្ធិដីធ្លី។
ជាងនេះទៅទៀតរដ្ឋាភិបាលក៏សម្តែងការសោកស្តាយយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការចោទប្រកាន់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលដោយឈរលើមូលដ្ឋាននៃរបាយការណ៍បេសកកម្មរបស់សហភាពអឺរ៉ុបកាលពីខែកក្កដាកន្លងទៅ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះបានបញ្ជាក់ទៀតថា រដ្ឋាភិបាលមានការខកចិត្តចំពោះកង្វះតម្លាភាពរបស់សហភាពអឺរ៉ុបដែលមិនបានបង្ហាញនូវខ្លឹមសារនៃរបាយការណ៍នោះដែលសហភាពអឺរ៉ុបបានយកមកធ្វើជាមូលដ្ឋាននៃសេចក្តីសម្រេចចិត្តលម្អៀងរបស់ខ្លួន៕